Modern Biyoteknoloji ve Biyog venlik

1. Modern Biyoteknoloji ve Biyogüvenlik Prof. Dr. Selim Çetiner Sedef Önal Sabanci Üniversitesi Mühendislik ve Doga Bilimleri Fakültesi Tuzla, Istanbul

2. ...“21. Yüzyilda basari, bireyler kadar toplumlarin da modern biyoteknolojinin sundugu imkanlari arastirip kullanmaya cesaret etmesini gerektirmektedir. Bunu yapamayanlar  geri kalacaklardir.”... Lester Thurow, 2003 Fortune Favors the Bold

3. MODERN BIYOTEKNOLOJI Rekombinant deoksiribonükleik asidi (DNA) ve nükleik asidin hücrelere ya da organallere dogrudan enjekte edilmesini içeren in vitro (canli organizmadan izole olarak uygulanan) nükleik asit tekniklerinin, ya da Geleneksel islah ve seleksiyonda kullanilmayan teknikler olan ve dogal fizyolojik üreme veya rekombinasyon engellerinin üstesinden gelen, siniflandirilmis familyanin ötesinde hücre füzyonu tekniklerinin uygulanmasi.

4. Biyoteknoloji Uygulamalari Tarimsal Üretim Gida Hayvancilik Saglik Çevre Endüstri

5. Biyogüvenlik: Biyoteknolojinin, insan sagligi ve çevreye zarar vermeden uygulanmasini saglamak için alinmasi gereken politik ve islevsel önlemlerin tümü.

6. Biyogüvenlik Sisteminin Elementleri: ÇERÇEVE (Kanun ve yönetmelikler) INSANLAR (Yönetici-Arastirmaci-Üretici-Tüketici) ISLEMLER (Karar mekanizmalari)

7. Düzenleyici Kurallar A. B. D. USDA (APHIS) FDA EPA NIH Uluslararasi Cartagena Biyogüvenlik Protokolü Codex Alimentarius A. B. Dir 90/219-98/81/EC Dir 90/220- 2001/18 Reg EC 258/97

8. Avrupa Birligi Yeni Biyogüvenlik Mevzuati European Food Safety Authority (Reg EC 178/2002) Joint Research Center Reg EC 1829/2003 Reg EC 1830/2003

9. EFSA Avrupa Gida Güvenligi Otoritesi Organizasyon Yönetim kurulu Danisma kurulu Bilim kurulu 8 uzman paneli Tamamen bagimsiz, bilimsel degerlendirme Son karar merci Avrupa Komisyonu

10. Türkiye’de Mevzuat Çalismalari Mayis 1996 ilk girisim 25 Agustos 1997 BTYK karari Subat 1998 TÜBITAK komisyon Nisan 1998 TKB seminer 24 Aralik 2001 BTYK karari UNEP/GEF Projesi (TKB)

11. ULUSAL BIYOGÜVENLIK KANUN TASLAGI 1. Kisim: Genel Hükümler 2. Kisim: Kapali Kullanim, Piyasaya Sürme ve Transit 3. Kisim: Hukuki ve Cezai Sorumluluk 4. Kisim: Biyogüvenlik Kurumu 5. Kisim: Yönetmelikler ve Yürürlük 6. Kisim: Geçici Hükümler

12. 1. Kisim: Genel Hükümler Amaç: Biyogüvenlik sistemi kurma... Insan yasaminin korunmasi??? Önyargi? Bilimsel? Duygusal? Kapsam: Ar-Ge ? tüketim Yalniz gida ürünleri degil, tüm GDOlar Tanimlar Yanlis ve eksik anlasilmalara meydan vermemeli Uluslararasi standartlarda olmali

13. 2. Kisim: Kapali Kullanim, Piyasaya Sürme ve Transit 14 Madde AB’de: Dir 90/219/EEC ve 98/81/EC Dir 90/220/EEC ? 2001/18/EC Dir 2000/13/EC Reg 258/97 Reg 178/2002, 1829/2003, 1830/2003 Reg 1846/2003, 65/2004

14. 3. Kisim: Hukuki ve Cezai Sorumluluk Dünyada hala tartismaya açik... Herkes herseyden sorumlu (Kurum hariç!) Çok kisitlayici ve agir cezalar Hapis cezalari; tecil edilemez, paraya çevrilemez Ar-Ge dahil tüm GDO faaliyetlerini engelleyici nitelikte Tek madde olsaydi...

15. 4. Kisim: Biyogüvenlik Kurumu 34 madde; detayli anlatim Dokunulmazliklar, maaslar vs. 291 kisilik kadro Tamamen Bürokratlardan olusuyor Bilimsel danisma kurulu?? Yetki Yönetim Kurulu Baskaninda Tarim Bakanligi ile iliskili??

16. Ulusal Biyogüvenlik Kurulu Bilim insanlarindan olusan Bilimsel esaslara uygun olarak çalisan Çalisma ve karar alma süreçleri saydam Bagimsiz ve özerk Sivil toplum örgütleri ve sanayi temsilcilerinin de katilimini saglayan

17. 5. Kisim: Yönetmelikler ve Yürürlük Tüm detaylar Kurumun çikaracagi yönetmeliklere birakilmis Kurum olmaz ise Kanun islevsiz kaliyor Yasama-yürütme tek mercide toplaniyor

18. 6. Kisim: Geçici Hükümler Antibiyotige direnç genleri yasaklaniyor Hangi üretim? Gida? Arastirma? ENTRANSFOOD, EFSA

19. Sonuç ve Öneriler Biyoteknolojinin insan sagligi ve çevre üzerindeki olasi olumsuz etkilerini engelleyecek yasal düzenlemelerin bilimsel veriler isiginda yapilmasi gerekmektedir. UBK Taslagi bu gereksinimi yerine getirmekten ziyade biyoteknolojiyi engeller niteliktedir. Asil düzenleyici maddelerin yüzeysel olmalari ve duygusal yaklasimlar içermeleri, bu Kanun’un GDO’larin düzenlemesi yerine Biyogüvenlik Kurumunun kurulmasi amaci ile hazirlandigi izlenimini yaratmaktadir.

20. Sonuç ve Öneriler Biyoteknolojinin insan sagligi ve çevre üzerindeki olasi olumsuz etkilerini engelleyecek yasal düzenlemelerin bilimsel veriler isiginda yapilmasi gerekmektedir. UBK Taslagi bu gereksinimi yerine getirmekten ziyade biyoteknolojiyi engeller niteliktedir. Asil düzenleyici maddelerin yüzeysel olmalari ve duygusal yaklasimlar içermeleri, bu Kanun’un GDO’larin düzenlemesi yerine Biyogüvenlik Kurumunun kurulmasi amaci ile hazirlandigi gibi bir hava yaratmaktadir.