570 likes | 4.15k Views
Tatlong Tula sa Hibik ng Pilipinas. Iniulat ni : Jan Samuel C. Matuba IV- Muon. Hibik ng Pilipinas. Hibik – daing , “appeal” Mga tulang nagpapahayag ng poot at pagbabanta ng Pilipinas sa mananakop nitong Espanya
E N D
Tatlong Tula saHibikngPilipinas Iniulatni: Jan Samuel C. Matuba IV-Muon
HibikngPilipinas • Hibik – daing, “appeal” • Mgatulangnagpapahayagngpoot at pagbabantangPilipinassamananakopnitongEspanya • Nagpapahayag din ngmadamingdi-makatarungangmgapangyayari at pagtratongmgaEspanyolsamga Pilipino
Malakingtensyonangnamumuosamga Pilipino at mgaEspanyollalonasamgapari • Mgapangyayarituladng: • paggarote kina Padre Gomez, Padre Burgos at Padre Zamora • Pag-aalsangiba’t-ibanglalawigan; isanaang Cavite • Mataasnabuwis • opresyon • Aktiboang KKK at mgaIlustrado
Tatlongtulangtungkolsa “hibik” ngpilipinassamananakopnitongEspanya • HibikngInang Filipinas saInangEspanyaniHermenegildo Flores • SagotngEspanyasaHibikng Filipinas ni Marcelo H. del Pilar • KatapusangHibikng Filipinas ni Andres Bonifacio
HibikngInang Filipinas saInangEspanyaniHerminigildo Flores Inangmapag-ampon, Espanyangmarilag, nasaanangiyongpagtinginsaanak? akongiyongbunsongabangPilipinas tingni'tsadalita’ydinamakaiwas. Angmgaanakkongsaiyo’ygumigiliw, sapagmamalasakitngdahilsa akin; ngayo’yinuusig at dipagitawin ngmgapraylengkaawaymonglihim.
Sa bawatnasamongkagaling-galingan, ayawngpraylengako’ymakinabang, samgaanakko’yangibiglamang isip ay bulagin, angbibig ay takpan. Nang dimaisigawangsantongmatuwid nalabansamadlanilangninanais palibhasa'ywalasilanginiisip kundiangyumaman at magdayangdibdib.
Sa pagpapalagongkanilangyaman bendita'tbendisyonlamangangpuhunan, induluhensiya'tiba'tibangbahay ngmgasagradonamanangkalakal. Sapagkatanumangbilhinsakanila, kayanamamahal, dahilsabendita, kahitanonggawinpag may halongkanta ay higitsapagodanghiningingupa.
Ibigngsimbaha'tkumbentongmarikit organo'tkampanaaranyangnagsabit; damasko'tiba pa, datapwa'tpawis ngbayankukunin, mahirapmangkahit. Anisaasyenda'tkitasasimbahan saminsangmapasoksamgasisidlan ngmgakumbento'ydinamalilitaw kayanaghihirap, balangmasakupan.
Angdulo'ymaramisamgaanakko angdimakabayadsamgaimpuwesto sagayongkatataasngmgarekargo pagka'tkailangannamanngestado. Sa bagaynaiyan, angmgamahirap nawalangpagkunanngdapatibayad, satakotsaSibil, aalisngangagad, iiwanangbaya'ttutunguhi'ygubat.
Ditopipigainnamanangmaiiwan, nadimakalayosaloobngbayan, siyangpipilitingmagbayadngutang kahima'twalangsukatnapagkunan. Maghanapbuhayma'yanongmakikita walanangsalapi, ibayadangiba pagkatnaubosnanghititinngkura sapamamagitanngpiyesta'tiba pa.
Sa limit ngmgapiyesta'tmgakasayahan ay walangginhawangnapalaangbayan kundiangmaubosangpinagsikapang sabuhayngtao'ylalongkailangan. Angkapalaluangpaggugolngpilak nangdahilsapyesta ay di nag-aakyat salangit, kundiangsantongpagliyag ngpusoangsiyalamanghinahanap.
NiyongangatingAmanghindimadadaya sainamngpyesta at lagiangganda, sapagkatangatinggawangmasasama ay dimangyayaringbayaranngtuwa. IbiginangDiyosnanghigitsalahat at itoangsiyanglalongnararapat ngunitangprayle'ywalanghinahangad kungdimagpalalo'tangbaya'ymaghirap.
Angpangakonilasamgaanakko ay magbigaylamangsamgakumbento ngkuwalta'ysalangitnamanpatutungo at ligtassamadlangpanganibsamundo. Sakasasabihingangkanilangaral ay utosniKristongdapatnaigalang bagohindi'ygayo'tkauna-unahang lumalabagsilasaPoongMaykapal.
Angmgaanakko'yturuanngalamang ngbala-balakingdapatmatutuhan kahima'tmaubosanglahatngyaman kikilanlinko pang darakilangutang. Dapwa'ysa akin daya at pag-api angsiyangnakayangpawangiginanti, kayahanggangngayonsaikabubuti ngkalagayanko'ywala pang masabi.
Gayunmay'yako pa angsiyangmasama kung akingidaingyaringpagkaaba, sarisaringdusanama'ynagbabala sabalangdumamaysaakingpagluha. Yamang may hustisyanghindihumihibik kung dilisabalangayonsamatuwid sadinatutulognaawanglangit ipauubayayaringpagkaamis.
Ngunithindikayangatngatinng pula ngibangpotensyasabalatnglupa angkamahalan mo kung mapag-unawang saanak ay inangtunayangdumusta? Hanggangditoina'tangbahala'yikaw dangalmo'ytanghalinngsansinukuban angpagkakasundonglahatmongkawal ay lumaginawasakapayapaan.
Analisis • Sinasabiditoangmgapag-api at pagsasawalangbahalasamga Pilipino • Marami ding reklamoukolsamgapraylenasinasabingnagpapapiyesta, naniningilsaparadawsa “simbahan”, etc. • Maramingpagmamalabis at pag-aabusongmgakura’tprayle at mgaibangnamumunosamgatao • TilaipinaaalamsaEspanyaangmgapag-abusongginagawangmgaipinadalangtaosaPilipinas
TungkolsaNaglathala Herminigildo Flores • Isang “local hero” ngmgaTagalog • Kabilangsa KKK • Isangmatapangnakatipunero at isa ding magitingnamanunulat
SagotngEspanyasaHibikng Filipinas ni Marcelo H. del Pilar *some text missing*
Analisis • Ngayonnama’ypaglalahadngmgapangakongbinitawan o angmgamagagandangpangarapngEspanyasaPilipinas • SubalitangmgaEspanyolsakolonya (Pilipinas) ay binibigoangmgaitokundi ay umaabuso pa
TungkolsaNaglathala: Marcelo H. Del Pilar • Isa samgaIlustrado • Patnugotngpahayagang La Solidaridad • Madaminangnaisulatnamadalas ay kritisismosamgaprayle at mgamapagmalabisnamgapinuno
KatapusangHibik Ng Pilipinasni Andres Bonifacio Sumikatna, Ina sasinisilangan AngarawngpootngKatagalugan, Tatlongdaangtaongaminginingatan sadagatngdusangkaralitaan. Walangisinuwaykamingiyonganak sabagyongmasasalngdalita'thirap, IisaangpusonitongPilipinas at ikaw ay dina Ina naming lahat.
Sa kapuwaIna'ywalakangkaparis Anglayawnganak: dalita'tpasakit; pagnagpatirapangsaiyo'yhumibik, lunasnagamot mo ay kasakit-sakit. GapusingmahigpitangmgaTagalog; hinainsasikad, kulata at suntok makinahi'tibitingparangisanghayop itobaga, Ina, angiyongpag-irog?
Ipabilanggomo'tsadagatitapon barilin, lasunin, nangkami'ymalipol. saamingTagalog, itobaga'yhatol Inangmahabagin, salahatngkampon. Amingtinitiishanggangsamamatay bangkaynangmistula'yayaw pang tigilan, kaya kung ihulogsamgalibingan, linsadnaangbuto'tlumurayanglaman.
WalanangnamamanaitongPilipinas nalayawsa Ina kundipawanghirap tiis ay pasulong, patente'ynagkalat recargo'timpuwesto'ynagsala-salabat. Sari-saring silo saami'yinisip kasabayngutosnatutuparingpilit may saalumbradobayadkami'ytikis kahitisangilaw ay walangmasilip.
Anglupa at buhaynatinatahanan bukid at tubigangkalawak-lawakan at gayon din patingmgahalamanan sa paring Kastila ay binubuwisan. Bukod pa sarito'yangiba't-iba pa huwagnangsaysayin, O InangEspanya sunodkaminglahathanggang may hininga Tagalogdi'ysiyangminamasama pa.
Ikawnga, O Inangpabaya'tsukaban kami'ydinaiyosaan man humanggan ihanda mo, Ina, angpaglilibingan samawawakawaknamaramingbangkay. Sa sangmaliwanagngayon ay sasabog angbarila'tkanyongkatulad ay kulog angsigwangmasasalsa dugong aagos ngkanilangbalanamagpapamook.
Di nakailangansaEspanyaangawa ngmgaTagalog, O Inangkuhila paraisonaminangkami'tmapuksa langit mo naman kung kami'ymadusta. Paalamna Ina, itongPilipinas, paalamna Ina, itongnasahirap, paalam, paalam, Inangwalanghabag, paalamnangayon, katapusangtawag.
Analisis • Pinapakitaditonapagkataposng 300 taon ay sawakasdinanatiisngPilipinasangmgapagpapahirapngInangEspanya • Naghuhudyat din nggalit at pootdahilsalahatngmgakapabayaanngInangEspanya • Ito’ymagpapaalabngdamdaminngmga Pilipino parasakanilangbayan • Naghuhudyatngpagsiklabngisangrebolusyon
! • Di pa dawtaposangtulangiyonni Andres kaya’tsaHibikngPilipinas (1932) ni Leandro A. Diazonkaya’tsaisangbersyonnito ay may idinagdagnapambungad: Kung tawaginako’yPerlasngdagatngSilanganan, ngunitako’yparangibongnakapiitsakulungan; kung sabihin ay saganasalahatngkailangan nguni’tsalatsapaglayangpangarapkohabangaraw; anglupainko’ymalawak, saganasakayamanan, nguni’tako’ysunolamangsasarilikongtahanan.
TungkolsaNaglathala: Andres Bonifacio • Isa samgapinunongKatipunan • Ilansasinulat “AngDapatMabatidngmgaTagalog” • Angkanyang “KatapusangHibikngPilipinas” ay epektibongnagpagisingngdamdaminsamaraming Pilipino • Inisulatitoni Andres nangtapatsakanyangdamdamingtuladngdamdaminngmgakaraniwangPilipinongtuladniya
Summary • Angtatlongtula ay “sunud –sunod” • HibikngPilipinassaEspanya • pinahayagangmgaabusosaloobngbansa • SagotngEspanyasaHibikngPilipinas • InilahadangmgadapatpangakongEspanya • KatapusangHibikngPilipinas • PinapakitanamanditoangpagkaubosngpasensyangPilipinas at angpag-aalabngdamdaminnitoparasakalayaan