Katowice, 10 maja 2013 r .

1. Wytyczne dla Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 Katowice, 10 maja 2013 r.

2. Zakres prezentacji • Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 • Strategia rozwoju subregionu jako podstawa planowania działań rozwojowych • Programowanie i realizacja Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w ramach RPO WSL 2014-2020 • Harmonogram prac

3. Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Na czym polega wymiar terytorialny interwencji w ramach Polityki Spójności 2014-2020? Zwiększenie wykorzystania potencjałów terytorialnych poprzezzintegrowane interwencje ukierunkowane na wybrane obszary. CEL: jak najlepsze wykorzystanie zasobów (w tym także zasobów ludzkich) oraz specjalizacjiregionalnych/lokalnych.

4. Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Co się zmieni w realizacji wymiaru terytorialnego w województwie śląskim? 2007-2013 2014-2020 Programy Rozwoju Subregionów Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) Mniejszy nacisk na strategiczne podejście (często projekty punktowe) Zintegrowane podejście oparte o wspólną strategię rozwoju Większa odpowiedzialność - większy udział we wdrażaniu, rozszerzony monitoring i sprawozdawczość Ograniczony udział we wdrażaniu, w tym monitorowaniu i sprawozdawczości

5. Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Co jest ważne w nowym podejściu terytorialnym w latach 2014-2020? NIE! TAK! STRATEGIA ROZWOJU SUBREGIONU LISTA PROJEKTÓW DO WSPARCIA STRATEGIA ROZWOJU SUBREGIONU LISTA PROJEKTÓW DO WSPARCIA NAJPIERW WSPÓLNE USTALENIA STRATEGICZNE, POTEM DOBÓR DZIAŁAŃ/PROJEKTÓW REALIZUJĄCYCH USTALENIA STRATEGICZNE I ZGODNYCH Z INTERWENCJĄ RPO WSL 2014-2020

6. Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Czym są Zintegrowane Inwestycje Terytorialne wg Komisji Europejskiej? Zintegrowane podejście wymaga interwencji z co najmniej 2 Priorytetów programu/ów, w szczególności powiązania inwestycji „miękkich” z inwestycjami w infrastrukturę fizyczną (EFRR + EFS)

7. Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Jakie są wymagania Komisji Europejskiej wobec ZIT i jak je wypełnimy? KE WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE Obszary subregionów + Strategie Rozwoju Subregionów Wyznaczone terytorium oraz strategia rozwoju terytorialnego Plan działań ZIT wraz z listą projektów wybranych do realizacji w ramach RPO WSL 2014-2020 Pakiet działań do realizacji Ustalenia dotyczące zarządzania ZIT Plan działań ZIT + Porozumienie przedstawicieli ZIT z Instytucją Zarządzającą RPO WSL 2014-2020

8. Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Jaki jest cel realizacji ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020? Sprzyjanie integracji i współpracy na rzecz wspólnego wzmacniania potencjałów i rozwiązywania problemów Realizację projektów/przedsięwzięć „zintegrowanych” odpowiadających w sposób kompleksowy na potrzeby i problemy subregionów, w tym ich miast i obszarów funkcjonalnych oraz terenów wiejskich Zwiększanie udziału JST w zarządzaniu RPO WSL 2014-2020 ZIT mają przyczynić się do zwiększenia efektywności realizacji RPO WSL 2014-2020 poprzez:

9. Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Ile ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020? 1 Strategia 1 Plan działań ZIT dla każdego subregionu 4 subregiony = 4 ZIT • ZIT dla Aglomeracji Górnośląskiej wraz z jej obszarem funkcjonalnym, obejmującym cały subregion centralny województwa śląskiego 1 Strategia Ile Planów działań ZIT ? • ZIT-y dla trzech ośrodków regionalnych tj. Częstochowy, Bielska-Białej, Rybnika wraz z ich obszarami funkcjonalnymi, obejmującymi całe obszary subregionów

10. Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Jakie obszary będą wspierane? RPO WSL 2014-2020 Z puli regionalnej: Całe obszary subregionów Z puli krajowej w ramach rezerwy programowej: • Obszary Strategicznej Interwencji (KSRR, ZUP): • Miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne • Miasta i dzielnice miast wymagające rewitalizacji • Obszary wiejskie, w szczególności o najniższym dostępie do dóbr i usług ?

11. Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Jak będzie finansowany wymiar terytorialny? Środki regionalne z podstawowej alokacji RPO dla woj. śląskiego (wg algorytmu) [EFRR + EFS] RPO WSL 2014-2020 Środki krajowe z tzw. rezerwy programowej programowane w RPO [EFRR + EFS]: 4,5% przeznaczonych na wsparcie zintegrowanych działań na obszarach funkcjonalnych miast wojewódzkich (subregion centralny) Negocjowane z MRR w ramach Kontraktu Terytorial-nego 3,5% na wsparcie zintegrowanych planów rewitalizacyjnych na terenie innych miast i planów poprawy jakości i dostępu do usług publicznych na obszarach wiejskich ?

12. Podział środków EFRR w zakresie ZIT Jaki będzie podział środków RPO WSL 2014-2020 na ZIT w Subregionach (alokacja regionalna)? Ok. 21 % środków w ramach PRO WSL 2014-2020 zostanie przeznaczonych na realizację projektów w ramach ZIT • Algorytm podziału środków jest w trakcie ustalania: • ludność, jako jedyny czynnik • algorytm stosowany przy PRS 2007-2013 • zaadoptowany „algorytm berliński” (algorytm berliński jest stosowany przy podziale środków przez UE oraz MRR przy dzieleniu środków na RPO) • algorytm uwzględniający wskaźniki w zakresie włączenia społecznego i edukacji (odrębny dla EFS) • Wstępny podział środków wg algorytmu zostanie przyjęty przez Zarząd Województwa Śląskiego w maju 2013 r. Ostateczny podział środków zostanie uwzględniony w RPO WSL 2014-2020 przyjętym przez KE.

13. Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 2014-2020 Jakie są etapy programowania i realizacji ZIT?

14. 1 WSPÓLNA STRATEGIA ROZWOJU SUBREGIONU WSPÓLNIE UZGODNIONE CELE ROZWOJOWE I KIERUNKI DZIAŁAŃ Strategia Rozwoju Subregionu Jak powinna zostać skonstruowana Strategia Rozwoju Subregionu aby zapewnić zintegrowane podejście terytorialne? IDENTYFIKACJA ZASOBÓW SUBREGIONU (DIAGNOZA) WSKAZANIE POTENCJAŁÓW I BARIER W ROZWOJU SUBREGIONU OKREŚLENIE SPECJALIZACJI ROZWOJOWYCH SUBREGIONU

15. ZASADY OPRACOWANIA STRATEGII ROZWOJU SUBREGIONU Strategia Rozwoju Subregionu Co należy uwzględnić przy opracowaniu Strategii Rozwoju Subregionu? spójność z europejskimi, krajowymi i regionalnymi dokumentami strategicznymi (szczególnie Strategią „Śląskie 2020+” – dokument obecnie w konsultacjach społecznych) spójność z lokalnymi dokumentami strategicznymi i planistycznymi – strategie lokalne, plany działań np. Lokalny Program Rewitalizacji uwzględnienie zasady partnerstwa, w tym udział mieszkańców oraz partnerów społecznych i gospodarczych w konsultacjach dokumentu uwzględnienie obszarów funkcjonalnych - uwzględnienie specyfiki obszarów miejskich i wiejskich, w tym odniesienie do Obszarów Strategicznej Interwencji

16. Strategia Rozwoju Subregionu Co powinna zawierać Strategia Rozwoju Subregionu? STRATEGIA POWINNA BYĆ SYNTETYCZNYM, KONKRETNYM DOKUMENTEM

17. Programowanie i realizacja ZIT Co jest wymagane dla sprawnej realizacji ZIT w Subregionach? Ważnym elementem realizacji ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020 jest zawiązanie zinstytucjonalizowanej formy partnerstwa JST (Konieczne zawarcie Porozumienia/Umowy dot. współpracy) proponowane formy prawne Związku ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020 to np. porozumienie międzygminne, związek międzygminny, stowarzyszenie JST (gminy i powiaty) proponuje się powołanie ciała wykonawczego reprezentującego JST realizujące Plan działań ZIT, którego przewodniczącym będzie Lider danego subregionu (Pozwoli to na sprawną koordynację realizacji ZIT) lider koordynujący ZIT reprezentuje JST przed IZ RPO WSL 2014-2020 oraz nadzoruje realizację wymagań dotyczących wyboru projektów, monitoringu i sprawozdawczości w ramach Planu Działań ZIT

18. ZIT Programowanie i realizacja ZIT Jak Subregion i IZ sformalizują wzajemne zobowiązania? wysokość maksymalnej alokacji w poszczególnych Priorytetach/Działaniach dedykowanych ZIT danego subregionu uzgodniony wymagany poziom wskaźników do osiągnięcia przez ZIT (kamienie milowe oraz poziom docelowy) rolę, zasady i wymogi w zakresie udziału Reprezentacji/Związku ZIT w zarządzaniu ZIT, w tym zakres udziału we wdrażaniu, monitoringu i sprawozdawczości RPO WSL Zakres zadań Reprezentacji/Związku ZIT oraz ostateczne zasady i warunki realizacji ZIT zostaną określone w Porozumieniu/Umowie zawartej między Reprezentacją /Związkiem ZIT a IZ RPO WSL 2014-2020. Umowa IZ RPO WSL – ZIT określi m.in.: zasady realizacji i wartość środków pomocy technicznej przekazanej w ramach RPO WSL

19. Programowanie i realizacja ZIT Jaki będzie zakres tematyczny ZIT (1/3)? Przygotowanie terenów inwestycyjnych typu „brownfield” (Priorytet III Wzmocnienie konkurencyjności MŚP) - EFRR Odnawialne źródła energii (OZE) i efektywność energetyczna (Priorytet IV Gospodarka niskoemisyjna i OZE) - EFRR Strategie niskoemisyjne, w tym zrównoważony transport (Priorytet IV Gospodarka niskoemisyjna i OZE) - EFRR Gospodarka odpadami (Priorytet V Ochrona środowiska naturalnego i efektywne wykorzystanie zasobów) - EFRR Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego (Priorytet V Ochrona środowiska naturalnego i efektywne wykorzystanie zasobów) - EFRR

20. Programowanie i realizacja ZIT Jaki będzie zakres tematyczny ZIT (2/3)? Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej oraz poprawa środowiska miejskiego (Priorytet V Ochrona środowiska naturalnego i efektywne wykorzystanie zasobów) - EFRR Kompleksowa rewitalizacja (Priorytet y: IX Włączenie społeczne, X Rewitalizacja) – EFRR + EFS Infrastruktura edukacyjna – przedszkola i szkolnictwo zawodowe (Priorytety: XI Wzmocnienie potencjału edukacyjnego, XII Infrastruktura edukacyjna) – EFRR + EFS ! W obszarze Kompleksowej rewitalizacji i Edukacji wiodąca jest interwencja EFS ! EFRR tylko w niezbędnym zakresie służącym rozwiązywaniu problemów społecznych

21. Programowanie i realizacja ZIT Jaki będzie zakres tematyczny ZIT (3/3)? Rewitalizacja (Priorytet IX Włączenie społeczne) - EFS Edukacja (Priorytet XI Wzmocnienie potencjału edukacyjnego ) - EFS INTERWENCJA w obszarach wspieranych w ramach EFS może być uzupełniania interwencją EFRR w ramach cross-financingu

22. Programowanie i realizacja ZIT Po co Plan działań ZIT? Plan działań ZIT jest dokumentem przekładającym strategiczne założenia rozwojowe subregionu określone w Strategii rozwoju subregionu na konkretne działania programowe i projekty, mieszczące się w ramach interwencji i typach wsparcia poszczególnych Priorytetów RPO WSL 2014-2020 Plan działań ZIT obok Strategii rozwoju subregionu stanowi podstawę dla udzielenia wsparcia z Priorytetów/Działań/Poddziałań realizowanych w formule ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020

23. Programowanie i realizacja ZIT Co powinien zawierać Plan działań ZIT?

24. Programowanie i realizacja ZIT Jak zapewnić zintegrowane podejście do tworzenia list projektów do Planu działań ZIT? zaprogramowanie realizacji dużego zintegrowanego przedsięwzięcia, składającego się z jednego lub kilku znaczących powiązanych ze sobą projektów, realizowanych na obszarze całego lub większości obszaru danego subregionu zaprogramowanie realizacji wiązki mniejszych projektów, np. z zaangażowaniem partnerów społecznych i gospodarczych, przy czym z założeniem, że nawet jeśli każdy projekt jest realizowany na stosunkowo niewielkim obszarze i ma lokalne oddziaływanie, to oparty jest o wspólne podejście strategiczne KLUCZOWE KRYTERIUM kwalifikowania projektów do realizacji w formule ZIT stanowi zintegrowany charakter projektów. Zapewnienie zintegrowanego charakteru projektów zakłada w szczególności zastosowanie przy tworzeniu listy następujących podejść: 1 2

25. Programowanie i realizacja ZIT Jak będzie wdrażany Plan działań ZIT (1/3)? W ramach ZIT dla RPO WSL 2014-2020 przewiduje się powierzenie minimalnego zakresu zarządzania tj. wyboru przedsięwzięć /projektów do dofinansowania W przypadku poważnych opóźnień bądź nieprawidłowości w przygotowaniu lub wdrażaniu projektów ZIT, IZ RPO WSL 2014-2020 może podjąć decyzję o przesunięciu środków przewidzianych na ich realizację projektów ZIT do innych działań RPO WSL 2014-2020 WYBÓR PROJEKTÓW ! W latach 2014-2020 planowana jest rezygnacja z oceny fiszek ! Ponadto, Reprezentacja/Związek ZIT będzie uczestniczył w procesie przygotowania i akceptacji kryteriów wyboru projektów dla ZIT poprzez udział jego przedstawicieli w Komitecie Monitorującym RPO WSL 2014-2020

26. Programowanie i realizacja ZIT Jak będzie wdrażany Plan działań ZIT (2/3)? MONITORING I SPRAWOZDAWCZOŚĆ Ustalenia dotyczące monitoringu i sprawozdawczości ZIT muszą umożliwić prowadzenie bieżącego monitorowania postępu realizacji Planu działań ZIT w odniesieniu do całego programu, osi priorytetowej oraz funduszu w celu umożliwienia oceny postępu na rzecz realizacji celów i rezultatów strategicznych programu Reprezentacja/Związek ZIT zostaną mocniej zaangażowane w proces monitorowania realizacji rzeczowej i finansowej RPO WSL 2014-2020 w części dotyczącej ZIT oraz corocznie będą przygotowywały sprawozdanie z realizacji Planu działań ZIT w danym roku, które będzie elementem ogólnej sprawozdawczości Programu i będzie akceptowane przez KM RPO WSL 2014-2020, a w części dot. środków krajowych Podkomitet Monitorujący ZIT przy MRR

27. Programowanie i realizacja ZIT Jak będzie wdrażany Plan działań ZIT (3/3)? POMOC TECHNICZNA Koszty operacyjne zarządzania i realizacji Planu działań ZIT, włączając poniesione koszty instytucji zarządzających i administrujących ZIT (Liderów ZIT), mogą być pokryte: z PO PT 2014-2020 (na zarządzanie ZIT-em w miastach wojewódzkich i na ich obszarach funkcjonalnych), z pomocy technicznej RPO WSL 2014-2020. Instytucje odpowiedzialne za wdrażanie ZIT będą traktowane w zakresie dostępu do PT, podobnie jak inne instytucje w systemie realizacji instrumentów strukturalnych np. instytucje wdrażające tj. Śląskie Centrum Przedsiębiorczości

28. Programowanie i realizacja ZIT Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (1/4)? 1 etap Opracowanie projektu Strategii rozwoju subregionu maj - czerwiec 2013 r. ! Opracowanie listy projektów do oceny IZ RPO WSL 2014-2020 powinno nastąpić po weryfikacji projektów przez subregiony w oparciu m.in. o Uszczegółowienie RPO WSL 2014-2020 oraz z uwzględnieniem podziału środków wg algorytmu IZ ! Opracowanie wstępnej listy projektów do realizacji w ramach ZIT

29. Programowanie i realizacja ZIT Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (2/4)? Przedłożenie projektu Strategii rozwoju subregionu do IZ RPO WSL koniec czerwca 2013 r. 2 etap Przekazanie wstępnej listy projektów do realizacji w ramach ZIT do IZ RPO WSL ! Ocena wstępnej listy projektów będzie prowadzona m.in. w oparciu o RPO WSL 2014-2020 oraz projekt Strategii Subregionu ! Opiniowanie projektu Strategii oraz list projektów przez IZ RPO WSL lipiec 2013 r.

30. Programowanie i realizacja ZIT Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (3/4)? Podpisanie Porozumienia w/s współpracy przy realizacji ZIT w Subregionie 3 etap Przygotowanie projektu Planu działań ZIT wraz z listami projektów (podstawową i rezerwową) jako załączników do Planu maj-wrzesień 2013 r. (intensyfikacja prac: lipiec-wrzesień) koniec września 2013 r. Zatwierdzenie projektu Planu działań ZIT w Subregionie i przekazanie go do IZ RPO WSL

31. Programowanie i realizacja ZIT Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (4/4)? Przyjęcie Strategii rozwoju subregionu przez Subregion 4 etap Ocena i zatwierdzenie projektu Planu działań ZIT z listami projektów przez IZ do końca 2013 r. po przyjęciu RPO WSL 2014-2020 przez KE do ustalenia do końca 2013 r. Zaopiniowanie projektu Planu działań ZIT w MRR Podpisanie umowy/porozumienia pomiędzy IZ RPO WSL a Reprezentacją/Związkiem ZIT wraz z przyjęciem ostatecznej wersji Planu działań ZIT

32. Programowanie i realizacja ZIT Trwają prace nad pierwszą wersją dokumentu pt.: „Zasady uwzględniania wymiaru terytorialnego w ramach RPO WSL 2014-2020 w kontekście realizacji ZIT” Termin opracowania: maj 2013 r.

33. Zapraszam do dyskusji Wydział Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego www.rpo.slaskie.pl/Perspektywa 2014+ programowanie@slaskie.pl