1.59k likes | 3.74k Views
UNIT 3 PENCEGAHAN KEBAKARAN. JABATAN PERDAGANGAN POLITEKNIK KUCHING, SARAWAK. Objektif am. Mengetahui konsep asas kebakaran Memahami kegunaan alat memadam api kecil permulaan Menggunakan alat pencegahan kebakaran dalam situasi sebenar. Objektif khusus.
E N D
UNIT 3PENCEGAHAN KEBAKARAN JABATAN PERDAGANGAN POLITEKNIK KUCHING, SARAWAK
Objektif am • Mengetahui konsep asas kebakaran • Memahami kegunaan alat memadam api kecil permulaan • Menggunakan alat pencegahan kebakaran dalam situasi sebenar
Objektif khusus • Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat :- • menerangkan bagaimana api terhasil • membezakan kelas-kelas api dan alat memadam api kecil permulaan • menggunakan alat memadam api kecil permulaan • menerangkan dan melaksanakan tatacara pengunsian bangunan
PENGENALAN KEBAKARAN • Api semasa kecil menjadi kawan sudah besar menjadi lawan merupakan kata-kata yang yang amat bertepatan dengan penggunaan api dalam kehidupan harian. Biarpun api menjadi satu keperluan dalam kehidupan harian, ia akan menjadi merbahaya sekiranya tidak dikawal secara betul.
Definisi pencegahan kebakaran • Pencegahan kebakaran adalah langkah awal yang mesti diambil bagi mengelakkan api kebakaran daripada berlaku dan juga langkah awal bagi mengelakkan kebakaran yang baru bermula daripada merebak kepada peringkat yang tidak boleh dikawal lagi.
KATEGORI KEBAKARAN DAN KEJADIAN API • Asas kebakaran kimia • Kebakaran hanya akan terjadi sekiranya terdapat tiga unsur yang bergabung iaitu bahan untuk membantu nyalaan seperti kayu, kertas dan minyak, udara untuk membekalkan oksigen dan suhu atau haba yang tinggi untuk menghasilkan api atau nyalaan.
Cara memadamkebakaran • Andatelahmengetahuibahawanyalaanterjadidarigabungantigaunsuriaitubahan, udaradansuhu. Olehsebabituuntukmemadamnyaandaperluuntukmemisahkangabungantersebut. • Contohnyasekiranyabahansepertikayu yang bolehmembantunyalaandijauhkandarikawasanterbakarmakaapiakanterpadamkeranatiadanyabahanuntukdibakar. Andajugabolehmenghalangudaradarisampaiketempatkebakarandenganmenutupkawasankebakarandenganmengunakangunibasahsekiranyanyalaanadalahkecil. • Terdapatbeberapaistilah yang digunakanbagimemadamkebakaraniaitu:
Melaparkan. • Inidilakukandengan: • Memindahkanbahanapi yang belumterbakarketempat lain. • Memindahkanbahanapi yang terbakarketempat lain • Memecahataumenghancurkanbahanapi yang terbakarsupayamudahdipadamkan.
Melemaskan. • Inidilakukandneganmenghalangkemasukanudaradengancaramenutuppermukaanbahanapi yang terbakarsupayatidakdapatmembantukebakaran.
Menyejukkan. • Sifat air yang murahdansejukdapatmempercepatkanperpindahanhabadenganmenurunkanhabadanmenurunkansuhukebakaransehinggaketahaprendah. Apabilasuhumenjadirendahmakanyalaanakanterpadam.
MemutuskanRantaiTindakbalas. • Memutuskanrantaikimia. Inibolehdilakukandenganmengunakanalatpemadamapipermulaanseperti CO2 , BCF danserbukkering.
Cara apimerebak • Terdapatbeberapakaedah yang membolehkanapimerebakiaitudengankaedaholakanhaba, pengaliran, bahangandanterusmenerus.
Olakanhaba. • Apabilaterjadinyakebakarandalamsebuahbangunan, asapdan gas-gas yang panasakanmengalirnaikkeatas. Asapdan gas panasinibiasanyaakanterperangkap di bahagianatasbangunanataupunrumah yang terbakar. Keadaaniniakanmenyebabkansuhu di manakawasanasapdan gas terperangkapakanmeningkatdenganmendadak. Suhu yang meningkatiniakanmenyebabkanbahan yang mudahterbakarakanterbakardengansendirinyaapabilatelahsampaikesuhupembakaran.
Pengaliran. • Bahan-bahansepertitembagadanbesiwalaupuntidakterbakar, tetapibolehmenghasilkanbahangdansuhu yang panas. Jadiapabilasesebuahbangunanterbakar, besidantembagamerupakanagenpengaliran yang akanmengalirkanbahangtersebutdarisatutempatkesatutempat yang lain. Walaupunianyatidakterbakar, tetapisuhudanbahang yang dihasilkanakanmenyebabkanbahan-bahan di sekitarnyaterbakardengansendirinya.
Bahangan. • Pembakaranterbuka yang besarbolehmenyebabkansuhu di sekitarkawasanterbakarturutmeningkat. Keadaaninijugabolehmenyebabkanbahan-bahanbakar yang beradaberhampirandengankawasanterbakarakanturutterbakarwalaupunianyatidakbersentuhan.
Terusmenerus. Iniadalahcara yang paling mudahuntukapimerebak. Bahan-bahanbakarakanterbakarkeranaapimudahmerebakmelaluinyasekiranyaiabersentuhanantarasatusama lain.
Kelas-kelas api • Apibolehdikelaskankepadabeberapajenisberdasarkanpuncabahan yang menghasilkankebakaran. Pengetahuanmengenaijenisapipentingkeranaiadapatmenentukanjenisalatpemadamapi yang hendakdigunakanuntukmemadamkankebakarantersebut.
Alat pemadam api permulaan • Ramai orang biasa melihat alat pemadam api permulaan, tetapi tidak semua yang biasa melihatnya mengetahui cara ianya berfungsi. Alatinitidakdirekabentukuntukmengatasiataumemadamapi yang besartetapiiaadalahuntukmemadamkanapikecil di peringkatpermulaankebakaran. Setiapalatpemadamapipermulaanmestilahditandakansimbolkelasapidandinyatakanjenisapi yang bolehdipadamkan. Jenis yang biasadanbanyakdigunakansekarangadalahdarijenisdebukering, di manaalatpemadamnyaberwarnabirumuda.
Cara untukmenggunakankebanyakanalatpemadamapipermulaanadalahberdasarkansingkatanperkataanPASS P - Pull - Tarik pin di atasalatpemadamapi A - Aim - Halakanmuncungalatpemadamkepuncaapi (bahan) S - Squeeze - Pusingatautekanpemegang S - Sweep - halakanpancutankearahpuncaapipadajarak 3 meter sehinggaapipadam.
PUNCA-PUNCA KEBAKARAN • Kebakaranmerupakansatutragedi yang menyebabkankemusnahanharta-benda yang bernilaiberjuta-juta ringgit danmungkinmembabitkankehilangannyawa. Olehituadalahpentingkitamengetahuiapakahpunca-punca yang menyebabkanberlakunyakebakaran. Punca-puncakebakaran yang selalunyaterdapat di tempatkerjaadalahsepertiberikut: • Pembuanganpuntungrokokataumancisapi • Timbunansampahsarap,kertasataubahanmudahterbakar. • ‘overloading’ kepadalitarletrik plug atausoket. • Bahan-bahanmudahterbakarterdedahkepadapuncaapi. • Halangankepadasistempengudaraan (ventilation system) untukjenteradanperalatanletrik.
PENCEGAHAN KEBAKARAN • Pencegahankebakaranmerupakansatutindakanlangkahawal yang mestidiambilbagimengelakkanapikebakarandaripadaberlakudanjugalangkahawalbagimengelakkankebakaran yang barubermula (infant stage) daripadamerebakkepadaperingkat yang bolehdikawallagi ( uncontrollable stage )
Pengurusanrisikokebakaran • Pihakpengurusandanketuapenghunisesebuahbangunansamaada di tempatkerjaataukawasanperumahanperlulahmengambillangkahkeselamatansepertiberikutsebagaipersediaanuntukmenghadapisebarangkemungkinanberlakunyakebakaran : • Mengadakanlaluan-laluankhas yang mencukupiuntukmenyelamatkandiri (mean of escape). • Mengadakanpelanpengunsianbangunan.
Mengadakan poster/notispelanpengunsibangunan • Mengadakanlatihanpengunsianbangunansecaraberkala • Mengadakansistemsemboyan/amarankecemasan yang berkesan • Menyediakanperalatanmelawankebakaran yang mencukupi • Mempunyaipengurusanpengendalianrumah (housekeeping) yang bagus. • Memastikanpemeriksaandanujianperalatanelektrikdilakukansecaraberkala.
Kelengkapanamarankebakaran • Kelengkapanamarankebakaranpadamasakinimerupakansistemamarankebakaran yang dipasangsecaratetapdanberoperasisecaraautomatikdibangunan-bangunan. Walaupunbegituterdapatjugabangunanataupremis yang menggunakansistem manual untukmemberiamarankebakaran.
Alatpecahkaca. Alatiniberoperasisecara manual iaitudengancaramemecahkankacapadasisteminiapabiladikesanoleh orang ramai. Apabilakacapadakotakinidipecahkan, iamelengkapkanlitarelektrikdanmenghasilkanbunyilocengamaranbagimenandakanadakebakaran di zondimanakacatersebutdipecahkan. • Alatpengesanhaba. Alatiniberoperasisecaraautomatik. Iaakanmengaktifkansistemamarankebakaranapabilamengesanhabaatausuhutertentudiperingkatawalkebakaran • Alatpengesanasap. Alatinijugaberoperasisecaraautomatik. Iajugaberperananuntukmengaktifkansistemamarankebakaranapabilamengesansejumlahasap yang tertentu.
Kelengkapanmenentangkebakaranpadabangunan • Kelengkapan menentang kebakaran pada bangunan yang siap dipasang dikategorikan kepada 2 jenis; • Perlindunganaktif.Sistemperlindungankebakaran yang dipasangtetap di bangunanuntukmengawaldanmemadamkebakaransecara manual atauautomatik
Perlindunganpasif. Sistemperlindungankebakaran yang terdapatpadastruktursesebuahbangunan yang berfungsiuntukmenyekatapidanasapdarimerebak agar penghunidapatberlindung, menggunakannyasebagailaluankeluardantempat yang selamatmenempatkanperalatandananggotabombaketikamelawankebakaran
Perlindunganaktif. • Sistempemasangan sprinkler. Ianyabertujuanuntukmengawalkebakaranpadaperingkatawaldengancarasemburan air yang bertekanankhususkepadazon / kawasan yang terbabit. Sisteminidihubungkandenganpenggerakebakaran. Iabertindaksecaraautomatik. • Sistempemasanganpancur ( riser). TerdapatduajenispancuriaituPancurbasahdanPancurkering • Sistempilibomba (hyderant) • Sistemsalur Bantu mula (hosereel) • Sistem gas CO2. • Sistempemasangantetapbuih (foam)
Perlindunganpasif. • Tanggaterlindung. • Koridorterlindung • Pinturintanganapi • Ruangaksesmenentangkebakaran • LifBomba
“Housekeeping” • Housekeeping yang baikdanberkesanakandapatmencegahkebakarandaripadaberlaku. • Housekeeping yang baiktermasuklahunsur-unsurberikut: • i. Penyusunanperkakasandanperalatanpejabatataurumahdengansempurna. • ii. Pembuangansampahsarapsecaratetap. • iii. Pembuanganbahan-bahanmudahterbakarsecaratetap. • iv. Penjagaanlaluankeluardanlaluanmasuk agar sentiasatidakterhalang. • v. Penjagaankebersihankeseluruhanpremis. • vi. Penyediaansudutkhasuntukmereka yang merokok. • vii. Penyimpananbahanmudahterbakardenganbetul. • viii. Penyediaantandaamaranbagibahanmudahterbakar.
Tubuhpasukansukarelawanmelawankebakaran • PenubuhanpasukanBombasukarelawanadalahmerupakansatutindakan yang amatberguna di premis-premisbesarsepertikilang, bangunantinggi, intitusipengajiandansebagainya. • PasukaninihendaklahmerujukkepadajabatanBombadanPenyelamatuntukmengadakanlatihanataukursusuntukmelengkapkandiridengankemahiranmelawankebakarandanmenyelamatmangsa-mangsa yang terperangkapdalamkebakaran. • Kewujudanpasukaninijugadapatmemastikan agar tindakanawalatausertamertabolehdiambiljikaberlakukebakaransebelumiamerebakdantidakterkawal.
Pemeriksaandanujianperalatan/pendawaianelektrik • Seseorang yang bertanggungjawabuntukmelakukanpemeriksaandanujianperalatanpendawaianhendaklah di lantik agar ianyasentiasadalamkeadaanbaik. Pegawaikeselamatantersebutsebaiknyaadalahterdiridarianggotapasukanbombasukarelawan. Selaindarimelakukanpemeriksaankeatasperalatanelektrik, beliaujugahendaklahmenjalankanpemeriksaanharian di tempatbekerjasepertiberikut:
tempat-tempatpekerjaselalumerokoksemasabekerja. • ii. alat-alatpemadamapi. • iii. strukturbangunan • iv. tempatsimpananbahanmudahterbakar. • v. tahap housekeeping yang sentiasabaik. • vi. panel sistemkawalankebakaransentiasaberfungsi. • vii. tempatpemunggahanataupembuanganbahan yang tidakdigunakan
Pelankontigensi • Melepaskan diri dari bangunan terbakar • Tutupmulutdanhidungdengankainbasah • Jikasesatdalambilik, tujukedindingdanjalandalamkeadaansearahhinggajumpapintu • Jikaasaptebalgunakankaedahmerabadengantangan. Genggamtangansedikitdangunakanbelakangtapaktanganjikainginmenyentuhsesuatu yang tidakpastiatauhalangan. • Merangkakjikaasaptebalkeranaudarabersih/sejukberadaberhampiranlantai.
Gunakanbahagiantangga yang rapatdengandinding (bahagian yang agakkuat) • Rasa dengan kaki dahulusebelummemijakdenganseluruhbadan • Jikaditingkatsatudaninginterjun, bergayutdahulusebelumterjun. • Jikaditenikatdua, gunakancadar, selimutsebagaitali • Bangunantinggi, silapastikantutup (bukankunci) pintuuntukmengurangkanasap • Pakaianterbakar - selimutdengankainatauguni. Gulingkanmangsadiataslantai. Jikadirisendiri, tutupmulutdengantangandangulingkandiri di ataslantai.
TATACARA PENGUNSIAN BANGUNAN • Tujuanlatihanpengunsianbangunan. • Dapatbertindakdengantenangdanteratur. • Sesiapa yang dipertanggungjawabkanuntukmelaksanakantugas “Routine” untukmenjagakeselamatanbolehbertindaklebihserius. • Jalan-jalankeluar (perlindunganpasif) digunakanmengikutpelan yang telahdirancang. • Semasaberlakunyakebakaran, pergunsianbangunanakanberjalandengancepatdanteratur.
Arahan / Latihan. • Jenis/keadaanbangunanakanmenentukantatacarapengunsianbangunan. Arahanhendaklahterang , ringkasdanjelassertamudahdifahami. • Latihanhendaklahkerapdiadakan • Tempatdiubah-ubah • Mengetahuijalankeluar • Berhati-hatisemasalatihansupayatidakberlakusesuatukecemasanataukemalangan yang tidakdiingini. • Masasesuaiuntukpengunsianbangunanadalah 4 minit, bagikilang yang mempunyaikawasanluas.
Butirantugas “Routine” jikaberlakukebakaran. • i. Tindakan/isyaratamaran. • Jenis yang bolehdidengarataubolehdilihat. • Tenagaelektrik. • Hentikansebarang proses ataumesin, pisahkantenagaelektrik yang tidakperlu. • Memanggilpihakbomba. • Arahanringkasdantepat (alamat, jeniskejadian,bangunan/kawasanberhampiran yang diketahuiumum,bilanganmangsa,namapemanggil, no. telefonpemanggildan no. kadpengenalanpemanggil) agar pihakbombadapatbertindakdengansegera.
Pengunsianbangunan. • Semasaoperasiataulatihan, pastikansemuapintuditutup. Lantik orang yang dipertanggungjawabkanuntukmencaripenghuni di tandasdansebagainyajikadisyakimasihada yang belumkeluar. • Pengumpulan. • Jauhdaribangunan. Penghunitelahdiberitahuataudinyatakan di papankenyataankaedah/laluan yang perludalampengunsianbangunan. • Berbaris (Roll Call) • PendaftaransenaraikakitangandanmelaporkepadaPegawaiBomba
Kekerapanmelakukanlatihan. • Kekerapanmelakukanlatihanbergantungkepadarisikobahayakebakaran, kemerebakan, pembinaansertakapasitibangunan. Jumlahsebenarpenghunihendaklahdiketahuidansentiasadikemaskiniolehpihak yang bertanggungjawab.
SOALAN KUIZ • 1 senaraikantigaunsur yang menyebabkankebakaran • 2. senaraikantigakeadahuntukmemadamkanapi • 3. senaraikantigakaedahapimerebak • 4. nyatakankelas-kelasapidanberikan 2 contoh • Sekiranyaadainginmemadamapi yang terbakardisebabkan : - ranting-ranting kayu - tumpahanminyaktanah di kedai • (nyatakanduaalatpemadamapipermulaan yang sesuaidigunakan) • 6. senaraikantigajenisperlindunganpasifdanaktif yang biasanyaterdapat di sebuahbangunan) • 7. apakahtindakan yang perluandalakukansekiranyaandaberhadapandengansituasikebakarandalamsebuahbangunantempatandabelajar