E N D
1. Siâp a Gofod / Shape and Space GRADD / DEGREE
2. GRADD / DEGREE Rydym yn defnyddio graddau (e.e. 90°) i fesur onglau
We use degrees (e.g. 90°) to measure angles
3. YMARFERION / EXERCISES Disgrifiwch pob ongl fel / Describe the following as:
a) Ongl Sgwâr b) Llinell Syth c) Ongl Lem ch) Ongl Aflem d) Ongl Atblyg
a) Right Angle b) Straight Line c) Acute Angle d) Obtuse Angle e) Reflex Angle
4. MESUR ONGLAU / MEASURING ANGLES Rydym yn defnyddio ONGLYDD i fesur onglau.
We use a PROTRACTOR to measure angles.
Mae graddfa glocwedd a gwrthglocwedd ar yr onglydd
A protractor has a clockwise and anticlockwise scale
Os yw ongl yn troi (agor) yn glocwedd
mae angen defnyddio’r raddfa allanol
If an angle turns (opens) clockwise
you must use the external scale
Os yw ongl yn troi (agor) yn
wrthglocwedd mae angen
defnyddio’r raddfa fewnol
If an angle turns (opens) anticlockwise
you must use the internal scale
5. MESUR ONGLAU / MEASURING ANGLES Cam 1: Rhoi canol yr onglydd ar
gornel yr ongl
Step 1: Put the centre of the
protractor on the corner of the angle
Cam 2: Troi’r onglydd fel bo 0° ar
un o’r llinellau
Step 2: Turn the protractor so that
0° is on one of the lines
Cam 3: Mesur i gyfeiriad yr ongl gan
gyfri 10°, 20°, 30° ac yn y blaen
Step 3: Start to count in the direction
of the angle 10°, 20°, 30° etc
6. CREU ONGL 70° / CREATING A 70° ANGLE Cam 1: Rhoi canol yr onglydd ar ben
llinell syth
Step 1: Put the centre of the
protractor on the end of a straight line
Cam 2: Troi’r onglydd fel bod 0°
ar y llinell.
Step 2: Turn the protractor so that
0° is on the line
Cam 3: Mesur i gyfeiriad yr ongl gan
gyfri 10°, 20°, 30° ac yn y blaen.
Step 3: Start to count in the direction
of the angle 10°, 20°, 30° etc
Cam 4: Rhoi dot ar 70°
Step 4: Put a dot on 70°
Cam 5: Cysylltu’r dot â phen y llinell
Step 5: Connect the dot with the end
of the straight line
7. YMARFERION / EXERCISES Gan ddefnyddio Onglydd a Pren Mesur,
dyluniwch yr onglau canlynol yn eich llyfrau.
Labelwch pob ongl fel hyn :-
Using a Protractor and Ruler,
create these angles in your books.
Label each angle like this :-
8. LLINELL SYTH / STRAIGHT LINE (180°) Nid ydym bob amser yn darganfod onglau drwy eu mesur. Gallwn gyfrifo onglau.
We don’t always find angles by measuring. We can calculate angles.
Mae onglau ar linell syth yn adio i 180°
Angles on a straight line add to 180°
9. YMARFERION / EXERCISES Cyfrifwch yr onglau sydd wedi eu marcio â llythrennau
Calculate the angles labelled with letters
10. TROAD CYFAN / FULL TURN (360°) Nid ydym bob amser yn darganfod onglau drwy eu mesur. Gallwn gyfrifo onglau.
We don’t always find angles by measuring. We can calculate angles.
Mae’r onglau o amgylch pwynt yn gwneud troad cyfan. Mae nhw’n adio i roi cyfanswm o 360°
Angles around a point make a full turn.
They add to make a total of 360°
11. YMARFERION / EXERCISES Cyfrifwch yr onglau sydd wedi eu marcio â lythrennau
Calculate the angles labelled with letters
12. CYFERBYN / OPPOSITE Nid ydym bob amser yn darganfod onglau drwy eu mesur. Gallwn gyfrifo onglau
We don’t always find angles by measuring. We can calculate angles
Mae’r onglau CYFERBYN yn hafal. Mae hyn yn digwydd pan fo dwy
linell yn croesi. Mae un ONGL GOCH ac un ONGL LAS yn adio i 180°
The OPPOSITE angles are equal. This happens when two lines cross each other.
One RED ANGLE and one BLUE ANGLE add to 180°
13. YMARFERION / EXERCISES Cyfrifwch yr onglau sydd wedi eu marcio â lythrennau
Calculate the angles labelled with letters