180 likes | 358 Views
Het stem-tijd continuum. Gerrit Bloothooft Peter Pabon Guus de Krom UiL-OTS Universiteit Utrecht. Computer fonetografie: de stem in kaart. Automatische bepaling van Grondfrequentie (F 0 ) Geluidsdruk Crestfactor Jitter …. Fonetogram / dichtheid. Gelduisdruk (dB SPL). Sample dichtheid.
E N D
Het stem-tijd continuum Gerrit BloothooftPeter Pabon Guus de Krom UiL-OTS Universiteit Utrecht
Computer fonetografie:de stem in kaart Automatische bepaling van • Grondfrequentie (F0) • Geluidsdruk • Crestfactor • Jitter • …. Tijd-stem continuum
Fonetogram / dichtheid Gelduisdruk (dB SPL) Sample dichtheid Grondfrequentie (Hz) Tijd-stem continuum
Presentatie vs gegevensstroom Beeldscherm presentatie: • Per F0-I punt één parameterwaarde ivm technische (real-time) beperkingen • Dit is een keuze uit de gegevensdistributie op dat F0-I punt Tijd-stem continuum
Nieuwe gegevensopslag • Digitaal audiosignaal • Compleet spoor van parameter-waarden per periode of per frame • Presentatiewaarden Tijd-stem continuum
Motieven • Hergebruik van opnamen mogelijk • Kennis van statistische distributies van parameterwaarden per F0-I punt • Kennis van tijdsafhankelijk gedrag van parameters Tijd-stem continuum
Statistische distributies • Spreiding van akoestische parameters per F0-I punt • Type verdeling (normaal, scheef, multimodaal,..) Tijd-stem continuum
Real-time opname crest factor Geluidsdruk (dB SPL) Crest factor Grondfrequentie (Hz) Tijd-stem continuum
Median smoothing of crest factor Mediaan van de crest factor Geluidsdruk (dB SPL) Crest factor Grondfrequentie (Hz) Tijd-stem continuum
Vocale registers in het fonetogram borststem ondergrens Falset bovengrens Geluidsdruk (dB SPL) Modaal ondergrens Grondfrequentie (Hz) Tijd-stem continuum
Tijdspooronderzoek:registerbreuk modaal-falset • Afbeelden van start- en eindpunt van stembreuk in het fonetogram • Compleet fonetogram en falsetfonetogram als referentie Tijd-stem continuum
modaal falset /u/ Geluidsdruk (dB SPL) Grondfrequentie (Hz) Tijd-stem continuum
falset modaal /a/ Geluidsdruk (dB SPL) Grondfrequentie (Hz) Tijd-stem continuum
Fonetogramvergelijking Herkennen van pathologie, stemklassificatie, etc. • Contour van beperkte waarde • Verdeling van akoestische parameters binnen het fonetogram gebruiken Tijd-stem continuum
Hidden Markov Modellering • Fonetogram in F0-I cellen indelen • Cel is “woord” • Per cel twee parallelle states • State kan stemregister voorstellen • Per state 3 parameter streams • Jitter, crestfactor, relatieve stijgtijd • Vrije overgang tussen F0-I cellen • Geen “taalmodel” Leidt tot succesvolle fonetogramherkenning Tijd-stem continuum
Crestfactor distributies Tijd-stem continuum
Meest onderscheidende states Geluidsdruk (dB SPL) Grondfrequentie (Hz) Tijd-stem continuum
Conclusies • Nieuwe gegevensopslag in fonetogram biedt uitstekende onderzoeksperspectieven • Tijdspooronderzoek kan ons veel leren over dynamische processen in de stemgeving Tijd-stem continuum