510 likes | 1.4k Views
Psikologji zhvillimi. Adoleshenca. Adoleshenca. Kufijte Ritet e kalimit Ndarja Trajnimi Fillimi Perfshirja ne grupin e te rriturve. Zhvillimi konjitiv dhe fizik. Puberteti Adoleshenca. Rritje e vrullshme fizike. Pesha dhe gjatesia Asinkronia e zhvillimit Truri
E N D
Psikologji zhvillimi Adoleshenca
Adoleshenca • Kufijte • Ritet e kalimit • Ndarja • Trajnimi • Fillimi • Perfshirja ne grupin e te rriturve
Zhvillimi konjitiv dhe fizik • Puberteti • Adoleshenca
Rritje e vrullshme fizike • Pesha dhe gjatesia • Asinkronia e zhvillimit • Truri • Forma e kokes dhe fytyra • Format e trupit • Gjendrat e yndyres ne lekure
Puberteti • Ndryshime qe cojne ne arritjen e pjekurise seksuale • Karakteristika seksuale paresore: ndryshime ne periudhen e pubertetit qe pergatisin adoleshentin per riprodhim • Karakteristika seksuale dytesore: ndryshime jo te lidhura direkt me riprodhimin
Puberteti • Stadi i parapubeshences • Stadi i pubeshences • Stadi i postpubeshences • Pjekuria seksuale arrihet tek femrat me menstruacionin e pare, tek djemte me ejakulimin e pare • Mosha mesatare tek femrat: 10-11 vjec • Tek djemte: 12-13 vjec
Efektet psikologjike • Maturim i shpejte tek djemte dhe vajzat • Maturim i vonshem tek djemte dhe vajzat
Crregullime • Anoreksia nervore • Bulimia nervore • Sjellja seksuale ne adoleshence
Zhvillimi konjitiv • Operacionet formale (Piaget) • 4 aspekte te te menduarit • Te menduarit abstrakt • Te menduarit logjik • Te menduarit hipotetik • Introspeksioni
Zhvillimi konjitiv sipas HIP • Metakonjicioni • Perdorim efektiv i kujteses • Perdorim efektiv i strategjive te zgjidhjes se problemit • Rruge efektive te marrjes dhe ruajtjes se informacionit • Funksione superiore
Sternberg • Metakomponentet • Komponentet e zbatimit • Komponentet e pervetesimit te informacionit
I menduari abstrakt • Ekzaminimi i botes dhe i familjes • Rikthimi i konceptit te egocentrizmit • Elkind dy perberes te egocentrizmit: • Audienca imagjinare • Fabula personale
Identiteti • Erikson (Vetja) • Konfuzioni i identitetit: • Izolim • Asimilim • Moratoriumi: periudhe eksperimentimi
Identiteti • Larmia e roleve • Perberes fizike, seksuale, sociale, profesionale, ideologjike, moral, fetare, psikologjike. • Dyshimet per te ardhmen
Marcia • Kriza: momenti i zgjidhjes ndermjet alternativave • Perkushtimi: permasat e investimit personal qe ben individi
4 statuse • Individet me identitet konfuz • Individet me identitet te imponuar nga te tjeret • Individet ne statusin e moratoriumit • Individet ne statusin e identitetit te arritur
Grupet dhe izolimi • Grupi i madh (nengrupe) • Grupi i vogel
Adoleshentet e rinj ne Shqiperi • Nga familja TRADICIONALE - Me norma - Etike - Tek ajo • AFEKTIVE
Adoleshentet e rinj ne Shqiperi • Ne shkolle po, por jo si studente por si....... adoleshente • Konsum i drogave te lehta • Jo lenies se shkolles
Renianarciziste: ngelja E vogelapo e madhetejete trauma: Ndarje e pjesshme midis vetesdherolit social Shkollarizim ne mase, detyrimshkollor Veshtiresi me mesuesit
Prinderit: aleatet e femijeve • Qortimi • Verejtja • Mesuesi • Pezullimi • Funksiononin sepse bazoheshin ne nje ndjenje, frika, e eksperimentuar ne shtepi
Trekendeshi i formimit mesuesit • prinderitmoshataret
Nevoje per autonomi • Identifikim • Ndarje
Pjesemarrja ne grupe • GRUPI A FORMIMI INVOLONTAR • GRUPI B FORMIMI GJYSEM I VULLNETSHEM • GRUPI C FORMIMI VULLNETAR
BANDA • Karaktereksploruesosekompetitiv: teqenitshumegaranton me shumeintimitetdhekohezion • Shoqeria: • Me homogjene • Nje vend • Aktivitetieshtefjala • Provaeshtenjepasqyre • Ngashoqerialindkulturaadoleshenciale: • Muzika • Miti • Moda • Librat • Seksi • Drogat • Veshtiresi ne jeten e grupit (sakrifikim i paknarcizizmi ne favor tesigurise, Freud)
Pjestar i grupit • Te hysh ne nje grup do te thote, pak a shume, te pranosh rregullat • Te sakrifikosh, te modifikosh pjeserisht identitetin ne favor te identitetit te grupit • Thelbesore ne adoleshence eshte tema e te paturit nje identitet • Bie konformizmi • Debutimi, prova • Eshte ne loje e drejta e partnershipit ne mikroshoqerine e moshatareve • Familja e re sociale
Takimi • Mesazhe verbale dhe jo verbale te kandidatit per pjestar grupi • Pergjigje empatike • «kam arritur te hyj ne koken e tjetrit» • Kalim nga te vetmuar ne grup ne neurone te rrjetit • Projekti i perbashket jo transformativ: • Shoqerim afektiv relacional gjate rritjes per pasuesit e vet • Eksperienca e perbashkesise • Eksperienca e pjesemarrjes • Eksperienca e permbajtjes • Mendja e grupit aspiron per hegjemonine dhe fuqine vendimtare absolute • Eksperience fortesisht limituese • Te thyesh rregullat do te thote te tradhtosh, te vrasesh
Mbeshtetja • Evolutive (ndarja) • Ndertim i identitetit te vet • Funksion antidepresiv kundrejt krizes adoleshenciale • Jo leader • Palevizshmeri vendimi
Transformimi ne bande • Nga ritet e zbavitjes, te miqesise, te formimit te ciftit, te trasgresionit te zbehte drejt orientimit kriminal • Grup me sfond paranoik ne kerkim te «armikut» per ta asgjesuar • Shkaku eshte depresioni per vdekjen e te ardhmes dhe jo merzitja
Adoleshenca • Nderthurje e faktoreveuniversale me natyrebiologjikedheatyreindividuale me natyrepsikologjike
Transformimettrupore • Veshtiresiakryesore: rimarrja e kontrollittetrupitte vet • Nevoje e brendshme per tenjohurtrupinvetiak
Djemtedhevajzat • Lideri • Objektinteresi • Veshtiresi ne aktivitete sportive • Implikimepsikologjike ne identitetin personal
Adoleshenca • Periudhepasigurie • Qendrimehiperkritike • Krahasim me modelet e ndryshmesociale
Zhvillimibiologjikne preadoleshence • Rritetniveli hormonal • Shtim ne peshe, ne gjatesidhe ne muskulature • Ndryshimefiziketekvajzatdhedjemte • Maturimiarrihet me paratekvajzatdhe me pas tekdjemte • Variacionet e pubertetitkaneimpakt ne zhvillimin e personalitetit
Zhvillimibiologjik ne adoleshence • Trupivazhdonterritet ne peshe e gjatesi • Aftesitemotorerritengradualisht, me tepertekdjemte • Shfaqetejakulacionidhemenstruacioni
Zhvillimibiologjik ne post-adoleshence • Trashje e zerittekdjemte • Ndryshim I tiparevetefytyres • Zgjaten me shume se vajzat • Tekvajzatvazhdonrrumbullakosjae formavetetupit • Aftesitemotorezhvillohen me teper
Zhvillimikonjitiv ne preadoleshence • Mendimetlogjikeprogresojnedrejtarsyetimitabstrakt • Rritenaftesite e planifikimitdhestrategjite e kujteses • Rritetkujtesaafatgjate • Aftesitegjuhesorezgjerohen me perdorimin e sinonimeve, kategorive, fjaleve me dopiosens, metaforave, humorit, dhestruktureskompleksegramatikore
Zhvillimikonjitiv ne adoleshence • Temenduaritbehet me teper i brendshem, idealistikdhekritik • Metakonjicionidheveterregullimizhvillohen me teper • Zgjerohetfjalori duke perfshirefjaletabstrakte • Zgjerohet me teperkuptimidheperdorimi I gramatikeskomplekse • Aftesiperdorimiteironisedhesarkazmes
Zhvillimikonjitiv ne postadoleshence • Rritetaftesia e arsyetimitnepermjetproblemeve ne termasimbolikedhenepermjetperdorimittelogjikesformale • Inteligjencefluide, aftesiateperballet me situatatdheproblemet e rejaarrihet ne fund tekesajperiode • Aftesia per tekuptuardheintegruarrregullat ne sensin e vetesbehetbaza per zhvillimin e karakterit
Zhvillimipsikosocial ne preadoleshence • Ndryshimetfizike, seksuale, ne funksionetkonjitivedhetrajtimi i shoqerisemundtendryshojnesensin e vetes • Vleresimi I lidhjesmesrregullave morale dhesocialesjellfuqizim • Moshataretfillojne e formojnegrupet • Rritetstereotipia e roleve • Rritjeteautonomise, rivalitetit, dheshkeputjesngafamilja
Zhvillimipsikosocial ne adoleshence • Emergjentenjohja e identitetit, problem potencial ne krizat e sensittevetes • Shfaqetorientimiseksual • Shfaqencrregullimetpsikosocialedhesociokulturorepershtatese • Rritetkerkesa per autonomingafamilja, rritenkonfliktet ne raportinprind-femije • Shoqeriakarakterizohetngaempatia, intimitetidhendershmeria • Ngapresioni i moshatareverritetkonformizmi
Zhvillimipsikosocial ne postadoleshence • Zhvillimi i identitetitvazhdon ne lidhje me botenadulte • Takimet e paraintimefillojneprocesin e zhvillimitdheruajtjes se lidhjeveintime • Kemirenieterendesise se grupit • Identitetiinfluencohetngafaktorepersonale, perfshirelidhjet me moshataretdhefamiljen, sidherrethanatpolitikedheekonomike • Rritetpohueshmeriadhekerkesa per vetedisipline. Mundteshkaktojekonflikte me prinderit • Vazhdonzhvillimi I orientimitseksual • Nis hyrja ne boten e punesdheteplanifikimittekarrieres