100 likes | 395 Views
Wij maken de tijd niet, de tijd maakt ons. Overwegingen bij het thema ‘tijd maken’. Maaike de Haardt Fac. FTW i.o. Er is geen tijd, of is er niets dan tijd?. Maken wij tijd of maakt de tijd ons? Druk, druk, druk..... Tijd is een constructie
E N D
Wij maken de tijd niet, de tijd maakt ons.Overwegingen bij het thema ‘tijd maken’ Maaike de Haardt Fac. FTW i.o
Er is geen tijd, of is er niets dan tijd? • Maken wij tijd of maakt de tijd ons? Druk, druk, druk..... • Tijd is een constructie • Historisch bepaald, veranderlijk, afhankelijk van meetapparatuur, geografische context • Verbonden met wereldbeeld
Westen kent twee tijdscategorieën • Lineaire tijd • Dominante, ‘gewone’ tijdsbesef • Kloktijd • Rechte lijn van begin naar (oneindige) horizon • Cultuur • Chronos • masculien • Cyclische tijd: beschouwd als: • ‘primitief’ • Circulair, herhaling • Mythisch • Natuur • A-historisch • Feminien • Niet-christelijk
Cyclische tijd als alternatief? • Is bedoeld als cultuur-kritisch tegenstem- tegen lineair chronocentrism- want • Chronocentrisme laat ‘geen tijd’ voor ‘dingen die er echt toe doen’ (kro-slogan), geen ruimte voor spiritualiteit • Maar: • Romantisering ‘vroeger’? • Oppositionele patstelling? Reproductie dualisme en statische opvattingen • Tijd –lineair en cyclisch- is niet eenduidig
Alledaags leven als bron voor denken over tijd • Verschillende soorten tijdbeleving- werk, emoties, crisis, relaties- in leven alledag • Gelijktijdheid en ongelijktijdigheid van tijdservaringen • Dualistische tegenstellingen werken hier niet • Alledaagse leven ontmaskert macht en logica van kloktijd • Bijbelse inspiratie: Prediker en de Evangelies • Poëzie: Vasalis
Eb • Ik trek mij terug en wacht. • Dit is de tijd die niet verloren gaat: • Iedere minuut zet zich in toekomst om. • Ik ben een oceaan van wachten, • waterdun omhult door ‘t ogenblik. • Zuigende eb van het gemoed, • Dat de minuten telt en dat de vloed • Diep in zijn duisternis bereidt. • Er is geen tijd. Of is er niets dan tijd? • Maria Vasalis, uit Parken en Woestijnen
Verwondering als basis spiritualiteit: tijd en ruimte • Vasalis: relativering of intensivering tijd? Welke tijd? • Verwondering: in de tijd zijn en buiten de tijd zijn • Ruimte minstens zo belangrijk voor zin en betekenis: ruimte maken, plaats beleven • (opnieuw de dichter: Rutger Kopland)
Zoeken naar plaatsen van ‘goddelijke aanwezigheid’ • Religie en spiritualiteit van lineaire moderniteit droegen bij aan dominantie kloktijd en verlies ‘spiritualiteit’ • Sporen uit Christelijke traditie roepen op tot andere manieren van kijken en op andere plaatsten (Makom) • Opnieuw de dichter: William Blake
Auguries of Innocence • To see a world in a grain of sand • And a heaven in a wild flower, • Hold infinity in the palm of your hand • And eternity in an hour. Tijd maken is niet nodig: Openheid, aandacht en verwondering