Lezen en spellen: Theorie en Praktijk

1. Lezen en spellen: Theorie en Praktijk Prof. dr. Anna M. T. Bosman a.bosman@pwo.ru.nl

2. Twee-route model

3. Fonologisch Coherentie Model

4. Microniveau FCM

5. Ongetraind netwerk (niet-lezer)

6. Bezig met trainen (globaallezer)

7. Getraind netwerk (decodeerder)

8. Verschillen in zelf-consistentie

9. Monolinguaal netwerk

10. Multilinguaal netwerk

11. 40 woorden met een klinker als beginklank 20 met een lange klank (e.g., adem, eter, over) 20 met een korte klank (e.g., anker, enkel, orgel) Stimuli 1e lettertaak

12. Proefpersonen 1e Lettertaak

13. 1e lettertaak (over vs. otter)

14. Basis aannamen Orthografie Lezen en spellen Interactief Fonologie Semantiek

15. Volledig en Partieel Netwerk

16. Dyslexia Orthography ? ? ? ? Reading ? Semantics Phonology

17. 120 stimuli (spelling-klank consistent) 60 woorden 30 words: klank-spelling consistent (e.g., MENS, SOMS) 30 words: klank-spelling inconsistent (e.g., FIJN, SAUS) 60 pseudowoorden 30 klank-spelling consistent (e.g., PRUG, KERT) 30 klank-spelling inconsistente (e.g., HIJF, BAUS) Stimuli

18. Proefpersonen Lexicale Decisietaak

19. Consistentie-effect RTsaus - RTmens

20. is ook interactief van aard ! Orthografie Lezen door kinderen met dyslexie Semantiek Fonologie

21. Leren spellenSlimme oefeningen en het bevorderen van het spellingbewustzijn

22. Experiment 1 Een vergelijking van instructiemethoden

23. Woordjes

24. Instructies & Deelnemers

25. Trainingsfouten

26. Prestaties ‘Groep 3’

27. Conclusies • Lezen is de minst effectieve instructie • Visueel Dictee (uit het hoofd opschrijven) is het meest effectief voor alle leerlingen • Het spellingniveau bepaalt mede de effectiviteit van een instructie

28. Experiment 2 Visueel dictee op het regulier en speciaal onderwijs

29. Woordjes

30. Instructie & Deelnemers

31. Prestaties ‘LOM-leerlingen’

32. Prestaties ‘MLK-leerlingen’

33. Prestaties ‘ZMOK-leerlingen’

34. Prestaties ‘Alle deelnemers’

35. Conclusies • Visueel dictee is effectief voor alle type leerlingen • Visueel dictee is vooral effectief voor woorden zoals ‘blauwbaard’ • Het type leerling bepaalt mede de effectiviteit van een instructie

36. Experiment 3 Lezen-zoals-het-hoort vergeleken met Lezen-wat-er-staat

37. Woordjes

38. Instructies & Deelnemers

39. Prestaties ’Regulier onderwijs’

40. Prestaties ‘Speciaal onderwijs’

41. Conclusies • Lezen-wat-er-staat is voor alle leerlingen effectiever dan lezen-zoals-het-hoort • De spelling beklijft goed bij leerlingen uit het regulier onderwijs • De spelling beklijft minder goed bij leerlingen uit het speciaal onderwijs

42. Experiment 4 Lezen-wat-er-staat vergeleken met de PLUS-variant

43. Woordjes * Kieviet na 1998

44. Instructies & Deelnemers LOM-leerlingen

45. Prestaties ‘Goede spellers’

46. Prestaties ‘Zwakke spellers’

47. Prestaties ‘Transfertest’

48. Conclusies experiment 4 • Lezen-wat-er-staat beklijft met een verlengde training ook bij leerlingen uit het speciaal onderwijs • De zwakke leerlingen leren evenveel als de goede • Het oefenen van de ‘rare’ uitspraak draagt bij aan de effectiviteit van de methode • Transfer is makkelijker voor de goede spellers en als de ‘rare’ uitspraak is geoefend

49. Experiment 5 Een vergelijking van spelfouten in opstellen en dictees

50. Deelnemers