O co i jak pyta czytelnik w Bibliotece Śląskiej? Analiza dokumentacji bibliotecznej

1. O co i jak pyta czytelnik w Bibliotece Śląskiej? Analiza dokumentacji bibliotecznej Magdalena Gomułka Biblioteka Śląska

2. Biblioteka Śląska • wojewódzka książnica publiczna o statusie naukowym, która powstała w 1922 roku jako Biblioteka Sejmu Śląskiego, • początkowo zbiory obejmowały głównie księgozbiór prawniczy, dziś można tu znaleźć publikacje z każdej dziedziny wiedzy, ze szczególnym uwzględnieniem nauk prawniczych, ekonomicznych, społecznych i humanistycznych oraz literaturę regionalną (Silesiaca), • w jej skład wchodzi kompleks 3 budynków: gmach główny (Plac Rady Europy 1), dział Integracyjno-Biblioterapeutyczny, Instytut Badań Regionalnych BŚ, Społeczna Pracownia Digitalizacji (ul. Ligonia 7) oraz Dom Oświatowy BŚ, dział Starego Zasobu (ul. Francuska 12);

3. Biblioteka Śląska Do jej najważniejszych zadań zaliczamy: • gromadzenie, opracowywanie, udostępnianie i ochrona piśmiennictwa polskiego i obcego oraz innych dokumentów, które służą rozwojowi nauki, • archiwizowanie egzemplarza obowiązkowego, • udzielanie pomocy informacyjno-bibliograficznej instytucjom i osobom prywatnym, • prowadzenie działalności bibliograficznej, dokumentacyjnej, wydawniczej, edukacyjnej, popularyzatorskiej i instrukcyjno-metodycznej. Według: Statutu Biblioteki Śląskiej § 7 p. 2 oraz ustawy o bibliotekach z dnia 27 czerwca 1997 r.

4. Dział Udostępniania Zbiorów i Informacji Naukowej Biblioteki ŚląskiejSekcja Informacji Naukowej (Informatorium) 1. Biblioteka Śląska (ul. Francuska 12) • Biuro Informacji Bibliograficznej (Biuro Informacji i Porady Bibliograficznej), • Dział Informatorium i Katalogów, 2. Nowy budynek (Plac Rady Europy 1) – 1999 r. • powstanie osobnego działu Informacji Naukowej (Informatorium): czytelnia, katalogi, stanowisko dyżurującego bibliotekarza, pracownia, • połączenie z działem Udostępniania (Wypożyczalnia) i Magazynami, zaprzestanie prowadzenia katalogów, przeniesienie punktu informacji (2008 r.)

5. Sekcja Informacji Naukowej (Informatorium)Najważniejsze zadania • udzielanie bieżącej i bezpośredniej informacji użytkownikom w: • Punkcie informacji (przy wejściu głównym), • Informatorium, • Pracowni Informacji Naukowej. • odpowiadanie na kwerendy, • systematyczne uzupełnianie księgozbioru podręcznego w czytelni, aktualizacje baz danych, • organizowanie i oprowadzanie wycieczek, • sporządzanie bibliografii zbiorów śląskiej książnicy, • opieka nad katalogiem systematycznym, przedmiotowym, rzeczowym.

6. Udzielanie informacji użytkownikom Dane statystyczne w 2011 r.: • odwiedziny: 3 253 osób, • udzielono 17 430 informacji drogą bezpośrednią oraz telefoniczną, • miejsce: • hol: 10 673 • Informatorium: 6 559 • pracownia Informacji Naukowej: 198 • sposób: • bezpośrednio: 11 193 • telefonicznie: 6 237 Źródło: Statystyka Działu Udostępniania Zbiorów i Informacji Naukowej Biblioteki Śląskiej. Sekcja Informacji Naukowej. Katowice 2012. Dokument do użytku wewnętrznego.

7. Udzielanie informacji użytkownikomPorównanie

8. W jaki sposób czytelnik kontaktuje się z bibliotekarzem?Kwerendy biblioteczne Źródło: Statystyki kwerend Sekcji Informacji Naukowej.

9. Kwerendy bibliotecznePorównanie

10. Sposób wpływu kwerendy • E-mail - 98 % • Informatorium: info2@bs.katowice.pl • adres ogólny biblioteki: info@bs.katowice.pl • sekretariat: sekretariat@bs.katowice.pl • poczty pracowników biblioteki (kierownicy działów) • system Zapytaj bibliotekarza • Pocztowe – 1.5% • Fax – 0,5% • Telefon – 0%

11. Nadawcy kwerendy • Osoby indywidualne: 84% • Instytucje: 16% w tym: • biblioteki: 85% • inne: Radio Katowice, telewizja TVP Silesia, „Dziennik Zachodni”, kancelaria prawna, instytuty badawcze; Pochodzenie: • krajowe - 96% • zagraniczne - 4%

12. O co pytają czytelnicy? • Kwerendy biblioteczne – 75% • organizacja biblioteki: godziny otwarcia, regulamin zapisów, korzystania i wypożyczania zbiorów, • zmiana statusu książki, prolongaty, kary (amnestia), • usługi biblioteczne: wypożyczalnia międzybiblioteczna, kopiowanie dokumentów, • dostęp do Internetu bezprzewodowego, programy dostępne w czytelniach, dary, • błędy w systemie Prolib i Śląskiej Bibliotece Cyfrowej, • rekomendowanie publikacji, które powinny się ukazać w ŚBC.

13. O co pytają czytelnicy? 2. Kwerendy bibliograficzne – 9% • opis bibliograficzny dzieła: sprawdzenie wydania, podanego opisu ze stanem rzeczywistym (zagranica), • ustalenie dokładnego opisu bibliograficznego na podstawie szczątkowych danych, • rozszyfrowanie inicjałów autorów, • szukanie informacji o przodkach (zagranica);

14. O co pytają czytelnicy? 3. Kwerendy rzeczowe – 6% • ujęcie tematyczne, • sporządzanie zestawień tematycznych, • poszukiwanie informacji o zagadnieniu (wystawy w 1994 r.), • bibliotekarze nie sporządzają zestawień bibliograficznych na określony temat;

15. O co pytają czytelnicy? 4. Kwerendy tekstowe – 10% • wykonywanie kopii dzieł (skanów), usługa płatna, warunki jej realizacji, • zgody na publikacje fragmentu dzieła w prasie/pracy dyplomowej, • Bibliotekarz Informatorium - pośrednik Czytelnik a Dyrekcja.

16. Wnioski • Tendencja spadkowa w ilości udzielanych informacji na rzecz sporządzania kwerend, • Korzystniejsza lokalizacja punktów informacyjnych powoduje bezpośredni kontakt z czytelnikiem, szybszą obsługę jego potrzeb, • Zmiana budynku książnicy i wykorzystywanie poczty elektronicznej wpłynęły na zwiększenie ilości rejestrowanych kwerend (5-krotny wzrost), • Dominuje droga elektroniczna wysyłaniu zapytań informacyjnych, • Czytelnicy najczęściej pytają o sprawy związane z funkcjonowaniem biblioteki oraz jej zbiorami (76%) oraz usługami reprograficznymi (10%)

17. Kwerenda w formie listu – 1968 r. Dokument znajduje się z zbiorach Sekcji Informacji Naukowej BŚ, sfotografowano w pracowni Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

19. Dziękuję za uwagę Magdalena Gomułka gomulkam@bs.katowice.pl Biblioteka Śląska 40-021 Katowice Plac Rady Europy 1