310 likes | 744 Views
M van Haastert maag-darm-lever arts Martini Ziekenhuis Groningen. Colitis Ulcerosa en Morbus Crohn. Doel. Opfrissing van de ziektebeelden Wat is er nieuw ?. INFLAMMATORY BOWEL DISEASE ( IBD ).
E N D
M van Haastert maag-darm-lever artsMartini Ziekenhuis Groningen Colitis Ulcerosa en Morbus Crohn
Doel Opfrissing van de ziektebeelden Wat is er nieuw ?
INFLAMMATORY BOWEL DISEASE( IBD ) Chronisch-recidiverende ontstekingen van delen van het maag-darmkanaal van ombekende origine, waarbij Colitis Ulcerosa ( CU ) beperkt blijft tot de dikke darm en Morbus Crohn ( MC ) zich door het hele maag-darmkanaal kan manifesteren ( van mond tot anus )
INFLAMMATORY BOWEL DISEASE (IBD)INFLAMMATOIR DARMLIJDENCHRONISCHE DARMONTSTEKING * Ziekte van Crohn (morbus Crohn, MC, CD) Colitis ulcerosa (CU, UC) Indeterminate colitis (IC) Meest voorkomende chronische ontstekingsziekte na rheumatoïde arthritis 15-64 jarigen N-Europa Z-Europa Incidentie MC 7.0/100.000 3.9/100.000 Incidentie UC11.8/100.000 8.7/100.000
Incidence 25 man 20 vrouw 15 10 5 0 0 17.5 37.5 57.5 77.5 age Incidentie Mobus Crohn en leeftijd Per 100.000 inwoners
Incidence 20 man 18 vrouw 16 14 12 10 8 6 4 2 0 0 17.5 37.5 57.5 77.5 age Incidentie Colitis Ulcerosa en leeftijd Per 100.000 inwoners
1932 New Orleans colon klep van Bauhin coecum terminale ileum appendix
Colitis Ulcerosa benaming Pan-colitis Subtotale colitis Linkszijdige colitis Procto-sigmoiditis Proctitis rectum colon
INFLAMMATOIR DARMLIJDEN: PATHOGENESEOMGEVINGSFACTOREN Roken risico op ziekte van Crohn verhoogd, op colitis ulcerosa verlaagd Orale contraceptiva risico op ziekte van Crohn verhoogd Appendectomie risico op colitis ulcerosa verlaagd Infectieus agens pathogenese van ziekte van Crohn: bacteriën (mycobacterium tuberculosis, chlamydia, yersinia enterocolitica) virussen (prenataal, mazelen, cytomegalie, Epstein-Barr virus) Vasculitis pathogenese van ziekte van Crohn Mucus samenstelling afwijkend bij colitis ulcerosa Afwijkende intestinale flora? Voedselallergie? Voeding?
INFLAMMATOIR DARMLIJDEN: PATHOGENESE GENETISCHE FACTOREN familiaal voorkomen hogere concordantie in MZ dan in DZ tweelingen CD: NOD2/CARD15 gen chromosoom 16 UC: HLA-DR2 gen chromosoom 6 IL-receptor antagonist gen chromosoom 2
Extra-intestinale manifestaties • Erythema Nodosum 2 – 4 % • Pyoderma gangrenosum 1 – 2 % • Aftoïde ulceraties ( mond ) 10 % • Episcleritis • Uveitis • Arthropathie 5 – 10 % • Sacroileitis 12 – 15 % • Ankylosing spondylitis ( M Bechterew ) 1 – 2 % • Primaire Scleroserende Cholangitis ( PSC ) 3 %
pyoderma gangrenosum erythema nodosum
7: herstel en genezing Heparine Nicotine 1: AntIgeenverwerking & presentatie Activatie van macrofagen Antibiotica en probiotica 6: ontsteking en beschadiging Mesalazine Corticosteroiden Lidocaine ? 3: antigeenherkenning & activatie van CD4-T cellen Azathioprine/6-MP/6-TG Cyclosporine Tacrolimus MTX ? 2: PRODUCTIE CYTOKINEN, ANTILICHAMEN EN CHEMOKINEN anti-TNF anti- il2 anti-cd3 Thalidomide Corticosteroiden 5: Th1/Th2 Interleukine 10 TGF beta 4: aantrekken van ontstekingscellen Antisense oligonucleotiden tegen ICAM-1 Heparine?
ONDERZOEK • ANAMNESE !! • LICHAMELIJK ONDERZOEK • LABORATORIUM ( BLOED, SEROLOGIE, FAECES, enz.) • ENDOSCOPIE EN PA • RADIOLOGIE ( CONTRAST FOTO’S, CT-SCAN, MRI ENZ ) • (ENDO-) ECHOGRAFIE
ENDOSCOPIE • ONDERSCHEID VAN ONTSTEKING • LOCALISATIE ( COLON, TERMINALE ILEUM, SLOKDARM,MAAG,DUODENUM ) • ERNST • BIOPSIE • FOLLOW-UP • NIET GEHELE MAAG-DARMKANAAL ( capsule endoscopie ) • BELASTING PATIENT • KOSTEN • RISICO’S
M Crohn - ulcus normaal ulcus
M Crohn rectaal ulcus endoscoop
M Crohn cobble stones ulcera
M Crohn dunne darm colon
M Crohn X-dunne darm