120 likes | 385 Views
Istorija kao nauka. Šta je istorija?. Istorija je nauka o prošlosti ljudskog društva, kroz proučavanje istorije saznajemo zajedničku istoriju čitavog čovečanstva Zašto učimo istoriju?
E N D
Šta je istorija? • Istorija je nauka o prošlosti ljudskog društva, kroz proučavanje istorije saznajemo zajedničku istoriju čitavog čovečanstva • Zašto učimo istoriju? • Ono što su ljudi činili u prošlosti veoma utiče na svet u kojem danas živimo, svi savremeni politički, ekonomski, kulturni, društveni problemi imaju svoje korene u prošlosti, bez poznavanja tih korena nemoguće je razumevanje savremenih procesa
Istorijski izvori • O prošlosti saznajemo na osnovu ostataka prošlosti, koje nazivamo istorijskim izvorima • Postoji više vrsta izvora • Za istoričare su najvažniji pisani istorijski izvori (razne vrste dokumenata, zapisa, natpisa, pisanih na različitim materijalima: papirusu, pergamentu, glinenim tablicama, papiru...) • Pisani istorijski izvori čuvaju se u arhivima i bibliotekama
Za vreme pre pojave pisma, tj. za vreme pre 4 milenijuma p.n.e. značajni su materijalni istorijski izvori (ostaci orudja i oružja) • Proučavanjem materijalnih istorijskih izvora bavi se pomoćna istorijska nauka, arheologija • Materijalni izvori čuvaju se u muzejima i na arheološkim lokalitetima
Još jednu vrstu izvora čine usmeni istorijski izvori (usmena predanja, mitovi, legende) • Savremeno doba i razvoj tehnologija omogućili su pojavu vizuelnih istorijskih izvora (zvučni, audio, video i kompjuterskih zapisi)
Vreme i prostor kroz istoriju • Da bi pravilno razumeli dogadjaje, neophodno je da ih posmatramo u vremenkom i geografskom okviru • Računanje vremena od nekog značajnog dogadjaja naziva se era • Različiti narodi imali su (imaju) različite načine računanja vremena • Različitim načinima računanja vremena bavi se pomoćna istorijska nauka, hronologija
Geografski uslovi su u prošlosti presudno uticali na istorijske dogadjaje i procese • Zato je istorijska geografija veoma značajna za pravilno razumevanje prošlosti
Pomoćne istorijske nauke • Pomažu istoričaru u proučavanju prošlosti • Osim hronologije i istorijske geografije u pomoćne istorijske nauke spadaju: • Paleografija-proučava razvoj pisma • Diplomatika-proučava povelje (vrsta dokumenata, posebno značajnih za srednji vek) • Heraldika-proučava grbove • Numizmatika-proučava istoriju novca
Hronologija • U prošlosti su postojali različiti načini računanja vremena • Narodi Starog istoka su vreme računali po godinama vladavine svojih vladara • Grci su računali vreme od prvih Olimpijskih igara, 776.god. pre rodjenja Hrista, koje su održavane svake četiri godine • Rimljani su računali vreme od legendarnog osnivanja grada Rima, 753.god. pre rodjenja Hrista • U Vizantiji i srednjevekovnoj Srbiji vreme se računalo od stvaranja sveta, 5508.god. pre rodjenja Hrista (vizantijska era)
Savremeni načini računanja vremena • Najveći deo sveta danas vreme računa po hrišćanskoj eri, od rodjenja Isusa Hrista; vreme pre rodjena Hrista pripada prehrišćanskoj eri (p.n.e.) • Vreme od rodjenja Isusa Hrista pripada hrišćanskoj eri • Ova era je podeljena na manje periode • Godina, decenija (10 godina), vek (100 godina), milenijum (1000 godina)
Danas živimo u 21.veku, koji je počeo 1.1.2001.god. a završava se 31.12.2100.god. • U islamskim zemljama vreme se računa od prelaska Muhameda iz Meke u Medinu, 622.god. nakon rodjenja Hrista
Kalendari • Julijanski kalendar je 45.god. p.n.e uveo Gaj Julije Cezar, korišćen je do 16.veka • Godina po julijanskom kalendaru je duža nego što je trajanje solarne godine, ta razlika svakih 128 godina naraste za 1 dan • 1582.god. papa Grgur XIII je proglasio novi kalendar, gregorijanski, nastao reformom julijanskog kalendara, taj kalendar je precizniji od julijanskog, razlika u odnosu na trajanje solarne godine naraste na svakih 3225 godina • U Srbiji je gregorijanski kalendar u upotrebi od 1919.god.