1 / 93

Verloren Jaren Gezondheid

Gezondheidsprobleem Infectieziekten, parasieten Traumata Geestesstoornissen Cardiovasculaire aandoen. Respiratoire infecties Perinatale problemen Kwaadaardige tumoren. % “Daly” lost (‘90) 22.9 11 10.5 9.7 8.5 6.7 5.1 WHO 1999.

ami
Download Presentation

Verloren Jaren Gezondheid

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Gezondheidsprobleem Infectieziekten, parasieten Traumata Geestesstoornissen Cardiovasculaire aandoen. Respiratoire infecties Perinatale problemen Kwaadaardige tumoren % “Daly” lost (‘90) 22.9 11 10.5 9.7 8.5 6.7 5.1 WHO 1999 Verloren Jaren Gezondheid

  2. GeestesziekteAantal gevallen (miljoen) Majeure depressie 340 “Alcohol” problemen 288 Mentale handicap 60 Epilepsie 40 Dementie 29 Schizofrenie 45 Suicidepoging 10-20 Geslaagde suicide 1 NB: Majeure depressie, schizofrenie, man.depr.psychose, alcoholproblemen OCD: 5 van de 10 belangrijkste ziekten

  3. Recente “Belgische” cijfers • 175.000 werknermers meer dan 1 jr WO (invalide) van 3.282.000 werknemers 50.000 psychiatrische stoornis 44.000 orthopedische aandoening 21.000 hart & bloedvaten 12.000 ongevallen, intoxicaties 11.000 neurologische stoornis • Verdubbeling aantal patiënten psych.consultaties (‘90-’98)

  4. Reden (relatieve) toename van psych.stoornissen • Verbeteren van somatische gezondheid • Chronisch verloop van geestesstoornissen • Verouderen van bevolking • - Toename oorlog, geweld, armoede, vluchtelingen, discriminatie,- Verhoogde soc.prof. belasting, verminderd fam/soc opvang • Objectieve toename van depressie, jonge volwassenen • Impact van symptomen, chronisch op verloop indiv. , fam., maatsch.

  5. Depressie: Morbiditeit - Mortaliteit • 3 x meer consultaties huisarts4 x meer afwezig op werk • 15 % depressieve patiënten: suicide • 18 maanden na infarct: 17 % depressieve pt overleden 3 % niet depressieve pt overleden • chronisch recidiverend verloop: tot 80 % recidief na 3-5 jr 20-30 % therapieresistent

  6. Depressie - Frequente pathologie • U.S.A. Life time prevalentie: 5-12 % man, 10-25 % vrouw Punt prevalentie: 2-3 % man, 5-9 % vrouw • Europa: “depress” groep (78 463 indiv.,B,Nl,Fr,D,Sp) 6 mnd prevalentie: 7 % majeure depressie 1,8 % mineure depressie 8,3 % depressieve symptomen • Toename depressie jong man. bevolking (20-39 jr) ?

  7. Stigma van de psychiatrie • Schaamte, oneer, schuld, falen bij diagnose van geestesstoornissenVermijden, afwijzen van psych. patiënt (“not in my back yard”) • Negatief effect op - verloop, herstel, zelfbeeld - zoeken, vinden adekwate hulp - allocatie van middelen (wet. ond., behandeling) - soc. rehabilitatieprogramma’s • Moeilijk, onmogelijk deel te nemen aan soc. netwerk, tewerkstelling • Stigma effect op familie, hulpverlener

  8. Verminderen van stigma (WHO) • Openlijk bespreken van geestesstoornissen in de maatschappij. • Geven van adequate informatie - oorzaken, verloop, symptomen, prevalentie • Tegengaan van negatieve stereotypen misvattingen • Voorzien van steun, behandelingsmodaliteiten - maximale deelname aan gemeenschappelijk leven - wetgeving m.b.t. - discriminatie - tewerkstelling - toegang tot voorzieningen

  9. Schizofrene psychose • Bekend, - misvattingen (oorzaak, sympt., behandeling) - negatief stigma (gevaar, vreemd) - positief: artistiek, nonconvent. • Frequente stoornis, jonge patiënten,Chronisch verloop • Nieuwe mogelijkheden wetenschappelijk onderzoekNieuwe inzichten m.b.t. behandeling • Belang van vernieuwende behandelstrategieën

  10. Schizofrenie • Prevalentie (aantal in de bevolking) 0,2 - 1 % (België: 0,25 - 0,35 %)Ziekterisico doorsnee bevolking 1 % • Eerste psychotische episode: adolesc., jonge volw.(18-30j) - onderbreking: - opleiding, prof. inschakeling - relaties, soc. netwerk - voorbereiding zelfst. funct. - symptomen ernstig, meestal hospitalisatie • Na eerste episode /hosp.: moeilijke reïntegratie - resterende psych. symptomen (drugs !) - deficits: sociaal, affectief, cognitief - ontgoocheling, depressie, suicide - 80 % herval, rehospitalisatie

  11. DIAGNOSTISCHE CRITERIA : SCHIZOFRENIE (D.S.M.-IV) • KARAKT. SYMPTOMEN : - HALLUCINATIES - WANEN - GEDESORGANIS. SPRAAK, GEDRAG - NEGATIEVE SYMPTOMEN - GEDURENDE 1 MAAND • SOCIAAL, PROFESSIONEEL DYSFUNCTIONEREN • DYSFUNCTIONEREN EN SYMPTOMEN MEER DAN 6 MAAND • UITSLUITEN VAN ORGAN. OF AFFECT. PATH., DRUGGEBRUIK

  12. Symptoom Hallucinaties Wanen Desorganisatie Spraakstoornissen Gewijzigde functie Perceptie Denkvermogen Controle over activiteiten Denken en taal Symptomen Positieve symptomen

  13. Symptoom Spraakarmoede Afgevlakt affect Avolitie Anhedonie Sociale teruggetrokkenheid Gewijzigde functie Vloeiend denken en spreken Emotionele expressie Gedrevenheid en motivatie Emotionele respons Sociaal gedrag Symptomen Negatieve symptomen

  14. Symptomen • Belang van negatieve symptomen • Oorzaak van psychosociaal disfunctioneren en beperkingen zijn • Problemen met : • Educationele prestaties • Professioneel functioneren • Contact met anderen • Intimiteit • Aangaan van relaties • Geringe respons op behandeling

  15. Symptomen • Chronische negatieve symptomen • Beste predictor van ongunstige outcome • Gerelateerd aan cognitieve disfunctie • Beperkt sociaal functioneren • Beperkt sociaal netwerk • Meest belastend voor familie en verzorgers • Beperkte subjectieve ervaring en lage kwaliteit van leven

  16. Co-morbiditeit • Depressie bij schizofrenie • Tot 75% van de patiënten • Prodromale fase • Tijdens acute fase • Na de episode • Onthulde depressie (Knight ‘81) • Akinetische depressie (Van Putten ‘78) • Postpsychotische depressie (McGlashan ‘ 76)

  17. Co-morbiditeit • Misbruik van middelen in de loop van het leven (Mueser, 1990) • Alcohol 30 - 40 % • Cannabis 45 - 66 % • Stimulantia 11 % • Hallucinogenen 20 % • Sedativa 3 - 11 % • Opiaten 2 - 6 %

  18. Symptomen • Cognitieve disfunctie en deficits • Subtiele disfunctie tijdens kinderjaren • Progressieve disfunctie 2 tot 3 jaar vóór eerste psychotische episode (in alle gevallen?) • Verloren bij psychotische episode • Stabilisatie / non-progressie in de tijd of erger bij elke episode ?

  19. Symptomen Positieve symptomen wanen hallucinaties desorganisatie Negatieve symptomen afgevlakt affect alogie avolitie anhedonie Sociale / Professionele disfunctie interpersoonlijke vaardigheden werk zelfzorg Cognitieve symptomen aandacht geheugen executieve functie Affectieve symptomen depressie angst en spanning dysforie

  20. Verloop en resultaat • Schizofrenie : een fasische aandoening • Prodromale tekens • Eerste psychotische episode • Remissie / relapse • Stabiel • Chronisch

  21. SCHIZOPHRENIA: STAGES OF DEVELOPMENT The development of functional psychotic disorder ADMISSION High risk of serious psychotic breakdown, aggressive behaviour or suicide DYSFUNCTION Premorbid Phase Prodromal Phase Psychotic Phase Relapse Chronic Phase Schizophrenia; A process, with the psychotic breakdown being a stage In the development of the illness PSYCHOSIS 0 15 17 30 Onset of illness Onset of episode Remission Relapse AGE I II III IV

  22. Cerebrale ontwikkelingsstoornisSchizofrenie • Structurele afwijkingen - functionele weerslag - statische afwijking • Genetische factoren • Omgevingsfactoren: - zwangersch.ziekten: infectie, (pre)eclampsie, placenta, voedsel, stress - pre-, perinatale complicaties • Kwetsbaarheid voor schizofrenie

  23. Verloop van schizofrene psychose (1) • Voor de adolescentie: psychomot., soc. tekorten, beperkte lich., neurologische tekens. • Eerste problemen, waarschuwingssignalen - slechter functioneren (school, werk) - sociale isolatie (familie, vrienden, ….) - ongewoon gedrag, kleding, interesses - “eigen” opvattingen, interpretaties - beïnvloeding, krachten, opdrachten - zelfverwaarlozing (eten, slaappatroon),Druggebruik! • Psychotische episode

  24. Preventie eerste psychotische episode ? • Kwetsbaarheid opsporen : geen specifieke markers (neurofysiol. ?)Aandacht voor prodromen : - affect, cogn., perceptie (triest, bizar, veranderd, moe,…) - socialisatie, verminderen functionerenRisicofactoren : - adolescentie, persoonlijkh., familiale belasting - voorgeschiedenis : gestoorde ontwikkeling (cerebraal, - druggebruik, stressoren • Gespecialiseerd, nauwkeurig opvolgen Farmacologische preventie ?

  25. Verloop en resultaat Eerste psychotische episode • De meeste eerste acute episoden worden voorafgegaan door prodromale symptomen. • Occasioneel heeft de eerste psychotische episode een acuut begin zonder merkbare prodromen. • Eerste psychotische episoden kunnen voor langere tijd onopgemerkt blijven. • De symptomen nemen met de tijd dramatisch toe, zowel in frequentie als in intensiteit • De duur van een onbehandelde psychose is gebonden aan het klinische en globale outcome op lange termijn.

  26. Verloop van schizofrene psychose (2) • Eerste psychotische episode- Progressief erger, incident Psychose: stoornis waarnemen, denken, affect, gericht handelen, taal … - Wanen: foute opvattingen, niet weerlegbaar (missie, achtervolging, afkomst, mogelijkheden, relaties, vreemde krachten, beïnvloeding) - Hallucinaties: waarneming zonder prikkel, (stemmen horen, visioenen, smaak/geur, lichaam) - Controle impulsen, activiteit, affecten, gestoord - Desorganisatie gedrag, spraak, agressie

  27. Verloop en resultaat Post-psychotische periode • Patiënten na een eerste episode: 90% remissie met adequate behandeling na 1 jaar • Tijd voor herstel gem. 1 maand (28 d.) • 1 op 3 patiënten ontwikkelt post-psychotische depressieve symptomen. • Goede follow-up van zowel de patiënt als zijn familie zijn noodzakelijk.

  28. Verloop van schziofrene psychose (3) • Beperkte groep patiënten (+) klachtenvrij, recidiefvrij (20-30 %) • Residuele symptomen:- wanen, hallucinaties, gedragsprobl - beperkingen zelfstandig funct. werken,soc.rolgedrag(30-40 %) • Therapieresistent: wanen, hallucinaties prominent (10-15 %)

  29. Clinical course of schizophreniaduring 5-year follow-up • All schizophrenia(n=107) • 16% • 32% • 9% • 43% • First episode(n=48) • 23% • 35% • 8% • 34% 1 2 3 4 Watt et al, 1983

  30. PSYCHOTISCH RECIDIEF • “CEREBROTXICITEIT” v. PSYCHOSE • PSYCHOT. SYNDROOM : MEER AGRESSIE, DISRUPTIE (LANGERE) REHOSPITALISATIE • VERLIES EFFECT MEDICATIE: HOGERE DOSIS, LANGERE DUUR MEER NEVENEFF., MEER TD • INDIVIDUEEL BELEVEN : MEER TRAUMAT. , CONFRONTEREND DEPRESSIE, SUÏCIDE • VERLIES SOCIO-PROFESSIONELE INTEGRATIE • GROTERE BELASTING VOOR FAMILIE

  31. Prognose • Sociaal : 1/3 goede sociale aanpassing • Professioneel : - 50-70% majeure deficits -15% (40%) full-time werk • Ziekenhuisverblijf : - 80% minstens 1 opname - 65-80% heropname • Symptomen : 10-25% asymptomatisch in follow-up • Verloop : - eerste 5-10 jaar flucturerend - dan stabiel of lichte verbetering • Suïcide : 10% 10 jaar na eerste episode • Psychiatrische patiënten : schizofrenen slechtste prognose

  32. Cerebrale ontwikkelingsstoornisSchizofrenie • Structurele afwijkingen - functionele weerslag - statische afwijking • Genetische factoren • Omgevingsfactoren: - zwangersch.ziekten: infectie, (pre)eclampsie, placenta, voedsel, stress - pre-, perinatale complicaties • Kwetsbaarheid voor schizofrenie

  33. Neurodevelopmental model van psychose Etiologie van schizofrenie ontwikkelingsdefect in de mediale temporale kwab schizofrenie defect in gen of genetische expressie voeding, infectie, placentale insufficiëntie organische aandoening, misbruik van middelen anoxie, hemorragie 0 3 15 45 6 2 geboorte foetus (maanden) perinataal volwassenheid (jaren)

  34. kwetsbaarheidsmodel Genetisch-Somatisch Psychosociaal premorbiede kwetsbaarheid Premorbied Stress Acute psychotische decompensatie Acute episode Psychosociale invloeden Relapse Evolutie op lange termijn Deficits Remissie

  35. Gevolgen voor behandeling • Vroegtijdig opsporen: preventie - specifieke, sensitieve tekens/afwijkingen wijzend op cerebrale ontwikkelingsstoornis • Biologische achtergrond - psychose - belang van antipsychotica - kwetsbaarheid (hersenletsel) stabiel profylaxis nodig • Verdere behandeling: langdurig bijsturen, betrekken familie, sociale context - manipuleren (omgevings)stress - voorzien in aangepaste opvang, steun

  36. Biopsychosociale interventies • Biologische behandeling • Antipsychotica: acuut en onderhoud • Andere middelen • Psychologische behandeling • Individuele psychotherapie: steunend, analytisch, CBT, psycho-educatie… • Coping en sociale vaardigheden • Sociale begeleiding • Familie interventie • Rehabilitatie

  37. Schizophrenia outcome in Belgium • Point prevalence 2.5 per 1,000 (1994) • Global outcome 10 % Remission 25 % Partial remission 25 % Chronic course 40 % Chronic course with severe disability

  38. Schizophrenia outcome in Belgium • Treatment Life-time 5 admissions 75 % more than 2 years in hospital 8 mg haloperidol equivalents per day 44 % on depot • Social 80 % Unemployed 80 % Single

  39. Costs of schizophrenia in Belgium • Important indirect costs • Total direct costs • All patients 9,1 Billion BEF (225 milj.USD) • Per patient per year 360.000 BEF (9000 USD) • 10 times more than for an average citizin

  40. Schizophrenia Belgium • Costs 1994 split • Hospitalisation 89.7 % • Ambulatory care 2.2 % • Medication 5.4 % • Sheltered housing 2.7 %

  41. Costs of schizophrenia in Belgium • 1,9% total health care costs • 38% expenses psych.beds • 10% expenses psych.consultations • 0,5% expenses medication • CV disorders: 16% of health budget • Same expenses per patient per year for MS • Chronic kindney insuff.: 9,45 billion BEF/year (7 times lower prevalence )

  42. GeestesstoornissenChronische pathologie • Mentale retardatie, handicap • Persoonlijkheidsstoornissen • Misbruik - Afhankelijkheid van middelen • Affectieve stoornissen • Chronische psychosen

  43. Chroniciteit • Ernstige psychiatrische aandoening - langdurige ziektegeschiedenis (laag funct.niveau, episoden van acute path.) - impact op activiteiten van dagelijks leven (invaliderend op zelfredzaamheid, autonomie) - ondanks adequate behandeling moeilijk zich bevredigend in maatschappij te integreren

  44. Psychosociale rehabilitatie • Haalbare aanpak ? • Relatie met psychiatrische hulpverlening - wie beste zorg, beste resultaten ? - concurrentie i.k.v. beperkte financiële middelen voor chron. zorg - ideologisch: “care” - “cure”

  45. Psychiatrie - Overbehandelen- Institutionalisering- Maakt pten afhankelijk- Totale instelling, asiel- Stigma, ps.hosp.macht- Beperkte (ther) activ.- Budget Rehabilitatie- = antizorg, antimed.- alleen rehab. nodig- uitschakeling gespec. zorg voor chron.pt- antiziekte begrip: te laat verwijzen onrealist. verwachting overstim., milit.allureweigeren zwaksten (cave werkfilosofie) Psychosociale rehabilitatie

  46. De-institutionaliseren • Homeless: - groter aantal meer jongeren, vrouwen - 50% psychotisch, majeure pathol. - ex-residenten, jongeren nooit behandeld(Bachrach ‘92, Scott’93) • Transinstitutionalisatie: toename psych. patiënten - in hostels - gevangenis (Pepper’92, Weller’92) • Reductie aantal bedden (London) - 150% bezetting van acute (0,42 per duizend) acuut - geen opvang voor psych. patiënten

  47. Desinstitutionalisering Realiteit, daklozen • 3 subpopulaties psychiatrisch zieken • Residentiële zorg in het verleden, dakloos na ontslag • Jonge patiënten met inadequate zorg, gebrekkige toegang tot zorg • Niet-psychotische groep, stoornis eerder gevolg van het dakloos zijn

  48. Problemen psychiatrische handicap • Beperkingen psych. # fys. stoornis psych.: soc. rol primair probleem fys.: soc. rol secundair probleem • Psychisch: niet zichtbaar, meetbaar niet kunnen - niet willen? beperking - motivatie • Niet voorspelbaar - stabiel, progressief, deficit - wisselende sociale aanpassing

  49. Rehabilitatie • VS: verwerven van vaardigheden, leerprocesUK: hoe diensten en organisatie gebruiken om sociale rol effectief te verwerven, behouden • Meer dan terugdringen van symptomen • Verzameling van techniekenkrijgt politieke dimensie: organisatie, rechten, desinstit. • Sociale dimensie even belangrijk als biologische

  50. Rehabilitatie • Een stabiel leven van goede kwaliteit in een omgeving die een gevoel van zinvolheid geeft • Verschuiving van symptomen naar mate van functioneren en kwaliteit van het leven • Evolutie van aan episoden gebonden zorg naar continue zorg, aangepast aan de specifieke noden van de patiënt, zo lang hij/zij dit nodig heeft • Strategieën op lange termijn

More Related