ÇOKLU ORTAM UYGULAMALARININ KURAMSAL TEMELLERİ

1. ÇOKLU ORTAM UYGULAMALARININ KURAMSAL TEMELLERİ Nurdan SARIKAYA İbrahim SAPMAZ Eray ÇİL Tuğrul YILMAZ

2. Çoklu ortam uygulamalarının kuramsal temelleri Çoklu ortam kavramı 1 Çoklu ortamla öğrenmenin bilişsel kuramı 2 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri 3 Çoklu ortamla öğrenmede kullanılan yaygın formatlar 4 5

3. Ünitenin Amaçları 1 1 2 3 Çoklu ortam kavramının açıklayabilecek Çoklu ortamla öğrenmenin bilişsel kuramını tartışabilecek Çoklu ortamla tasarım ilkelerini sıralayabilecek 4 5 6 Eğitsel yazılım türlerini sıralayıp yapısını açıklayabilecek Eğitsel yazılımın kullanım alanlarını açıklayabilecek Eğitsel yazılımın türlerini ve sınırlılıkların belirleyebilecek Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

4. 1 Çoklu Ortam Kavramı Brooks (1997)’a göre; film, slayt, müzik ve ışıklandırma gibi birkaç ortamın özellikle eğitim veya eğlence amacıyla kullanımı olarak tanımlanmıştır. Schwartz ve Beichner (1999) ‘a göre; farklı ortam formlarının birlikte kullanılması olarak açıklamaktadır. Alessi ve Trollip (2001); çoklu ortamın, metin, sözel anlatım, çizim, fotoğraf, müzik, animasyon ve sesli/sessiz video içerdiğini söylemektedir. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

5. 1 Çoklu Ortam Kavramı Jonassen, Howland, Moore ve Marra (2003)’ e göre; iletişim sürecinde birden fazla ortamın bütünleştirilerek sunulmasıdır. Horton (2000)’e göre; metin, resim, ses ve hareketli resimlerin tek bir sayfada bir araya getirilmesidir. Mayer (2009)’a göre; sözcüklerin ve görsellerin sunum materyalinde kullanılması anlamına gelmektedir. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

6. 1 Çoklu Ortam Kavramı Bilgi, sözel semboller ve resimlerle birlikte sunulduğunda, sadece özel sembollerle sunulduğundan daha etkili bir öğrenme sağlanır. Bir çoklu ortamda bireyin anlamlı öğrenmesi, onun fiziksel etkinliklerinden çok bilişsel etkinliklerine bağlıdır. Örneğin: herhangi bir konuşma ya da hikâye anlatma etkinliği, bilgisayar ekranındaki yazı ya da ses efekti, kitaptaki yazılı metin gibi öğelerin hepsi birer özel semboldür. Resimlerden kasıt ise çizimler, grafikler, haritalar, hareketli resimler, animasyonlar, videolar gibi tüm görsel öğelerdir. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

7. 1 Çoklu Ortam Kavramı Mayer (2009)’ ın yapmış olduğu bu tanım, bütün çoklu ortam uygulamalarını kapsayacak genişliktedir ve materyallerin hem görsel hem de sözle biçimde sunulduğu teknolojiyi ifade etmektedir. Bu tanımlardan yola çıkarak; Çoklu ortam, düz metin yanında, sesin, durağan ve hareketli resimlerin, animasyonların, grafik, tablo vb. formların birden fazlasının, etkili, verimli ve çekici bir bilgi sunumu için bilgisayar ortamında birlikte işe koşulması olarak tanımlanabilir. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

8. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı Çoklu ortamla öğrenmenin bilişsel kuramı, insanların bilgiyi nasıl işledikleri ve nasıl öğrendikleri ile ilgilidir. Bir çoklu ortam mesajı oluşturacak kişi, insan zihninin nasıl çalıştığı konusunda bilgi sahibi olmalıdır. Çoklu ortamla öğrenmenin bilişsel kuramına göre, tek kanal üzerinden sınırsız enformasyonun aktarıldığı ve öğrenenin pasif olduğu durumlar insanın öğrenme yapısına uygun değildir. 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

9. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı Düzenlenen Sözcükler Bütünleştirme SeçilenSözcükler Çoklu ortam sunumu Duygusal kayıt Çalışan bellek Uzun süreli bellek Sözcük Kulaklar Sesler Sözel Resim Gözler Önbilgiler imgeler Görsel Seçilen Sözcükler Düzenlenen İmgeler Şekil 1.1. Çoklu ortamla öğrenmenin bilişsel modeli Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

10. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı Resimler ve sözcükler, dış dünyadan gözler ve kulaklar ile algılanarak duyusal belleğe aktarılır. Duyusal bellek, resimler ve yazılı metinlerin görsel imgelerini alarak kısa bir süre için işitsel-duyusal bellekte tutulmasına olanak verir. 2 1 Duyusal Bellek Resimlerden gözlere doğru çizilen ok, gözler aracılığıyla algılanan resimleri; Sözcüklerden kulaklara doğru olan ok, kulaklar aracılığı ile algılanan sesli metinleri, gözlere doğru olan ok da yine gözler aracılığıyla algılanan yazılı metinleri temsil etmektedir. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

11. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı Çalışan bellek, çoklu ortamla öğrenmenin en önemli bileşenidir. Çalışan bellek, bilgilerin geçici olarak tutulduğu ve bilinçli olarak manipüle edildiği bölümdür. Çalışan belleğe sol taraftan, resimlerin görsel imgeleri ve sözcüklerin işitsel imgelerinden oluşan ham bilgiler girmektedir. Bu, görsel ve işitsel yöntem olarak tanımlanan iki farklı duyusal yöntemi açıklamaktadır. 2 2 Çalışan Bellek Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

12. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı Çalışan belleğin sağ tarafı ise, çalışan bellekte oluşturulan bilgiyi temsil etmektedir. Bu, görsel ve sözel olarak tanımlanan iki farklı gösterim yöntemini belirlemektedir. Seslerden görsel imgelere doğru olan ok, bir sesin görsel bir imgeye zihinsel dönüşümünü göstermektedir. Görsel imgelerden seslere doğru olan ok ise, bir görselin işitsel bir imgeye dönüşümünü belirtmektedir. 2 2 Çalışan Bellek Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

13. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı Uzun süreli bellek ise, kişini bilgi deposunu belirtmektedir. Çalışan belleğin aksine uzun süreli bellek, daha uzun süreli ve büyük bilgi yığınlarını depolayabilir. Uzun süreli belekten çalışan belleğe doğru olan ok, uzun süreli bir bellekteki bir materyal hakkında düşünmek için öncelikle bu bilginin çalışan belleğe getirilmesi gerektiğini göstermektedir. 2 3 Uzun Süreli Bellek Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

14. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı Çoklu ortamla öğrenmenin bilişsel kuramı; 1 2 3 İki Kanal Sınırlı Kapasite Aktif İşleme 2 varsayımlarına dayanmaktadır. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

15. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı Çoklu ortamla öğrenmenin bilişsel kuramı varsayımları; 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

16. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı A İki Kanal Varsayımı İki kanal varsayımına göre, görsel ve işitsel materyaller ile sunulan bilgileri işlemek için insan zihni iki ayrı kanalı kullanmaktadır. Sözcük Kulaklar Sesler Sözel Resim Gözler Önbilgiler imgeler Görsel Şekil 1.2. İki kanal varsayımı (işitsel/sözel kanal) Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

17. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı A İki Kanal Varsayımı Sözcük Kulaklar 2 Sesler Sözel Resim Gözler Önbilgiler Şekil 1.3. İki kanal varsayımı (görsel/resimsel kanal) imgeler Görsel Enformasyon gözler tarafından alındığında , (gösterim, benzeşim, video veya ekran metni gibi) bilgi görsel kanalda, kulaklar tarafından alındığında ise (seslendirme gibi) bilgi işitsel kanalda işlenmeye başlar. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

18. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı İki kanal arasındaki farklılıkların kavramsallaştırılabilmesi için iki yol vardır. Birincisi duyusal biçim, ikincisi de gösterim biçimi yaklaşımıdır. Duyusal biçim yaklaşımı, sunulan materyalin gözler ile mi (resimler, video, animasyon veya basılı metinler) yoksa kulaklar ile mi (seslendirilen sözcükler veya arka plan sesleri) alınarak işlenmeye başladığı ile ilgilidir. Duyusal biçim yaklaşımına göre, bir kanal görsel olarak sunulan materyali, diğer kanal ise işitsel olarak sunulan materyali işlemektedir. 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

19. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı Gösterim biçimi yöntemi, materyal içinde sunulan uyarıcının, sözlü mü (seslendirilen veya basılı sözcükler gibi) yoksa sözsüz mü (resimler, video, animasyon, arka plan sesi gibi)olduğu ile ilgilidir. Gösterim biçimi yaklaşımına göre, bir kanal sözel materyali işlerken diğer kanal resimli materyali ve sözsüz sesleri işlemektedir. 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

20. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı B Sınırlı Kapasite Varsayımı Çoklu öğrenmenin bilişsel teorisinde ikinci varsayım, her kanalın birim zamanda işleyebileceği enformasyon miktarının sınırlı olmasıdır. Bilişsel kapasiteyi ölçmek amacıyla yapılan hafıza genişlik testlerinde, her ne kadar bireysel farklılıklar olsa da, bireyin ortalama hafıza genişliğinin yaklaşık olarak 5 ile 7 birim arasında olduğunu söylemektedir. 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

21. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı B Sınırlı Kapasite Varsayımı Örneğin, basamak genişlik testinde farklı basamakta sayılar saniyede bir sayı olacak şekilde okunur (8-7-5-3-9-6-4) ve bu sayıların aynı sırada geri söylenmesi istenir. Yanlış yapılmadan söylenen en uzun basamaklı sayının basamağı, bireyin basamak için hafıza genişliği olarak kabul edilir. Aynı şekilde, bireye saniye başına bir çizim gösterilerek (ay, kalem, tarak, elma, sandalye, kitap vb.) bu çizimlerin sırası ile geri sayması istendiğinde, bireyin yanlış yapmadan saydığı en uzun liste, bireyin resim için hafıza genişliği olarak kabul edilir. 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

22. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı B Sınırlı Kapasite Varsayımı Kısa süreli belleğin zaman ve depolayabildiği veri açısından sınırlı bir kapasiteye sahip olması (Zhang ve Wang, 1998), çoklu ortam materyalinin öğrenende bilişsel yük miktarını artırmayacak şekilde tasarlanmasını zorunlu kılmaktadır. Bilişsel yük, kısa süreli bellekte bir kere de gerçekleşen zihinsel etkinlikler bütünüdür. (Akkoyunlu ve Yılmaz, 2005). Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

23. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı B Sınırlı Kapasite Varsayımı Bilişsel yükü etkileyen en önemli faktör ise dikkat gerektiren nesnelerin/birimlerin sayısıdır (Cooper,1998). Her ne kadar kısa süreli belleğin saklayacağı bilginin miktarı sınırlı olsa da, kısa süreli belleğini birim olarak artırmak olanaklıdır. Gruplama, işlemsel bilgilerin otomasyonunu sağlama ve sürekli tekrar yapma (Wilson, 1995) bunun için kullanılabilecek farklı stratejiler arasında sayılabilir. 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

24. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı B Sınırlı Kapasite Varsayımı Sweller (1999) ve Chandler (1994)öğrenme esnasında bilişsel yükün içsen ve dışsal nedenlerden kaynaklandığını açıklamıştır. İçsel bilişsel yük, materyalin sahip olduğu eleman sayısı ve bu elemanlarını birbirlerini etkileme biçimleri gibi materyalin doğasından kaynaklanan zorluklardır. Materyal içinde kullanılan bir öğe sayısı arttıkça ve öğelerin birbirleri ile olan ilişkisi karmaşıklaştıkça içsel bilişsel yük artar. 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

25. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı B Sınırlı Kapasite Varsayımı Dışsal bilişsel yük, materyalde kullanılan öğelerin düzenlenme biçimine ve materyalin tasarımına bağlıdır. Materyal ile verilecek olan öğretimsel mesaj, üzerinde çok düşünülmeden tasarlandığında öğrenenler ilgisiz veya verimsiz bilişsel işlemler üzerinde duracaktır. Mesajın iyi tasarlanması ise, dışsal bilişsel yükün düşmesini sağlayabilecektir. 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

26. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı Aktif işleme varsayımı, insanların deneyimlerinin tutarlı bir zihinsel gösterimini oluşturabilmeleri için bilişsel sürece aktif olarak katılmasını belirtir. Mayer (2001)’e göre bu aktif bilişsel işlemler dikkat çekme, gelen bilgilerin organize edilmesi ve yeni bilgilerin var olanlar bütünleştirilmesidir. Bu bilişsel süreçleri yaşayan insanlar da aktif işlemciler olarak tanımlanmaktadır. 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

27. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı Aktif işlemci, kendi biliş yapısının ve öğrenme özelliklerinin farkında olarak yürütücü biliş ve yürütücü kontrol sistemini kullanan bilgi edinimde sorumluluk sahibi ve etkin bir bireydir (Senemoğlu, 1997). 2 Aktif öğrenme, öğrenenin yeni bilgiyi bilişsel süreçlerden geçirmesiyle gerçekleşir. Aktif bilişsel işlemlerin çıktısı, birbirleri ile bağlantılı zihinsel yapıların oluşturulmasıdır. Bu nedenle aktif öğrenme bir model oluşturma süreci olarak da görülebilir (Mayer, 2001). Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

28. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı Zihinsel Yapıları oluşturmada kullanılan yaklaşımlar 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

29. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı Öğrenenler, bu yaklaşımları kullanarak bilgileri yapılandırabilir ve öğrenme sürecine aktif olarak katılabilirler. Ancak öğrenenlerin gelen bilgileri süreçlerden geçirebilmesi için yeni bilginin sunulduğu çoklu ortam tasarımı ürünün şu özellikleri içermesi gerekir; 2 • Sunulan materyal tutarlı yapıya sahip olmalıdır. • Sunulan mesaj, öğrenenlere yapıyı nasıl oluşturacaklarına ilişkin rehberlik yapmalıdır. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

30. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı • Öğrenenler, çoklu öğrenme ortamlarında bilgiyi yapılandırarak ve aktif örenme sağlamak için başlıca üç işlem gerçekleştirirler; 2 • 1. İlgili materyalin seçilmesi • 2. Seçilen materyalin düzenlenmesi • 3. Seçilen materyaller ile var olan bilgilerin bütünleştirilmesi Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

31. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı Aktif öğrenmenin bilişsel işlemleri Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

32. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı Öğrenen, çoklu ortamla öğrenmede 5 bilişsel adımı uygular: • Sözel çalışan bellekte işlenecek sözcüklerin seçimi, • Görsel çalışan bellekte işlenecek sözcüklerin seçimi, • Seçilen sözcüklerin sözlü zihinsel yapılar ile düzenlenmesi, • Seçilen imgelerin görsel zihinsel yapılar ile düzenlenmesi, • Sözlü ve görsel edinimlerin var olan bilgiler ile bütünleştirilmesi. 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

33. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı Sözel çalışan bellekte işlenecek sözcüklerin seçimi; Öğrenen gördüğü veya duyduğu enformasyonun sadece belli bir miktarını kısa süreli belleğine alabilecektir. Bu nedenle öğrenen, öncelikle hangi sözcüklerin önemli olduğunu belirlemek zorundadır. 2 1 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

34. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı Görsel çalışan bellekte işlenecek sözcüklerin seçimi; Bilişsel sistemin sınırlı kapasitesinden dolayı öğrenen; sunulan resmin, gösterimin ya da animasyonun sadece belli bir bölümünü kısa süreli belleğe aktarabilecektir. Bu nedenle öğrenen öncelikle hangi görsellerin önemli olduğunu belirlemek zorundadır. 2 2 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

35. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı Seçilen sözcüklerin sözlü zihinsel yapılar ile düzenlenmesi; Öğrenen, seçtiği sözcükleri kısa süreli belleği kullanarak anlamlı bir bütün haline getirip sözel bir model elde etmektedir. Bu adımda öğrenenler, oluşturdukları tutarlı bilgiler arasında birtakım bağlantılar kurarak anlamlandırmayı gerçekleştirirler. 2 3 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

36. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı Seçilen imgelerin görsel zihinsel yapılar ile düzenlenmesi; Bu adımda öğrenenler; görsel yollarla ulaştıkları resimleri ya da görselleri imgelere dönüştürürler. Sonra bu imgeler arasından seçtiklerini kısa süreli belleklerinde neden-sonuç ilişkisi gibi birtakım bağlantılar kurarak resimse model olarak adlandırılan tutarlı bilgi yapılarına dönüştürürler. 2 4 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

37. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı Sözlü ve görsel edinimlerin var olan bilgiler ile bütünleştirilmesi; Bu adımda iki kanalda seçilen ve organize edilen sözel ve görsel bilgiler, önceki bilgiler ile aralarında neden sonuç ilişkileri kurularak bütünleştirilir. Bu durumun doğal sonucu olarak da bilginin transferi ve kalıcılığı artar. Başarılı bir çoklu ortamla öğrenme için öğrenenlerin bu beş işlemi takip etmesi ve düzenlemesi gerekmektedir. 2 5 Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

38. 2 Çoklu Ortamla Öğrenmenin Bilişsel Kuramı C Aktif İşleme Varsayımı Sonuç olarak çoklu ortamla öğrenme, öğrenenin bilişsel bilgi işleme sisteminde gerçekleşmektedir. Bilgi işleme sisteminde görsel ve sözel işlemler için iki ayrı kanal bulunmaktadır. Bu kanalların kapasiteleri sınırlıdır. Aktif öğrenmelerin gerçekleştirilebilmesi için kanallarda meydana getirilen bilişsel işlemlerin birlikte düzenlenmesi gerekmektedir. Seçilen ilgili sözcük ve resimler, sözlü ve resimli gösterimlerin düzenlenmesi ve bunların var olan bilgilerle bütünleştirilmesi ile çoklu ortamla öğrenmenin bilişsel işlemleri tamamlanmış olacaktır. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

39. 3 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri Mayer (2009), etkili bir çoklu öğrenme tasarımında yol gösterici 12 ilkeden söz etmektedir. 3 Tasarım İlkeleri Konu Dışı işlemleri Azaltma İlkeleri Temel Süreçleri Yönetme İlkeleri Üretici Süreçleri Geliştirme İlkeleri Tutarlılık Çoklu ortam Parçalara Bölme Dikkat çekme Kişiselleştirme Ön-Alıştırma Gereksizlik Ses Biçim Konumsal Yakınlık Resim Zamansal Yakınlık Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

40. 3 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri A Konu Dışı İşlemleri Azaltma İlkeleri 1 Tutarlılık İlkesi Konu dışı materyalleri öğretim tasarımı dışında tutulduğunda öğrenme daha iyi olur. Konu ile alakası olmayan, birbirinden farklı materyallerin kullanılması öğrenenler üzerinde farklı anlamalara, kavram kargaşasına, konu dışına sapmalara neden olabilir. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

41. 3 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri A Konu Dışı İşlemleri Azaltma İlkeleri 2 Dikkat Çekme İlkesi Önemli sözcük ve resimler vurgulandığında öğrenme daha iyi olur. Öğrenenin dikkatini dersteki anahtar ögelere, kavramlara çeker ve bu ögeler arasında bağlantılar kurmasını sağlayarak konu dışı işlemleri azaltırız. Dikkat çekme aslında yeni bir şeyler öğretmiyor, sadece anlatılmak istenen konunun daha iyi algılanmasını sağlıyor. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

42. 3 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri A Konu Dışı İşlemleri Azaltma İlkeleri 3 Gereksizlik İlkesi Öğrenme açısından resimlerin ve sözlü anlatımın birlikte kullanıldığı durumlar; resim, sözlü anlatım ve metnin birlikte kullanıldığı durumlara göre daha iyi sonuçlar vermektedir. Aynı anda yazı, resim ve sesli anlatım olursa bilişsel kanala fazla yükleme olacaktır. Örneğin ; öğrenenler, ekrandaki resim ve yazı arasında bağ kurmaya çalışacağı için bilişsel yüklenme fazla olur. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

43. 3 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri A Konu Dışı İşlemleri Azaltma İlkeleri 4 Konumsal Yakınlık İlkesi Birbiri ile ilişkili metinlerin ve resimlerin sayfada yada ekran üzerinde birbirlerine yakın olması durumunda öğrenme daha iyi olur. Anlatılan konu ile ilgili resim ve metinlerin birbirine yakın konumda aktarılması gerekir. Aksi taktirde konuyu anlama oranı düşecektir. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

44. 3 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri A Konu Dışı İşlemleri Azaltma İlkeleri 5 Zamansal Yakınlık İlkesi Birbirleriyle ilişkili metinlerin ve resimlerin aynı anda(eşzamanlı) sunulduğu ortamlarda öğrenme, ilgili metin ve resimlerin birbiri ardı sıra(ardışık) sunulduğu ortamlara göre daha iyi olur. Birbirleriyle ilişkili metinlerin ve resimlerin aynı anda(eşzamanlı) sunulduğunda çalışan bellekte aynı zamanda tutabilecekleri ve birbiri arasında zihinsel bağlantılar kurabileceklerdir. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

45. 3 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri B Temel Süreçleri Yönetme İlkeleri 1 Parçalara Bölme İlkesi Konunun uygun biçimde bölümlere ayrıldığı durumlarda öğrenme, konunun bölümlere ayrılmadan verilmesine göre daha iyi olur. Örneğin; 2 saatlik bir dersi iki saat işlemek yerine 1+1 parçalara bölüp de öğrenenlere aktarmak, öğrenme açısından çok faydalı olacaktır. Aksi takdirde bütün olarak aktarılırsa öğrenenlerin konu ile alakası bir süre sonra kesilecek ve ders amacına ulaşamayacaktır. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

46. 3 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri B Temel Süreçleri Yönetme İlkeleri 2 Ön-Alıştırma İlkesi Öğrenilecek anahtar kavramlar ve bu kavramların özellikleri önceden bilindiğinde öğrenme daha iyi olur. Öğrenenlere konuyu aktarmadan önce konunun akışını aktaran bir modelleme yapılabilir. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

47. 3 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri B Temel Süreçleri Yönetme İlkeleri 3 Biçim İlkesi Resim ve anlatımın birlikte sunulduğu ortamlarda öğrenme; resim ve yazının birlikte sunulduğu ortamlara göre daha iyi olur. Yazının ve animasyonun birlikte sunulması, öğrenenin bilişsel sistemine gözleri aracılığı ile girerler ve bu da görsel sistemde aşırı yüklemeye neden olur. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

48. 3 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri C Üretici Süreçleri Geliştirme İlkeleri 1 Çoklu Ortam İlkesi Resim ve yazının birlikte sunulduğu ortamlarda öğrenme, sadece yazıdan oluşan öğrenme ortamlara göre daha iyi olur. Kare Dikdörtgen Üçgen Çember Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

49. 3 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri C Üretici Süreçleri Geliştirme İlkeleri 2 Kişileştirme İlkesi Günlük dil kullanılan ortamlarda öğrenme akademik dil kullanılan ortamlara göre daha iyi olur. Kısaca : «Nabza göre şerbet vermek» Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri

50. 3 Çoklu ortamla öğrenmede tasarım ilkeleri C Üretici Süreçleri Geliştirme İlkeleri 3 Ses İlkesi Sözlü anlatımın insan sesi ile verilmesi durumunda öğrenme, makine sesi ile verilmesine göre daha iyi olur. Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri