Pamahalaan ng Pilipinas

1. PamahalaanngPilipinas

3. Bakitkayaginawaangmgabatassaiyon? Anokayaangmangyayari kung susundinito o hindisusundin?

4. SangayTagapagbatas • Legislative Branch • Artikulo VI ngSaligang-Batas ng 1987 • kongresonakatalagaangkapangyarihanglumikha, magbago, at magpawalang-bisangmgabatas. • Binubuoangkongresongdalawangkapulungan: • mataasnakapulungan ay angSenado at angmababangkapulungan ay angKapulunganngmgaKinatawan

5. AngSenado (Senate) • Binubuong 24 nasenadornainihalalngmgakwalipikadongbotante. • Animnataonterminoangpanunungkulanngisangsenador at maaaringmanungkulansaloobngdalawangmagkasunodnatermino

6. May mgakwalipikasyongkailangantaglayinngsinumangninanaisnatumakbobilangsenadorngbansa: • KatutubongipinanganaknamamamayanngPilipinas • Tatlumpu’tlimangtaonggulangsaarawnghalalan • Nakababasa at nakasusulat • Rehistradongbotante • NaninirahansaPilipinassaloobngpanahonghindikukulanginsadalawangtaonbagosumapitangarawnghalalan

7. KapulunganngmgaKinatawan (House of Representatives) • Binubuongmgainihalalnamgakinatawanmulasaiba’tibangdistritongmgakagawadmulasaiba’tibangdistritongmgalalawigan at lungsod. • Anglungsod o probinsyana may 250,000 populasyon ay dapatmagkaroonngisangkinatawan. • Angkabuuangpinakamataasnanabilangngmgakinatawanngkapulunganngkinatawan ay 250 maliban kung magtakdangpagbabagoangbatas. • Angmgakinatawan ay maaaringhalalmulasakanilangdistrito o kaya’yhalalsapamamagitanngsistemang party-list

8. May mgakwalipikasyongkailangantaglayinngsinumangninanaisnatumakbobilangkinatawanngmababangkapulungan: • KatutubongipinanganaknamamamayanngPilipinas • Dalawampu’tlimangtaonggulangsaarawnghalalan • Nakababasa at nakasusulat • Malibansakinatawanng party-list, siya ay nararapatnarehistradongbotantesadistritongpaghahalalansakanya • Naninirahansadistritosaloobngpanahonghindikukulanginsaisangtaonbagosumapitangarawnghalalan

9. Paggawang Batas • UnangPagbasa – pagbasasapamagat at titulo • Pagsanggunisanararapatnakomite • Pangalawangpagbasa- pagbasasakabuuangpanukalang-batas at mgapagbabagongginawa. • Paglilimbag at Pamamahagisamiyembro • PangatlongPagbasa – walangbabaguhinsapanukalang-batas at itatalaangbotongmgamiyemrosaJournal. • PagsanggunisaIbangKamara o Kapulungan • PagsumitesaPanguloupangpagtibayinito. Kapaghindisumang-ayonsaloobng 30 araw ay hindinamagigingbatas, ngunitang ¾ nabotonglahatngmiyembro ay magpapawalanghalagasapagtutolngpangulo.

10. Bakitkayamaraminghakbangnadapatsundinbagomabuoangisangbatas?

11. Paanonatutugunanngbatasangmgapangangailanganngmamamayan? Angbatas ay hindilamangparasamgagumagawangmasamakundiparasakapakananngmamamayan. Ito ay kapangyarihangnagbibigayproteksyonsabawat Pilipino.

12. Sa iyongpalahay, natutugunanbangkongresoangtungkulinnitonamagbigayngmgabatasnanakakatulongsamamamayan at sabansa? Ipaliwanagangiyongsagot

13. SangayTagapagpatupad • Executive Branch • Artikulo VII ngSaligang Batas 1987 angmgabatas kaugnayngsangaynaito. • Seksyon 1: NasakamayngPanguloang Kapangyarihangtagapagpaganap • Seksyon 2: KwalipikasyonngPangulo • Seksyon 3: Pangalawangpangulo at mgagabinete

14. Angkwalipikasyonngmaaaringmagingpangulo ay angsumusunod: • KatutubongipinanganaknamamamayanngPilipinas • Di bababasaapatnapungtaonggulangsaarawnghalalan • Nakababasa at nakasusulat • rehistradongbotante • Naninirahansabansasaloobngpanahonghindikukulanginsasampungtaonbagosumapitangarawnghalalan

15. MgaKapangyarihanngPangulo: • Kontroladolahatngkawanihan at humihirangsakalihim • Commander-in-chief • Maaaringpumigilpansamantalasapagpapatupadnghatolnakamatayansanagkasala • Maaaringmagpababangparusa • Magpawalang-bisasahatolsanagkasala • Magkaloobngamnestiya (nagpapawalang-bisasakasalananngisangtaolabansabatas) • Gumarantiyasapag-utangsalabasngbansa at pumasoksakasunduangpambansa • Magharapngpambansangbadyetsakongreso

16. AngGabinetengPangulo • Gabinete (Cabinet) • Tumutulongsapangulonamaisakatuparanangmgaadhikainsabansa. • BinubuongmgaKagawaran o DepartmentsnapinamamahalaanngisangKalihim (Secretary)> pinipilingpangulona may pagsang-ayonng Commission on Appointments ngKongreso.

17. Sang-ayon ka banapinipililamangngpanguloangmgamiyembrongkanyangGabinete? Bakit? Bakithindi?

20. Bakitkayasilanakakulong? • Paanosilanahatulan? • Sino angnagbibigaynghatolsakanila? • Bakitsilakailangangparusahan?

21. SangayTagapaghukom • Judicial Branch • Artikulo VIII ng SB 1987 • Ito angnagpapaliwanag ngmgabatasnaipinasa ngkongreso.

22. Supreme Court o Kataas-taasangHukuman • BinubuongPunongMahistrado o Chief Justice at 14 nakasamangmahistrado/ Associate Justices. • Sila ay hinirangngpangulongbansasapagsang-ayonng Commission on Appointments

23. KapangyarihanngKataas-taasangHukuman • NagbibigaypakahulugansanilalamanngSaligang Batas • Nag-uuutos at nagtatakda at lugarngpaglilitisupangmaiwasanangpagkabigosapagpapairalngkatarungan. • Nagdidisiplinasamgahuwes/Judgesngmababanghukuman. Maaarinitongipag-utosangpag-aalissamgahuwes.

24. KapangyarihanngKataas-taasangHukuman • Naghahalal o pumupilingmgaopisyalnghukuman sang-ayonsabatasngSerbisyoSibil • Nakikibahagisamgadelibirasyontungkolsamgaisyung may kinalamansaSaligang-Batas. • Nagpapatupadngmgatuntuninsaparaan at gawainnghukuman, pagtanggapsapagigingmanananggolng integrated bar at pagbibigaytulongnaligalparasamahihirap. (PAO o Public Attorney’s Office)

25. Iba’t –ibangHukumansaPilipinas

26. Anobaangepektongpagbibigayngpatasnadesisyon?

27. Paano mo nasisigurongangdesisyon mo sabuhay ay patas at walangpinapanigan?

28. Paano mo maipapakitasaiyongkapwaangiyongpagigingpatas?