270 likes | 689 Views
TATA BASA JAWI. Supartinah , M. Hum. PPSD-PGSD FIP UNY. A. WIDYASWARA. FONEM BASA JAWI : VOKAL KONSONAN. VOKAL BASA JAWI. Fonem vokal basa Jawi = / i , e, ǝ, a, u, o /. Alofon Vokal. Vokal Tinggi Vokal Madya Vokal Rendah. 1. Vokal Tinggi.
E N D
TATA BASA JAWI Supartinah, M. Hum. PPSD-PGSD FIP UNY
A. WIDYASWARA FONEM BASA JAWI : VOKAL KONSONAN
VOKAL BASA JAWI FonemvokalbasaJawi = / i, e, ǝ, a, u, o /
AlofonVokal • VokalTinggi • VokalMadya • VokalRendah
1.VokalTinggi a. AlofonVokalTinggi / i / (1) Alofon [ i ] = idu [ i d u ] driji [ d r i j i ] (2) Alofon [ I ] = cɑcing [ c a c I ŋ ] rɑwit [ r a w I t ]
b. AlofonVokalTinggi / u / (1) Alofon [ u ] = urip [ u r I p ] wulu [ w u l u ] (2) Alofon [ U ] = kɑsur [ k a s U r ] biyung [ b i y U ŋ ]
2.VokalMadya a. AlofonVokalMadya / e / (1) Alofon [ e ] = emɑn [ e m a n ] sɑre [ s a r e ] (2) Alofon [ɛ ] = estu [ ɛ s t u ] gepeng [ g ɛ p ɛ ŋ ]
b. AlofonVokalMadya / ǝ / • entub [ ǝ n t U b ] • tetep [ t ǝ t ǝ p ]
c. AlofonVokalMadya / o / (1) Alofon [ o ] = obɑh [ o b a h ] kebo [ k ǝ b o ] (2) Alofon [ ɔ ] = gori [ g ɔ r i ] sorot [ s ɔ r ɔ t ]
3.VokalRendah a. Alofon [ a ] = ɑku [ a k u ] orɑ [ o r a ] b. Alofon [ ɔ ] = ɑmbɑ [ ɔ m b ɔ ] gilɑ [ g i l ɔ ]
1. Konsonan Bilabial = [ p ], [ b ], [ m ], [ w ] Tuladha: • pɑlsu [ p a l s u ] • kuwi [ k u w i ] • ɑnteb [ a n t ǝ b ] • kɑlem [ k a l ǝ m ]
2. Konsonan Dental =[d], [ t ], [n], [ l ], [ r ], [ d ], [ ţ ], [ s ] Tuladha: *ɑdil *rekɑsɑ *pɑrut *pɑdhɑ *nɑkɑl *pɑthi *guling *desɑ
3. Konsonan Palatal = [ c ], [ j ], [ n ], [ y ] Tuladha: • cuwil • nyɑtɑ • griyɑ • pijet
4. Konsonan Velar = [ k ], [ g ], [ ŋ ] Tuladha: • kurɑng • grɑji • tɑngɑn
5. Laringal & Glotal = swaraampanginggorokan = [ ] utawa [ k ]. Laringal [ h ] Tuladha: *dhɑhɑr *bɑpɑk *gemɑk *luhur
gila - gilo wedi - wedhi padha - pada
B. WIDYATEMBUNG • WujudTembung • JinisTembung
1. WujudTembung • TembungLingga • TembungAndhahan • TembungRangkep • TembungCamboran Ater-ater Seselan Panambang WuwuhanSesarengan RangkepWetah RangkepParsial CamboranWetah CamboranTugel
2. JinisTembung • TembungAran • TembungKriya • TembungKahanan • TembungKatrangan (luwih, banget, ora, mung, dudu, padha….) Kriyatanduk (mawalesan& tanpalesan) Kriyatanggap Warni, BentukUkuran, Raos Sukakatrangantembungsanesipun (aran, kriya, sipat, wilangan)
Purusa Pandarbe Pitakon Panuduh 5. TembungSesulih 6. TembungWilangan 7. TembungPanggandheng (lan, wusana, karo, nalika, kanthi, jalaran) Wetah Susun Pecahan Sadhengah
Ngancer-anceripapan/ aran 8. TembungAncer-ancer (ing, dumugi, menyang, tumrap) 9. TembungPanyilah 10. TembungPanguwuh Mligekakensatunggalingpatrap, barang/ bab Nggambarakenwedharingraos
C. WIDYAUKARA • FRASA/ KLOMPOK TEMBUNG • TitikanipunFrasa: • kadadosan: 2 tembung/ langkung • Drajat: antawisipuntembung& klausa • Botennglangkungiwasesa • Kadadosan: inti& atribut
Frasaendosentris • Frasaeksosentris Frasasagedkaperangmiturut: a. PranataningUkara b. Jinisipun • Frasanomina • Frasaverba • Frasanumeralia • Frasaadjektiva • Frasaadverbia • Frasapronomina • Frasapreposisi
Titikanipunklausa: • kadadosan: jejer& wasesa • sagedmadeg dados ukara 2. KLAUSA
Titikanipunukara: • Kadadosansaking 1 klausa/ langkung • Ingbasasineratkawiwitanaksara • murda& kapungkasantandha (./ ?/ !) 3. UKARA
Ukaratanduk (mawalesan & tanpalesan) • Ukaratanggap JinisingUkara • Mituruttumindakingjejer • Miturutcacahingklausa • UkaraLamba • UkaraCamboran Camboransajajar Camboransusun