350 likes | 694 Views
Modele dynamiczne. dr Grzegorz Szafrański pokój B106 gszafr@uni.lodz.pl Konsultacje bez zmian. Modele dynamiczne. Modele trendów deterministycznych Modele trendów stochastycznych proces błądzenia losowego random walk modele autoregresyjne (AR) modele z rozkładem opóźnień (DL)
E N D
Modele dynamiczne dr Grzegorz Szafrański pokój B106 gszafr@uni.lodz.pl Konsultacje bez zmian
Modele dynamiczne Modele trendów deterministycznych Modele trendów stochastycznych proces błądzenia losowego random walk modele autoregresyjne (AR) modele z rozkładem opóźnień (DL) modele ARDL „Nowa ekonometria” (stacjonarność, modele korekty błędem, metodologia VAR, modele przestrzeni stanów, warunkowej wariancji ARCH i GARCH)
Modele autoregresyjne • Modele AR(k) • yt=a0+ a1yt-1 + a2yt-2 +...+ akyt-k + et • Problem ze stosowaniem MNK i wyborem rzędu opóźnienia • Np. sezonowość SAR(1,s): • yt=a0+ a1yt-1 + asyt-s + et
Modele z rozkładem opóźnień • Modele DL • yt=b0+ b1xt + b2xt-1 +...+ bkxt-k-1 + et • b1 to mnożnik bezpośredni (krótkookresowy) • b2,...,bk to mnożniki pośrednie • b=Si=1bi to mnożnik całkowity • Postać z wagami opóźnień: • yt=b0 + bSi=1wi xt-i-1+ et • Przykłady: rozkład wielomianowy Almon (PDL), geometryczny Koycka, oczekiwania adaptacyjne
Dwie formy stacjonarności • Silna stacjonarność • Słaba stacjonarność • Model błądzenia losowego (random walk): yt = yt-1 + ut • Model błądzenia losowego z dryfem (random walk with drift): yt = + yt-1 + ut • i trendu deterministycznego: yt = + t + ut ut jest składnikiem losowym IID.
Niestacjonarność wariancji • RW model można uogólnić do modelu AR(1): yt = yt-1 + ut where = 1.
Szoki wygasają lub nie wygasają • Teraz na przykładzie AR(1) bez dryfu: yt = yt-1 + ut dla dowolnego : • Mamy: yt-1 = yt-2 + ut-1 yt-2 = yt-3+ ut-2 • Podstawiając:yt = (yt-2+ ut-1) + ut = 2yt-2 + ut-1 + ut • Uzyskujemy: yt = T y0 + ut-1+ 2ut-2 + 3ut-3 + ...+ Tu0 + ut
Szoki wygasają lub nie wygasają cd • 3 przypadki: 1. Szoki wygasają <1 T0 as T 2. Szoki trwają =1 T =1T 3. Szoki nasilają wpływ>1.
O stacjonarności. Po co ją testować? • Stacjonarność – wpływ na własności szeregów, szoki nie wygasają, długa pamięć. • Pozorna regresja • Test istotności t-Studenta jest nieprzydatny (nie ma dobrych własności asymptotycznych)
R2dla 1000 doświadczeń regresji losowych i niestacjonarnychY na X
Detrendyzacja – uzyskiwanie stacjonarności • Modele wymagają innego podejścia: stochastyczna niestacjonarnośćyt = + yt-1 + ut W tym przypadku wystarczy policzyć pierwszą różnicęyt = yt - yt-1 aby uzyskać stacjonarny szereg:yt = + ut deterministyczna niestacjonarnośćyt = + t + ut Musimy użyć detrendyzacji, licząc różnice uzyskamy proces MA(1) dla składnika losowego Użycie funkcji trendu dla stochastycznie niestacjonarnch szeregów w niczym nie pomoże
Stopień integracji • Dla najprostszego procesu RW: yt = yt-1 + ut yt = ut Definicja Jeśli dla szeregu niestacjonarnegoytmusimy policzyć d-tąróżnicę, aby uzyskać stacjonarność, to mówimy, że jest on zintegrowany w stopniu d(yt I(d)). Jeśli yt I(d) wtedydyt I(0). I(0) proces jest stacjonarny I(1) proces zawiera jeden pierwiastek jednostkowy, e.g. yt = yt-1 + ut
Cechy szeregów I(0), I(1) and I(2) • Szeregi I(2) zawierają dwa pierwiastkijednostkowe, wymagają podwójnego różnicowania. • Szeregi I(1) i I(2) mogą bardzo odbiegać od swojej średniej i rzadko ją przecinać, w przeciwieństwie do I(0). • Większość szeregów gospodarczych i finansowych zawiera jeden pierwiastek jednostkowy, niektóre są stacjonarne a ceny konsumpcji podejrzewa się o dwa pierwiastki jednostkowe.
Jak testować te pierwiastki? • Dickey-Fuller test (Dickey i Fuller 1979, Fuller 1976). H0: =1 w: yt = yt-1 + ut H1: szereg jest stacjonarny <1. • Zwykle używamy regresji: yt = yt-1 + ut i testowanie =1 odpowiada testowaniu =0 w powyższym modelu (gdyż -1=).
Testowanie dokładności ocen parametrów, istotności zmiennych objaśniających wiele zmiennych objaśniających : • yt=b0 + b1x1t + b2x2t + ... + bKxKt + et t=1,2,...,T Założenia o składniku losowym : • E(et) = 0, D(et) = s, et ~ N(0, s2) Test tStudenta Porównujemy wartość bezwzględną statystyki t dla danej zmiennej z wartością krytyczną ta z tablicy wartości krytycznych przy ustalonym niskim poziomie istotności (np. a=0,01). Ho: b1 = 0 nie ma podstaw do odrzucenia hipotezy zerowej, gdy |t|<ta H1: b1 <> 0 odrzucamy hipotezę zerową na rzecz hipotezy alternatywnej (myląc się raz na 100 prób), gdy |t| ta Jeśli parametr statystycznie nie różni się od 0, to mówimy, że zmienna przy nim stojąca jest statystycznie nieistotna.
Wartości krytyczne (C.V.) statystyki DF • Test bazuje na znanej statystyce t • która nie ma standardowego rozkładu t-Studenta
Różne wersje testu • Dickey-Fuller test i) H0: yt = yt-1+ut H1: yt = yt-1+ut,<1 ii) H0: yt = yt-1+ut H1: yt = yt-1++ut,<1 iii) H0: yt = yt-1+ut H1: yt = yt-1++t+ut,<1
ADF Test • Jeśli wystąpi autokorelacja w utto musimy do specyfikacji równania dodaćpopóźnień zmiennej zależnej: • Te same tablice wartości krytycznych dla testu ADF, ale jak dobrać opóźnienia? - zabawy z korelogramem - kryteria informacyjne
Wyższe rzędy integracji H0: =0 vs. H1: <0. yt = yt-1 + ut • Jeżeli odrzucimy H0to mówimy, że ytnie ma pierwiastka jednostkowego (jest szeregiem I(0)). • A jeśli nie odrzucimy to testujemy dalej, bo możeytI(2)? H0: ytI(2) H1: ytI(1) Sprawdzamy regresję 2yt nayt-1 (plus opóźnienia 2ytjeśli potrzebne). Jeśli odrzucimy to ma pierwiastek jednostkowy. Jeśli nie ma postępujemy analogicznie dalej tak samo.
Testy pierwiastków jednostkowych • Ich moc jest słaba. Kiepsko radzą sobie z rozróżnieniem sytuacji bliskiej niestacjonarności np. =1 czy=0.95, szczególnie w małych próbach. • Dlatego używa się też tzw. testów stacjonarności np. KPSS test (Kwiatkowski, Phillips, Schmidt and Shin, 1992). H0: ytjest stacjonarny H1: ytnie jest stacjonarny
Kointegracja: wprowadzenie Jeśli Xi,t I(di) for i = 1,2,3,...,k Wtedy na ogółzt I(max di), ale może zdarzyć się niższy rząd jej integracji W tak transformowanym równaniu składnik losowy zt´ może nie być stacjonarny i może wykazywać autokorelację jeśli Xisą I(1). Chielibyśmy, żeby był I(0) – kiedy tak będzie?
Kointegracja (Engle i Granger, 1987) • Niech zt będzie wektoremk zmiennych, składniki ztsą skointegrowane w stopniu (d,b) jeżeli i) Wszystkie ztsą I(d) ii) Istnieje przy najmniej jeden wektor współczynników taki, że zt I(d-b) • Wiele szeregów jest niestacjonarnych, ale zmieniają się wspólnie (podobnie) w czasie. • Jeśli zmienne są skointegrowane, to znaczy, że istnieje ich liniowa kombinacja, która jest stacjonarna. • Może być do rliniowo niezależnych relacji kointegrujących (r k-1), zwanych wektorami kointegrującymi. rnazywane jest stopniem kointegracji. • Relacje kointegrujące to odpowiednik relacji długookresowych w ekonomiii.
Kointegracjai równowaga • Przykłady w finansach • ceny spot i futures • stosunek cen dla różnych krajów i kurs walut • ceny akcji i wielkość dywidendy • Siły rynkowe w sytuacji braku możliwości arbitrażu powinny zapewnić występowanie relacji równowagowych. • Brak kointegracji oznaczałby, że szeregi mogą odbiegać od siebie w długim okresie bez żadnych ograniczeń.
Mechanizm korekty błędem • Dlaczego nie łączymy w relacje zmiennych niestacjonarnych na podstawie modelu dla pierwszych lub drugich różnic? • Niech yt and xtbędą I(1). W relacji yt = xt + ut w długim okresie nie zaobserwujemy relacji. • bo w długim okresie yt = yt-1 = y; xt = xt-1 = x. • I wszystkie zmienne się wyzerują buuuu
ECM cd • To może użyć pierwszych różnic i poziomów jednocześnie? yt = 1xt + 2(yt-1-xt-1) +ut yt-1-xt-1to tzw. składnik korekty błędem • Jeśli jest wektorem kointegrującym dla x i y, to (yt-1-xt-1) jest I(0),pomimo że jego składniki są I(1). • Twierdzenie Grangerao reprezentacji ECM mówi, że każda relacja kointegrująca może być wyrażona jako mechanizm korekty błędem.
Potestujmy trochę • Dla więcej niż 2 zmiennych objaśniających: yt = 1 + 2x2t + 3x3t + … + kxkt + ut • utbędzie I(0) jeśli zmienne yt, x2t, ... xktsą skointegrowane. • Należy zatem potestować czy reszty z tego równania nie są stacjonarne. Użyjemy testu DF lub ADF dla ut dla regresji postaci vt iid. • Ale jest to test na resztach modelu (nie na jego zmiennych), , inne będą więc wartości krytyczne testu.
Wnioski • Wartości krytyczne testu E.G. zostały stablicowane przez Engle’ai Grangera (1987). Obecnie częściej używa się wartości z pracy McKinnona. • Możemy też użyć statystyki Durbina-Watsonalub podejścia Phillipsa-Perrona by zbadać stacjonarność reszt. H0: pierwiastki jednostkowe występują w resztach z regresji kointegrującej H1: reszty z tej regresji są stacjonarne
Podejście Engle’a-Grangera • Dwustopniowa metoda Engle’a-Grangera dla jednorównaniowego modelu: Krok 1: - Sprawdź, czy zmienne w modelu są I(1). - Oszacuj wektor kointegrujący MNK. - Sprawdź, czy reszty z tej regresji, , są stacjonarne (tzn. I(0)). Krok 2: - Użyj tych reszt jako kolejnej zmiennej objaśniającej w oryginalnym równaniu yt = 1xt + 2( ) +ut gdzie = yt-1- xt-1
Inne podejścia • podejście od ogółu do szczegółu Hendry (dobór opóźnień w modelu) – czyt. Charemza i Deadman • modele niestrukturalne wektorowej autoregresji VAR – czyt. Maddala • modele ECM dla wielu zmiennych VECM • modele z warunkową heteroskedastycznością ARCH, GARCH i ich odmiany