520 likes | 2.75k Views
Ng: Pangkat Dalawa ( Pangkat Tatlo sa Pag-uulat ). Libelo (libel). Ano ang libelo ?. Ang paninirang puri sa kapwa ay labag sa batas . Kung ito ay nasusulat , ito ay libelo . Kung ito naman ay binigkas ang tawag dito ay islander (slander). Ano ang libelo ?.
E N D
Ng: PangkatDalawa (PangkatTatlosaPag-uulat) Libelo (libel)
Anoanglibelo? Angpaninirangpurisakapwa ay labagsabatas. Kung ito ay nasusulat, ito ay libelo. Kung itonaman ay binigkasangtawagdito ay islander (slander).
Anoanglibelo? Subalitlibelo pa rinangturing kung angpaninirangpuri ay binigkassaradyo o telebisyon.
Katuturan 1. Anglibelo ay isangpampubliko’tpasulatna may masamanghangaringpaninirangpuringtaodahildawsaisangkrimen o isangbisyo, depekto, tunay o guniguni man o isangpagkilos,
Katuturan o isangpangyayaringnagigingpatunaysakawalangkarangalan; isangpagpula o paglapastangansaisangtao o pagdungisngalaalangisangnamatayna. – Art. 358, BinagongKodigo Penal
Katuturan 2. Anglibelo ay isangpublikasyon, nasusulat o nalilimbag, hayagangpagpula (defamatory) saisangtao, magingbuhay man o patay.
Katuturan 3. Anglibelo ay isangpaninirangpuri o hayagangpagpula kung ito’ymagigingdahilanngpagsirangkarangalan, pula o paglapastangansaisangtao o pagdungisngalaalangisangnamatayna.
Katuturan 4. Anglibelo ay isangpaninirangpuri (defamation); ito’ypaglabagsakarapatanngkarangalan. Alinmangnasusulat o nalilimbag, napagtatalusirasakarapatanngmabutingpangalanngiba
Katuturan Alinmangnasusulat o nalilimbag, napagtatalusirasakarapatanngmabutingpangalanngiba ay kasalanangkriminal o sibil o kapwa at dapatipailalimsamakatarungangpagbibigay-lunas (redress).
MgaPagkakakilanlan (Requisites) saLibelo 1. Paninirangpurisakarangalan (defamatory imputation)
MgaPagkakakilanlan (Requisites) saLibelo 2. Malisya, magingsabatas o sapaksa (malice either in law or in fact).
MgaPagkakakilanlan (Requisites) saLibelo 3. Pagpapalimbagngpaninirangpuri (publication of the imputation)
MgaPagkakakilanlan (Requisites) saLibelo 4. Pagkakilala’tpagtiyaksabiktima (identity and certainty of the person libelled).
PaninirangPuri at HayagangPagpulasaKarangalan Angpangungusap ay hayagangpagpula kung ito’ymagigingsanhingpagkamuhi, pagkutya o paglapastangansakinauukulanngkanyangkapwa o kung ito’ymagigingsanhingpaglayongtaosakanya;
PaninirangPuri at HayagangPagpulasaKarangalan Angisangpaghahatidngbalita ay hayagangpagpula kung ito’ymakasisirasakarangalanngiba, mapapababaangpagkilalasakanyangpamayanan;
PaninirangPuri at HayagangPagpulasaKarangalan Angisangpahayagan ay maaaringmagingmapanirangpuri (libelous) kahima’tito’y nag-aaliw o dilikaya’ymatalinongtumugonlamangsapamumunangkalaban.
Malisya (Malice) Angpublikasyon ay malisya kung ito’ywalangpahintulotnapagpapalimbagnahayagangpagpulanawalangpagpapatawadngbatas. Ito’ytinatawagna malice in law.
Malisya (Malice) Malisya pa rin kung ito’ynangangahuluganngmasamangmotibo, o di-mabutingkaloobansapagpapalimbag. Ito’ytinatawagna malice in fact.
Pagpapalimbag Hindi sapatangisangisyuna may paninirangpuri ay naipalimbagngisang editor o newsmen upangsiya’ypanagutinsasalanglibelo.
Pagpapalimbag Siya’ymananagotlamang kung tiyakangkanyangmalisya at kung ito’ynabasangiba.
Pagpapalimbag n.b. Kung angpaninirangpuri (defamation) ay nai-broadcast saradyo o telebisyonito ay maituturingnalibelo pa rinkahithindinailimbag.
Pagkilala sa Biktima ng Libelo Anghulingkailangan o requisite paramapatunayanangsalanglibelo ay angmalinawnapagkilalangbiktimanglibelokahithindibinanggitangkanyangpangalan.
Pagkilala sa Biktima ng Libelo Kung walangtiyakangsinasabi o inilalarawannanghustosaisangbagaynasinasabinglibelo, hindimaisasakdalangnasabingnagkasala.
Pagkilala sa Biktima ng Libelo Samakatuwid, kung angartikulo ay walangtinutukoy at hinditumutukoysasinumangtao, walangpruwebanghinihingingbatasupangbigyangdaanangkasonglibelongnasaktangpartido.
MgaMananagotsaLibelo Angmgataong (hayopna) may pananagutansapublikasyonnglibelo ay angmgasumusunod:
MgaMananagotsaLibelo 1. Sinumangtaonanaglilimbag, nagtatanghal o nagingdahilanngpaglilimbag o pagtatanghalngisangnakasulat o nakalathalangpaninirangpuri ay siyangmananagot.
MgaMananagotsaLibelo 2. Ang may-akda at editor ngisangaklat o polyeto (pamphlet) at ang editor natagapangasiwangpahayagan, magasin o seryalnapublikasyon ay silangmananagotsapaninirangpurina
MgaMananagotsaLibelo nanakalathalasamgapahinaniyonnawari’ysilaang may-akda noon.
MgaMananagotsaLibelo 3. Ang may-aringpalimbagan ay mananagotrin, ngunitdilaginggayon.
Dalawang Uri ngLibelo May dalawanguringlibelo – anglibelo per se at anglibelo per quod.
Dalawang Uri ngLibelo Anglibelo per se (by or in itself) ay isangpaninirangpurinadinakailangan pang patunayan.
Dalawang Uri ngLibelo AyonsaKorteSuprema, angmgaito ay maliwanagnanakapanira o nakasakitsadamdaminngtaonadinakailangangpatunayannaangmgaito ay nakakasama at nakakapinsala.
Dalawang Uri ngLibelo Sa libelo per quod (by provable evidence) naman, kinakailangan pa naangpaninirangpuri ay mapatunayannanakapinsala.
Mga Halimbawa ng Libelo Per Se: Angmgasumusunod, ayonkay