ZAPACH PIENIĘDZY

1. ZAPACH PIENIĘDZY Projekt „Rozwój przez kompetencje” Grupa 96/4_p_g1

2. Historia pieniądza W kulturach pierwotnych pojęcie pieniądza jako osobnego środka płatniczego nie istniało. Podstawowym sposobem nabywania dóbr był barter, czyli wymiany na zasadzie przedmiot za przedmiot. Jeden towar wymieniano za inny o niekoniecznie takich samych właściwościach. Szybko jednak zorientowano się, iż nie zawsze taka wymiana towarami była sprawiedliwa, gdyż wartość przedmiotów często nie była taka sama i nie prowadziła do zaspokojenia wszystkich potrzeb. Bezpośrednia wymiana towaru na towar była również uciążliwa.

3. Z czasem więc wprowadzono tzw. pośredników wymiany, którymi zwykle były: sól, zboże, skóry itp. Dobra te były podzielne, trwałe, jednorodne i rzadko występujące. Były to przedmioty ułatwiające zaspokojenie podstawowych potrzeb biologicznych, dlatego też szybko ten sposób wymiany za owe dobra przyjął się w ówczesnym świecie. Poza tym towary owe można było swobodnie dzielić, a także ich trwałość użytkowa była zadowalająca, co skutecznie wpłynęło na akceptacje "pierwotnego pieniądza”

4. z biegiem czasu miejsce produktów konsumpcyjnych zajęły metale - najpierw nieszlachetne (brąz, miedź, żelazo) potem szlachetne (srebro, złoto) oraz rzadziej platyna. Metale gwarantowały trwałość użytkową oraz wartość dlatego też stały się formą pieniądza. Od wprowadzenia metali (głównie szlachetnych), jako formy pieniądza wykształciło się pojęcie "pieniądz".

5. Jednak z biegiem czasu, metale zaczęły być uciążliwe. Wymiary metali nie zawsze były takie same, a sztaby złota czy srebra zwykle były dużych rozmiarów, a ważenie i dzielenie ich na mniejsze kawałki (pieniądz odliczany) zwykle zajmowało wiele czasu. Pojawiła się więc praktyka by te sztabki złota, czy srebra lub innych metali szlachetnych dzielić, co okazało się trafne. Zaczęto owe metale rozdrabniać na małe kawałki, które zwykle przyjmowały kształt pełnych lub spłaszczonych kulek.

6. monety • Monetę wynaleziono w VII w. p.n.e. w kręgu cywilizacji greckiej: w Lidii, położonej na zachodnich wybrzeżach Azji Mniejszej (dziś Turcji), oraz w Argolidzie (Peloponez), państwie Fejdona, do którego należała też bogata w pokłady srebra wyspa Egina. • Za twórców monet też uważa się kupców fenickich

7. Moneta z lidii Lidyjskie monety z VII i VI wieku p.n.e. są wykonane z elektronu, po jednej stronie widać na nich wizerunki byka i lwa, a po drugiej kwadratowe wgłębienie spowodowane niedoskonałą jeszcze techniką bicia.

8. Banknot (kwit bankowy) • Banknot to pieniądz papierowy emitowany przez centralny bank emisyjny. Jest to pieniądz symbolizujący określoną wartość niepokrytą w jego wartości materialnej. • Pierwsze banknoty pojawiły się w Chinach w IX w. n.e., w Europie pierwsze banknoty pojawiły się w XVII wieku. Okazało się, że banknoty są znacznie wygodniejsze w użyciu od złotych czy srebrnych monet, można ich więc było emitować więcej niż wynikało to z pokrycia w kruszcu.

9. Pierwsze polskie banknoty, zwane wtedy biletami skarbowymi, puszczono w obieg 16 sierpnia 1794 r. w Warszawie w czasie insurekcji kościuszkowskiej, w trakcie trwania oblężenia miasta przez wojska rosyjskie. Bilet skarbowy z 1794 r., drukowany w Warszawie i emitowany podczas insurekcji kościuszkowskiej, wartości 4 złotych polskich.

10. Podstawowe rodzaje pieniądza pieniądz zdawkowy (gotówkowy) pieniądz kruszcowy pieniądz metalowy (monety – bilon) pieniądz papierowy (banknoty)

11. pieniądz rozrachunkowy (bezgotówkowy) czeki karty płatnicze i kredytowe pieniądz bankowy pieniądz elektroniczny bony obligacje weksle

12. Pieniądz elektroniczny • Obecnie popularnym środkiem płatniczym staje się pieniądz elektroniczny. Istota tej formy płatniczej polega na zapisie w pamięci komputera rachunków bankowych, a wpłaty, wypłaty, rozliczenia są realizowane za pomocą kart magnetycznych. Regulowanie płatności finansowych za pomocą kart magnetycznych może następować wprost z domu, możemy płacić w sklepach, stacjach paliw, a także za pomocą bankomatów możemy wyciągać gotówkę z naszego konta bankowego.

13. Ekonomiczne funkcje pieniądza • cyrkulacyjna (transakcyjna) Pieniądz jest powszechnym "środkiem wymiany" w transakcjach kupna-sprzedaży. • obrachunkowa (miernik wartości towarów) Pieniądz jest „miernikiem wartości”. Przy pomocy pieniądza możliwe jest wyrażenie wartości innych towarów (w postaci cen towarów w jednostkach pieniężnych).

14. płatnicza Pieniądz jest "środkiem płatniczym". Dzieje się tak dlatego, że zapłata za towar lub usługę nie musi następować natychmiast po ich dostawie. • tezauryzacyjna Funkcję "środka przechowywania wartości (tezauryzacji)” pieniądz spełnia wtedy, gdy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży towarów lub usług nie są przeznaczane na zakup innych towarów lub pokrycie zobowiązań, lecz są przechowywane (oszczędzane).

15. Narodowy bank polskinbp Polski bank centralny z siedzibą w Warszawie. Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP. Od 2010 r. prezesem NBP jest Marek Belka

16. Zadania nbp wyłączne prawo emitowania (wprowadzaniu i wycofaniu z obiegu) znaków pieniężnych RP, organizowanie rozliczeń pieniężnych, prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi, prowadzenie działalności dewizowej, prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa,

17. regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie, kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego, opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej.

18. 1 stycznia 1995 r. NBP przeprowadził denominację złotego. Denominacja – reforma pieniężna, polegająca na zastąpieniu dotychczasowej waluty  narodowej nową, bez ingerencji w kurs walutowy. W przeliczeniu 1 nowy złoty odpowiada 10 000 starych złotych.

19. Dewaluacja – reforma pieniężna, która polega na administracyjnym obniżeniu sztywnego kursu waluty narodowej wobec innych walut przez narodowy bank centralny, np. w celu poprawienia bilansu płatniczego. 

20. bank • Bank – osoba prawna wykonująca działalność gospodarczą, polegającą na przyjmowaniu depozytów, udzielaniu kredytów, wydawaniu instrumentów pieniądza elektronicznego oraz innych czynności, określonych przepisami ustawy Prawo bankowe i wymienionych w statucie banku.

21. Nazwa "bank" pochodzi od włoskiego słowa banco, oznaczającego ławkę, przy której pracowali włoscy handlarze zajmujący się przekazywaniem monet kruszcowych od jednych klientów do drugich.

22. czynności zastrzeżone wyłącznie dla banków (tzw. czynności bankowe sensu stricto): • przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub w określonym dniu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów, • tworzenie i prowadzenie rachunków bankowych, • udzielanie kredytów, • udzielanie gwarancji i potwierdzanie akredytyw, • emisja bankowych papierów wartościowych, • organizowanie rozliczeń pieniężnych, • emitowanie instrumentów pieniądza elektronicznego, • inne czynności, które mocą przepisów prawa zostały zastrzeżone wyłącznie dla banków,

23. czynności dozwolone także niektórym podmiotom niebankowym (tzw. czynności bankowe sensu largo): • udzielanie pożyczek pieniężnych • udzielanie poręczeń • operacje wekslowe i czekowe, których przedmiotem są warranty (kwoty rozliczenia między emitentem a uprawnionym właścicielem) • terminowe operacje finansowe • nabywanie i zbywanie wierzytelności (wierzytelności wymagalne mogą być sprzedawane w drodze przetargu lub na podstawie oferty publicznej) • czynności zlecone w związku z emisją papierów wartościowych • przechowywanie przedmiotów, papierów wartościowych, usługi polegające na udostępnianiu skrytek sejfowych

24. Podstawowe rodzaje banków w systemie bankowym to: • bank centralny, • banki operacyjne (komercyjne, świadczące usługi tzw. klientowi masowemu): • banki uniwersalne; • banki wyspecjalizowane (np. hipoteczne, inwestycyjne, wspierające budownictwo mieszkaniowe, itp.).

25. Istnieje także podział banków ze względu na prawną formę działalności: • banki państwowe (przedsiębiorstwa państwowe), • banki spółdzielcze (spółdzielnie), • banki w formie spółek akcyjnych.

26. Bankowość elektroniczna • forma usług oferowanych przez banki, polegająca na umożliwieniu dostępu do rachunku za pomocą urządzenia elektronicznego: komputera, bankomatu, terminalu POS, telefonu (zwłaszcza telefon komórkowego) i linii telekomunikacyjnych. • Zależnie od wykorzystanych rozwiązań umożliwia wykonywanie operacji pasywnych (np. sprawdzanie salda i historii rachunku) oraz aktywnych (np. dokonanie polecenia przelewu, założenie lokaty terminowej).

27. Porównanie ofert wybranych banków

28. Źródła informacji • Strony internetowe • „Polubić banki. Moje finanse”, Warszawa 2005 • B. Stańda, B. Wierzbowska, Przedsiębiorczość, Warszawa 2002 • Oferty bankowe

29. DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ