200 likes | 559 Views
Chapter 10 Piyasa Yapısı ve Eksik Rekabet. David Begg, Stanley Fischer and Rudiger Dornbusch, Economics , 6th Edition, McGraw-Hill, 2000 Power Point presentation by Peter Smith. Çoğu piyasalar iki aşırı uç piyasa olan tekel ve tam rekabet yapılarının arasında kalır.
E N D
Chapter 10Piyasa Yapısı ve Eksik Rekabet David Begg, Stanley Fischer and Rudiger Dornbusch, Economics, 6th Edition, McGraw-Hill, 2000 Power Point presentation by Peter Smith
Çoğu piyasalar iki aşırı uç piyasa olan tekel ve tam rekabet yapılarının arasında kalır. • Bir eksik rekabetçi firma; • Mevcut piyasa fiyatlarında daha fazla satmak isterler • Talep eğrisinin aşağıya doğru eğimli olduğunu • Çıkış fiyatlarının üretilen ve satılan mal miktarlarına bağlı olduğunu bilirler
Eksik (aksak) Rekabet • Oligopol; • Kısıtlı sayıda üreticinin olduğu endüstri • Fiyatların yanlızca bir firmanın kendi üretimine değil, endüstrideki diğer önemli üreticilerin de hareketlerine bağlı olduğu endüstriler. • Monopolcü (tekelci) Rekabetçi Endüstriler; • Ürünleri birbirinin yakın ikamesi olan çok sayıda firma bulunmaktadır • Her bir firmanın çıkış fiyatını etkilemede sınırlı gücü vardır.
TL LAC2 LAC3 LAC1 D ÇIKTI MİKTARI Minimum etkin ölçek ve piyasa talebi • Minimum etkin ölçek,bir firmanın uzun dönem ortalama maliyet eğrisinin düşüşünün durduğu çıktı miktarıdır.
Tekelci Rekabet • Özellikleri: • Çok sayıda firma • Giriş engeli yok • Ürün farklılığı (çeşitlemesi) var • Yani firma aşağıya doğru eğimli talep eğrisine sahip • Giriş engellerinin olmayışı kar yarışını mümkün kılmakta
Tekelci Rekabet (2) • Firmalar teğet noktasında üretimi keserler, normal kar yaparlar. • Firmalar minimum LAC de üretim yapmamaktadır. • Fiyat marjinal maliyeti aşmaktadır. • Tam rekabet piyasasının aksine, firmalar piysa fiyatında daha fazla satma arzusundalardır. MC £ AC F P1=AC1 D MR Q1 Çıktı
Oligopol • Az sayıda satıcının olduğu piyasa • oligopolistic endüstrinin özünde, her firma kendi hareketlerinin az sayıdaki diğer rakiplarin kararlarını nasıl etkileyeceğini düşünmekir. • Oligopolgizli anlaşma veya ortak hareket etmeme olarak özelliklendirilebilir.
Gizli anlaşmalar ve karteller • Gizli anlaşma (çakışma) • Firmaların kendi içlerinde veya aralarında aldığı, rekabet yapmama yönündeki kararadır. • KARTEL • Firmalar arası yasal anlaşmaların izin verildiği ortamlardır. • e.g. OPEC
Gizli anlaşma zordur, eğer: • Endüstride çok sayıda firma varsa • Ürün standart değilse • Talep ve maliyet şartları hızlı değişirse • Giriş engelleri yoksa • Firma ların arz kapasitesi varsa
TL P0 Q0 miktar Dirsekli talep eğrisi (1) Oligopol de firma talep eğrisini nasıl belirleyecek. Şuandaki fiyat ve çıktı miktarını inceleyebilir, Fakat herhangi bir fiyat değişikliğinde rakibin hareketlerini önceden kestirmesi gerekir.
TL P0 D Q0 miktar Dirsekli talep eğrisi (2) Eğer firma fiyatı düşürürse rakiplarinin karşılık verebileceğini bekler, … böylece talep rakiplerinde tepki vereceğinden daha az esnektir. Talep eğrisi P0 altında dik olacaktır.
£ P0 D Q0 Quantity Dirsekli talep eğrisi (3) …fakat bir fiyat artırımında rakipleri tepki vermeyecektir, piyasa payı rakiplere kaptırılacaktır. böylece talep P0 üzerinde göreceli esnektir. Böylece firmanın dirsekli talep eğrisi oluşur.
TL P0 D Q0 miktar Dirsekli talep eğrisi (4) Bu anlayışla, firma fiyat artırma veya azaltmada gelirinin azalacağını anlar. Yani en iyi strateji fiyatı Po da tutmaktır. Marjinal maliyetlerde bir artış olsa dahi fiyatın sabit kalacaktır..
Oyun Teorisi: • Oyun • Kararların karşılıklı dayanaklı olarak verildiği durumdur. • Strategy • Her durumda oyuncunun nasıl hamle edeceğini belirleyen bir plandır. • Baskın strategy • Oyuncunun en iyi stratejisi diğer oyuncuların seçtiğinden bağımsızsa
Tutukluların oyun ikilemi Duopoldeki iki firmanın yüksek veya düşük çıktı üretimi kararı olduğunu varsayalım.
Tutukluların ikilemi • Her firma yüksek üretim için baskın stratejisi vardır • Böylece herbiri 1 birim kar ederler • Fakat her ikiside düşük üretimi seçerlerse daha iyi olacaklardır • Diğer firmanında düşük üretiiğinden emin olduğu sürece • Böylece çakışma (gizli anlaşma) ortak yarar sağlamaktadır. • Fakat her firmanın aldatma güdüsü vardır.
Çakışma üzerine.... • Aldatma olasılığı anlaşma veya tehditlerden etkilenebilir. • Ön-vaad • Bir kişinin gönüllü gelecek opsiyonlarını kısıtlayıcı mutabakata varmasıdır. • Güvenilir tehdit • dikkate değer tehdit
Yarışılabilir Piyasalar • Yarışılabilir piyasalar serbest giriş ve çıkışın olduğu piyasalardır. • Batık maliyetler yoktur • Vur-kaç stratejisine uygundur
Stratejikgiriş engellemesi • Bazı giriş engelleri yükümlü firmalar tarafından kurulabilir: • Yıkıcı fiyat tehditi • Yedek kapasite • reklam • Ürün üremesi • Potansiyel giriş yapanlar için batık maliyet oluşturucu hareketler