REHBERLİK DERSİ

1. REHBERLİK DERSİ Doç. Dr. DİĞDEM MÜGE SİYEZ

2. REHBERLİKTE TEMEL KAVRAMLAR

3. Eğitimin Amacı • Bedence ve ruhsal yönden sağlıklı topluma etkili bir şekilde uyabilen insanlar yetiştirmektir. • Edilgen Uyum * Etken Uyum

4. Özetle Eğitimin Amacı Bireyi Kendisi için yetiştirmek Bireyi toplum için yetiştirmek • Toplumun düzenini sağlayacak • iyi bir insan ve vatandaş • olarak yetiştirmek • Nitelikli insan gücü • iş yaşamında esnek, gelişmeye • açık, yaratıcı ve verimli • olabilecek davranışlar • kazandırmak • İyi bir meslek sahibi • Yapmak • Toplumsal uyumunu • Sağlamak • -kendisini geliştirebilmesi • İçin fırsatlar sunmak

5. KPSS 2006 • Bireyi çok yönlü olarak geliştirmeye dayanan psikolojik danışma ve rehberlik sürecinin öğrenci açısından anlamı aşağıdakilerden hangisi olabilir? • Çevresiyle iş birliği kurma • Toplum beklentilerine cevap verme • Kendini anlama ve değerlendirme • Hedefleri yükseltme • Kişisel sınırlarını zorlama

6. Kpss 2007 • Öğrencisinde olumlu bir benlik algısı geliştirmeyi hedefleyen bir öğretmen aşağıdakilerden hangisinden kaçınmalıdır? • Öğrenciye karşı kabul edici davranmaktan • Öğrencinin üstün yanlarını ona bildirmekten • Öğrenciye davranışları için gerçekçi geribildirim vermekten • Öğrencinin başarılarını desteklemekten • Öğrencinin yaşıtlarına göre eksik yönlerini bildirmekten

7. Kpss 2008 • D

8. Geleneksel Eğitim Anlayışı Öğretim ve Yönetim Çağdaş Eğitim Anlayışı Öğretim Yönetim Öğrenci Kişilik Hizmetleri Çağdaş Okul Yapısı

9. ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK • Çağdaş örgün eğitimin bölünmez bir parçası, • öğretim ve yönetim faaliyetlerinden ayrı • ancak • onlara paralel olarak işlev gösteren hizmetler grubudur.

10. -Sağlıkla ilgili önlemler • Almak • Sağlık eğitimi verme • Sağlık kontrolleri ve • Taramalar • - Tedavi hizmetleri • Psikolojik danışma • oryantasyon • Bireyi tanıma • Bilgi toplama ve yayma • yöneltme yerleştirme • İzleme değerlendirme • Müşavirlik • Araştırma geliştirme • -burs, kredi • Ek görev, iş • Barınma hizmetleri • beslenme hizmetleri • Ulaşım hizmetleri • Yetiştirme çalışmaları • özel yetenekleri geliştirme • Kaynaştırma eğitimi • -boş zaman eğitimi • İlgilere göre çeşitli etkinlikler • Planlama • geziler • Müze eğitimi

11. rehberlik • Bireyin en verimli şekilde gelişmesini ve doyum verici uyumlar sağlamasında gerekli olan tercihlerini, yorumları planları yapmasına ve kararları vermesine yarayacak bilgi ve becerileri kazanması ve bu tercih ve kararları yürütmesi için bireye yapılan sistemli ve profesyonel bir yardımdır (Tan, 1992). • Bireye kendini anlaması, çevredeki olanakları tanıması, ve doğru kararlar vererek özünü gerçekleştirebilmesi için yapılan sistematik ve profesyonel yardım sürecidir (Kuzgun, 1992) • Kendini anlaması, problemlerini çözmesi gerçekçi kararlar alması kapasitesini geliştirmesi çevresine dengeli ve sağlıklı bir uyum yapması ve böylece kendini gerçekleştirmesi için uzaman kişilerce yapılan psikolojik yardımlardır (Koğlu, 1994)

12. REHBERLİK TANIMINDAKİ ORTAK ÖĞELER • Reh. Hiz. Öğrencinin gelişmesini ve uyumunu sağlamaya yöneliktir. • Bu yardım sistemli olarak ve profesyonel düzeyde sunulmalıdır • Rehberlik bir süreçtir. Çeşitli aşamaları içerir ve süreklilik gösterir.

13. REHBERLİĞİN AMACI • Rehberliğin en temel amacı bireyin kendini gerçekleştirmesine yardımcı olmaktır. • Bu amaca ulaşabilmek için ise; • Bireyin kendini tanımasına (ben kimim? Özelliklerim nelerdir? Güçlü ve zayıf yanlarım? İlgi ve eğilimlerim? İhtiyaç ve problemlerim neler) • Kendini anlaması ve kabul etmesi • Bulunduğu çevreyi ve ortamı tanıma • Ben ne yapabilirim? Ne yapmalıyım? • KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME

14. Kpss 2011 • b

15. Hümanist yaklaşıma göre insanlar gelişimlerini olumlu yönde sürdürmeye güdülenmişlerdir. İnsan kendi başına kaldığında hayatın yükü altında ezilmezse kendini tatmin eden bir varoluş noktasına doğru ilerler. • Kendini Gerçekleştirme • Maslow • Potansiyelini tam olarak kullanma • Carl Rogers

16. ABRAHAM MASLOW(1908 – 1970) • Maslow sağlıklı bir kişiliğin gelişebilmesi için gerekli olan ihtiyaçlardan oluşan bir ihtiyaçlar hiyerarşisi ortaya koymuştur. • İnsan davranışlarına yön veren ve güdüleyen insanların ihtiyaçlarıdır. • Bazı istisnalar dışında alt kademelerde bulunan ihtiyaçlar giderilmeden üst kademelerdeki ihtiyaçların kişiyi davranışa sevk etmediği , tatmin edilen bir ihtiyacın motive edici unsur olmaktan çıktığı ve yerini tatmin edilmemiş daha üst seviyedeki ihtiyaca bıraktığı kabul edilmektedir.

17. MASLOW, Güdülenme ve Gereksinimler Hiyerarşisi Yetersizlik Güdüsü Gerek duyulan bir nesnenin eksikliğinden kaynaklanır. Açlık, susuzluk vb Gerek duyulan nesne elde edildiğinde yetersizlik güdüleri doyuma ulaşır. Büyüme gereksinimi Karşılık beklemeden sevmek, kişinin kendini gerçekleştirmesi Gerek duyulan nesne elde edildiğinde tatmin olmaz, Gereksinim artarak devam eder.

18. (Maslow’un Gereksinimler Hiyerarşisi)

19. Yaşamak için yeteri kadar yemek ve su bulmak akranlarının saygısını kazanmanın önüne geçer.

20. Özellikle geleceği kestiremediğimizde ya da politik ve toplumsal istikrar tehdit altında olduğunda bu gereksinim daha belirgin hale gelir.

21. Kpss 2009 • b

22. İnsanların işi,

26. KPSS 2006 • Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin en genel amacı bireyin kendini gerçekleştirmesine yardım etmektir. Kendini gerçekleştirme ise bireyin tüm gizil gücünü kullanabilmesi verimli ve mutlu olması anlamına gelmektedir. • Kendini gerçekleştirmede başarılı olmuş bir bireyde, I. Giriştiği tüm işlerde başarılı olma II. İnsanlarla ve çevreyle ilgili olma III. Daima mutlu olma IV. Zamanı iyi kullanma V. Geçmişten çok geleceğe dönük olma Özelliklerinden hangisinin bulunması beklenir? • I, II, IV • b. I, IV, V • c. II, III, V d. II, IV, V e. III, IV, V

27. Kpss 2007 • Maslow’un “ihtiyaçlar hiyerarşisi”nin en üst basamağında “kendini gerçekleştirme ihtiyacı” yer almaktadır. • Aşağıdakilerden hangisi kendini gerçekleştirmiş bireylerin ortak özelliklerinden biri değildir? • Belirsizliğe katlanabilme • Başkalarını olduğu gibi kabullenme • Bağımsız ve özerk olma • Sorunlar üzerine yoğunlaşma • Sadece kendi mutluluğu ile ilgilenme

28. Kpss 2008 • b

29. KPSS 2008 • A

30. Rehberliğin İlkeleri • Birey seçme özgürlüğüne sahiptir. • İnsan saygıya değer bir varlıktır • Gönüllülük esasına dayanır. • Öğrenciyi merkez alan bir eğitim sistemi öngörür. • İşbirliği esastır • Öğrenciyi her yönü ile tanımak gerekir. • Süreklilik esastır • Gizlilik esastır • Tüm öğrencilere yönelik bir hizmettir. • Okulun amaç ve ihtiyaçları belirleyicidir. • Rehberlik hizmetleri, planlı programlı, örgütlenmiş ve profesyonel düzeyde sunulur. • Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri hem bireye hem topluma karşı sorumludur.

31. KPSS 2006 • Aşağıdakilerden hangisi rehberlik anlayışının temelini oluşturan ilkelerden bir değildir? • Öğrenci merkezlilik • Profesyonellik • Kurumun amaç ve ihtiyaçlarına uygunluk • Gönüllülük • koruyuculuk

32. Kpss 2006 • Aşağıdakilerden hangisi okul psikolojik danışmanı için uygun bir yaklaşım değildir? • A. Danışana seçeceği mesleği empoze etmek • B. Danışanın içinde yaşadığı ortama uyum sağlamasını desteklemek • C. Danışanın sosyal ilişkilerini geliştirmesine yardım etmek • D. Danışanın kendini gerçekleştirme potansiyeline inanmak • E. Danışanın zayıf ve güçlü yönlerini fark etmesini sağlamak

33. KPSS 2007 • Psikolojik danışma yardımı alan kişiye “balık vermektense balık tutmayı öğretmek” onun daha güçlü olması ve ileride ortaya çıkabilecek sorunları çözmede yeterli hale gelmesi için doğru bir yaklaşımdır. • Bu anlayış aşağıdaki rehberlik ilkelerinden hangisi ile doğrudan ilişkilidir? • Gönüllülük ilkesi • Bireyin seçme özgürlüğü • İnsana saygı • Bireysel farklılıklara saygı • Özerklik ilkesi

34. KPSS 2007 • Aşağıdakilerden hangisi bir sınıf rehber öğretmeninin rehberlik etkinliklerinde uyması gereken ilkelerden bir değildir? • Öğrencilerin özel hayatlarını açığa çıkaracak bilgilerin sınıf ortamında paylaşılmasını engellemek • Sınıftaki tüm öğrencilere etkinliklere katılımının zorunlu olduğunu bildirmek • Etkinlik sürecinde öğrencilerin birbirleriyle paylaşımlarının tartışmaya dönmesini önlemek • Grup etkinliklerinde grupların ve rollerin her seferinde aynı öğrencilerden oluşmamasına dikkat etmek • Hazırlık yapılması gereken etkinliklerde öğrencileri önceden bilgilendirmek ve hazırlanmaları için süre vermek

35. KPSS 2008 • CEVAP C

36. Kpss2008 • c

37. Kpss 2009 • b

38. Kpss 2009 • D

39. Kpss 2010 • b

40. Kpss 2010-i • c

41. Kpss 2011 • d

42. Kpss 2011 • b

43. PDR HİZMETLERİNİN DAYANDIĞI TEMELLER • Psikolojik Temeller • Bireysel farklılıklar • Bireyin duygusal yönüne verilen önemin artması • Kişilik gelişimine verilen önemin artması • Sosyolojik Temeller • Kültür boşluğu • Yabancılaşma • Kuşak çatışması • Meslek yapısında ve iş yaşamındaki dğeişiklikler • Felsefi Temeller (Bireyci ve Toplumcu görüşler)

44. REHBERLİK İLE İLİŞKİLİ ALANLAR Sosyal Psikoloji Psikoloji Sosyoloji Ekonomi Antropoloji Eğitim Bilimleri

45. Öğretim Gruplara akademik alanla ilgili bilgi ve beceri kazandırma Ölçme değerlendirme vardır Disiplin vardır Bireyin dış dünyasına yönelik Toplumsal değerler Zorunluluk Gizlilik yoktur Öğretmenler tarafından tek başına sınıfta yapılabilir Rehberlik Bireylerin sosyal ve duygusal gelişimlerine destek olma, ayrıca gruplara yönelik çalışma Bireyin kendini anlaması ve değerlendirmesi vardır. Öz disiplin Bireyin iç dünyasına yönelik Yargılama yerine algılama esastır Gönüllülük Gizlilik vardır İşbirliği gerekir REHBERLİK ile ÖĞRETİM ARASINDAKİ FARKLAR

46. PDR ile ilgili yanlış anlayışların DOĞRUSU • Her türlü problemin hemen çözülmesi mümkün değildir. • PDR tek yönlü bir süreç değildir. • Bireye acıma, bireyi kayırmak bireyin sorunlarını onun yerine çözmek yoktur • Bireylerin sadece duygusal yanı ile ilgilenmez • PDR bir ders değildir. • PDR hizmetleri okuldaki disiplin uygulamalarının bir uzantısı değildir. • PDR’de kullanılan teknikler bir amaç değil araçtır. • Akıl ve öğüt verilmez, bireyin kendini tanıması ve gerçekleştirmesi hedeflenir.

47. KPSS 2006 • Dersleri dinlemeyen ve devamlı arkadaşlarıyla konuşan Ali’ye öğretmeninin gösterebileceği aşağıdaki davranışlardan hangisi rehberlik anlayışına uygun olur? • Ali’yi disiplin kuruluna bildirmek • Sınıftaki diğer öğrencilerin Ali ile konuşmasını yasaklamak • Ail’yi okul idaresine şikayet etmek • Okulun psikolojik danışman ile Ali için ne yapılabileceği ile ilgili görüşmek • Derste her konuştuğunda Ali’ye ceza vermek

48. Kpss 2009 • D

49. Kpss 2009 • c

50. Rehberliğin BAŞLANGICI • 1908 yılında Frank Parsons mesleki rehberlik bürolarını kuruyor.