UZM.DR SEVDA GÜRSEL Serdivan İlçe Sağlık Müdürü

1. SAKARYA SERDİVAN İLÇE SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 1-7 HAZİRAN İYOT YETERSİZLİĞİ HASTALIKLARININ ÖNLENMESİ HAFTASI UZM.DR SEVDA GÜRSEL Serdivan İlçe Sağlık Müdürü

2. TARİHÇE Ülkemizde 1968 yılında başlayan tuzun iyotlanması çalışmaları, 1994 yılında başlayan ulusal “İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi ve Tuzun İyotlanması Programı” ile hız kazanmıştır. Eğitim, yasal düzenleme, bilgilendirme, bilinçlendirme, izleme ve denetimler ile iyotlu tuz kullanımında artış görülmüştür. Yasal değişiklikler yapılarak 1999 yılından itibaren iyotsuz sofra tuzunun üretimi ve satışı yasaklanmıştır.

3. 1995 yılında programın başlangıcında iyotlu tuz tüketim oranı % 18.2 iken, 2003 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmasına (TNSA) göre, aynı oranın %70’ e ulaştığı görülmüştür. 2008 TNSA ise bu oranın  %85’ e ulaştığını göstermektedir. Kırsal alanda hane halkının %71,5’u iyotlu tuz kullanırken, kentlerde bu oran %90’a çıkmaktadır. Bu sonuçlar dünyada söz konusu programı uygulayan ülkeler içinde başarı sıralamasında ön sıralarda yer almamıza neden olmuştur. 1998 yılında Türk Gıda Kodeksi'nde sofra tuzlarının iyotlu olarak üretilmesi yasal zorunluluk haline getirilmiştir!

4. TUZ ÜLKEMİZ İÇİN ÇOK ÖNEMLİDİR • Açık yaraya tuz ekilmez • Üzerine tuz biber ekmek • Çorbada tuzu bulunmak • Yaraya tuz basmak • Tadı tuzu kalmamak • Azı karar çoğu zarar • Tuzu kuru

5. TUZ NEDİR? Tuz : Ana maddesi sodyum klorür olan ham tuzdan insan tüketimine uygun nitelikte üretilen tuzlardır.

6. İYOT Vücudumuza yeterli iyot bulunan toprakta yetişen yiyecekler, deniz ürünleri ve içtiğimiz su ile aldığımız yaşam için çok önemli bir mineraldir SAĞLIKLI YAŞAM

7. İYOT NİÇİN ÖNEMLİDİR? İyot; Boynumuzdaki Tiroid bezinde yapılan TİROİD HORMON’ larının yapımında kullanılmaktadır Tiroid Hormonu; • Vücut ısı ve enerjisinin devamını sağlar, • İç organların işlevlerini düzenler, dolayısıyla normal büyüme ve gelişmeyi sağlar , • Beyin ve sinir sisteminin çalışmasını, zeka gelişimini sağlar, • Kas dokularının işlevlerini tam yapabilmelerini , dolaşımın düzenli olmasını sağlarlar.

8. İYOT YETERSİZLİĞİ Dünya’da Önlenebilir Zeka Geriliği ve Beyin Hasarında Tek Temel Nedendir

9. İYOTU YETERSİZ ALIRSAK; ANNENİN YETERSİZ İYOT ALIMI SONUCU OLARAK; • Ölü doğum • Düşük • Doğuştan olan anomaliler GÖRÜLEBİLİR

10. İYOTU YETERSİZ ALIRSAK; BEBEK VE ÇOCUKLARDA; • Zihinsel fonksiyon bozuklukları • Sağırlık-dilsizlik • Cücelik • Okul başarısında düşüklük • Büyüme geriliği

11. Çocuklarda İyot Eksikliği Çocuklarda Yaşam Süresi IQ 13,5 puan

12. Kretinizm Beyin hasarı Hipotiroidiye bağlı enerji kaybı • İyot Yetersizliği Piramidi • Görünür etki kretinizm (zeka geriliği)ancak %10 • En az %90 sonuç ise gizlidir.

13. Beyin gelişimi Beyin gelişiminin her aşamasında tiroid hormonu gereklidir

14. Beyin gelişimi İyot yeterli beyin İyot yetersiz beyin

15. İyot Yetersizliği ve Zeka Zeka IQ Ortalama düşüş 13.5 puan

16. İYOTU YETERSİZ ALIRSAK YETİŞKİN GUATR Beyin fonksiyonlarında azalma

17. İYOT GEREKSİNMESİ Yaşam boyu 1 tatlı kaşığı

18. İYOTLU TUZ İyot yetersizliği hastalıklarının önlenmesinde en etkin yoldur.

19. İyotlu Tuz ile; İyot Yetersizliği Hastalıkları Önlenebilir, fakat tedavi edilemez.

20. Kolay uygulanabilen, etkisi hızlı ve en uygun yöntem • TUZUN İYOTLANMASIDIR Günümüzde en fazla 5-6 gr/gün tuz tüketimi önerilmektedir.

21. Tuzdaki iyottan daha fazla yararlanmak için; • Renkli, kapaklı bir kapta veya dolap içinde ışık almayacak şekilde saklanmalıdır. • Saklandığı yer kuru olmalıdır. • Tuz içinde bulunan iyodun yemek pişerken kaybolmaması için yemek ateşten indirilirken konulmalı veya sofrada yerken ilave edilmelidir.

22. Sonuç • İyot eksikliği Hastalıklarının Önlenebilir bir sorun olduğu unutulmamalıdır. • Sadece iyotlu tuz kullanımını sağlayarak toplumumuzu önemli bir halk sağlığı sorunu olan İyot Yetersizliği Hastalıklarından koruyabiliriz.

23. YEMEĞİNİZE İYOTLU TUZ VÜCUDUNUZA SAĞLIK KATIN TEŞEKKÜRLER