UYUŞTURUCU VE UYARICI MADDE KULLANILMASINI KOLAYLAŞTIRMA SUÇU

1. UYUŞTURUCU VE UYARICI MADDE KULLANILMASINI KOLAYLAŞTIRMA SUÇU TCK 190

2. TCK 190 • (1) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırmak için; a) Özel yer, donanım veya malzeme sağlayan, b) Kullananların yakalanmalarını zorlaştıracak önlemler alan, c) Kullanma yöntemleri konusunda başkalarına bilgi veren, kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. • (2) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını alenen özendiren veya bu nitelikte yayın yapan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. • (3) Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

3. Korunan Menfaat • Bu suç açısından da korunan hukuksal yararın “ genel sağlık” olduğu söylenebilir. • Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımı, günümüz Türkiye’sinde hızla genişleyerek artmaktadır. Gençler, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımını arkadaş çevresinden görerek öğrenmişler ve özenti neticesinde de kullanmaya başlamışlardır. • Uyuşturucu veya uyarıcı madde her yerde ve herkes tarafından rahatlıkça kullanılabilen bir madde değildir. Bu maddelerin kullanımı için gizlilik esastır. • Bazı uyuşturucu ve uyarıcıların kullanımı içinde özel donanımlar gerekmektedir. İşte 190. madde bütün olarak değerlendirildiğinde, yakalanmayı zorlaştıracak önlemler almayı, kullanma yöntemleri konusunda bilgi vermeyi, alenen özendirmeyi ve bunları yapanların sağlık mesleği mensupları olması halinde artırımlı ceza verileceğini öngörmüştür.

4. MADDİ UNSURLAR • Fail, suçun faili herkes olabilir. Ancak failin, 190/3 te sayılan sağlık meslek mensubu veya kimyager, eczası gibi kimseler olması halinde cezayı ağırlaştıran bir kişisel sebep vardır. • Mağdur bakımından da herhangi bir özellik yoktur. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasının lehine kolaylaştırılan kişi mağdurdur.

5. Hareket • Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırmaktan kasıt, bu maddeleri kullanmak isteyen kişilerin bunlara ulaşmasını çabuklaştırmak ve bu hususu güvenilir hale getirmektir. • 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu madde 190/1’de, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırmaya yönelik üç seçimlik hareketten söz edilmiştir: • Özel yer, donanım veya malzeme sağlama, • Kullananların yakalanmasını zorlaştıracak önlem alma, • Kullanma yöntemi hakkında bilgi verme.

6. Özel yer, donanım veya malzeme sağlamak • Özel yerden maksat, kişilerin söz konusu maddeleri kolaylıkla ve güvenlikle tüketebileceği mekânın kullanıcıların yararlanmasına sunulmasıdır. • Örneğin bu amaçla evde esrar partisinin düzenlenmesi gibi. • Donanım veya malzeme sağlamak ise, uyuşturucu veya uyarıcı maddenin kullanıma hazırlanması ya da kullanılmasını sağlayan araçların tedarik edilmesidir. • Örneğin şırınganın temini veyahut esrarın hazırlanacağı, ısıtılmış özel platin tabakanın temini gibi.

7. Kullananların yakalanmalarını zorlaştıracak önlemler • Bunlardan maksat, yasak maddeleri kullanmış olan kimselerin çeşitli tıbbi yöntemler aracılığı ile uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi kullandıklarını tespit etmeyi mümkün kılan fiziksel, fizyolojik vb. belirtileri yok etmek veyahut işlenen suçun maddi delillerini ortadan kaldırmaktır.

8. Kullanma yöntemleri konusunda başkalarına bilgi vermek • Bundan maksat, uyuşturucu veya uyarıcı maddenin nasıl kullanıma hazır hale getireceği veyahut ne suretle vücuda zerk edileceği konusunda bilgi sağlamaktır. • Yine söz konusu maddelerin ne şekilde kullanılmak suretiyle daha etkili olacağına yönelik bilgi vermek veyahut tavsiyede bulunmak da bent kapsamında kalmalıdır.

9. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasınıalenen özendiren veya bu nitelikte yayın yapma • Bu fıkra bakımından da seçimlik hareketli bir suç söz konusudur. Madde kullanımı alenen özendirilecek ya da özendirici nitelikte yayın yapılacaktır. Özendirmekten kasıt, uyuşturucu ya da uyarıcı maddenin kullanılması konusunda muhatapları teşvik etmek, onları isteklendirmek ya da bu davranışta bulunmaları yönünde kışkırtmaktır. • Özendirmenin aleni olması, belirsiz sayıda kişilerin, teşvik teşkil eden sözü duymalarına olanak sağlayan herhangi bir araç kullanmak suretiyle suçun işlenmesini ifade eder. • Failin bu sözlerin duyulması olanağı yaratmış olması yeterlidir; söylenen sözlerin failden duyulmuş olup olmaması, hükmün uygulanması bakımından önem taşımaz. • Kullanımı özendirici nitelikte yayın yapılması durumu ise, zaten aleniyetin özel bir görünüş biçimidir. Bundan kasıt, özendirici sözlerin umuma neşir ve teşhir edilmiş bir yazı veya resim ya da diğer neşir yolları aracılığıyla sarf edilmiş olmasıdır.

10. Manevi Unsur • Türk Ceza Kanunu madde 190/1 ve madde 190/2’deki suçun manevi unsuru kasttan ibarettir. • Bu bakımdan fail, muhatabın uyuşturucu madde kullanacağını bilerek ona özel yer, donmanım veya malzeme sağlayacak ya da kullanma yöntemleri hakkında ona bilgi verecektir. • Fail, bu suretle uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımını kolaylaştırdığını da bilecektir. Bu suç ta genel kast yanında ayrıca failde “ uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımını kolaylaştırma” özel kastı da aranmalıdır.

11. İkinci fıkra bakımından da yapılan yayın veya alenen ortaya konan söz, ses veya görüntünün sahibi, bunların uyuşturucu ya da uyarıcı madde kullanımını teşvik edici nitelikte olduğunu bilecek ve kullanımı özendirmeyi isteyecektir. • Dolayısıyla burada da özel kast aranmalıdır.

12. Suçun Özel Görünüş Biçimleri • Teşebbüs • İlk fıkradaki suçun tamamlanması bakımından, uyuşturucu veya uyarıcı maddenin bilfiil kullanılmış olması gerekmez. Yapılan hareketlerin madde kullanımını kolaylaştırıcı nitelikte olması yeterlidir. • Bu bakımdan, kolaylık sağlama bakımından, nedensel değer taşıyan hareketin yapılması (örneğin gece kulübünün gizli bölmesinin tahsis edilmesi, şırınganın verilmesi, etkili bir “ esrar kokteylinin” tarifinin verilmesi) ile suç tamamlanır. • İkinci fıkra açısından da, alenen özendirme ya da yayının sonuç vermesi gerekmediği gibi; halkın bunları öğrenmesi dahi gerekmez. • Öğrenme olanağının yaratılmasıyla suç tamamlanır. Şayet, yayın henüz halka ulaşma olanağına kavuşmadan, örneğin matbaacının ihbarı üzerine yakalanmış ve buna el konulmuşsa, teşebbüsten söz edilebilir.

13. İçtima • Türk Ceza Kanunu madde 190’ın 1. fıkrasında a,b,c bentlerinde aynı suçun seçimlik hareketleri yer almaktadır. • Bu sebeple bunlardan bir kaçına başvurulması durumunda suç yine de tektir. Ancak birinci ve ikinci fıkrada ayrı suç tipleri yer aldığı için bunların içtima ilişkisine girmesi mümkündür. • Buna karşılık, aleni özendirme veyahut yayında hem uyuşturucu ya da uyarıcı madde kullanımına şevk edilmiş hem de bunun yöntemi izah edilmişse her iki fıkradaki suç arasında fikri içtima ilişkisi doğar. • Diğer yandan, madde kullanımını özendiren veyahut bunu kolaylaştıran kimse aynı zamanda mağdura söz konusu maddeyi bizzat temin eden kişi ise tüketen norm olarak yalnızca madde 188’den işlem yapmak gerekecektir.

14. Kendi kişisel kullanımı için uyuşturucu madde bulunduran ve bunu rahatça kullanabilmek için kendine özel bir yer tahsis eden ya da kendisinin yakalanmasını zorlaştıracak önlem alan kullanıcı, ayrıca madde 190’dan cezalandırılamaz. • Maddenin birinci fıkrasında belirlenen hareketleri bir başkasına yönelik kolaylık sağlaması gerekmektedir.

15. İştirak Suç iştirak bakımından herhangi bir özellik göstermez.

16. Sosyal Mesaj Kendini yargılamak başkalarını yargılamaktan daha zordur. SAINT EXUPERY