PREZENTACJA

1. PREZENTACJA „DZIURA OZONOWA”

2. Co To Jest Ozon? Gdzie On Się Znajduje?Jak Powstaje Ozon? • Ozon jest to jedna z dwóch odmian alotropowych tlenu. „Zwykły” tlenma postać cząsteczek dwuatomowych ‘O2’ Ozon, względnie rzadko występujący, to druga odmiana tlenu o wzorze ‘O3’. • Około 90% ozonu znajduje się w atmosferze, położonej na wysokości od około 10 do 50 km nad powierzchnią Ziemi. Ten stratosferyczny ozon znany jest pod nazwą „warstwy ozonowej”. • W stratosferze, w wyniku oddziaływania promieniowania słonecznego w paśmie ultrafioletu, czyli fali o długości 280-320 mm cząsteczka tlenu ‘O2’ zostaje rozbita na dwa atomy tlenu ‘O’. Ten atomowy ‘O’ jest bardzo aktywny chemicznie i reaguje z tlenem cząsteczkowy ‘O2’ tworząc ozon ‘O3’.

3. Przyczyny Powstawania Dziury Ozonowej Ozon stratosferyczny powstaje w wyniku oddziaływania promieniowania ultrafioletowego słońca z cząsteczkami atmosferycznego tlenu. Powstały ozon rozpada się reagując z niektórymi związkami chemicznymi szczególnie chloru i fluoru. Gdy zaczęto używać związku zwanego freonem 12 oraz innych fluoropochodnych metanu i etanu (nazywanych wspólnie freonami lub CFC) do produkcji aerozoli. Związki te wykorzystywane były w konstrukcji systemów chłodniczych: w sprężarkach lodówek, w chłodniach i urządzeniach klimatyzacyjnych, w produkcji lakierów, w przemyśle kosmetycznym, w medycynie, w przemyśle komputerowym (jako delikatne środki czyszczące).

4. Po pewnym czasie stwierdzono, jak katastrofalne skutki przynosi używanie tych związków dla warstwy ozonowej. Cząsteczki freonów nie wchodzą w reakcję z innymi substancjami i nie rozpadają się, mogą więc żyć w atmosferze ponad 100 lat. Owa niezniszczalność freonów oraz lekkość pozwalająca na przenikanie aż do ozonosfery zaniepokoiły chemików. Z ich założeń wynikało, że w ozonosferze miliony ton lekkich freonów pod wpływem promieniowania ultrafioletowego rozkładają się na pierwiastki: węgiel, fluor i chlor. Wprawdzie węgiel spala się, ale fluor i jeszcze silniej chlor rozpoczynają reakcję łańcuchową z ozonem powodując tworzenie się tlenków i powstanie zwykłego tlenu dwuatomowego.

6. Powstawanie dziury ozonowej

7. Oddziaływanie Dziury Ozonowej Na Organizmy Żywe Ozon stratosferyczny pochłania część promieniowania ultrafioletowego docierającego do Ziemi ze Słońca. Niektóre rodzaje promieniowania ultrafioletowego są szkodliwe dla organizmów żywych, ponieważ może uszkadzać komórki (oparzenia), oraz może uszkadzać materiał genetyczny komórek. U ludzi i zwierząt może wywoływać zmiany nowotworowe (m.in. czerniak złośliwy). Organizm ludzki broni się przed ultrafioletem, wytwarzając barwnik (melanina) powodujący pochłanianie promieniowania w warstwie powierzchniowej skóry, zawartość tego barwnika objawia się ciemnieniem skóry.

8. Ochrona warstwy ozonowej Już w 1971 roku dwóch chemików zauważyło i udowodniło niszczący wpływ freonów na warstwę ozonową atmosfery. Byli nimi prof. Sherwood Rowland i dr Mario Molina (laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii z 1995 roku). Komisja do spraw ochrony środowiska ONZ zwróciła uwagę na to zjawisko dopiero w 1976 roku. Od tego czasu freony znalazły się na liście związków chemicznych niebezpiecznych dla środowiska naturalnego. Konkretne działania mające na celu niedopuszczenie do zmniejszania się warstwy ozonowej nad powierzchnią kuli ziemskiej zaczęto jednak podejmować dopiero od 1982 roku, kiedy to dr Joe Farman odkrył na Antarktydzie Zachodniej całkowity zanik ozonu w atmosferze. W 1987 roku w celu ochrony warstwy ozonowej z inicjatywy UNEP (Programu Ochrony Środowiska Narodów Zjednoczonych) 31 państw (w tym Polska) podpisało Protokół Montrealski. Zakładano w nim 50 - procentowe ograniczenie produkcji freonów do 2000 roku w stosunku do wartości z 1986 roku. Od 1990 roku rzeczywiście obserwuje się zmniejszenie tempa wzrostu freonów w atmosferze - z 5% rocznie do mniej niż 3%. Ponadto 11 października 1990 roku Polska stała się członkiem Konwencji Wiedeńskiej w sprawie ochrony warstwy ozonowej, w myśl której zakazana jest produkcja freonów oraz import zagranicznych urządzeń chłodzących zawierających freony. Można więc mówić o znacznym wzroście świadomości władz i społeczeństwa, co jest pocieszającym zjawiskiem. W produkcji kosmetyków i dezodorantów nie stosowane są już praktycznie freony, a jako nośniki używane są inne, nieszkodliwe dla środowiska gazy - propan i butan. Kosmetyki te oznaczane są jako "CFC frez" lub "ozon friendly" (przyjazne ozonowi). Także nowoczesne lodówki i chłodziarki są urządzeniami bezfreonowymi.

9. Dziura Ozonowa Nad Żywcem.

10. Dziura ozonowa i kosmiczne katastrofy Symulacje astrofizyczne sugerują, że warstwa ozonowa mogłaby zostać zniszczona przez bliski Ziemi rozbłysk promieniowania gamma związany ze "śmiercią" gwiazdy. Źródło tego zjawiska nie jest do końca znane, ale szansa wystąpienia takiej katastrofy w ciągu najbliższego stulecia jest znikoma - przewiduje się, że "śmierć" Słońca nastąpi za około 4 mld lat. Skutkiem oddziaływania na atmosferę promieni gamma zgodnie z symulacjami w zamkniętym obecnie instytucie fizyki pod Genewą w Szwajcarii miałoby być wytworzenie ogromnych ilości tlenków azotu, które weszłyby w reakcję z ozonem doprowadzając do jego rozpadu. Dziura ozonowa ogarnęłaby całą planetę na wiele miesięcy. Istnieje też hipoteza, według której wymieranie pod koniec permu spowodowała emisja gazów wulkanicznych. Weszły one w reakcję z ozonem powodując powstanie dziury ozonowej, co (wg tej hipotezy) było jedną z przyczyn zagłady wielu gatunków.

12. Dziura ozonowa a środowisko. Ozon stratosferyczny pochłania część promieniowania ultrafioletowego docierającego do Ziemi ze Słońca. Niektóre rodzaje promieniowania ultrafioletowego są szkodliwe dla organizmów żywych, ponieważ mogą uszkadzać komórki (oparzenia) oraz materiał genetyczny komórek. U ludzi i zwierząt mogą wywoływać zmiany nowotworowe.

13. Dziura Ozonowa Nad Antarktydą NIEBIESKI – Dziura ozonowa ŻÓŁTY, ZIELONY – Powłoka ozonowa (ozonosfera)

14. Stronki korzystane do slajdów: http://www.bryk.pl/teksty/liceum/geografia/geografia_fizyczna/8119-dziura_ozonowa_charakterystyka_przyczyny_i_skutki.html http://ekoproblemy.webpark.pl/ozon.htm http://pl.wikipedia.org/wiki/Dziura_ozonowa