Państwowa Inspekcja Pracy (PIP)

1. Sylwia Kolira w46273 Państwowa Inspekcja Pracy (PIP)

2. Państwowa Inspekcja Pracy • Jest to polski organ nadzoru i kontroli nad przestrzeganiem prawa pracy, w szczególności, przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w zakresie określonym w ustawie.

3. Działalność PIP reguluje ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy z 13 kwietnia 2007 r. (Dz. U. Nr 89 poz. 589 z 2007 r. ).

4. Głównym celem PIP jest dążenie do systematycznej poprawy stanu warunków pracyi poszanowania praw pracowniczych w Polsce.

5. Państwowa Inspekcja Pracy jest organem podległym Sejmowi RP. Nadzór nad nią sprawuje Rada Ochrony Pracy (ROP).W skład ROP wchodzi 30 członków, których powołuje i odwołuje Marszałek Sejmu. Są oni wybierani spośród posłów, senatorów i kandydatów zgłoszonych przez Prezesa Rady Ministrów

6. Zadania inspekcji pracy : • kontrola i nadzór przestrzegania przepisów prawa pracy i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia i innych świadczeń, czasu pracy, urlopów, ochrony pracy kobiet, zatrudniania młodocianych i osób niepełnosprawnych, • kontrola legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, wykonywania działalności oraz kontrola szczegółowych obowiązków z tym związanych, • kontrola legalności zatrudnienia cudzoziemców, • kontrola przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przy projektowaniu budowy, przebudowy i modernizacji zakładów pracy oraz stanowiących ich wyposażenie maszyn i innych urządzeń technicznych oraz technologii, • wydawanie i cofanie zezwoleń na wykonywanie pracy zarobkowej przez dzieci do lat 16, • ściganie wykroczeń przeciwko prawom pracownika

7. Organami Państwowej Inspekcji Pracy są: • Główny Inspektor Pracy; • Okręgowy Inspektor Pracy; • Inspektor pracy, działający w ramach właściwości terytorialnej okręgowego inspektoratu pracy.

8. Główny Inspektor Pracy: • kieruje działalnością Głównego Inspektoratu Pracy i okręgowych inspektorów pracy, • rozpatruje odwołania od decyzji okręgowych inspektorów pracy, • opracowuje programy działania PIP, • sprawuje ogólny nadzór nad przestrzeganiem prawa pracy, a także postępowaniem mandatowym w sprawach o wykroczenia, • nadaje i cofa uprawnienia rzeczoznawcy do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, • do dnia 30 czerwca następnego roku przedstawia Sejmowi, Radzie Ochrony Pracy oraz Radzie Ministrów sprawozdanie z działalności za rok poprzedni, podając je równocześnie do wiadomości publicznej.

9. Okręgowy inspektor pracy: • kieruje działalnością okręgowego inspektoratu pracy, sprawuje nadzór nad inspektorami pracy, • dokonuje podziału zadań między inspektorów pracy, • rozpatruje odwołania od decyzji inspektorów pracy, • wydaje decyzje w sprawie nakazania zaprzestania prowadzenia działalności, gdy stan bezpieczeństwa i higieny pracy zagraża życiu lub zdrowiu pracobiorców, • prowadzi ewidencję pracodawców działających na obszarze okręgowego inspektoratu pracy, • powiadamia marszałka województwa lub właściwego starostę o stwierdzonych przypadkach naruszenia przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, • sporządza roczne sprawozdanie z działalności inspektoratu i przekazuje je do końca lutego następnego roku Głównemu Inspektorowi Pracy oraz wojewodzie i marszałkowi województwa.

10. Inspektor pracy: • przeprowadza kontrole przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy, w podmiotach, na rzecz których świadczona jest praca przez osoby fizyczne, • w razie stwierdzenia naruszenia przepisów, może zażądać m.in. usunięcia uchybień lub natychmiastowego wstrzymania robót bądź skierowania pracowników do innych prac, • za wykroczenie przeciwko prawom pracownika może ukarać sprawcę mandatem lub wystąpić do sądu z wnioskiem o ukaranie.

11. Podstawą działań inspektorów pracy są często skargi i wnioski zarówno pracowników, jak i różnych instytucji, głównie związków zawodowych. Najwięcej skarg wpływających do inspektoratów pracy dotyczy wynagrodzeń oraz niezgodnego z przepisami rozwiązywania umów o pracę, a także świadectw pracy.

12. Inspektor pracy w dowolnym czasie (o każdej porze dnia i nocy, bez uprzedzenia) może przeprowadzić kontrolę w zakładzie pracy. Zwykle inspektor uzgadnia z pracodawcą termin kontroli. Nie robi tego, gdy takie powiadomienie mogłoby znacząco wpłynąć na wynik postępowania.

13. Cele kontoli PIP: • Ustalenie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania prawa pracy, • Zbadanie przestrzegania przepisów o legalności zatrudnienia, • Udokumentowanie dokonanych ustaleń.

14. Jeśli inspektor stwierdzi naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia, może nie tylko wydać nakaz natychmiastowego zamknięcia stanowisk pracy stwarzających zagrożenie dla życia pracowników, ale też ukarać pracodawcę mandatem.

15. Za wykroczenie przeciwko prawom pracownika, takie jak zatrudnienie na umowę cywilnoprawną zamiast na umowę o pracę czy zaleganie z wypłatą pensji, grożą kary od 500 do 1000 zł.

16. Inspektor może dodatkowo nałożyć mandat w wys. 2000 zł w sprawach, w których inspekcja pracy jest oskarżycielem publicznym. Za poważne wykroczenia, takie jak zatrudnianie pracowników na czarno lub ewidentne lekceważenie zasad BHP, grozi mandat do 5000 zł, jeśli pracodawca popełnia to samo wykroczenie w ciągu 2 lat od ostatniego ukarania.

17. Podstawowymi wykroczeniami w sferze zagadnień ochrony pracy są naruszenia przepisów dotyczących m.in.: • zawierania umów cywilnoprawnych w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę, • obowiązku potwierdzenia na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę, • stosowania wobec pracowników kar porządkowych, • uprawnień związanych z rodzicielstwem, • zatrudniania młodocianych, • czasu pracy, • trybu rozwiązywania umów o pracę, • urlopów wypoczynkowych, • wydawania świadectw pracy, • bezpieczeństwa i higieny pracy, • utrudniania działalności kontrolnej inspektorom pracy.