ULUSLARARASI STANDARTLAŞTIRMA ÇALIŞLARINDA GELİŞMELER Dr. Necla İLTER KÜÇÜKÇOLAK (21/11/2012)

ULUSLARARASI STANDARTLAŞTIRMA ÇALIŞLARINDA GELİŞMELER Dr. Necla İLTER KÜÇÜKÇOLAK (21/11/2012)

Uluslararası Standartlar AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

Menkul Kıymetlerin Numaralandırılması ve Uluslararası Standartlara İlişkin Çalışmaları ISO TC68 (Finansal Hizmetler) • ISO TC68/SC4 • Menkul kıymetler ve finansal enstrümanlar ile ilgili uluslararası standartların oluşturulmasından ve geliştirilmesinden sorumlu komite • Komite altındaki çalışma grupları: SC4 (Menkul Kıymetler ve Finansal Enstrümanlar) ISIN (ISO6166) CFI (ISO10962) MIC (ISO10383) ANNA (RA-TESCİL KURULU) AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

Menkul Kıymetlerin Numaralandırılması ve Uluslararası Standartlar Çalışmaları ISO TC68/SC4 Komitesi’nde Türk Standartları Enstitüsü adına Türkiye’yi Takasbank temsil etmektedir. Takasbank, Türkiye Ulusal Piyasa Çalışma Grubu’nun (MTC43 Ayna Komitesi) başkanlığını yürütmektedir. AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

ANNA • ANNA’ ya tam üyeNNA sayısı 82’dir. • ANNA’ yasınırlıüyeolankurumsayısı 29’ dur. • 118 ülkede ISIN/CFI kodlarıkullanılmaktadır. ISO’nun ISIN,CFI ve MIC kodları için Tescil Otoritesi (RegistrationAuthority) görevini yürütmektedir. İmzalanan yeni anlaşma ile verilen hizmetlerde alınan ücretlerin maliyeti karşılama amaçlı olması ve tahsis edilen kodların eşsiz olması konusu değerlendirilmiştir. ANNA, altında hizmet veren tüm NNA’lerin hizmetlerinden bizzat sorumludur. ANNA’nın tedarik ettiği veriler piyasa tarafından yararlanabilir, okunabilir formatta ve açık bir kaynaktan sağlanmalıdır. AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

ANNA SERVICE BUREAU (ASB) • ANNA’nın, Standard & Poor’s ve Telekurs ile ortaklaşa kurduğu hizmet bürosu • ISIN’ların dünya genelinde internet ortamında toplanması ve sunulmasından sorumlu • Takasbank ASB yönetiminde • ASB Teknik Komite Üyeliği (06/2012 yılı ANNA Olağan Genel Kurulu’nda alınan kararla ASBYönetimKurulu ASB Teknik Komite’ye dönüştürülmüştür) * Türkiye’deki aktif ISIN ve CFI’lar (2012/11) AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

Standartlar ISIN (International Security IdentificationNumber)–ISO6166 Country Codes-(ISO 3166) CFI (Classification of Financial Instruments) – ISO-10962 MIC (Market IdentificationCode)-ISO-10383 BIC (Bank IdentifierCode)-ISO-9362 IBAN (International Bank AccountNumber)-ISO-13616 LEI (Legal EntityIdentifier)–Draft ISO-17442 AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

ISIN KODU - I(ISO 6166) • ISIN : 1980’li yıllardan itibaren uluslararası düzeyde artan sermaye piyasası işlemleri menkul kıymetlerin sadece ilgili menkul kıymete has bir kod ile tanımlanması ihtiyacını doğurmuştur. 1989 yılında G-30 ülkelerinin ISIN kodu kullanımını benimsemeleri sonucu ise kodun yaygınlığı artmıştır. • 12 haneden oluşan bu kod 3 kısımdan oluşur: 1- İlk 2 hane ülke kodu (Ülke kodu-ISO 3166) 2- Genellikle 9 haneden oluşan alfa- nümerik kısım 3- Kontrol Hanesi AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

ISIN - II(ISO 6166) Standardında Yer Alan Revizyonlar- I Standartta Tecil Otoritesi (ANNA) ismi yer almayacak bunun yerine ISO Online adresi yer alacaktır. Komiteler, Tescil Otoritesi hizmetlerine katılamaz/dahil olamaz. Tescil Otoriteleri tarafından verilebilecek hizmetler (numaralandırma, sınıflandırma vs.) standartta listelenecektir. Tescil Otoritesi seçimi ve onaylanmasına ilişkin süreçlere standartta yer verilmeyecektir. Tescil Otoritelerinin sorumluluklarının bir kısmını veya tümünü paylaştığı ya da delege ettiği NNA’lere ilişkin veriler yer almayacaktır. Standart yalnızca doğrudan Tescil Otoritesi fonksiyonlarına ilişkin hususları içerecektir. AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

ISIN - IVTR ISIN Tahsis Sistematiği • Türk menkul kıymetleri için 3 adet ISIN Kodu Tahsis Sistematiği mevcuttur. • DIBS ISIN Kodu Tahsis Sistematiği • Özel Sektör Borçlanma Menkul Kıymetleri ISIN Kodu Tahsis Sistematiği. • Hisse Senedi ve Diğer Menkul Kıymetler ISIN Kodu Tahsis Sistematiği. AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

ISIN - VDİBS Kodu Tahsis Sistematiği Kontrol Hanesi Menkul Kıymet Türü T : Devlet Tahvili B: Hazine Bonosu G : GOS D: Kira Sertifikası İhraç para birimi ve kıymetin detayını içerir. A,P: Anapara C,K: Kupon T,F : Tüm Menkul Kıymet Gün,ay,yıl (GGAAYY) şeklinde itfa tarihini ifade etmektedir. İhraç sırasını gösteren hanedir.İtfatarhi aynı güne denk gelen ihraçlarda öncelik sırasına göre sıralanır. ISO 3166 Ülke Kodu AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

ISIN - VIÖSB Araçları Menkul K. ISIN Kodu Tahsis Sistematiği İlk hane itfa ayı, kalan 2 hane itfa yılını göstermektedir. ISO 3166 Ülke Kodu Menkul Kıymet Türü S : ÖST Q : Banka Bonosu F : Finansman Bonosu P : Diğer ÖS Menkul K. Q: Banka Bonosu D : Kira Sertifikası İhraççı Kodu Takasbank tarafından tahsis edilen 4 haneli koddur. İhraç sırasını gösteren hanedir.İtfatarhi aynı güne denk gelen ihraçlarda öncelik sırasına göre sıralanır. Kontrol Hanesi AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

ISIN - VIIHisse Senedi ve Diğer Menkul Kıymet Kod Tahsis Sistematiği ISO 3166 Ülke Kodu İhraç sırasını gösteren hanedir. Öncelik sırasına göre sıralanır. Menkul Kıymet Türü A: Endeks C : Sertifikalar E : Hisse Senedi O: Opsiyonlar V: Futures W: Varant Y: Yatırım Fonu İhraççı Kodu Takasbank tarafından tahsis edilen 4 haneli koddur. Kontrol Hanesi AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

ISIN - VIIIGenel Kodlama Sistematiği Tercihleri • Konuşan kod • TR Y TISB 0001 1 • Konuşmayan kod AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

CFI KODU - I • Finansal Enstrümanların Sınıflandırılması için tahsis edilen koddur. • Kod 6 adet harften oluşur: 1- İlk harf menkul kıymet kategorisini gösterir. 2- İkinci harf grubunu gösterir. 3- Kalan harflerde kıymete özgü nitelikleri gösterir. AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

CFI Kodu - IITahsis Sistematiği E : HİSSE SENEDİ B: HAMİLİNE U: DEVİR KISITI YOKTUR. S : ADİ HİSSE V : HER HİSSE İÇİN BİR OY HAKKI F : TAMAMI ÖDENMİŞ D : Borçlanma Araçları S : Yapılandırılmış Ürünler / Hibrit R : Haklar T : Gösterge Enstrümanlar O : Opsiyon M : Diğerleri F : Vadeli İşlemler AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

MICs • ISO 10383 Exchange/Market Identifier Code • SWIFT tarafından tahsis edilmektedir. AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

LEI KODU - I(ISO 17442) • LEI : Uluslararası finansal işlemlerde yer alan tüm tarafların tanımlanması için oluşturulacak şu an taslak halinde olan global bir koddur. • Sistemik riskin anlanması ve izlenmesi için kilit bir rol oynayacaktır. • 20 haneden oluşacak olan bu kod : 1- İlk 18 hane alfa-nümerik olacak. 2- Son 2 hanede kontrol hanesi olacaktır. AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

LEI KODU - II(ISO 17442) G-20 tarafından Finansal İstikrar Kurulu (FSB) LEI oluşturulması ve denetimi konusunda yetkilendirilmiştir. DTCC, SWIFT ve AVOX Ltd. LEI hizmetinde veri toplama, LEI tahsisi ve veri kalitesinden sorumlu baş aktörler olacaktır. LEI standardında Tescil Otoritesi (RA) olarak SWIFT yetkilendirilmiştir. ANNA 82 üyesi ile birlikte hizmet verdiği 118 ülkede LEI kodlarının ihraççılar ve ilgili taraflar için kaydı, geçerliliği, saklama ve yönetimi konularında hizmet verecektir. LEI kodunun Mart 2013 itibariyle faaliyete geçmesi planlanmaktadır. Özellikle türev ürünlerin takasının takas kurumları tarafından yapılmasına ilişkin düzenlemeler ile birlikte düzenleyici ve denetleyici otoritelerin riskli ürünleri portföylerinde tutan finansal kuruluşları bu ürünlerden ne kadar riske maruz kaldıklarının tespiti konusunda çok büyük fayda sağlaması planlanmaktadır. AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

LEI KODU - IIITürkiye’de İçin LEI Yapısı MERSIS • Yeni Türk Ticaret Kanunu ile devreye giren bilişim uygulamaları kapsamında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) Projesi 1 Ocak 2013 tarihinde tüm Türkiye'de uygulamaya geçecek olup, ticaret sicil işlemlerinin elektronik ortamda gerçekleştirileceği MERSİS ile manuel olarak tutulan ticaret sicil bilgileri merkezi bir veri tabanına taşınacaktır. • Önceki adı Merkezi Tüzel Kişilik Bilgi Sistemi olan sistem, bu ismin projenin kapsamını tam olarak karşılamaması sebebiyle Merkezi Sicil Kayıt Sistemi olarak değiştirilmiştir. • Bu projede ticaret sicil kapsamındaki bütün işletmeler tekil, anahtar, benzersiz bir numarayla takip edilecektir. • Sözkonusukod uluslararası LEI standardına uyumlu olyıp, uyarlama ve Türk LEI’ların uluslararası veri tabanında paylaşılması gerekmektedir. • MERSIS • Şahısşirketleriiçin TC kimliknosunuiçeren, tüzelkişilerdevergikimliknosunuiçeren16 naneli bir numaradır. • Örnek MERSIS: 1234567891234567 • LEI Kodu • ISO standardı ’’ISO 17442:2012’’ dir. 20 haneden oluşacak olan bu kodun ilk 18 hane alfa-nümerik, son 2 hanede kontrol hanesi olacaktır. • Örnek LEI kod çalışması: TRLEI999999999999901 (13 hanesi TC Kimlik/Vergi no içerecek şekilde) TR 123456789 1 2 3 4 5 6 7 0 1 (16 hanesi MERSİS tarafından üretilen 16 haneli kod) AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

TakasbankNumaralandırma Hizmetleri AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

Takasbank Uluslararası Numaralandırma Hizmetleri Takasbank, SPK tarafından Türkiye’de ihraç edilen menkul kıymet ve diğer finansal araçlara ISIN (ISO 6166) ve CFI (ISO 10962) kodu tahsis etmek üzere görevlendirilmiş ulusal numaralandırma kuruluşudur. Takasbank, TSE adına Türkiye’yi temsilen ISO TC68/SC4 çalışmalarına katılmaktadır. Takasbank aynı zamanda, ISO TC68/SC 4 komitesi tarafından yürütülen menkul kıymet ve diğer finansal araçlara ilişkin standartları izlemek, standartların geliştirilmesine katkıda bulunmak ve ülkemizde de bu standartların uygulanmasını sağlamak amacıyla kurulan Türkiye Ulusal Piyasa Çalışma Grubu’nun (MTC43 Ayna Komitesi-Türkiye) başkanlığını yürütmektedir. Takasbank, ANNA-Ulusal Numaralandırma Kuruluşları Birliği’nin üyesidir. Takasbank, 2001 yılında tüm dünyada tahsis edilen ISIN ve CFI kodlarının konsolide edildiği ASB-ANNA Service Bureau elektronik platformunun aktif kullanıcısı ve ASB Teknik Komite üyesidir. AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

ISIN KULLANIMI • İhraççı öncelikle yapacağı ihraç ile ilgili SPK kurul kaydına alınmalıdır. • Takasbank’a başvuru sürecinde ihraç yapılacak menkul kıymet ile ilgili doldurulması gereken dökümanlar ihraççıya gönderilir. • Menkul kıymet türüne göre halka arz sirküleri,ana sözleşme ve ihraç ile ilgili bir dilekçe ile Takasbank’a başvurulur. • Yapılacak ödeme sonrasında ISIN kodu tahsisi yapılır ve ihraççıya ile ilgili kuruluşlara iletilir. AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

Takasbank ISIN Tahsisleri • Türkiye’de son yıllarda finansal araç çeşitliliğinin giderek artması ve sermaye piyasalarının artan performansıyla tahsis edilen ISIN sayısı 3 katına çıkmıştır. • Türev araçlara yönelik piyasaların gelişimi paralelinde ISIN ihraç tahsisi daha hızla artacaktır. AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

TEŞEKKÜRLER Takasbank Şişli Merkez Mahallesi Merkez Caddesi No:6 34381 Şişli İstanbul +90 212 315 25 25 international@takasbank.com.tr AYNA Komitesi Çalışma Grubu Toplantısı-21/11/2012

ULUSLARARASI STANDARTLAŞTIRMA ÇALIŞLARINDA GELİŞMELER Dr. Necla İLTER KÜÇÜKÇOLAK (21/11/2012)