340 likes | 1.01k Views
Zagrożenia środowiska - przyczyny. 2007/2008. Zagrożenia- zasięg. Zagrożenia środowiska: globalne, regionalne i lokalne. M. Barnier, Atlas wielkich zagrożeń, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1995. Zagrożenia - rodzaj czynnika.
E N D
Zagrożenia środowiska- przyczyny 2007/2008
Zagrożenia- zasięg Zagrożenia środowiska: • globalne, • regionalne • i lokalne M. Barnier, Atlas wielkich zagrożeń, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1995
Zagrożenia - rodzaj czynnika • Zagrożenia fizyczne (np. promieniowanie, zmiany temperatury, ciśnienia, zmiany wilgotności) • chemiczne (nadmiar: zw. nieorganiczne: CO, SOx, NOx, rozpuszczalne w wodzie lub w tłuszczach związki metali ciężkich, zw. organiczne: freony, fenole, dioksyny itd.) • Biologiczne (wirusy, bakterie, grzyby, rośliny, zwierzęta) Nadmiar lub brak np. tlenu, wody
Przyczyny zagrożeń • wzrost populacji, • rozwój techniki, • urbanizacja, • zbrojenia, • wojny, • terroryzm, • stosunki społeczne i ekonomiczne, • konsumpcyjny model życia.
http://www.sustainablescale.org/AreasofConcern/Population/PopulationandScale/QuickFacts.aspxhttp://www.sustainablescale.org/AreasofConcern/Population/PopulationandScale/QuickFacts.aspx
Na Ziemi mieszka ponad 6,5 mld ludzi. • Co 4 dni przybywa 1 milion ludzi • Gatunek ludzki korzystając z osiągnięć naukowo-technicznych i postępu medycyny „wymknął się” równowadze populacyjnej przyrody (krzywa S) • Przeludnienie powoduje nadmierną eksploatację środowiska, która przewyższa jego możliwości regeneracyjne (np. wycinanie lasów równikowych i monsunowych pod uprawy)
Urbanizacja Urbanizacja [łac.] proces społeczno - kulturowy wyrażający się w rozwoju miast, wzroście ich liczby, powiększaniu obszarów miejskich i udziału ludności miejskiej w całości zaludnienia. http://www.kobieta.wp.pl/gid,8553346,kat,26265,galeriazdjecie.html
Urbanizacja jest procesem złożonym, przebiegającym w 4 zasadniczych płaszczyznach: • urbanizacja demograficzna polega na przemieszczeniu się ludności ze skupisk wiejskich do miast, koncentracji ludności w miastach i stałym wzroście odsetka mieszkańców miast na danym obszarze; • urbanizacja przestrzenna — na zwiększaniu się obszaru miast, powiększaniu ich pojemności (również przez intensyfikację zabudowy), powstawaniu nowych miast i osiedli nierolniczych; • urbanizacja ekonomiczna — na stałym wzroście liczby ludności pracującej w zawodach pozarolniczych • urbanizacja społeczna wyraża się w przyswojeniu przez przybyszów ze wsi miejskiego stylu życia, w przenikaniu miejskich wzorów ekonomicznych, społecznych i kulturowych na wieś. http://www.turystyka.wp.pl/galeria_zdjecie.html?G[page]=7&gid=8946612&kat=4607
Urbanizacja • Zjawisko urbanizacji, związane z procesem industrializacji, wystąpiło jako potężny proces społeczny i kulturowy pod koniec XVIII w., najpierw w W. Brytanii, następnie w krajach Europy Zachodniej, w USA i Japonii; w XX w. objął on też inne kraje europejskie i stał się symptomem współczesnej cywilizacji naukowo-technicznej. • Charakterystyczną cechą urbanizacji jest coraz szybszy wzrost wielkich miast, które tworzą coraz większe aglomeracje i konurbacje. • W krajach zachodnioeuroepejskich, ludność wiejska stanowi już często tylko 10% ogółu społeczeństwa. • W Polsce, w latach 1950–80, procesy urbanizacji objęły ponad połowę ludności wiejskiej , 1945 ludność miejska stanowiła 30% ogółu ludności kraju, 1992 — 62%. http://www.turystyka.wp.pl/galeria_zdjecie.html?G[page]=22&gid=8814226&kat=4832
Zbrojenia i wojny Broń chemiczna: • bojowe środki trujące (głównie gazy lub lotne ciecze) • bojowe środki pomocnicze (zapalające, defolianty, lakrymatory) Protokół genewski z 1925 roku zakazał stosowania bojowych środków trujących. Konwencja o Broni Chemicznej z 1993 r. zakazuje badań, produkcji i przechowywania broni chemicznej w każdej formie. whyfiles.org/025chem_weap/
Bojowe środki trujące • środki duszące – zwykle oparte na cyjankach, upośledzają przenoszenie tlenu przez hem (Cyklon B = HCN zastosowany przez wojska niemieckie podczas pierwszej i drugiej wojny światowej). • środki parzące – np. gaz musztardowy (iperyt), które powodują rozległe oparzenia skóry; • środki krztuszące – np. chlor, fosgen, które silnie podrażniają górne drogi oddechowe, żołnierze narażeni na ich działanie nie są w stanie skorzystać z masek przeciwgazowych o ile nie założyli ich zanim środki te do nich dotarły; • środki paralityczno-drgawkowe – takie jak np. tabun, sarin środki paralityczno-drgawkowe są najgroźniejszym i zarazem najskuteczniejszym środkiem • środki halucynogenne i usypiające, np. LSD www.afspc.af.mil
Bojowe środki pomocnicze • Nie służą do bezpośredniego rażenia ludzi lecz do ułatwiania rażenia ich innymi środkami, lub eliminacji infrastruktury wroga. • lakrymatory –gazy bojowe, które wywołują względnie lekkie podrażnienie błon śluzowych i oczu ( gaz łzawiący, aerosol pieprzowy); • defolianty – np. DDT, dioksyny – które są silnie toksyczne dla roślin i umożliwiają szybkie "oczyszczanie" zalesionych terenów w celu ich odsłonięcia dla dalszych działań bojowych lub w celu uniemożliwienia produkcji żywności. • środki zapalające –np. napalm. Część z tych środków jest legalna w świetle prawa międzynarodowego!
Orange agent W Wietnamie jeden lekki samolot w ciągu jednego lotu trwającego mniej niż 4 minuty rozpylał 1000 galonów tego defoliantu i niszczył 350 arów dżungli. Zużyto 19 mln. galonów. http://www.diggerhistory.info/pages-conflicts-periods/vietnam/agent-orange.htm
Wojny – skutki dla środowiska • skażenia: radiologiczne, chemiczne, biologiczne • pożary • „bomby ekologiczne z opóźnionym zapłonem” np. zatopione w czasie II wojny światowej pojemniki z arszenikiem u wybrzeży Bornholmu • inne http://www.wiadomosci.wp.pl
Terroryzm • różnie umotywowane ideologicznie, planowane i zorganizowane działania pojedynczych osób lub grup prowadzące do naruszenia porządku prawnego, podjęte w celu wymuszenia od władz państwowych i społeczeństwa określonych zachowań i świadczeń, często naruszające dobra osób postronnych; • działania te są realizowane z całą bezwzględnością, w warunkach specjalnie nadanego im rozgłosu i celowo wytworzonego w społeczeństwie lęku. Glasgow 30.06.2007 http://www.wiadomosci.wp.pl
Terroryzm-historia Termin terroryzm pojawił się 1795 we Francji (w odniesieniu do „odgórnego” terroru jakobinów), i 1865 w W. Brytanii (zbrojne wystąpienia irlandzkiego ruchu niepodległościowego, fenianie). W drugiej połowie XIX w. punktem wyjścia działalności terrorystycznej stały się doktryna i ruch anarchizmu Z rąk anarchizujących terrorystów zginęli, m.in.: • Aleksander II Romanow (1881), • prezydent Francji M. Carnot (1884), • premierzy Hiszpanii 1897, 1912 • cesarzowa austriacka Elżbieta (1898), • król włoski Humbert I (1900), • prezydent USA W. McKinley (1901), • następca tronu austriackiego Ferdynand i jego żona Zofia (1914); Tradycyjnie istniejący podział na terroryzm: „czerwony” (skrajnie lewicowy) i „czarny” (nacjonalistyczny). www.nlm.nih.gov
Terroryzm - współcześnie Terroryzm stał się jedną z ważnych metod walki politycznej wielu ugrupowań próbujących rozwiązywać różne problemy społeczno-polityczne, narodowościowe i religijne. Nurty terroryzmu: • separatystyczno-narodowościowy (IRA w Ulsterze, ETA w Kraju Basków); • anarchistyczny, skrajnie lewicowy (Czerwone Brygady we Włoszech, Frakcja Czerwonej Armii w Niemczech); • marksistowski ekstremizm (Świetlisty Szlak w Peru); • neofaszystowski • narodowowyzwoleńczy (palestyński Al-Fatah, Kurdyjska Partia Robotnicza w Turcji, antyrosyjski ruch w Czeczenii); • fundamentaliści islamscy (Al-Kai’da, Tauhid al-Dżihad) • i inni (np. Świetlisty Szlak, Japonia)
Terroryzm-działania • uprowadzanie samolotów i innych środków komunikacji (statków, pociągów, autobusów) wraz z pasażerami w charakterze zakładników; • akty sabotażu gospodarczego, • żądania okupu (w celu pozyskania środków na własną działalność); • zamachy na życie, zdrowie lub wolność przedstawicieli władz, polityków i/lub znanych osób ze sfer gospodarczych (A. Moro 1978). • uprowadzanie i przetrzymywanie w charakterze zakładników osób pochodzących z innych państw niż teren działania terrorystów (np. dziennikarzy, duchownych); • użycie ładunków wybuchowych, broni automatycznej i rakiet w miejscach publ. (na dworcu w Madrycie 11.03.2004 ) • skażenie materiałami radioaktywnymi lub trującymi terenu, obiektu i środków komunikacji pasażerskiej (np. stacja metra w Tokio 1995). http://www.wiadomosci.wp.pl
Terroryzm-działania • branie zakładników w miejscach publicznych (szkoła w Biesłanie, sportowcy izraelscy podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium) • detonacje materiałów wybuchowych w miejscach publicznych (Palestyńczycy w Izraelu); • wykorzystanie uprowadzonych samolotów pasażerskich do wywołania katastrof, (np. atak na wieżowce World Trade Center w Nowym Jorku 11 XI 2001). http://www.greendevils.pl/terroryzm/huntington/wtc_2_2.jpg
Zwalczanie terroryzmu Do zwalczania terroryzmu wykorzystuje się we współczesne systemach prawnych: • krajowe ustawodawstwo karne, • specjalne ustawy antyterrorystyczne (np. Niemcy, Włochy) • konwencje antyterrorystyczne opracowane przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO), ONZ i Radę Europy, A. PAWŁOWSKI Terroryzm w Europie w XIX i XX w., Zielona Góra 1980; K. SŁAWIK Terroryzm. Próba ujęcia całościowego, T. HANAUSEK Wybrane zagadnienia kryminalistycznej metodyki zwalczania terroryzmu, w: Terroryzm, Poznań 1993; Encyklopedia multimedialna PWN
Konwencje ONZ • Konwencja o przestępstwach i innych bezprawnych aktach dokonanych na pokładzie samolotu(1963 r.) Convention on Offences and Certain Other Acts Committed on Board Aircraft • Konwencja o zwalczaniu bezprawnego zawładnięcia statkami powietrznymi (1970 r.)Convention for the Suppression of Unlawful Seizure of Aircraft • Konwencja o zwalczaniu bezprawnych czynów przeciwko bezpieczeństwu lotnictwa cywilnego(1971 r.) Convention for the Suppression of Unlawful Acts Against the Safety of Civil Aviation • Konwencja o zapobieganiu i karaniu za przestępstwa wobec osób korzystających z ochrony międzynarodowej (1973 r.)Convention on the Prevention and Punishment of Crimes Against Internationally Protected Persons • Konwencja o zakazie brania zakładników (1979 r.)International Convention Against the Taking of Hostages • Konwencja o ochronie materiałów nuklearnych • (1980 r.) Convention on the Physical Protection of Nuclear Material Kofi Annan
Konwencje ONZ • Protokół o zwalczaniu bezprawnych aktów wobec lotnisk służących międzynarodowemu lotnictwu cywilnemu (1988 r.) Protocol for the Suppression of Unlawful Acts of Violence at Airports Serving International Civil Aviation • Konwencja o przeciwdziałaniu bezprawnym czynom przeciwko bezpieczeństwu żeglugi morskiej (1988 r.) Convention for the Suppression of Unlawful Acts Against the Safety of Maritime Navigation • Protokół o zwalczaniu bezprawnych aktów przeciwko stałym platformom zlokalizowanym na szelfie kontynentalnym (1988 r.) Protocol for the Suppression of Unlawful Acts Against the Safety of Fixed Platforms Located on the Continental Shelf • Konwencja o znakowaniu plastikowych substancji wybuchowych w celach ich detekcji (1991 r.) Convention on the Marking of Plastic Explosives for the Purpose of Identification • Konwencja o zwalczaniu terrorystycznych zamachów bombowych (1997 r.)International Convention for the Suppression of Terrorist Bombing • Konwencja o zwalczaniu finansowania terroryzmu (1999 r.) International Convention for the Suppression of the Financing of Terrorism
Zwalczanie terroryzmu • Rezolucja 1373 (2001) On international cooperation to combat threats to international peace and security caused by terrorist acts • Zobowiązuje ona państwa do pociągania do odpowiedzialności karnej osoby lub organizacje finansujące terroryzm, zamrożenia rachunków bankowych osób co do których istnieją uzasadnione podejrzenia, iż są zaangażowane w działalność terrorystyczną, powstrzymania się od udzielenia pomocy podmiotom lub osobom zaangażowanym w działalność terrorystyczną, dzielenia się informacjami z innymi państwami.
Zwalczanie terroryzmu-Polska • polski Kodeks Karno-Skarbowy, Art. 299 definiuje pojęcie "prania brudnych pieniędzy" • Zgodnie z prawem z dn. 6 kwietnia 1990 r. o Straży Granicznej, szef tej służby jest odpowiedzialny za wykrywanie i zapobieganie aktom terroru oraz innym przestępstwom zagrażającym bezpieczeństwu narodowemu tj. handlowi bronią, materiałami wybuchowymi czy materiałami rozszczepialnymi www.dragon.anv.pl
Zwalczanie terroryzmu-Polska • Art. 8 & 1 prawa o obcych z dn. 25 lipca 1992 r. pozwala odmówić wizy osobie podejrzanej o współpracę z terrorystami • 3 października 2001 r. podpisano umowę pomiędzy Rządem RP a biurem policji europejskiej Europol o współpracy w zwalczaniu przestępczości, w tym także terroryzmu • w listopadzie 2001 r. zorganizowano w Warszawie międzynarodową konferencję w sprawie zwalczania terroryzmu (PAP / Tomasz Gzell)
Stosunki społeczne i ekonomiczne • STOSUNKI EKONOMICZNE - czyli powiązania ekonomiczne: przepływy towarowe, usługowe, kapitałowe, siły roboczej, myśli naukowo-technicznej • STOSUNKI SPOŁECZNE – określone relacje i schemat interakcji pomiędzy co najmniej dwoma osobami, wynikająca z posiadanych przez nich ról i pozycji społecznych 4 podstawowe typy stosunków społeczno-ekonomicznych: • niewolnicze - występowanie właścicieli oraz niewolników. Kształtują się między nimi stosunki zwierzchnictwa i podporządkowania. • feudalne - feudalna własność ziemi należącej do stosunkowo małej części ludności. Stosunki zwierzchnik - podporządkowany kształtują się na zasadzie poddaństwa chłopów feudałom. • kapitalistyczne - występowanie prywatnej własności środków produkcji oraz wytwórców sprzedających swoją siłę roboczą. • socjalistyczne - społeczna własność środków produkcji.
Stosunki społeczne i ekonomiczne • przyczyną zagrożeń cywilizacyjnych Antyglobaliści krytykują system kapitalistyczny oraz neoliberalną politykę Stanów Zjednoczonych, Niemiec i innych krajów Zachodu. Ich zdaniem najbogatsze kraje są odpowiedzialne m.in. za biedę i głód w Afryce, niszczenie środowiska. Riva del Garda (Włochy) 6.09.2003 Rostock (Niemcy) 03.06.2005 , AFP
Etapy rozwoju społeczeństwa 4 etapy rozwoju społeczno-kulturowego (Piontek, 1992): • Naturalizm • Ekspansywizm • Mechanicyzm • Systemizm Piontek J., Antropologiczna koncepcja ekologii, w : Idee ekologii w świadomości społecznej, red. Łastowski K., Rafiński M., Poznań 1992
Naturalizm • Zachowanie równowagi społeczno-kulturowej z otoczeniem przyrodniczym, które cechuje się wielką zasobnością pokarmową Ekspansywizm • Wzrost zapotrzebowania na dobra materialne, energię i informację, rozwój systemów społeczno-kulturowych, rozwarstwienie społeczeństwa, lokalne kryzysy ekonomiczne Mechanicyzm • Rewolucja przemysłowa, zakłócenie równowagi ekologicznej, konsumpcjonizm, Systemizm • Wysoka świadomość jednostki i społeczeństwa, regulacja procesów człowiek-środowisko, racjonalizacja zużywania zasobów, koordynacja działań,