TÜRK EXIMBANK’IN İHRACATÇILARI KUR RİSKİNDEN KORUMA ÖNERİSİ

1. TÜRK EXIMBANK’IN İHRACATÇILARI KURRİSKİNDEN KORUMA ÖNERİSİ OPSİYON SÖZLEŞMELERİ HAZİRAN 2013

2. NEDEN OPSİYON SÖZLEŞMELERİ ? • Bilindiği üzere kur riskine karşı kendini korumayan ihracatçılarımız kâr yapmayı düşünürken, dövizlerini bozdurdukları dönemde kurun düşmesi durumunda zarar bile edebilmektedirler. Örneğin, ihracat işlemlerinden yüzde 5 kâr hedefleyen bir ihracatçı, Bankamızdan yüzde 1 civarında bir primle opsiyon hizmeti satın alırsa, yüzde 4 oranında kârını garanti etmiş olur. Opsiyon kullanılmaması halinde ise yüzde 5’lik kârı sıfırlanabilir, hatta zarar bile edebilir. Rasyonel davranan bir ihracatçının bu tür önlemleri alması kendi lehine olacaktır. 2

3. OPSİYON SÖZLEŞMELERİNDE • TÜRK EXİMBANK’IN ROLÜ • Bankamızın amacı, ticari bankalar aracılığıyla opsiyon hizmetine ulaşamayan ve bu konuda yeterli bilgisi olmayan ihracatçı KOBİ’lerimize söz konusu hizmeti verebilmektir. 3

4. OPSİYON SÖZLEŞMELERİ • Opsiyon alana (opsiyon primi ödeyen tarafa) yükümlülükgetirmeyenancak opsiyon satana (opsiyon primini alan tarafa) yükümlülük getiren birsözleşmedir. • Avantajları • Döviz riskine karşı birebir koruma • Kurdaki aleyhte değişikliklerden etkilenmeme • Spotta lehte gelişen hareketlerden faydalanma • Dezavantaj • Opsiyon hakkı kullanılsın veya kullanılmasın işlemin bağlandığı gün opsiyon primi ödenir. 4

5. İHRACATÇI-TÜRK EXIMBANK AÇISINDAN OPSİYON SÖZLEŞMELERİ İhracatçı :Döviz Satma Hakkını Satın Alır. Prim Öder. Türk Eximbank :Döviz Satın Alma Yükümlülüğü vardır. Prim Tahsil Eder. İHRACATÇI TÜRK EXIMBANK OPSİYON SÖZLEŞMESİ • Opsiyonu kullanma hakkına sahiptir. • Prim öder. • Opsiyonun Gerekliliklerini Yerine Getirmekle Yükümlüdür. • Prim tahsil eder. 5

6. OPSİYON SÖZLEŞMELERİ (örnek) • Haziran 2013 • Spot Kur : 2,52 Euro/TLOpsiyon sözleşmesi imzalanır. • Euro 1 mio tutarındaki ihracat alacağını kur riskine karşı korumak isteyen ihracatçı Türk Eximbank ile 3 ay vadeli, kullanım fiyatı 2,52 Euro/TL olan bir opsiyon sözleşmesi satın alarak karşılığında %1,78 prim (TL 44.856) öder. • 3 ay sonra • Spot Kur : 2,75 Euro/TL İhracatçı opsiyonunu kullanmaz. • Piyasada kur Euro/TL 2,75 iken ihracatçı Türk Eximbank ile imzaladığı opsiyondan doğan hakkını kullanmayarak dövizini Euro/TL 2,52 yerine Euro/TL 2,75 seviyesinden piyasada satar. İhracatçının zararı sadece ödediği prim tutarı olan TL 44.856 ile sınırlıdır. • Spot Kur : 2,25 Euro/TL İhracatçı opsiyonu kullanır. • Piyasada kur Euro/TL 2,25 iken ihracatçı Türk Eximbank ile imzaladığı opsiyondan doğan hakkını kullanarak dövizini Euro/TL 2,52 seviyesinden Türk Eximbank’a satar. İhracatçının karı ((2,52-2,25)*1 mio)-44.856=TL 225.144 6

7. OPSİYON SÖZLEŞMELERİNİN İŞLEYİŞİ Haziran 2013 PRİM ÖDER (TL 44.871) TÜRK EXIMBANK OPSİYON KULLANIM FİYATI (3 AYLIK) Euro 1,000,000 Euro/TL = 2,52 İHRACATÇI PUT OPSİYON SATAR 3 AY SONRA TL 2,250,000 PİYASA İHRACATÇI Euro 1,000,000 PİYASA FİYATI Euro/TL =2,25 OPSİYON KULLANILIR TL 270.000 TÜRK EXIMBANK NET KAR:((2,52-2,25)*1 mio)-44.871 = TL 225.129 Euro 1,000,000 PİYASA FİYATI Euro/TL = 2,75 İHRACATÇI OPSİYON KULLANILMAZ PİYASA TL 2,750,000 NET ZARAR: TL 44.871

8. KAR/ZARAR (TL) KAR 2,4751 2,52 2,25 EUR/TL KURU BAŞABAŞ NOKTASI KULLANIM FİYATI PRİM (44.871) OPSİYON SÖZLEŞMELERİ İHRACATÇININ KAR-ZARAR DURUMU 8

9. DÖVİZ KURU PUT OPSİYONU SATIŞ İŞLEMİNDEN KİMLER YARARLANABİLİR? Döviz kuru put opsiyonu satış işleminden, Ekonomi Bakanlığı kayıtlarından son 1 yıl içinde ihracat yaptığı teyit edilen ve Türk Eximbank’ta kayıtlı firma bilgileri olan tüm ihracatçılar yararlanabilir. 9

10. OPSİYON SÖZLEŞMELERİ MÜRACAAT ŞEKLİ • KAYITLI FİRMALAR • Bankaya 2 nüsha halinde imzalanmış (her bir sayfası imzalanıp kaşelenecek) “Put Opsiyonu Çerçeve Sözleşmesi” nin orijinal nüshasını, • Sözleşmede imzası bulunan şirketi temsil ve ilzama yetkili kişilere ait 6 aydan eski olmamak kaydıyla noter tasdikli imza sirkülerini, • Bankamızın Hazine Müdürlüğü’ne elden veya posta-kurye ile teslim eder. • Banka entegre sisteminde kayıtlı firmalardan “Put Opsiyonu Çerçeve Sözleşmesi” dışında başka bilgi veya belge talep edilmez. 10

11. OPSİYON SÖZLEŞMELERİ MÜRACAAT ŞEKLİ • KAYITLI OLMAYAN FİRMALAR • “Firma BilgiFormu”nu bilgisayarda dolduran İhracatçı, ilgili formu kaşeleyipimzaladıktansonrae-posta (istihbarattalep@eximbank.gov.tr ) veya faks (216-666 58 86) aracılığıyla İstihbarat Müdürlüğü’ne iletir. • 2 nüsha halinde imzalanmış (her bir sayfası imzalanıp kaşelenecek) “Put Opsiyonu Çerçeve Sözleşmesi” nin orijinal nüshasını ve • Sözleşmede imzası bulunan şirketi temsil ve ilzama yetkili kişilere ait 6 aydan eski olmamak kaydıyla noter tasdikli imza sirkülerini, Hazine Müdürlüğü’ne elden veya posta-kurye ile teslim eder. • İhracatçı firma, “Firma Bilgi Formu”nda yer alan bilgilerde herhangi bir değişiklik olduğunda Bankaya bildirmekle yükümlüdür. 11

12. İHRACATÇI FİRMA LİMİTİ NE KADARDIR? Bir firmanın taşıyabileceği maksimum risk bakiyesi,ihracatçı firmanın Ekonomi Bakanlığı kayıtları baz alınarak son 1 yıl içinde gerçekleştirdiği ihracat tutarının aşılmaması kaydıyla 5 milyon ABD Dolarıdır.  • Bir ihracatçının put opsiyon işlemi için talep edebileceği minimum işlem tutarı 50.000 ABD Doları veya 35.000 Euro, 30.000 GBP olup, bunun üzerindeki işlem tutarları 5.000’in katları şeklinde olmalıdır. 12

13. Güncel Fiyatlar 13