740 likes | 976 Views
Göğüs Hastalıklarında İş Gücü Planlaması Kurgu vs Gerçek. Levent AKYILDIZ. Saygı ile…. Hekim sayısı. Hekim sayısı mevcut hükümetin, özel olarak da Sağlık Bakanlığı’nın “ilgi” gösterdiği öncelikli başlıklardan, birbiriyle ilişkilendirilen iki gerekçe öne çıkıyor:
E N D
Göğüs Hastalıklarında İş Gücü Planlaması Kurgu vs Gerçek Levent AKYILDIZ
Hekim sayısı Hekim sayısı mevcut hükümetin, özel olarak da Sağlık Bakanlığı’nın “ilgi” gösterdiği öncelikli başlıklardan, birbiriyle ilişkilendirilen iki gerekçe öne çıkıyor: Türkiye’de hekim sayısı çok azdır (öyle ki bugün gerekli olan sayı halen var olanın yaklaşık iki katıdır); Türkiye’de daha iyi bir sağlık hizmeti için en başta gelen engel sayının azlığıdır. Bir başka ifade ile sayı azlığı öyle bir boyuttaki, Türkiye daha iyi bir sağlık çıktısı için en kısa sürede bu engeli aşmak zorundadır.
Sağlık kişisel bir durum değil, toplumsal yaşantının bir sonucudur…
Bir ara Lacan’ın söylemeye çalıştığı gibi, hep hakikati söylemek mümkündür, ama tümünü, olduğu gibi anlatmak olanaksızdır. hakikatin “mutlaklığına” (işte yine MarxHegel’e karşı) bir reddiye…
Sağlık İnsan Gücü Planlaması Finansmanla yönlendirilen talep projeksiyonu Kuruma dayalı genişleme modeli İhtiyaç değerlendirme modeli İş yüküne dayalı model
Soru Sağlık emek gücü- hekim sayısı toplumların sağlıklı olmasında belirleyici midir?
Yalnızca sayıların artışıyla, en fazla da dağılımı uygun hale getirerek “sorun” çözümlenebilir mi?
Karşılaştırma yapılan ülkelerin OECD ya da AB üyesi olmaları yeterli midir?
Önemli mi? Ülkelerin ekonomik, siyasal ve toplumsal yapı, sağlık sistemleri, sosyal ve kültürel özellikler, sağlık davranışları, hizmet kullanım özellikleri, hizmete ulaşabilme özellikleri vb.
hesaplamaların tümünü, sağlık hizmetlerinin hastalara yönelik bir hizmet, yalnızca tedavi edici bir hizmet olarak kabulü üzerinden yapmak doğru mu?
Sağlık emek-gücünün istihdam ve ücretlendirilmesiyle ilgili herhangi bir durum saptaması dolayısıyla herhangi bir öneri dikkate alınmakta mıdır?
“Türk Toraks Derneği Sağlık Politikası Temel İlkeler”inin 10. maddesinde “Sağlık işgücü planlaması, tam istihdam, iş güvencesi, ekip hizmeti, tam gün hizmet prensibi ve grevli toplu sözleşmeli sendika hakkı ilkelerine göre yapılmalıdır.” hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı’nın kendince “makul” hedeflerini doğru ve tartışılmaz sayarak göğüs hastalıkları uzman sayısının az olduğunu iddia etmek göğüs hastalıkları uzmanlarının yakın gelecekte işsiz kalması ya da özel sağlık kurumlarının patronları karşısında çaresiz duruma düşmesi anlamına gelecektir.
sağlık emek-gücü arzını artırarak, sağlık hizmetleri maliyetinde emek-gücünün payını düşürmek kime hizmet eder?
1995 yılı Avrupa’da yaklaşık 100.000 hekim işsizdi. İtalya’da tıp fakültelerinin sayısını artıran politikalar sonucunda, 1995 yılında hekimlerin %18’inin işsiz oldukları bildirilirken,
Almanya’da, 1999-2000 , işsizlik uzman hekimler %16, pratisyen hekimler %6
ülkelerdeki hekim sayıları ile birlikte değişim gösteren sağlık ve sosyal göstergeleri, bileşik indekslerin birlikte değişimleri Spearman Korelasyon Matriksi ile incelenmiştir
İGE yüksekliği hekim sayısı yüksekliğinin ya da hekim sayısı yüksekliği, İGE yüksekliğinin nedeni değildir.
İGE yüksek olan ülkelerde hekim sayısı da yüksek, İGE’si düşük olan ülkelerde hekim sayılarının da düşük olduğunu gösterir, NEDENSELLİK GÖSTERMEZ
100.000 kişiye düşen hekim sayısı Türkiye’den daha az olan örnek ülkelerin sağlık düzeyi Türkiye’den daha kötü değildir…
Özetle iddia edilenin tersine, Batı Avrupa’daki ülkeler dünya genelinde İGE düzeylerine göre sıralandıklarında üst sıralarda yer alırken, 100.000 kişiye düşen hekim sayılarına göre sıralandıklarında, genel olarak o sıralara ulaşamamaktadırlar
Ülkelerin sağlık düzeylerini belirleyen faktörlerin neler olduğunu , ve bunların arasında hekim ve diğer sağlık emekçilerinin sayılarının olup olmadığını, eğer varsa hangi yönde ve büyüklükte olduğunu saptamak amacıyla, 169 ülkenin verilerine ulaşarak oluşturulan üç regresyon modeli üzerinden durum sınanmıştır
Sağlıktaki istihdam düzeyi,hem hekim yoğunluğu hem de toplam sağlık çalışanlar yoğunluğu bakımından, ancak ülkelerin sosyal ve ekonomik yapıları arasında farklılık yokmuş gibi düşünülürse sağlık düzeyinin belirleyicisidir.
Ekonomik büyüklük (GS- YİH), bütün modellerde sağlık düzeyinin belirleyicisi olarak bulunmuştur. Ülkelerin GSYİH’lerindeki oransal bir değişim, ülkelerin sağlık düzeyinde mutlak bir değer artışına karşılık gelmektedir.
Oluşturulan modellerde, kişi başına GSYİH’sı 10.000 US$ altında olup da, sağlık düzeyi pozitif olan bir tek ülke yoktur.
Eğer bir ülkedeki sağlık düzeyi negatif ise, ülkenin sağlık düzeyinde bir gelişmenin olabilmesi için, kişi başı GSYİH’deki artışın yanı sıra eğitim, gelir dağılımında eşitsizlik ve sosyal güvenlik gibi temel alanlarda da gelişme gerekliliktir
Özellikle DB tarafından da desteklenen çalışmalarda ortaya konan ve genel olarak geçerli olduğu varsayılan “hekim sayısı-sağlık düzeyi” ilişkisinin geçerli olmadığı ortaya konmuştur.
Ülkeler sağlık düzeyleri pozitif olanlar ve negatif olanlar olarak kümelendiğinde söz konusu saptama geçersizdir.
Hekimler de dahil sağlık çalışanları yoğunluğunun - sayısının sağlık düzeyi üzerinde belirleyici bir etkisi yoktur.
Türkiye’nin de içinde bulunduğu sağlık ve gelir düzeyleri benzer ülkeleri birlikte değerlendirdiğimizde de sonuç benzerdir. Türkiye’nin sağlık düzeyi -12’dir.
Bu değerden eşit uzaklıkta (yani -6 ve -12 aralığında) yer alan vekişi başına GSYİH’sı 6.000 US$’dan fazla olan ülkelerden oluşan çok daha dar bir grup yaptığımızda; gelir dağılımındaki eşitsizliğin tek başına ve ÇOK YÜKSEK bir katsayı ile sağlık düzeyinin belirleyicisi olduğunu görmekteyiz.
SB Eğitim Araştırma Hastanelerinde Hekim başına 2005-2010 karşılaştırması:Sedat ALTIN
2010 yılında 2005’ e göre bildiri sayısı değişmezken yayın sayısı % 25 azalma göstermiştir. Sedat Altın
SGK Sağlık Harcamaları Hızla Artıyor SGK Toplam Sağlık Harcaması: 2002’de : 7.5 Milyar TL ( 4.5 Milyar $) 2012’de : 45.0 Milyar TL (25.0 Milyar $) *SGK Toplam İlaç Harcaması : 2002’de : 4.3 Milyar TL (2.5 Milyar $) 2012’de : 14.0 Milyar TL (8.0 Milyar $) *2012’de Hastanelerdeki İlaç Harcamaları Hariç, 2002’de Kapsamın Yarısını Oluşturan SSK İçin Hastanelerdeki İlaç Harcamaları Dahil. Kaynak: SGK 2002 ve 2012 Verileri ve TCMB Ortalama Döviz Kurları 2002-2012
SGK İlaç Harcamalarındaki Artış SSK İlaç Harcaması: 2004 Yılında : 2.7 Milyar TL (Tasfiye Öncesi) 2009 Yılında : 10.0 Milyar TL (Hastane İlaç Harcamalarıyla Birlikte 12 Milyar TL) SGK Verileri 2004-2009
SGK Sağlık Harcamalarındaki Artışın Diğer Nedeni Hastanelere Başvuru Sayısı: 2008’de 217 Milyon 2012’de 390 Milyon Hastanelere Yapılan Ödeme 2008’de 14 Milyar TL 2012’de 28 Milyar TL Kaynak: SGK 2008-2012 Verileri
Gerek Sağlık Sunumunda Gerekse Sağlık Tüketiminde Hızlı Bir Büyüme Var
Yataklı Tedavi Kurumlarında Tıbbi Cihazların Sektörlere Göre Dağılımı 2011 781 MR cihazının 422'si (% 54'ü), 1088 BT cihazının 529'u (% 49'u), 1005 USG cihazının 348'i (% 35'i), 681 doppler USG cihazının 253'ü (% 37'si) 259 ekokardiyografi cihazının 111'i (% 43'ü) Özel sektöre ait Kaynak: Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistik Yıllığı 2011