310 likes | 717 Views
Morfologi. Morfologi – kajian tentang pembentukan kata penggolongan kata , dan struktur kata . Struktur kata bermaksud susunan bunyi ujaran atau lambang (tulisan) yang menjadi unit tatabahasa yang bermakna. Morfologi.
E N D
Morfologi • Morfologi – kajiantentangpembentukankatapenggolongankata, danstrukturkata. • Struktur kata bermaksud susunan bunyi ujaran atau lambang (tulisan) yang menjadi unit tatabahasa yang bermakna.
Morfologi • Bentuk kata: rupa unit tatabahasa sama ada bentuk tunggal atau hasil daripada proses pengimbuhan (kata terbitan), pemajmukan (kata majmuk) dan penggandaan (kata ganda). • Penggolongan kata: proses menjeniskan perkataan berdasarkan keserupaan bentuk dan latar fungsi dengan anggota lain dalam golongan yang sama.
Kata (word) – bentukbebas paling kecildalambahasa – unsur yang tidakperluwujuddalamkedudukantetapdalamsesuatustruktur – unsur yang bolehwujudsecarasendirian.
Contoh: • Keretabergerak. (sebelum KKT sebagaisubjek) • Inikereta. (selepas KGN Tunjuksebagaipredikat) • Guru itumembelikereta. (selepas KK sebagaiobjek) Makakeretaialahsatukata (word) yang bolehwujudpadakedudukansubjek, predikatatauobjek.
Contoh: • Penyambung ← peN- (bentukbukanbebas) + sambung (bentukbebas) • sambung – satukata (word) danbolehwujudsendirian • peN- bukansatukata
Morfem (morpheme)– unit paling kecildalambahasa yang memberikanmaklumattentangmaknaataufungsi, dan yang mempunyaistruktur. Contoh: • sukatan ← sukat (morfem 1) + -an (morfem 2)
morfem-an: • makna – membawamaksudkerjaatauperkaraataubendahasildaripadamelakukanmaksud yang terkandungdalamkatadasarsukat. • fungsi – membentuk KN • Struktur (dalamayat) – Sukatanitusungguhtepat.
Contoh: • Salang – 1 morfem • Suratkhabar - 2 morfem • Mengambilhati – 3 morfem • Mempersiapkan – 4 morfem
Morfembebas (free morpheme)– bolehmenjadisatukata (word) apabilawujudsendirian. • Morfemterikat (bound morpheme) – mestiditambahkankepadaunsur lain dantidakbolehberdirisendiri. Lihatcontoh : sukatan
Ciri yang diperlukanuntukmenjadimorfem: • mestimempunyaimakna • bolehwujuddengankata lain • bolehterlibatdenganpolapertukaran yang biasa (regular patterns of interchange) – meN- dandi- bolehsalingbertukaruntukmembentuk KK (mencari – dicari).
Alomorf (allomorphs) – pelbagaibentuksesuatumorfem. Contoh: • morfemmeNmempunyaialomorfmen-, meng-, menge- tetapi – tidaksemuamorfemmempunyaialomorf
Akar (root) – intikatadanmemperlihatkankomponenutamauntukmakna. – digolongkankepadakategorileksikalsepertinama (N), katakerja(K), adjektif (ADJ), preposisi (PREP), adverba (ADV)… Contoh: • ilmu (N), pimpin (K), besar (ADJ), dari (PREP)
Afiks (affix) – tidakdigolongkandalamkategorileksikal. – morfemterikat yang memerlukanunsur/morfem lain. Contoh: • beR-, teR-, meN-, di-, -an, -kan, …
(perkenalkan) K Af K K Af per kenalkan
Dasar (base) – bentuk yang bolehmenerimaafiks – dalambanyakkes, dasar (base) jugamerupakanakar (root)
Contoh: • mempertanggungkan • tanggung = akaruntukmempertanggungkan, pertanggungkan, tanggungkan, dantanggung. = dasaruntuktanggungdan -kan. • Tanggungkan = dasaruntukpertanggungkan
pertanggungkan = dasaruntukmempertanggungkan • Pemajmukan (compounding) – gabunganduaataulebihkata (word) untukmembentuksatuperkataan – kepaladalamkatamajmukmenentukanseluruhkatamajmuktersebut.
Kepaladantanggungan (head & dependent) – morfem yang menentukankategorikeseluruhanperkataanmajmuk. – kepalaialahunsurpusatdalambinaanperkataanmajmuk, dantanggungansebaliknya. Contoh: • anakmami (anak=kepala; mami=tanggungan) (rujukintidanpenerang)
Pemajmukanendosentrik – hasilpemajmukanmempunyaikategorileksikal yang samadengankepaladanmenunjukkanmakna yang samadenganmaknakeseluruhanperkataan. Contoh: orangputih (maksudkeseluruhanjugamenunjukkanmakna ‘orang’.
Pemajmukaneksosentrik – hasilpemajmukantidakmengikutkategorileksikal yang samadengankepaladantidakmenunjukkanmakna yang samadenganunsur yang membentukkatamajmuk. Contoh: curitulang (maksudkeseluruhanmenunjukkanmakna yang bertentangandenganmaksudperbuatan ‘mencuritulang’
Afikasi (affixation) – penambahanafikskepadasatumorfembebas, akar, dasar, ataukata. – awalan (prefix), akhiran (suffix), sisipan (infix), apitan (circumfix).
Reduplikasi (reduplication) – pengulangansebahagianataukeseluruhansatuakarataudasar. Contoh: • buku-buku, kejar-mengejar, tetingkap…
Paduan (blending) – dibentukdaripadabahagianbukanmorfemik (non-morphomic) duaataulebihperkataan. Contoh: • pawagam = panggungwayanggambar • PKR = ???
Akronim (acronym) – dibentukdaripadahurufawalduaataulebihperkataandalamfrasaataugelarandandisebutsebagaisatuperkataan. Contoh: • UMNO = ??? • PAS = ???
1. Konsep Morfem Perkataan Bebas Terikat Akar Dasar 2. Bentuk Kata Tunggal Terbitan Majmuk Ganda 3. Proses Pembentukan Kata Pengimbuhan Pemajmukan Penggandaaan 4. Golongan Kata Kata Nama Kata Kerja Kata Adjektif Kata Tugas
Silabacabuku: W.O’Grady & J.Archibald. (ed). 2000. Contemporary Linguistic Analysis. Addison Wesley Longman.