1 / 65

KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ

KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ. DOÇ. DR. ESRAGÜL AKINCI. TANIM. KKKA hastalığı; ateş yaygın vücut ağrısı bazı vakalarda deri, mukoza ve iç organlarda kanamalar ile seyreden kene kaynaklı viral enfeksiyondur . KKKA VİRÜSÜ.

Antony
Download Presentation

KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ DOÇ. DR. ESRAGÜL AKINCI

  2. TANIM KKKA hastalığı; ateş yaygın vücut ağrısı bazı vakalarda deri, mukoza ve iç organlarda kanamalar ile seyreden kene kaynaklı viral enfeksiyondur

  3. KKKA VİRÜSÜ • Bunyaviridae ailesine bağlı Nairovirus soyundan zarflı bir RNA virüsüdür • Dış ortama dayanıksızdır • Konak dışında uzun süre yaşayamaz • %1 hipoklorit ve %2 gluteraldehide duyarlıdır • 56°C’de 30 dk’da inaktive olur • Ultraviyole ile hızla ölür • Düşük pH’da hızla inaktive olur • Kanda 40°C’de 10 gün yaşar Zarf G1: glycoprotein1 G2: glycoprotein 2 N: nucleoproteins L: RNA polymerase

  4. KKKA VİRÜSÜ • Segment analizlerine göre dünyada 8 farklı tür görülmektedir • Türkiye’de görülen türler Güney-Batı Rusya ve Kosova türleri ile yakın genetik benzerlik göstermektedir • Bu benzerlik nedeni ile göçmen kuşlarla taşınmış olabileceği konusunda görüşler ileri sürülmektedir

  5. TARİHÇE KKKA ilk kez 1944 ve 1945 yılları yaz aylarında Sovyet askerleri arasında görülmüş ve hastalığa Kırım Kanamalı Ateşi adı verilmiştir 1956 yılında Zaire’de ateşli bir hastada Kongo virüsü tespit edilmiştir 1969 yılında her iki virüsün aynı virüs olduğu belirlenmiş ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) olarak hastalık yeniden adlandırılmıştır

  6. COĞRAFİK DAĞILIM Hastalığın görüldüğü bölgeler: • Afrika • Asya • Orta Doğu • Doğu Avrupa Virüs izolasyonu Riskli ülkeler Düşük riskli ülkeler

  7. EPİDEMİYOLOJİ Ülkemizde ilk kez 2002 yılında görülen ve 2003 yılında tanımlanan hastalık, her yıl Nisan-Ekim ayları arasında görülmekte ve Haziran-Temmuz aylarında pik yapmaktadır İlk kez Tokat yöresinde saptanan hastalık ağırlıklı olarak İç Anadolu Bölgesinin kuzeyi, Karadeniz Bölgesinin güneyi ve Doğu Anadolu Bölgesinin kuzeyinde görülmektedir Ülkemizde ihbarı zorunlu C grubu hastalıklar arasında yer almaktadır

  8. ÜLKEMİZDE COĞRAFİK DAĞILIM Yoğun olarak görüldüğü iller: Erzurum, Erzincan, Gümüşhane Bayburt, Tokat, Yozgat, Sivas Amasya, Çorum,Çankırı, Bolu Kastamonu ve Karabük

  9. KKKA Vakalarının ve Ölümlerinin Yıllara Göre Dağılımı (2002-2009) 25.01.2010

  10. ÜLKEMİZDE AYLARA GÖRE DAĞILIM

  11. KKKA Vakaları (n=1299)

  12. Türkiye’de riskli bölgelerdeki erişkinlerde KKKA seroprevalansı:Şehirlere göre KKKA seropozitif olanlar

  13. KKKA Seropozitif Olanların Cinsiyet Dağılımı

  14. Yaş Gruplarına Göre KKKA Seropozitifliği

  15. BULAŞ YOLLARI • Hyalomma cinsi kenelerin tutunması veya ezilmesi (kene kırma) • Viremik dönemdeki hayvanların kan ve dokuları ile temas • Akut dönemdeki hasta kanı veya enfekte sekresyonları ile temas • Virüs ile kontamine araç ve gereçlerle temas • Kan içeren damlacık yolu ile bulaş

  16. ÜLKEMİZDE BULAŞ YOLLARI Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2002 - 2007 yılları arasındaki 1820 vakanın: %68.9’unda kene tutunması veya kene ile temas %61.7’sinde hayvanlarla temas öyküsü

  17. NOZOKOMİYAL BULAŞ • Hastadan hastaya bulaş • Hasta yakınlarına horizontal bulaş • Hastalardan sağlık personeline bulaş • Hastaların idrar ve tükürükleri bulaş açısından riskli Gürbüz Y, et al. Int J Infect Dis. 2008 Saijo M, et al. Jpn J Infect Dis. 2004 http://www.ekmud.org/dosya/zoo08/slayt/zoo2-scom.pdf Bodur H. Int J Infect Dis. 2009

  18. SAĞLIK PERSONELİNE BULAŞ YOLLARI • Kontamine iğne ya da delici-kesici aletlerle yaralanma • Hastanın kan, doku ve vücut sıvıları ile bütünlüğü bozulmuş deri veya mukoza teması • Virüs ile kontamine araç-gereçlerle direkt temas • Damlacık yolu • Hava yolu (aerosol) ile bulaş gösterilmemiştir • Kan ile perkütan temas en önemli bulaş yoludur

  19. SB verileri, 2009 sonu: 15 sağlık çalışanına bulaş (6 doktor, 3 sağlık memuru, 5 hemşire, 1 ATT), 3 ölüm

  20. RİSK GRUPLARI • Endemik bölgede yaşayan tarım ve hayvancılık ile uğraşan çiftçiler, çobanlar, kasaplar, mezbaha çalışanları • Veteriner hekimler • Veteriner sağlık teknisyenleri • Enfekte hastalarla temas eden sağlık personeli • Laboratuvar çalışanları • Hastaların yakınları • Askerler • Kamp yapanlar

  21. PATOGENEZ • KKKA hastalığının patogenezi tam olarak aydınlatılamamıştır • Virüs vücuda girdikten sonra retiküloendotelyal sistem başta olmak üzere, hedef doku ve hücrelere tutunur, çoğalır ve hasar yapmaya başlar. Karaciğer en çok etkilenen organdır • Temel patolojik bozukluklar, virüsün etkisi ile uyarılan antiviral immün cevabın doku ve organlarda meydana getirdiği hasara bağlıdır • Vasküler endotel virüsün direkt ve indirekt hedefleri arasındadır • Virüsün etkisi ile salınan proinflamatuvar sitokinler damar endoteli, hedef hücreler ve dokularda inflamatuvar immün cevaba neden olur

  22. KLİNİK Kuluçka süresi (3-14 gün) Kene tutunması: 1-3 gün (maks. 9 gün) Enfekte kan/doku ile temas: 5-6 gün (maks. 13 gün) Erken dönem (1-2. gün) Ani başlayan yüksek ateş, titreme, baş ağrısı Kas ve eklem ağrısı, bulantı-kusma, karın ağrısı

  23. KLİNİK Geç dönem (3-10. günler) %75 oranında kanama bulguları %50 hepatomegali %10-25 merkezi sinir sistemi bulguları İyileşme dönemi 9-10. günden itibaren

  24. KLİNİK VE LABORATUVAR BULGULARI

  25. AĞIRLIK KRİTERLERİ • Yüksek viral yük (>109 kopya/mL) • Beyaz küre sayısı > 10 000/mm3 • Trombosit sayısı < 20 000/mm3 • AST > 700 U/L • ALT > 900 U/L • APTT > 60 saniye • INR yüksekliği • Melena • Splenomegali • Bilinç değişikleri

  26. TANI IgM IgG Virüs/antikor kinetiği viremi gün 0 5 10 RT-PCR 16 Virüs izolasyonu ELISA IgM IgG, IFA IgM pozitifliği: 2-3 ay (6 aya kadar devam edebilir)

  27. AYIRICI TANI • Sistemik salmonelloz • Bruselloz • Leptospiroz • Riketsiyoz • Tatarcık humması • Malarya • Akut viral hepatit • Sepsis • Hematolojik hastalıklar • Diğer viral kanamalı ateşler (Hantavirus vb.)

  28. KLİNİK TANIMLAMA Şikâyetler: Ateş, baş ağrısı, genel vücut ağrısı, halsizlik, bulantı-kusma, karın ağrısı, ishal Laboratuvar Bulguları: Lökopeni, trombositopeni, ALT, AST, LDH, CK yüksekliği Destekleyici Bulgular: Kanama bulguları Epidemiyolojik Hikâye: Kene ile temas Kırsal kesimde yaşama, son 2 hafta içinde kırsal alan ziyareti Hayvan dokusu, kanı veya vücut sıvıları ile yakın temas Hastaların kan veya vücut sıvıları ile temas Hasta çevresinde benzer şikâyeti olan başka vakaların varlığı

  29. TEDAVİ • Destek tedavisi: Esas tedavi • Anti-viral tedavi: Ribavirin ? • İmmün plazma ? Günümüzde etkinliği kanıtlanmış spesifik tedavisi yoktur • Korunma ve kontrol önemli

  30. DESTEK TEDAVİSİ • Trombosit süspansiyonu • Eritrosit süspansiyonu • TDP • Sıvı elektrolit dengesinin korunması • GİS kanama varsa parenteral beslenme • Midenin korunması (sükralfat, H2 res. blok.) • Gerektiğinde solunum ve diyaliz desteği • Ağrı ve ajitasyona yönelik tedavi

  31. SPESİFİK TEDAVİ: RİBAVİRİN • Rift Vadisi ateşi virüsü • Hanta virüs? • Lassa virüs • KKKA: İn-vitro Vero hücre modellerinde ve in-vivo hayvan modellerinde KKKA virüsünün replikasyonunu inhibe ettiği gösterilmiş Etkili bulunmuş Huggins JW. Rev Infect Dis.1989;11 1- Watts DM. Am J Trop Med Hyg.1989;41(5) 2- Tignor GH, Antiviral Res.1993;22(4)

  32. KKKA - RİBAVİRİN • WHO; KKKA tedavisinde ruhsatlı olmamasına rağmen, potansiyel etkisi nedeniyle ribavirin kullanılmasını önermektedir • Vaka serilerinde ribavirinin KKKA’lı olgularda etkili olduğu bildirilmiştir (http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs208/en/print.html) 1- Fisher-Hoch SP. Lancet 1995 2- Mardani M. Clin Infect Dis. 2003 3- Ergonul O. Clin Infec Dis. 2004

  33. KKKA - RİBAVİRİN Bazı çalışmalarda ise etkisiz olduğu gösterilmiştir 1. Ozkurt Z, J Infect. 2006;52(3) 2. Cevik MA, et al. Journal of Infection 2008;57(4):350-1 3. Elaldi N, Bodur H, et al. J Infect. 2009 Feb 24 4. Bodur H, et al. IJID 2011 5. Elaldı N, et al. 47th ICAAC. September 17-20, 2007, Chicago 6. Koksal I, et al. J Clin Virol. 2010 Jan;47(1):65-8

  34. KKKA - İNTERFERON • KKKA’da interferon kullanımı ile ilgili fazla bir deneyim bulunmamaktadır • Tygerberg hastanesinde nozokomiyal KKKA salgını sırasında kullanılmış • Yan etkileri ve hastalık semptomlarını taklit edici yan etkileri nedeni ile kesilmek zorunda kalındığından bahsedilmektedir Van Eeden PJ, et al. S Afr Med J, 1985

  35. KKKA – İMMÜN PLAZMA • IgG gelişen hastalarda mortalite düşmektedir • KKKA geçirip iyileşenlerin serumlarının akut hastalık döneminde tedavi amaçlı verilmesi prensibine dayanır • Tedavide yararlı olduğunu gösteren bilimsel veriler yoktur • İmmün plazma tedavisi ile ilgili çalışmalar yürütülmektedir

  36. PROGNOZ Yaşayan hastalar genellikle iki haftada sekelsiz iyileşir Relaps veya kronikleşme görülmez Hastalığı geçirenler muhtemelen ömür boyu bağışıklık kazanır

  37. Korunma 1. Riskli bölgelerde yaşayanların alması gereken önlemler 2. Sağlık kuruluşlarında alınması gereken önlemler

  38. Sağlık Kuruluşlarında Korunma Önlemleri • Hastanın izolasyonu • Temas izolasyon önlemleri • Damlacık izolasyonu • Kontamine alet, ekipman ve yüzey dezenfeksiyonu • Tıbbi atıkların dezenfeksiyonu • Cenazenin güvenli hazırlanması • Hastane personeli ve hasta yakınlarının eğitilmesi

  39. Hastanın İzolasyonu • Tuvaleti olan tek kişilik odada yatırılmalı; bu mümkün değilse kohort uygulanmalı veya büyük bir odada diğer hastalardan uzak bir köşede izole edilmeli, yatağın çevresine bariyer konulmalı ve odaya yakın ayrı bir tuvalet verilmeli • Hastaya kullanılan tıbbi aletler ayrı olmalı oda dışına çıkarılmamalı

  40. Hastanın İzolasyonu • Odanın girişinde koruyucu ekipman ve dezenfektan solüsyonlar bulundurulmalı • Odaya giriş-çıkışlar sınırlandırılmalı • Öksürük veya ağızdan kanaması varsa hastaya maske takılmalı • Odaya girerken temas önlemleri ve damlacık önlemleri uygulanmalı • Hava yolu ile bulaştığı gösterilmediğinden rutin olarak hava yolu önlemlerine gerek yok

  41. Temas İzolasyon Önlemleri Hasta, enfekte kan ve vücut sıvıları, hastaya kullanılan tıbbi aletler ve hasta odasındaki eşyalarla temas öncesi uygulanması gereken önlemlerdir

  42. İzolasyon Önlemleri • Koruyucu önlük • Eldiven Kontamine materyal elle tutulacaksa çift eldiven • Cerrahi maske Hastada öksürük, kanama, kusma, ishal varsa ya da bronkoskobi, endoskobi, resüsitasyon, entübasyon, otopsi gibi invazif işlemler yapılacaksa N95 maske • Gözlük • Bone • Galoş Yerde enfekte materyal varsa

  43. İzolasyon Önlemlerini Kimler Uygulamalı ? • Hastaya bakım veren tüm sağlık personeli • Temizlik personeli • Laboratuvar çalışanları • Tıbbi atık personeli • Çamaşırhanede çalışanlar • Cenaze ile uğraşanlar • Hasta yakınları

  44. Enfekte materyalle temas durumunda: • Temas eden bölge (iğne batması, deri ve mukozalar ile temas) su ve sabun ile yıkanır, dezenfektan ile silinir • Göze sıçrama olması durumunda bol su ile göz yıkanır • İki hafta ateş ve diğer semptomların (miyalji, lökopeni, trombositopeni vb) takibi yapılır

  45. Profilakside Ribavirin • Ribavirin profilaksisinin korunmadaki yeri tartışmalı • Profilakside ribavirinin dozu ve süresi belli değil • Günlük pratikte, tedavideki doz ve sürede uygulanmakta Azeem S. Sheikh et al. IJID (2005) 9, 37-42

  46. Dezenfeksiyon • Sodyum hipoklorit virüse oldukça etkilidir • 1:10 ve 1:100’lük solüsyonları kullanılır • 1:10’luk solüsyonu kuvvetli dezenfektan özelliğindedir (kontamine yüzeylerde) • Su ve sabunla organik materyaller uzaklaştırıldıktan sonra kullanıldığında etkisi artar • Hazırlandıktan 24 saat sonra etkinliği azaldığı için günlük hazırlanmalıdır. Hazırlandığı oda iyi havalandırılmalıdır

More Related