İLK YARDIM

1. İLK YARDIM İzmir Halk Sağlığı Müdürlüğü Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

2. İNSAN VÜCUDUNUN YAPISI İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

3. SİSTEMLER Dolaşım Solunum Sinir Hareket Sindirim Boşaltım Deri Üreme İç salgı Bağışıklık İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

4. Dolaşım Sistemi Kalp Damarlar Kan Atardamarlar Kılcaldamarlar Toplardamarlar İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

5. Dolaşım Sistemi Kalp Damarlar Kan Atardamarlar Kılcaldamarlar Toplardamarlar İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

6. Solunum Sistemi Burun Nefes borusu Akciğerler İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

7. Sinir Sistemi İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

8. Hareket Sitemi Kaslar Kemikler Eklemler İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

9. Sindirim Sistemi İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

10. Boşaltım Sistemi Böbrekler İdrar yolları İdrar torbası İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

11. Deri Ölü hücreler Çoğalan hücreler Damar ve sinirler Kıllar Ter bezleri Yağ bezleri İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

12. Üreme Sistemi Yumurtalıklar Tüpler Rahim Vajen Memeler • Hayalar • Tüpler • Penis İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

13. İç salgı Hipofiz Tiroid bezi Paratiroid bezleri Timus Böbreküstü bezleri Erbezleri Yumurtalıklar Pankreas bezi İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

14. Bağışıklık Timus Kemik iliği Karaciğer Dalak Lenf bezleri İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

15. Vücut Boşlukları • Kafatası • Göğüs • Karın • Tek Kemikli Bölgeler • Omuz-dirsek arası • Kalça-diz arası İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

16. HIZLI VÜCUT MUAYENESİ Bilinç açık mı? ......................... Sesli ve ağrılı uyarı ver Soluk yolu açık mı? ................. Soluk yolunu temizle ve aç Solunum devam ediyor mu? .... Bak, dinle, hisset Dolaşım devam ediyor mu? ..... Nabız noktalarından kontrol et Kanama var mı? ...................... Sor, gözle ve elle kontrol et Kırık, çıkık, burkulma var mı?....Sor, gözle ve elle kontrol et Duruma göre diğer kontrolleri yap İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

17. İLKYARDIMINABC’Sİ İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

18. İlkyardımın Amaçları İLKYARDIMIN ABC’Sİ • Kazazedenin yaşamını sürdürmek, • Durumunun kötüye gitmesini önlemek, • Mümkünse iyileşmeyi kolaylaştırmak. Amaçlara Yönelik Uygulamalar - 1 • Kazazedenin yaşamını sürdürmek için; • Soluk yolunu aç ....... Airway • Solunumu sürdür ....... Breathing • Kan dolaşımını sürdür ...... Circulation İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

19. İLKYARDIMIN ABC’Sİ SOLUNUMU KONTROL ETMEK İÇİN ; Göğüs kafesinin iniş kalkışına BAK Soluk verme sesini DİNLE Soluk verirken oluşan hava akımını yanakta HİSSET İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

20. SOLUK YOLUNU TIKAYANLAR; Dil Kırık diş veya diş protezleri Kan Sıvı veya katı gıdalar Toprak Saplanan yabancı cisimler Soluk yolları girişi veya soluk borusuna baskı Soluk borusunun hastalık veya allerjik olaylar sonucu daralması İLKYARDIMIN ABC’Sİ İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

21. Solunum Hızı Erişkinde: dakikada 12-15 Çocukta: dakikada 16 ve üzeri Kalp Atımı Sayısı Erişkinde: dakikada 60-100 Çocukta: dakikada 100’ün üzeri • Vücudumuzdaki Kan Miktarı • Vücut ağırlığının %7-8 kadarı • 4 - 8 Lt. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

22. İLKYARDIMIN ABC’Sİ • SOLUK YOLUNU AÇMAK İÇİN ; • Soluk yolları girişi veya soluk borusuna baskı varsa kaldır • Ağız içinde yabancı madde varsa parmakla çıkart • Dilin geriye kayıp soluk yolunu tıkamaması için başa pozisyon ver • Soluk yolunda yabancı cisim varsa sırta darbe ve karına baskı uygulayarak çıkart İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

23. İLKYARDIMIN ABC’Sİ Başın enseden geriye eğilerek soluk yolunun açılması İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

24. Evrensel “soluk alamıyorum” işareti İLKYARDIMIN ABC’Sİ Karına baskı yaparak soluk yolundaki “tıkacın” atılması İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

25. Dikkat..!! Ağız içine soluk almayı engelleyecek ölçüde kanamaya neden olan, yanağa-çeneye-soluk borusuna saplanmış yabancı cisimlerilkyardımcı tarafından çıkarılmalıdır İLKYARDIMIN ABC’Sİ İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

26. SOLUNUM DURMASININ NEDENLERİ Soluk yolunun tıkanması Kalp atışının durması Başı ilgilendiren darbeler ve kanamalar Göğüse gelen ani darbeler ve yaralanmalar Gaz veya ilaç etkisi Elektrik çarpması İLKYARDIMIN ABC’Sİ İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

27. İLKYARDIMIN ABC’Sİ • Solunumu duran kişiye, kendiliğinden solunumu geri dönünceye kadar ilkyardımcı tarafından yaptırılan solunuma yapay solunum denir • Solunumun durduğundan emin olmadan uygulanmamalıdır • Ağızdan ağıza veya ağızdan buruna uygulanabilir • Mümkünse ağıza temiz bir tülbent serilmelidir • Dakikada 15 - 18 nefes verilir İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

28. Suda Boğulmalarda İlkyardım; Suda çırpınmakta olan kişiye yaklaşma Mümkün ise bir tekne ile, değilse uzun bir sırık, ip, ipe bağlı can simidi ya da tahta parçası ile kişiye ulaş Kazazedeye ulaşılamıyorsa, çırpınmaların bitmesini bekle Sudan çıkartılan kazazedenin ABC’sini kontrol et, gerekeni yap Bilincin durumuna göre pozisyon ver Kazazedeyi, üzerini örterek naklet İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

29. DOLAŞIMININ DURMASININ NEDENLERİ Kalp hastalıkları Aşırı kan kaybı Solunumun durması Göğüse gelen ani darbeler Başı ilgilendiren darbeler Gaz veya ilaç etkisi Elektrik çarpması İLKYARDIMIN ABC’Sİ İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

30. İLKYARDIMIN ABC’Sİ • Kalp atımları duran kişiye kendiliğinden kalp atımları geri dönünceye kadar ilkyardımcı tarafından kalbe dıştan yapılan baskıya kalp masajı denir • Kalbin durduğundan emin olmadan uygulanmamalıdır • Dakikada 80-100 masaj yapılır İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

31. İLKYARDIMIN ABC’Sİ SOLUNUM VE KALP ATIMI DURMUŞSA ; 30 göğüse bası (5 cm) 2 suni solunum İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

32. Yapay solunum ve kalp masajının başarılı olduğu nasıl anlaşılır..? Soluk verilirken göğüsün şişip-inmesi Kalbe baskı yapılırken nabız hissedilmesi Cilt renginin düzelmesi İç çekme hareketi görülmesi Kol ve bacaklarda kendiliğinden hareket olması Kendiliğinden solunum ve kalp atımlarının başlaması İLKYARDIMIN ABC’Sİ İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

33. İLKYARDIMIN ABC’Sİ • ÇOCUKLARDA • Baş geriye fazla çevirilmez • Karına baskı yerine yalnız sırta darbe kullanılır • Bebekte solunum sayısı dakikada 30-40 • Bebekte kalp atış sayısı dakikada 110 -160 • Ağız ve burun birlikte kavranarak hava üflenir • Yanaklar şişecek kadar hava üflenir • Göğüs iki parmakla, 1.5-2 cm çökertilir, göğüs kemiğinin ortasına baskı yapılır (Dakikada 100 ) İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

34. Merkezi sinir sistemini sıkıntıya düşüren her durum BİLİNÇ BULANIKLIĞI , ve ilerledikçeBİLİNÇ KAYBI na neden olur. Bilinç kaybının en ileri haline KOMA denir. BİLİNÇ KAYBI İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

35. Bilinç Düzeyleri Uyanık, dikkatli Uyanık Uyanık, dalgın Uykulu Uyuyor Sızmış veya derin uykuda Baygın Komada Ölü BİLİNÇ KAYBI İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

36. Koma Nedenleri Kafa yaralanmaları Beyin kanaması Beyin tümörleri Şeker hastalığı Böbrek yetmezliği Karaciğer yetmezliği, siroz İlaç zehirlenmesi Alkol zehirlenmesi Menenjit BİLİNÇ KAYBI İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

37. Bilinci Kaybolan Kazazede; Sesli ve ağrılı uyarıya cevap vermez Göz kapağı, öksürük ve öğürme refleksi çalışmaz Dili soluk yolunu tıkayabilir Kusma sonucu kusmuğu soluk yoluna kaçabilir Kalp atımı ve solunum düzeni bozulabilir Dikkatli incelenmezse ölü sanılabilir BİLİNÇ KAYBI İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

38. Kazazedeye yan güvenli pozisyon ver 3-5 dakika aralıklarla ABC kontrolü yap Tıbbi yardım gelene kadar pozisyonu koru BİLİNÇ KAYBI Bilinç Kaybında İlkyardım İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

39. Kan dolaşımındaki yetersizlik sonucu vücutta ortaya çıkan belirtilerin tamamına ŞOK denir ŞOK İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

40. Dolaşım sisteminin etkin çalışması içingerekenler; Kalbin pompalama gücü Kapalı damar ağı Yeterli kan hacmi ŞOK Kalp Damarlar Kan İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

41. Şok Nedenleri Şiddetli korku-heyecan, şiddetli ağrı İç ve dış kanamalar, organ kopması Büyük kemik kırıkları Aşırı ishal, terleme, kusma, susuz kalma Yanıklar Güneş çarpması, böcek sokması, allerji Kalp krizi, zehirlenmeler Kalp yetmezliği ŞOK İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

42. Şok Belirtileri Dolaşım sistemi ............ Nabızda artış ve zayıflama Solunum sistemi ........... Hızlı ve yüzeysel solunum Deri ............................... Soğuk- soluk nemli cilt Sinir sistemi .................. Huzursuzluk ve endişe bulantı-kusma boş bakışlar, göz kararması bilincin bulanıklaşması Kas – iskelet sistemi ..... Halsizlik, bitkinlik ŞOK İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

43. Şokta İlkyardım ABC kontrolü Kanama kontrolü Kazazedeyi yatır, ayakları kaldır (45o) Üzerini ört 3-5 dakika aralıklarla ABC kontrolü yap Bilinç bulanıksa bir şeyler yedirip, içirme ŞOK İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

44. Kaza ortamının değerlendirilmesi ile; Kazazede sayısının artması önlenir, İlkyardımcının etkili ve verimli çalışması mümkün olur. KAZA ORTAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

45. Kendi güvenliğin için gereken önlemleri al Çevrede devam eden tehlike olup olmadığını kontrol et Patlama, zehirlenme vb. tehlike varsa herkesi uzaklaştır Sağlık kuruluşu, polis, itfaiyeye haber verilmesini sağla Kaza ortamında güvenliği sağla Yol güvenliği için trafik işaretlemesi yapılmasını sağla Devam eden tehlike yoksa kazazedeyi kımıldatma..... KAZA ORTAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

46. Sigara içilmesini önle Araçların devrilmesine karşı önlem al Ortamda gereksiz ve amaçsız kalabalıklar oluşmasını önle Tüm kazazedeleri en yakınındakinden başlayarak hızla kontrol et Kazazedeler için öncelik sırası belirle Solunum ve dolaşımı bozuk olanlardan başlayarak ilkyardım uygula Nakli gerekenler için hazırlık yap Kazazedelerin yanından ayrılma Kazazedeler hakkındaki bilgileri yaz Yardım ekiplerine olayı anlat, bilgi ver KAZA ORTAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

47. KAZAZEDENİN ÇIKARTILMASI ve TAŞINMASI İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

48. KAZAZEDENİN ÇIKARTILMASI ve TAŞINMASI İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

49. Kazazedenin Çıkartılması - İlkeler KAZAZEDENİN ÇIKARTILMASI ve TAŞINMASI • Zorunluluk yoksa çıkartma! • “Ne olursa olsun” çıkartmaya çalışma! • Zarar vermeden, güvenli ortamda, uygun araç gereçle çıkart! • Uygun araç gereç yoksa, kurtarma ekiplerine haber ver! • Önce doğal yolları dene! İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

50. Kazazedenin Çıkartılması - Aşamalar KAZAZEDENİN ÇIKARTILMASI ve TAŞINMASI • Kazazedeye güvenli ve dönüşe de uygun bir yoldan ulaş! • Kendi güvenliğini de gözeterek yaklaş! • Kazazedeyi kontrol et, gereken ilkyardım uygulamalarını yerinde yap! • Çıkartmak gerekiyorsa, kazazedeyi ve çıkış yolunu hazırladıktan sonra çıkart! İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü