Edukacja w rzemiośle ma przyszłość!

1. Edukacja w rzemiośle ma przyszłość! DOBRE PRAKTYKI

2. Promocja rzemiosła z finansów regionu

3. Rzemieślnicy produkujący ręcznie swoje wyroby mogą przystąpić do CENTRO DE ARTISANIA COMUNITAT VALENCIANA, które nadaje im po odpowiedniej weryfikacji specjalny certyfikat poświadczający, że wyrób sprzedawany przez wytwórcę posługującego się tym certyfikatem jest wyrobem rękodzielniczym. Powyższe centrum w ramach przydzielonych mu przez władze regionu finansów zajmuje się promocją zrzeszonych w nim rzemieślników. Wydaje foldery, katalogi, posiada własną stronę internetową. Jest to przykład dobrej praktyki, którą warto by zastosować w naszym kraju. Mamy wielu drobnych wytwórców wytwarzających ręcznie swoje wyroby, których z reguły nie stać na promocje swojej działalności w Internecie oraz mediach. Pomoc państwa czy władz regionu w tym zakresie, promocja ich działalności bardzo by im pomogła w działalności. W ramach Izby Rzemieślniczej oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości mogłoby powstać centrum zajmujące się taką działalnością. Fundusze na ten cel powinny zostać pozyskane z finansów centralnych lub regionu. Rzemieślnik, który by chciał skorzystać z takiej promocji musiałby wystąpić o nadanie certyfikatu. Certyfikat taki miałby on prawo umieszczać na swoich wyrobach. Byłby on gwarantem jakości danego wyrobu oraz świadczącym o jego oryginalności. Jego firma zostałaby umieszczona na stronie internetowej centrum. Centrum wydawałoby katalogi i foldery promujące takich wytwórców.

4. Oznakowanie zakładów rzemieślniczych

5. Centrum Rzemieślnicze Departamentu Walencji zajmuje promocją przedsiębiorców zarówno w kraju jak i za granicą. Pomaga im usytuować się na rynku. Działalność centrum finansowana jest w większości z budżetu regionu oraz z środków Unii Europejskich. Promocja odbywa się poprzez pokazy, edukację, targi, wystawy, stałą ekspozycję. Głównymi hasłami są: tradycja, edukacja, artyzm. Aby osiągnąć zamierzone cele promocji rzemieślników poprzez specjalną komisję nadawany jest czteroletni certyfikat wraz ze specjalnym znakiem (logo). Dotyczy to zarówno produktów jak i usług oferowanych przez przedsiębiorców. Logo to można używać na wyrobach lub oznaczyć zakłady usługowe, wykorzystać na stronie internetowej lub w innych materiałach promocyjnych. Na około 9 tys. przedsiębiorców na chwilę obecną około 3200 rzemieślników ma prawo do używania znaku i posiada ten certyfikat. O certyfikat rzemieślnicy występują z wnioskiem do ministerstwa, w którym muszą przedstawić czym się zajmują, jaki jest stopień wykonania robót ręcznych oraz spełnić inne warunki. Certyfikat ważny jest w całym kraju oraz poprzez Centrum Rzemieślnicze przedstawiany jest poza granicami różnym zrzeszeniom i organizacjom rzemieślniczym. Również wykorzystując logo tworzone są filmy przedstawiające i promująca różne zawody rzemieślnicze - pokazywane młodym ludziom w szkołach celem pokazania im różnorodnych możliwości zawodowych.

6. Dobra praktyka, którą można wykorzystać w Polsce. Stworzenie znaku (logo) wraz z certyfikatem, które nadawane by było rzemieślnikom na określony czas przez komisję przy Izbie Rzemieślniczej. Przedsiębiorcy, którzy otrzymaliby ten certyfikat musieliby spełnić warunki jakości, wykorzystania nowych technologii w tradycyjnym rzemiośle przy odpowiednim stopniu robót ręcznych. Rzemieślnicy, którzy otrzymaliby certyfikat to zarówno wykonujący dzieło, produkt jak i świadczący usługi meliby prawo przez określony czas, np. 5 lat do używania certyfikatu i logo poprzez umieszczanie go na wyrobach, oznakowanie zakładów, wykorzystanie w materiałach promocyjnych, legitymowanie się nimi na pokazach, targach, wystawach zarówno w kraju jak i za granicą. Również organizacja rzemieślnicza jak Izba Rzemieślnicza czy Cechy Rzemiosł miałyby możliwość promocji tych przedsiębiorstw poprzez swoją działalność.

7. Nowoczesne wyposażenie szkół zawodowych szansą na uatrakcyjnienie oferty edukacyjnej

8. Podczas wymiany doświadczeń w ramach projektu „Edukacja w rzemiośle ma przyszłość” uczestnicy wyjazdu do Walencji mieli okazję zobaczyć szkoły hiszpańskie kształcące młodzież w zawodach rzemieślniczych, jak również mogli poznać tamtejszą strukturę szkolnictwa podczas spotkań z dyrekcją i osobami odpowiedzialnymi za współpracę międzynarodową. Jedną z 20 dobrych praktyk zaobserwowanych podczas wizyt w wybranych instytucjach oświatowych było doskonałe wyposażenie pracowni. Dzisiejsza młodzież to pokolenie, które dużą wagę przywiązuje do nowości technologicznych i do rozwijania swoich umiejętności praktycznych, zarówno u pracodawców, jak i podczas zajęć lekcyjnych, dlatego też odpowiednie wyposażenie pracowni szkolnych może stanowić przewagę konkurencyjną na rynku usług edukacyjnych. Doposażenie pracowni szkolnych w nowoczesny sprzęt pozwoliłoby nabyć uczniom umiejętności praktyczne w warunkach laboratoryjnych, a następnie wykorzystanie zdobytej wiedzy na zajęciach praktycznych u pracodawców. Takie zajęcia przyczyniłyby się do wzrostu atrakcyjności szkolnictwa zawodowego, co zwiększyłoby wzrost zainteresowania zawodami rzemieślniczymi wśród uczniów.

9. Oprócz doskonale wyposażonych pracowni uczestnicy projektu zaobserwowali w odwiedzanych placówkach kilka innych rozwiązań, które warto by było przenieść na grunt polski. Zapewnienie bezpieczeństwa w szkole to jedno z kluczowych zadań dyrektorów placówek oświatowych. Bardzo dobrym pomysłem zaobserwowanym w hiszpańskich szkołach jest zamontowanie drzwi z bulajami, dzięki którym zwiększone jest bezpieczeństwo zarówno młodzieży, jak i nauczycieli. Kolejną zaobserwowaną zaletą w zakresie organizacji szkolnictwa w Hiszpanii był dźwięk dzwonka. W Polsce monotonny, jednostajny dźwięk dzwonka wywołuje wśród uczniów skrajne emocje - uczucie strachu w przypadku rozpoczynającej się lekcji lub euforię w przypadku zakończenia lekcji. Bardzo dobrym pomysłem zaczerpniętym z odwiedzanych szkół byłoby wprowadzenie melodii muzyki klasycznej zamiast standardowego dzwonka, która nie wywołuje uczucia nerwowości związanego z rozpoczęciem lub zakończeniem zajęć lekcyjnych.

10. Ukierunkowane kształcenie zawodowe (FPE)

11. W Hiszpanii jednolitym systemem oświaty zarządza Ministerstwo Edukacji Narodowej wraz z lokalnymi władzami oświatowymi. Centralna władza oświatowa zrezygnowała z wielu uprawnień na rzecz 17 autonomicznych regionów, na które podzielony został kraj. Ukierunkowane kształcenie zawodowe (Formación Professional Especifica) obejmuje wszystkie kierunki nauki systemu szkolnictwa, które uprawiają do wykwalifikowanego wykonywania poszczególnych zawodów. Obecnie dotyczy to wszystkich oferowanych kierunków nauczania (zarówno profilu artystycznego, biologicznego, humanistycznego, technicznego i matematycznego). Celem ukierunkowanego kształcenia zawodowego (FPE) w ramach systemu szkolnictwa jest przygotowanie do wykonywania zawodu. Uczniowie otrzymują wszechstronne wykształcenie, które ma im pomóc w radzeniu sobie ze zmianami zachodzącymi również w późniejszym życiu zawodowym. Dalszym celem jest zrozumienie organizacji i właściwości wybranej branży jak również zapoznanie się z możliwościami wejścia w życie zawodowe. Ponadto ważne jest zdobycie tożsamości i dojrzałości poprzez dokształcanie się mające na celu dopasowanie się do zmian zachodzących w wykonywanym zawodzie oraz poszerzaniu własnych kwalifikacji. Ukierunkowane kształcenie zawodowe (FPE) obejmuje utworzoną modułowo strukturę etapów nauczania mających odmienny czas trwania. Etapy te składają się z teoretycznej i praktycznej części, które są uzależnione od odpowiedniej dziedziny zawodowej oraz od kompetencji określonej osoby. Czas nauki w 25% odbywa się w zakładzie pracy np: w zakładzie produkcyjnym, gdzie procesy produkcyjne (lub usługi) z nim związane odbywają się w realnych czasowo warunkach. Uczniowie którzy ukończyli kształcenie zawodowe (FPE) średniego lub wyższego stopnia, otrzymują tytuł specjalisty i są cennym narybkiem na rynku pracy.

12. Wyposażenie uczniów do praktycznej nauki zawodu w ubrania robocze i podstawowe zestawy narzędziowe – jako wkład własny ucznia

13. Po odbyciu szeregu spotkań w wizytowanych wielozawodowych placówkach szkolnych rejonu Walencji uwagę przykuło rozwiązanie stosowane w wizytowanych szkołach dot. wyposażania uczniów w ubrania robocze na zajęcia praktyczne. Uczniowie na te zajęcia muszą we własnym zakresie (na własny koszt) wyposażyć się w niezbędny ubiór i dbać o jego stan przez cały okres nauki. Również uczniowie branż cukierniczej, gastronomicznej i fryzjerskiej muszą się wyposażyć w podstawowe - niezbędne narzędzia. Wyżej opisane doświadczenie powinno zostać przyjęte do stosowania u polskich rzemieślników-przedsiębiorców, w których zakładach uczniowie szkół odbywają praktyczną naukę zawodu. Oczywiście, w zależności od branży, ten pierwszy wkład ucznia w naukę, byłby kwotowo różny mając na uwadze wysokość poniesionych kosztów. W skład „zestawu” w jaki musiałby się uczeń wyposażyć wchodziłyby: a/ ubiór – zgodny z obowiązującymi wymogami i przepisami BHP odpowiedni dla każdego zawodu b/ zestaw podstawowych – niezbędnych narzędzi Szczegóły „zestawu” określałby mistrz zakładu – pracodawca , u którego uczeń ma podjąć naukę, gdyż to on zgodnie z Kodeksem Pracy odpowiada za zatrudnienie pracownika właściwie przygotowanego do wykonywania pracy. Stosowane w naszym kraju metody wyposażania pracownika (w tym i ucznia) podejmującego pracę w zakładzie w ubranie robocze na zasadzie „obdarzania” Go tym , jest nie doceniane, co w praktyce przejawia się jego niszczeniem, niedbalstwem o jego stan, kradzieżą itp. A sposoby dyscyplinarne nie skutkują. Wniosek należałoby poddać szerszej dyskusji do Komisji Egzaminacyjnych wszystkich branż Izby Rzemieślniczej oraz Małej Średniej Przedsiębiorczości, celem jego zaopiniowania przez Mistrzów zasiadających w ich składzie.

14. Otwarte ścieżki edukacji zawodowej

15. Model edukacji, w którym żadna z wybranych przez jego uczestnika ścieżek zdobywania wiedzy w żadnym momencie rozpoczętego procesu edukacyjnego nie blokuje dróg rozwoju osobistego jednostki nie jest koncepcją nową. Nie jest ona również obca polskiemu szkolnictwu to co jednak zasługuje na omówienie w świetle zdobytych doświadczeń to realizacja owego postulatu w ramach istniejącego w Hiszpanii modelu szkolnictwa zawodowego. System edukacji hiszpańskiej przewiduje obowiązkową naukę młodzieży do ukończenia 16 roku życia. Proces obowiązkowej edukacji kończy przystąpienie do egzaminu educaciónsecundariaobligatoria E.S.O . będącego odpowiednikiem naszego egzaminu gimnazjalnego, po którym młody człowiek chcący kontynuować edukację może podjąć ją w dwuletnim liceum przygotowującym do studiów uniwersyteckich lub w zwyczajowo dwustopniowej szkole zawodowej. Edukację podjętą w szkołach zawodowy, funkcjonujących w ramach szkolnictwa nieobowiązkowego, odbywać można na dwóch poziomach edukacji; zasadniczego nauczania zawodowego (formaciónprofesional de gradomedio) trwającego dwa lata oraz następującego po nim nauczania zawodowego (formaciónprofesional de grado superior), długość trwania tego stopnia zależy od typu szkoły - 2 do 4 lat. Czteroletni poziom wyższy ma np. szkoła ceramiki w Manises, ukończenie tego poziomu równoznaczne jest z ukończeniem edukacji uniwersyteckiej.

16. Istotne jest, iż podjętą w szkołach zawodowych stopnia podstawowego edukację można przerwać na każdym jej etapie i na każdym etapie można do niej powrócić weryfikując zdobyte w przerwanym procesie edukacyjnym umiejętności przez przystąpienie do egzaminu sprawdzającego. Tak więc, nie tylko proces zasadniczego nauczania zawodowego nie musi być kontynuowany na stopniu wyższym, może być również podjęty po dowolnie długiej przerwie, ale obowiązkowo zakończony trzymiesięcznym okresem praktyki w przedsiębiorstwach zewnętrznych. Podobnie w wypadku kolejnego ze stopni szkolenia zawodowego, podejmowanego przez absolwentów stopnia podstawowego, nie zawsze bezpośrednio po zakończeniu pierwszego etapu edukacji, o czym świadczy wiek uczniów od 18 do 6o roku życia, przerwanie edukacji nie zamyka drogi do jej zakończenia. Naukę podjąć można w dowolnym momencie po zaliczeniu egzaminu sprawdzającego zdobyte uprzednio umiejętności i zakończyć odbywając obowiązkową praktykę z zakładzie produkcyjnym i broniąc realizowanego pod nadzorem opiekuna projektu czy też inaczej pracy dyplomowej. Pomimo dużej dowolności w wyborze dróg edukacji „ponad gimnazjalnej” i nieobligatoryjnego charakteru twórcy systemu edukacji hiszpańskiej przygotowali również propozycję dla tych absolwentów szkół ogólnokształcących, którzy z różnych powodów nie zdali egzaminów E. S. O. dając im możliwość podjęcia przyuczenia do wykonywania zawodu w ramach różnych kursów i pozostawiając im możliwość podejścia w każdej chwili do egzaminu otwierającego wstęp do regularnej szkoły zawodowej przez przystąpienie do egzaminu sprawdzającego wiedzę na poziomie E. S. O.

17. Opracowanie efektywnego systemu doradztwa zawodowego w szkołach gimnazjalnych

18. Doradztwo zawodowe w Polsce realizowane jest w ramach systemu oświaty, systemu instytucji rynku pracy oraz jako element projektów finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego prowadzonych zarówno przez placówki oświatowe, instytucje rynku pracy, jak i prywatne firmy i organizacje pozarządowe. Ustawa o systemie oświaty daje możliwość zatrudniania w szkołach doradców zawodowych jako personelu psychologiczno-pedagogicznego. Ich zatrudnienie jednak jest zależne od decyzji organu prowadzącego daną szkołę (najczęściej samorząd terytorialny). Zatrudnianie doradców zawodowych przez szkoły nadal pozostaje kwestią dobrowolności, pojawiły się natomiast nowe ustalenia, do których szkoły są zobowiązane dostosować się. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolach, szkołach i placówkach ma być realizowana przez – odpowiednio – nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem, tworzących zespół. Osoba koordynująca pracę zespołu zostaje wyznaczona przez dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki. Do zadań zespołu należy zatem planowanie zadań z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego i sposobu ich realizacji w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych. Do zadań doradcy zawodowego lub nauczyciela planującego i realizującego zadania doradztwa edukacyjno-zawodowego w szkole i placówce należą w szczególności: systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej; gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych danemu poziomowi kształcenia; udzielanie indywidualnych konsultacji uczniom i rodzicom; prowadzenie zajęć przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej; koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę i placówkę; współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie doradztwa edukacyjno-zawodowego. Dodatkowo – dla uczniów o indywidualnych potrzebach – zespół zakłada Kartę ucznia, która jest na bieżąco prowadzona i uzupełniana, a w przypadku ukończenia szkoły przez ucznia, wydana jego rodzicom lub przekazana do następnej szkoły. Na podstawie prowadzonych kart dyrektor szkoły dokonuje bilansu potrzeb na dany rok szkolny.

19. Za szkolenie zawodowe odpowiadają w Hiszpanii dwa ministerstwa: z jednej strony jest to Ministerstwo Edukacji, Polityki Społecznej i Sportu, z drugiej – Ministerstwo Pracy i Imigracji. Obu ministerstwom podlegają instytucje wspierające koordynację działań. Poradnictwo dla uczniów jest prowadzone przez całe kształcenie obowiązkowe. Organizacja i harmonogram działań z zakresu poradnictwa na szczeblu szkół są określone w Planie Działania Poradnictwa, który z kolei zawiera Plan Działania w trybie Konsultacji oraz Plan Poradnictwa Zawodowego i Akademickiego. Plan Działania w trybie Konsultacji to dokument opisujący organizację i funkcjonowanie wszystkich działań z zakresu poradnictwa edukacyjnego, prowadzonych przez nauczycieli we współpracy z Departamentem Poradnictwa i dyrektorem szkoły - najczęściej jest to godzina konsultacji w tygodniu. W szkołach podstawowych plan ten układają wychowawcy klasy, a w szkołach średnich – Departament Poradnictwa, na podstawie propozycji wychowawców klas oraz wskazówek szkolnego Komitetu Koordynacji Pedagogicznej. Konsultacje uznawane są za jedną z podstawowych metod w poradnictwie szkolnym. Mają one pomagać i udzielać porad uczniowi lub grupie uczniów za pośrednictwem wychowawcy, który jest nauczycielem tej grupy. Poradnictwo obejmuje całą edukację obowiązkową, a do jego głównych celów należą: pomoc uczniom w poprawie osiąganych wyników, zwiększenie obszaru samoświadomości i szacunku dla samych siebie, rozwiązywanie trudności szkolnych, zdobywanie umiejętności potrzebnych do życia w społeczeństwie oraz umiejętności myślenia i podejmowania decyzji.

20. Godzina poświęcana na konsultacje jest częścią tygodniowego planu zajęć. Poradnictwo należy do obowiązków pedagogicznych i jest nieodłącznym elementem wszystkich procesów edukacyjnych, dlatego uwzględnione jest w edukacji na poziomie podstawowym i średnim. Ponadto w szkołach średnich i i II stopnia (ogólnokształcących) na poradnictwo zawodowe poświęca się jedną godzinę w tygodniu (36 godzin rocznie). W szkołach średnich najważniejszą rolę w poradnictwie pełnią służby funkcjonujące w szkołach, tj. Departamenty Poradnictwa. w ich skład wchodzi przynajmniej jeden doradca, nauczyciele wyspecjalizowani w pracy z uczniami o szczególnych potrzebach edukacyjnych, nauczyciele i pracownicy socjalni. Departamenty te są w każdej szkole średniej. Warto wspomnieć o strukturach świadczących pomoc i doradzających podmiotom na poziomie pośrednim. Nie pracują one bezpośrednio z klientami, ale ze strukturami współpracującymi z nimi, a konkretnie z Zespołami i Jednostkami Poradnictwa na poziomie szkół podstawowych oraz Departamentami Poradnictwa na poziomie szkół średnich. Służby te są zawsze zewnętrzne w stosunku do szkół i zazwyczaj są to centra zasobów albo ośrodki pomocy specjalistycznej. Jeśli chodzi o kwalifikacje doradcy zawodowi w Hiszpanii muszą mieć ukończone studia wyższe. Typ studiów zależy od kontekstu ich pracy (związanej z edukacją lub zatrudnieniem), choć wymagany tytuł jest taki sam dla wszystkich osób pracujących w obszarze edukacyjnym, niezależnie od tego, czy pracują w szkołach podstawowych, czy średnich. Doradcy zawodowi muszą ukończyć studia z psychologii, pedagogiki lub psychologii pedagogicznej (niekoniecznie związane z poradnictwem zawodowym), trwające 5 lat. Dodatkowo muszą dysponować szczegółową wiedzą na temat ofert programów edukacyjnych i zawodowych oraz dostępnych zawodów, umieć używać technologii potrzebnych do gromadzenia i analizowania informacji oraz komunikować się i służyć poradnictwem indywidualnym lub grupowym.

21. Promocja zawodów rzemieślniczych w gimnazjach

22. Jednym z bardzo ważnych ogniw nauki w zawodzie rzemieślniczym jest promocja zakładów rzemieślniczych w gimnazjach, gdyż tam młody człowiek staje przed dylematem wyboru zawodu. Czego się tam dowie, co zobaczy i usłyszy, rzutuje na jego świadomy wybór, uwzględniając jego zdolności, zamiłowania i predyspozycje psychiczne. Każde gimnazjum powinno mieć doradcę zawodowego, który ma częsty kontakt zarówno z uczniami jak i rzemieślnikami szkolącymi. Doradca zawodowy powinien odpowiednio przedstawiać zawody rzemieślnicze poprzez ciekawe spotkania z rzemieślnikami różnych branż, wystawy prac rzemieślniczych, dostarczać różne materiały o rzemiośle. Powinni korzystać z filmów o praktykach zawodowych, które emitują: Związek Rzemiosła Polskiego oraz Izba Rzemieślnicza w Katowicach. Gimnazjum powinno mieć możliwość zorganizowania wystawy prac rzemieślniczych, co się sprawdza w rękodzielnictwie, inne zawody mogą pokazywać zdjęcia o swojej pracy. W spotkaniach uczniów z rzemieślnikami winni uczestniczyć też rodzice oraz przedstawiciele Cechów. W porozumieniu z Cechem w danym mieście, powinny być organizowane wycieczki do zakładów pracy, gdzie młodzież ma okazję poznać rzemiosło „od kuchni”. Uczeń powinien mieć możliwość obejrzenia kilku różnych zakładów pracy, by wybrać odpowiedni zawód. Bardzo ważna powinna być współpraca szkół z Cechami, gdyż Cech oferuje sprawdzonych rzemieślników, cieszących się dobrą opinią, zrzeszonych w Cechu, posiadających odpowiednie kwalifikacje zawodowe tj. dyplom mistrzowski, kurs pedagogiczny i praktykę. Uniknie się kierowania uczniów przez szkoły do „ulubionych” zakładów pracy. Doradca zawodowy powinien uświadomić ucznia, że rzemiosło to nie tylko praca ale też tradycja , historia, a zrzeszanie się w Cechach i Izbach Rzemieślniczych to honor. Rzemieślnik, który należy do Cechu winien posiadać certyfikat przynależności do organizacji, a to winno świadczyć o jakości pracy i odpowiednich kwalifikacjach w szkoleniu ucznia. Wiele z tych praktyk wykorzystywane jest w Hiszpanii, co rewelacyjnie sprawdza się pod kątem ukończenia nauki i odnalezieniu się na rynku pracy. Należałoby się zastanowić nad rozszerzeniem promocji nauki rzemiosła poprzez plakaty w formie dostosowanej do gustów młodzieży oraz prasę młodzieżową. Tego typu poczynania przyczynią się do bardziej przemyślanego wyboru zawodu i uniknięcia sytuacji popełnienia błędu, co prowadzi do zmiany kierunku kształcenia zawodowego w trakcie trwania nauki.

23. Finansowanie z budżetu państwa zakupu surowców w celu uatrakcyjnienia prowadzenia teoretycznych przedmiotów zawodowych

24. Nauczanie przedmiotów zawodowych jest niezwykle ważnym elementem przygotowania młodych ludzi do wykonywania zawodu. W polskich szkołach zawodowych kształcenie zawodowe nastawione jest w głównej mierze na przekazanie wiedzy teoretycznej w szkole, a praktycznej u pracodawcy. Taki podział kształcenia ma swoje wady i zalety. Niewątpliwą zaletą jest to, iż uczniowie będąc na zajęciach praktycznych u pracodawcy poznają maszyny, urządzenia, wykonują proste czynności związane z procesem technologicznym w realnych warunkach. Wadą natomiast jest brak realizacji niektórych elementów z podstawy programowej w trakcie odbywania zajęć praktycznych. Jak temu zaradzić? Co zrobić aby teoretyczne i praktyczne kształcenie przygotowywało młodych ludzi do zawodu a jednocześnie było nastawione na realizowanie efektów z podstawy programowej kształcenia w zawodzie. Dobrym przykładem a zarazem odpowiedzią na postawione wyżej pytania są szkoły zawodowe w Hiszpanii. Kształcenie teoretyczne i część kształcenia praktycznego realizowana jest w szkole. Oprócz tego uczniowie odbywają praktykę zawodową u pracodawców. Bardzo dobrze wyposażone pracownie, możliwość wykorzystania surowców na zajęciach, opieka nauczyciela, który nadzoruje zadania do wykonania przez uczniów powoduje, iż uczniowie Ci nabywają nowe umiejętności praktyczne. Program kształcenia praktycznego realizowanego w szkole jest wstępem do tego co będzie pogłębiane i realizowane u pracodawcy. Aby można było zastosować takie rozwiązanie w naszych szkołach zawodowych niezbędne jest finansowanie przez państwo zakupu surowców, wyposażenia pracowni zawodowych do prowadzenia kształcenia praktycznego. W wielu szkołach zawodowych istnieją pracownie, w których kształcenie teoretyczne połączone jest z praktycznym, jednak zakupu surowców musi dokonywać uczeń. Niejednokrotnie uczniów nie stać na ten zakup, stąd też uczniowie w tych zajęciach uczestniczą biernie a nie czynnie. Takie „laboratoryjne” prowadzenie kształcenia praktycznego (nie w formie warsztatu) ale na lekcji, gdzie uczeń ma do dyspozycji surowce, opiekę nauczyciela, który w każdej chwili oceni jego pracę, pokaże jak ma wykonać daną czynność, niewątpliwie podniosłoby jakość kształcenia zawodowego.

25. Udoskonalenie strategii promowania kierunków rzemieślniczo-artystycznych

26. Specyfika szkół zawodowych w Hiszpanii jest zupełnie inna niż specyfika szkół ogólnokształcących. O profilach kształcenia decyduje rynek pracy, a popularność szkoły zależy od uznania pracodawców. Rynek pracy w Hiszpanii weryfikuje najlepszych. Uczeń musi wykazać się dużą wiedzą, aby przyjąć się na dobre stanowisko pracy. Uczniowie niejako sami motywują się do pracy, gdyż im więcej zdobędą wiadomości w szkole zawodowej, tym większą szansę da im dostanie się do pracodawcy. Ważne są też kontakty z doradcą zawodowym. Szkoły zawodowe w Hiszpanii dają wykształcenie w następujących kierunkach: rolnictwo, wychowanie fizyczne, rybołówstwo i szkoły morskie, administracja, sztuki graficzne, handel i marketing, dźwięk i obraz, budownictwo, elektryczność i elektronika, mechanika, hotelarstwo i turystyka, fryzjerstwo i kosmetyka, żywienie i produkcja żywności, informatyka, obróbka drewna, mechanika samochodowa, konserwacja urządzeń mechanicznych, chemia, służba zdrowia, praca kulturalno-społeczna, krawiectwo, szkło i ceramika. Absolwenci gimnazjum mogą kształcić się w szkołach zawodowych stopnia średniego, a następnie wyższego. Zupełnie inaczej natomiast wygląd sytuacja na polskim rynku pracy. Pracodawcy w Polsce myślą w krótkich okresach czasowych. W naszym kraju fachowiec w firmie potrzebny jest na już, a w Hiszpanii pracodawca przewiduje, jakich specjalistów będzie potrzebował za rok, czy za dwa lata. Kształcenie zawodowe w Polsce to rzeczywiście bolączka rynku. Jego niedostosowanie do potrzeb i oczekiwań pracodawców potwierdzają twórcy zmian w systemie edukacji zawodowej, który rozpoczął się od września tego roku. W dzisiejszej sytuacji społeczno-gospodarczej młodzież wchodząca po raz pierwszy na rynek pracy ma bardzo utrudnione zadanie. Główną przyczyną tego stanu jest przewlekłe bezrobocie występujące w gospodarce narodowej. Od młodych pracowników pracodawcy oczekują nie tylko wiedzy i kompetencji, ale także doświadczenia, które w wielu przypadkach jest warunkiem zatrudnienia. Sytuacja demograficzna oznacza dla organizatorów kształcenia zawodowego wielkie wyzwanie, a dla środowiska rzemieślniczego potrzebę jeszcze większego zaangażowania w proces edukacji. Nie chodzi wyłącznie o to, aby system edukacji zawodowej generował nowych fachowców, ale także o to, by zadbać o tych, którzy jeszcze dzisiaj mogą przekazać następnym pokoleniom unikatową wiedzę i doświadczenie mistrzów.

27. W związku z tym, ważne jest wzmocnienie roli pracodawców w kształceniu zawodowym uczniów w szkołach ponadgimnazjalnych. Będzie to możliwe poprzez opracowanie wspólnej strategii promowania kierunków rzemieślniczo – artystycznych. Kierunki te powoli zanikają, niemniej jednak rynek pracy wykazuje coraz większe zainteresowanie zawodami deficytowymi, co świadczy o tym, że należałoby zająć się ich promocją i większym rozpowszechnianiem, zwłaszcza wśród młodzieży gimnazjalnej. Sposobami promocji rzemiosła mogą być: • Wzmocnienie współpracy pomiędzy pracodawcami a szkołami; • Współpraca pomiędzy pracodawcami a doradcami zawodowymi lub osobami odpowiedzialnymi za doradztwo zawodowe w szkole (organizowanie wycieczek zawodoznawczych oraz spotkań z pracodawcami) • Organizacja wystaw, wernisaży, konkursów, spotkań promujących rzemiosło; • Opracowanie strony internetowej promującej zawody rzemieślnicze; • Cykliczne spotkania pracodawców z przedstawicielami szkół, cechów, Izby Rzemieślniczej; • Wspólne opracowanie publikacji dotyczącej wymaganych wiadomości na temat pracy w danym zawodzie; • Nawiązanie współpracy z zagranicznymi pracodawcami oraz instytucjami związanymi z kształceniem zawodowym I rynkiem pracy w celu poznania ich sposobów na promocję zawodów rzemieślniczych; • Wypracowanie dualnego systemu kształcenia, który połączyłby teorię i praktykę w szkołach zawodowych. Dla pracodawcy – kształcenie w systemie dualnym zapewnia dostosowanie profilu zawodowego pracownika do jego oczekiwań oraz potrzeb; • Stosowanie crowdsourcingu we współpracy z młodzieżą; Zastosowanie choćby niektórych z wyżej wymienionych sposobów promocji zawodów rzemieślniczych zaowocuje w przyszłości wzmocnieniem pozycji kształcenia zawodowego w szkołach, a także zwiększeniem kompetencji młodych ludzi na rynku pracy.

28. Możliwość zarobkowania przez uczniów w trakcie zajęć w szkole zawodowej

29. Podczas wymiany 20-osobowej grupy z Polski, która odbyła się w październiku 2012 roku w Hiszpanii, uczestnicy mieli możliwość zapoznania się z systemem oświaty zawodowej w tym kraju. Wizytowano między innymi szkołę zawodową IES San José. Było to właściwie centrum młodzieżowe rozmieszczone na bardzo dużym obszarze, w którym zlokalizowano szkołę wieloprofilową. Poznano nowoczesne sale do zajęć teoretycznych ale również świetnie wyposażone pracownie praktyczne. Ogromne fundusze jakie kierowane są na edukację i dofinansowanie szkół widać zaraz po wejściu do tego ogromnego centrum. To co uderzyło uczestników w jednej z pracowni to mała przedsiębiorczość prowadzona przez uczniów pod nadzorem nauczyciela prowadzącego. Uczestnicy widzieli profesjonalnie przygotowany salon fryzjerski, wyposażony w najnowocześniejsze sprzęty i akcesoria. Klientami uczniów byli nauczyciele, uczniowie, ale również osoby z zewnątrz. Takie rozwiązanie dawało możliwość pracy z prawdziwym klientem. W pracowni zorganizowana była również profesjonalna recepcja a klientów przyjmowano zgodnie z dzisiejszymi trendami. Uczniowie w trakcie lat nauki przechodzili wszystkie szczeble pracy fryzjera. Najmłodsi zaczynali od najprostszych czynności i obserwacji a najstarsi, kończąc naukę w szkole, mieli już na swoim koncie sporą praktykę w profesjonalnej obsłudze Klienta. Dzięki bezpośredniemu kontaktowi z klientem uczeń potrafi radzić sobie ze stresem, uczy się w praktyce zasad kultury i etyki, musi wykazać się kreatywnością i konsekwencją w realizacji zadań, musi przewidywać skutki podejmowanych działań, jest bardziej otwarty na zmiany, potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania, potrafi negocjować warunki porozumień, ale także współpracuje w zespole.

30. Dodatkowo uczniowie w harmonogramie zajęć mieli zaplanowane również zajęcia z zagadnień rynkowych, co po latach spędzonych w szkole skutkowało przygotowaniem małego przedsiębiorcy do otwarcia swojego biznesu. Uczniowie znali i w praktyce stosowali przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego. Znali przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej, samodzielnie potrafili przygotować dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej, prowadzić korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej, ale również obsługiwać urządzenia biurowe i stosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej. Uczniowie wdrażali się również w planowanie i podejmowanie działań marketingowych prowadzonej działalności gospodarczej, zmierzyli się również z optymalizacją kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej. Oprócz niezaprzeczalnych pozytywów bezpośredniego kontaktu ucznia szkoły zawodowej z klientami, w Hiszpanii miał on również możliwość zarabiania. Środki finansowe, które pracownia przynosiła parcelowane były przez samą szkołę na zabezpieczenie przyszłej jej działalności pracowni, rozbudowę nowoczesnej bazy sprzętowej oraz na kieszonkowe dla uczniów.

31. Otwarcie szkół na świadczenie usług zewnętrznych

32. Podczas wizyty w średniej szkole zawodowej – Ciudad del aprendiz kształcącej w zawodach (fryzjer, mechanik pojazdów samochodowych, blacharz, projektant odzieży oraz cukiernik) uzyskano informacje, że szkoła może świadczyć usługi zewnętrzne dla ludności. W związku z tym, że macierzyste szkoły kształcą w zawodzie fryzjer, szczególną uwagę zwrócono na ten zawód oraz pracownię fryzjerską, w której odbywają się zajęcia. Pracownia oprócz profesjonalnego wyposażenia niezbędnego do nauki zawodu, posiada stanowisko obsługi klienta, umożliwiające przyjmowanie telefonicznych zapisów na strzyżenie, modelowanie lub inne zabiegi. Pracownia ma możliwość świadczenia usług fryzjerskich dla klientów zewnętrznych. Wykonują je uczennice pod okiem nauczyciela zawodu, dla klientów są atrakcyjne pod względem cenowym a dodatkowo zasilają budżet pracowni. Jest to „dobra praktyka”, którą z powodzeniem można wprowadzić do szkół mających zajęcia w szkolnych pracowniach zawodowych. Obecnie jednak możliwość zarobkowania w szkole mają tylko warsztaty szkolne jako forma organizacyjno – prawna macierzystej jednostki budżetowej. Wcześniej Gospodarstwa Pomocnicze, które przestały istnieć od 31.09.2012 r.

33. Dobrą praktykę świadczenia usług zewnętrznych można z powodzeniem zastosować w technikum fryzjerskim, realizując w ten sposób zadania praktyczne związane z doborem fryzury dla klienta, strzyżeniem, modelowaniem, koloryzacją a także kształtowaniem właściwych postaw w kontaktach z klientami. Wszystkie zabiegi powinny odbywać się z zachowaniem zasad higieny pracy pod nadzorem nauczyciela zawodu, którym w naszej szkole jest doświadczony fryzjer. Początkowe koszty działalności związane z zakupem materiałów oraz dodatkowego wyposażenia mogą być finansowane z budżetu szkoły, a następnie z dochodów pracowni uzyskiwanych ze świadczonych usług. Cena usług fryzjerskich powinna być konkurencyjna w stosunku do ceny usług w salonach fryzjerskich. Klientami pracowni mogą być uczniowie szkoły i pozostali klienci, dla których cena będzie czynnikiem zachęcającym do skorzystania z usługi. Opłatę za usługi klienci mogliby regulować w sekretariacie szkolnym, wpłacając sumę na konto Rady Rodziców. Oczywiście działalność pracowni powinna przynosić chociaż minimalny zysk. Obecnie zajęcia w pracowni fryzjerskiej odbywają się w wymiarze 5 godzin tygodniowo w klasie pierwszej, natomiast w klasie drugiej, trzeciej i czwartej 6 godzin tygodniowo. W klasie czwartej uczniowie mają dodatkowo 3 godziny pracowni projektowania fryzur. Przedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym oraz praktycznym, a także wyposażenie pracowni pozwalają uczniom klasy trzeciej i czwartej świadczyć profesjonalne usługi fryzjerskie dla klientów zewnętrznych. Działalność pracowni prowadzona na wysokim poziomie byłaby świetnym przykładem działania „mini przedsiębiorstwa” w szkole. Mogłaby być inspiracja dla młodych ludzi na założenie własnego biznesu po uzyskaniu odpowiednich kwalifikacji.

34. Innowacyjność w ocenianiu podczas praktycznej nauki zawodu

35. Ocenianie jest jednym z istotnych elementów wspomagających proces kształcenia. Autorytet nauczyciela, ambicje uczniów, zaangażowanie uczniów w proces dydaktyczny wzmacniają ocenę wystawioną przez mistrza szkolącego. Metoda nauczania, posługująca się oceną kształtującą, eliminuje ten problem. Uczeń przestaje uczyć się tylko dla oceny, pod egzaminy końcowe, a nauczyciel przestaje koncentrować swoją uwagę wyłącznie na przygotowaniu uczniów do testu końcowego. Istnieje dziś konieczność dostosowania systemu oceniania do kompetencji współczesnego ucznia. Dzieci i młodzież mają dostęp do informacji w znacznie szerszym zakresie niż ich rówieśnicy sprzed dziesięciu-dwudziestu lat. Kilku czy kilkunastolatkowie korzystając z wielu kanałów telewizyjnych nie tylko poznają różne tradycje kulturowe, podnoszą kompetencje w zakresie komunikowania się w języku ojczystym oraz obcym, także uczą się funkcjonowania w przestrzeni wielokulturowej, to z kolei otwiera ich na problemowe postrzeganie świata. Zaczynają zadawać pytania, formułować własne spostrzeżenia, kształtują swoje postawy, ale i maja więcej pomysłów na własną autoprezentację. Pogłębia te umiejętności dostęp do interaktywnego przekazu informacji - Internetu. To ostatnie rozwiązanie technologiczne, nie tylko poszerza wiedzę o świecie, także uczy poszukiwania informacji, wymusza stawianie pytań, kształtuje postawy krytyczne.

36. Poprawa sytuacji bytowej, coraz liczniejsze podróże i poszerzenie sfery bezpośrednich kontaktów interpersonalnych skutkuje wzmożeniem zainteresowania światem. Są to czynniki wdrażające dzieci i młodzież do samokształcenia się oraz wymagające wprowadzenia pewnych innowacji dotyczących oceny ich kształcenia dotyczących pewnej swobody prezentacji swoich umiejętności przez nich. Modyfikacja oceniania i połączenie tej sfery edukacji z całym procesem praktycznego nauczania, poprzez wypracowanie spójnej metody, może być kolejnym znaczącym krokiem urealniającym system oświatowy. Pozwoli procesy dydaktyczne dostosować do wymogów współczesnego świata, a przez to efektywnie kształcić młodzież i generować świadome swoich kompetencji i niedostatków mobilne społeczeństwo, wyposażone w narzędzia, umożliwiające stałe doskonalenie się, a także przekwalifikowywanie się. Praca ta adresowana jest głównie do szkół zawodowych, gdzie realizowana jest praktyczna nauka zawodu i może stanowić to pewien kłopot, gdyż jest to środowisko, w którym skumulowały się wszelkie problemy wychowawcze i społeczne. Niefortunna komunikacja w tym środowisku warunkowana jest sytuacją psycho-fizyczną ucznia oraz zmianą środowiska szkolnego. Z jednej strony uczeń musi poradzić sobie z problemami wieku dorastania, emocjami, których, z powodu niewystarczającej kompetencji, nie potrafi kontrolować, z drugiej strony musi znaleźć swoje miejsce, zgodne z oczekiwaniami, w nowej społeczności oraz musi stawić czoła indywidualnej ocenie nauczyciela-mistrza, która może się często wydawać jednostronna, jednak tylko ona daje możliwość indywidualnego podejścia do niego.

37. Ponadto musi poradzić sobie on często z zaniżoną samooceną, dostał się do szkoły, która stereotypowo jest postrzegana, jako szkoła drugiej kategorii. Z badań wynika, że zaledwie 1/3 uczniów wybiera ten typ szkoły zgodnie z własnymi preferencjami. W takiej sytuacji dochodzi do przyśpieszonej strukturacji grupy, kilka jednostek przywódczych tworzy grupy nieformalne, wzajemnie sprawdzające swoje możliwości dominacji. Dlatego tak istotna jest indywidualna możliwość oceny każdego ucznia i danie mu możliwości wykazania się na tle grupy oraz zachęcanie do doskonalenia umiejętności w wybranym zawodzie. Jeśli nauczyciel na samym starcie pomoże grupie zbudować strukturę społeczną, opartą na wspólnie wypracowanych zasadach i zasobach, będzie możliwe wdrożenie systemu oceniania kształtującego i możliwe będzie przede wszystkim uruchomienie współpracy na zasadach partnerskich. Utrwalanie prawidłowych postaw oceniania będzie sprzyjało efektywnej pracy, neutralizowało konflikty, wprowadzało przyjazną atmosferę, będzie wzmacniała systemem oceniania i nauczania, oparty na współpracy, wzajemnej ocenie, motywujący do pracy nad sobą, czyli ocenianie kształtujące.

38. Samodzielne przygotowywanie się uczniów, którzy przerwali naukę po 16 roku życia, do egzaminu państwowego

39. Podczas wymiany doświadczeń zapoznano się z walorami i sposobami szkolenia zawodowego i rzemieślniczego w Hiszpanii, metodami nauczania i uczestnictwa uczniów szkół zawodowych w zajęciach teoretycznych i praktycznych sposobów nauki, jak również pogłębianiem wiedzy zawodowej oraz etapami tej nauki. Jednym z punktów programu wymiany była wizyta w Zintegrowanym Centrum Kształcenia Publicznego Szkolenia.W tymże Centrum w ubiegłym roku zorganizowane zostało osiemset kursów, w których uczestniczyło 15 tys. osób. Centrum to ma za zadanie wykształcić i przebranżowić osoby, które chcą zmienić swój profil zawodowy i znaleźć nową pracę. Kursanci uczestniczący w tych zajęciach to ludzie w wieku od 18 do 65 roku życia. Różnice, jakie zauważono w szkoleniu uczniów i przyszłych rzemieślników między polskim systemem a systemem szkolnictwa w Hiszpanii to przede wszystkim: podejście do szkolnictwa zawodowego, warunków przyjmowania, kształcenia i finansowania. W Hiszpanii uczeń, który przerwał naukę obowiązkową po ukończeniu 16 roku życia, z własnej winy może w dowolnym czasie ponowić tę naukę z powrotem. Pracodawca, który przyjmuje ucznia na naukę zawodu, nie ponosi żadnych kosztów niezależnie od wieku ucznia, który tę naukę chce podjąć.

40. Istnieją jednak uwarunkowania. Po ukończeniu edukacji obowiązkowej, która trwa do 16 -tego roku życia, uczeń ma prawo przerwać naukę i podjąć pracę. Powrót do dalszej nauki ma niezależnie od wieku, chęci zdobycia zawodu, jak również dalszego kształcenia oraz możliwość zadania matury. Warunkiem jest przystąpienie do szkół o poziomie ponadgimnazjalnym o nazwie Bachillerado - jest to odnośnik naszych szkół zawodowych technicznych, które dają przepustkę do dalszej edukacji w szkołach wyższych. Jednakże uczeń ten musi samodzielnie przygotować się do zdania egzaminów wstępnych do tych szkół. W trakcie nauki w tych szkołach jest kilka zaliczeń z praktycznej nauki zawodu, gdzie uczeń musi się wykazać wiedzą i umiejętnościami zawodowymi. Uczniowie mają również możliwość odbywania praktyk za granicą w zakładach rzemieślniczych na terenie państw Unii Europejskiej. Jest to dobra alternatywa dla polskiego szkolnictwa zawodowego i rzemieślniczego, gdzie przyjęcie ucznia po ukończeniu 18-tego roku życia (obowiązkowy okres nauki) wiąże się z barierami przyjęcia tego człowieka do zakładu rzemieślniczego na warunkach, jakie istnieją przed ukończeniem jego osiemnastu lat.

41. Istnienie samorządu gospodarczego

42. Wizyta w Centro de Artesanía de la Comunidad Valenciana, która odbyła się w dniu 25 października 2012 roku, była okazją do dyskusji na temat umocowania środowiska przedsiębiorców w strukturach administracji rządowej oraz samorządowej. Obecnie w Polsce nie ma tzw. samorządu gospodarczego, jako formy zdecentralizowanej administracji publicznej. Ta decentralizacja w polskim systemie funkcjonowała w okresie międzywojennym, kiedy część uprawnień państwa zostało przeniesionych do samorządu terytorialnego oraz samorządu gospodarczego. Od wielu lat trwają prace w naszym kraju mające na celu utworzenie takiego samorządu i toczy się spór wokół tego zagadnienia. Hiszpania jest krajem, w którym przez wiele lat funkcjonował samorząd gospodarczy, którego celem była pomoc przedsiębiorcom w funkcjonowaniu w gospodarce. Poprzez system izb gospodarczych można zarejestrować w tych organizacjach firmy, uzyskać niezbędne informacje dotyczące funkcjonowania przedsiębiorstw, informacje prawne, informacje o rynku pracy. Obecnie w Hiszpanii toczą się dyskusje wokół samorządu gospodarczego zapoczątkowane dekretem Króla z 2011 roku, który miał na celu zliberalizowanie rynku pracy w warunkach bardzo wysokiego bezrobocia. Oznaczał on zniesienie obligatoryjnej przynależności do Izb ale nie oznaczał zniesienia samorządu gospodarczego jako powszechnej struktury reprezentującej przedsiębiorców.

43. Wizyta w Centro de Artesanía de la Comunidad Valenciana dała powód do zabiegania o jak najszybsze zmiany dotyczące tworzenia samorządu gospodarczego w Polsce. W praktyce oznacza to, że takie organizacje jak izby gospodarcze, izby rzemieślnicze będą dysponowały o wiele większymi funduszami m.in. na funkcjonowanie między innymi na promowanie środowiska przedsiębiorców i skuteczne reprezentowanie go wobec administracji państwowej i samorządowej. Obecnie przygotowywane przepisy dotyczące rynku pracy w Polsce przewidują możliwość skorzystania przez pracodawców z tzw. „bonów szkoleniowych”, które umożliwią udział w różnych szkoleniach w ciągu 12 miesięcy, przy czym przedsiębiorcy sami będą wybierali organizację szkoleniową. Celem jest podniesienie efektywności prowadzonych szkoleń. Ten system został wprowadzony w ramach samorządu gospodarczego między innymi w Hiszpanii, gdzie każdy przedsiębiorca dysponuje tego rodzaju bonami i korzysta ze szkoleń w instytucjach szkoleniowych. To jeden z elementów dobrze funkcjonującego samorządu gospodarczego, o który zabiega duża część środowiska przedsiębiorców. Wymaga to jednak zmian w Konstytucji RP, art. 17 i wprowadzenie wprost zapisu o utworzeniu samorządu gospodarczego oraz utworzeniu ustawy o samorządzie gospodarczym na wzór rozwiązań hiszpańskich.

44. Przeniesienie odpowiedzialności za system edukacyjny na samorządy terytorialne

45. W czasie wizyty w Walencji uczestnicy mieli okazję obserwować w jaki sposób zbudowany jest system edukacji zawodowej. Byli między innymi w szkole zawodowej IES San José, gdzie w ramach jednego zespołu szkół odbywają się zajęcia teoretyczne jak i praktyczne w różnych branżach. System przypomina rozwiązania niemieckie w tym zakresie, z tym jednak zastrzeżeniem, że nie pojawiają się w nim organizacje rzemieślnicze. Pomimo ogromnego bezrobocia przekraczającego 26 %, uwagę zwraca fakt, że system jest efektywny i w naszej ocenie rzetelnie przygotowuje do rynku pracy. Jest to jednak możliwe dzięki środkom regionalnym. W Hiszpanii przed laty doszło do decentralizacji administracjiifinansów publicznych i tego rodzaju zadań jak prowadzenie szkół zawodowych jest zadaniem własnym regionów. W Polsce system jest mieszany a szkoły funkcjonują dzięki subwencji oświatowej przekazywanej z centrali. Ze względu na fakt, że nie ma możliwości dobrego rozeznania potrzeb regionalnego rynku pracy w centrali (ministerstwa) subwencja wydaje się być niewystarczająca (w 80% pokrywa koszty wynagrodzeń nauczycieli). Rozmowy odbyte z przedstawicielami szkół zawodowych, odwiedzanych przez uczestników w trakcie wymiany pozwalają postawić tezę, że władza regionalna ma o wiele lepszy przegląd sytuacji na rynku pracy i finansuje szkolenia zawodowe projektowane pod tutejszy rynek. Przedstawiciele szkół nie narzekają na wyposażenie pracowni oraz współpracę z władzami regionalnymi, które doskonale orientują się w potrzebach oświaty.

46. Obecny system edukacji w Polsce jest kształtowany przede wszystkim przez ustawę o systemie edukacji, która przewiduje silną centralizację działań. W naszym przekazaniu szkolnictwo zawodowe jest w silnym kryzysie ze względu na fakt niedostosowania go do potrzeb rynku pracy. Zasadnym jest zdecentralizowanie tego systemu w Polsce i dokonanie za tym decentralizacji finansów publicznych w taki sposób, żeby regiony mogły wpływać na kształtowanie szkolnictwa zawodowego. Nie ma żadnej przeszkody prawnej, żeby szkolnictwo zawodowe stało się jednym z zadań samorządu regionalnego i było bezpośrednio kształtowane przez sejmik województwa z uwzględnieniem potrzeb rynku pracy w całym regionie. Jest to szczególnie ważne w takim regionie jak Śląsk, gdzie jest silne nasycenie miastami i w sąsiadujących miastach funkcjonują szkoły o tych samych profilach. Nasze postulaty: • Decentralizacja finansów publicznych. • Przeniesienie odpowiedzialności za szkolnictwo zawodowe na poziom województwa. W drugim przypadku jest to o tyle istotne, że od 2014 roku będzie obowiązywała nowa ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która przeniesie ciężar odpowiedzialności za rynek pracy za marszałków województw. Można wykorzystać wzorce hiszpańskie.

47. Gabinet pracy nauczyciela

48. Jedną ze szkół, którą zwiedzano podczas wymiany doświadczeń była IES San Jose. Jest to szkoła prowadzona przez jezuitów, składająca się ze szkoły podstawowej – EducationPrimaria, szkoły średniej I stopnia E.S.O. oraz szkoły średniej zawodowej kształcącej w zawodach mechanicznych, informatycznych, elektrycznych oraz budowlanych. Jest to szkoła katolicka, ale kształci się w niej młodzież różnych wyznań, a najważniejszą zasadą w szkole jest zasada równości i tolerancji. Szkoła posiada bogate zaplecze warsztatowe, sportowe i rekreacyjne. Dobrą praktyką stosowana w tej szkole jest to, iż nauczyciele podobnie jak w Polsce mają 40 godzinny tydzień pracy, ale są im zapewnione własne miejsca pracy oprócz pokoju nauczycielskiego. W gabinetach mają możliwość przygotowania się do pracy, sprawdzania prac domowych i zaliczeniowych. W pokojach tych, wyposażonych w niezbędne środki techniczne i informatyczne (komputery z drukarkami kolorowymi, kserokopiarki, plotery itp.) mają oni możliwość w spokojnej atmosferze przygotować materiały dydaktyczne, karty pracy czy inne materiały niezbędne do prowadzenia zajęć dydaktycznych teoretycznych i praktycznych, w ramach swojego 40 godzinnego tygodnia pracy, a nie u siebie w domu.

49. Pokoje nauczycielskie również są bardziej funkcjonalne niż w Polsce. Składają się z wydzielonych stref: • strefa narad i konferencji – wyposażona w stoły konferencyjne, tablice, projektory multimedialne; • strefa wypoczynkowa – wyposażona w fotele i kanapy w której po prostu odpoczywają w trakcie sjesty; • strefa socjalna – w której znajduje się lodówka, kuchenka mikrofalowa, garnki do gotowania wody i ekspres do kawy oraz niezbędne elementy do przygotowania sobie przez nauczycieli drobnych posiłków w przerwach pomiędzy zajęciami praktycznymi i teoretycznymi. Warto dodać, iż omawiana szkoła posiada więcej pokoi nauczycielskich i gabinetów pracy dla nauczycieli, a nie jeden tak jak w polskich szkołach.

50. Zorganizowanie kształcenia teoretycznego i praktycznego w jednej sali