70 likes | 291 Views
Kujdesi per shtatzenite e rrezikuara .
E N D
Perdorimi I substancavevarese ne shtatzeni ka pasojaterrezikshmedheshpeshhereletale per bebinqe ka kontakt me substancatqeperdornena. Nderrreziqemundtepermendim: circumferenca e kafkesdhepeshatevogla, hipoksi, lindjepremature,abortspontan, atakkardiak, demedheparalizacerebrale, iktus, hemorragjidhevdekje e teporsalindurit ne lindjeose ne djep. Ketoefektejanengushtesishttelidhura me substancenqeperdoret, sasine e saj, frekuencen, kohen e perdorimitetj. • Ashtusikursedhenikotinaperdorimi I marihuaneskrijonproblemeinfertilitetidheduhetevituarkurmendohettenisetnjeshtatzeni. Efektetgjateshtatzenisejane: vuajtje e bebit, anemi, nauzeteshoqeruara me tevjellateshumta(hiperemeze) dheshqetesimeteardhshmetevemendjes. • Kokaina ka efekteshkaterrimtare per bebindhefetusin, e bejnehiperaktiv, problem kyqe ne teardhmensjellproblemeneurologjikedhe ne socializim, irritabilitet, iktusdhehemorragjicerebrale, deficiteintelektuale, veshtiresi ne perqendrimdheprobleme me tefolurin. Ne njeterriturefektet e kokainesnukzgjasin me shume se nje ore, kursetefetusiqendrojne per kohe me tegjate,se placenta nukeshte e aftetekryejeeleminimin e tyredhe ne ketemenyrebehen me tedemshme. • Heroinagjithashtueshteshume e rrezikshme. Pervecefektevetemesipermeasaj I shtohetdhedobesimi I sistemitimunitar, paralizarespiratoredhepalevizshmeria e mekoniumit. Ndryshimiqe ka heroinangasubstancat e tjera, eshteqedhenesenderpritetgjateshtatzenise, sjelltenjejtatefektesidheperdorimi. Ne ketorastevazhdohet me terapinembajtese me metadon, ne menyreqetebehetdezintoksikimi gradual I nenesdhebebit. • “Crack babies”- neologjizem I perdorur per tetregaurfenomeninqeprekfemijetqe ne barkun e nenesdhe I konsideronatatoksikodipendente( sidomosmeshkujt). Jane verejtursimptomat e abstinences tekteporsalindurit, nenat e tecilevekaneperdorurdrogagjateshtatzenise. Kujdesduhettreguardhegjateushqyerjes me gji se ketosubstancatransmetohendhe ne qumshtin e gjirit.
Cdogrua me diabetmundtecojederi ne fund njeshtatzeni, ne rast se kompensimimetabolikeshte optimal dhenuk ka komplikacioneqevijne duke u perkeqesuar.Shtatzenia ne njegrua me diabetmundtesjelleprobleme per nenendhebebin, tecilatmundtereduktohen ne rast se shtatzeniaprogramohetqengakonceptimi.Kurprogramohettenisetnjeshtatzenivlerat e glicemiseduhenmbajtur ne nivelestrikte. Perparakonceptimitdhegjateshtatzenisevemendjemerrruajtja e metabolizmittenenesdhemireqeniesfetale. Ne rast se nenaperdorhipoglicemianteorale, duhetkaluar ne terapine me insulineperparakonceptimit. • Diabetigestacional- shfaqet ne 2-5 % teshtatzenivedheshkaktohetnganjepamjaftueshmeri e pankreasit per teprodhuarinsulinen, hormoniqerregullonmetabolizmin e sheqernave. Rrezikukryesor per fetusin, eshteqe ne pranitesubstancavetetepertaushqyeseterritetshumedhe ne menyretetepert.
Anemia- gjendja e mungeses se hekurit ne organizem. Diagnozavendosetkurvlera e Hbeshte < 10 mg/dL, posidomosvlera e ferritineseshtepercaktuse, sepseshprehdepozitat e hekurit ne organizem. Mungesa e hekuritperbennje problem serioz per bebinsidomosmuajt e funditqerritjaeshte e shpejte, sepse con ne ngadalesimin e rritjescerebraletebebit.Anemiamundteshfaqetqeparakonceptimit, ne nenatqeushqehen ne menyretepapershtatshme, me kushte social-ekonomikejotefavorshme, ne shtatzenitegemelaredhe me shtatzenite e aferta. • Keshilla per taparandaluardhembajturnenkontrroll: ekzaminimi I formulesgjakut, ushqyerje e duhur, konsumimi I integratoreve me hekurdhevitamine B12, acid folik.
Grate me problemekardiovaskulareduhettekonsultohenpara se temarrinvendimin per njeshtazeni, per rrisqetqesjellajo per shendetin e nenesdhefemijes. • Manifestimet me tezakonshmekliniketeketograjane: palpitacione, dispne, ortopne, lodhje e shpejte, marrjemendshdhelipotimi, dhimbjeepigastrikedhedhimbjegjoksi, hemoptizi, djersitjeetj. • Kujdesi per ketograduhetteperfshijeekzaminiminfizikkuperfshihetmatja e pulsit, ritmitkardiak, matja e tensionitarterial,vleresimi I mukozavedhelekures,prania e edemes, vleresimi I rritjesfetale. • Ekzaminimetlaboratorike: EKG, eko e zemres, EKG 24 h- Holterietj. • Ketosemundjemundtejenetelinduraosetefituara, sipshstenozat e valvulave, defekti I septumitinteratrial, interventrikular, stenoza e aortes, semundjet e arterievekoronare,kardiomiopatia e dilatuar, crregullimet e ritmitetj. Kujdesi ne ketograqendrongjateshtatzenise ne kurendhetrajtimin e duhur, lindja me sa me pakstrestemundur, monitorimi I gruas,keshillimi per pushim, evitimi I sforcove, dieta e pershtatshme, reduktim I natriumitetj.
HIV transmetohetvectetjeravedhe ne menyrevertikale, nganenatebebi. Perqindjet e raportuarateketijtransmetimirenditennga 15-40 % ne mungesetetrajtimit me retroviraledhe me perdorimin e tyreketoperqindjeulenshume. • Nenat HIV-pozitivkanerritjeterriskut per abort, fetomorto, vdekeshmeriperinataledheneonatale, kufizimterritjesfetaledhelindje me pesheteulet.Transmetimimundtendodheparalindjes( 2 javet e fundit) gjatelindjesdhembassaj. • Shumica grave janeasimptomatikedhenukkaneproblemetemedhaobstetrikalegjateshtatzenise se tyre. Dhenia e retroviralevezbutdheulrriskun e transmetimitvertikal.
Crregullimetetjeraperfshijneatotessitemitnervor, gastrointestinale,psikiatrike, endokrineetj.