ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI

1. ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜSTRATEJİ GELİŞTİRME DAİRESİBAŞKANLIĞI T.C. Orman Genel Müdürlüğü -1839 18 Ekim 2010 Antalya www.ogm.gov.tr/strateji Yüksel ERDOĞAN SGD Başkanı

2. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı İçerik • Strateji konularına yüzeysel bir bakış • Ormancılıkta Planlama Çalışmaları • Beş Yıllık Kalkınma Planları • Ormancılık Ana Planı • Ulusal Ormancılık Planı • Stratejik Plan • Ormancılığımızdaki gelişmelerin kısa özeti • Yaşanan sorunlar ve Kısa Değerlendirme

3. Orman Genel Müdürlüğünün ilk kuruluşu 1839, Tanzimat Fermanının ilanına kadar uzanır. Genel Müdürlük son şeklini 1985 yılında çıkan 3234 sayılı yasa ile almıştır. Hizmet özelliği nedeniyle Yerinden Yönetim prensibine göre kurulmuştur. Kamu Tüzel Kişiliğine haiz Özel Bütçeli bir kuruluştur. Uzun yıllar ormancılıktan sorumlu tek resmi kuruluş olmuştur 1938 yılından beri DSB tecrübesine sahiptir. Kuruluşundan itibaren değişik bakanlıkların “Bağlı” kuruluşu olarak hizmet veren Genel Müdürlük 2003 yılından itibaren Çevre ve Orman Bakanlığının Bağlı Kuruluşu olarak faaliyetini sürdürmektedir. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Kuruluş OGM Kuruluşu

4. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Kuruluş APK Birimlerinin Kapanması, Strateji Birimlerinin Kurulması • Ülkemizde planlı döneme geçiş yılları sayılan 1960’larda kurulan planlama birimleri, 1980’lerde APK birimleri haline getirilmiştir. • 1961 Planlı Kalkınma Döneminde DPT tek başına yeterli olamamış, • Bu eksiklik bütün kamu kurumlarında ciddi oranda hissedilmiş, • DPT’ye yardımcı olmak üzere her kurumda APK kurulması önerilmiştir. • Dolayısı ile 1980’lerde DPT ile koordineli olarak çalışmak üzere bütün kamu kurum ve kuruluşlarında APK birimleri kurulmuştur.

5. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Kuruluş APK Birimlerinin Kapanması, Strateji Birimlerinin Kurulması • Aradan geçen süre zarfında APK’lar “kuruluş amaçlarının” dışına çıkmışlar ve danışma ve denetim öğesi taşımayan pek çok görev ve işlev üstlenmişlerdir. • Bütçe ve planlama konularının farklı birimlerde birleşmesi, • Kaynakların etkili ve ekonomik kullanılmaması, • Planlama birimleri ile bütçe birimlerinin önceliklerinin farklı olması • gibi nedenlerle APK’lar kapatılmıştır. • Böylece gerçek kimliğini kaybetmiş olan APK birimleri kapatılarak yerine “Strateji Birimleri” kurulmuştur.

6. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Kuruluş APK Birimlerinin Kapanması, Strateji Birimlerinin Kurulması Ülkemizde yeniden yapılanma girişimleri 1983 yılından itibaren başlamıştır. Ancak ciddi atılımlar 2000 yılında yaşanan krizlerden sonra hız kazanmış ve son 5 yılda AB sürecinin de etkisiyle hissedilir bir hal almıştır. Bu çerçevede; doğrudan kamu yönetimi ile ilgili olan kanunlardan bazıları yürürlüğe girmiş, bazıları ise çeşitli nedenlerle yürürlüğe girememiştir. Örneğin kamu yönetimi temel kanunu yürürlüğe girememiş, buna karşılık 5018 sayılı kamu mali yönetimi ve kontrol kanunu yürürlüğe girmiştir.

7. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Kuruluş APK Birimlerinin Kapanması, Strateji Birimlerinin Kurulması Strateji Geliştirme Birimlerinin kuruluşu, esas itibariyle ülkemizde genel kamu yönetiminin yeniden yapılandırılması için hazırlanan Kamu Yönetimi Temel Kanununda yer almış iken, bu kanunun konumuz dışındaki bazı nedenlerle yürürlüğe girmemiş olmasından dolayı, 5018 sayılı Mali Yönetim ve Kontrol Kanununda yapılmıştır. Kamu Yönetimi Temel Kanunundan farklı olarak mali hizmetler görevleri de Strateji Geliştirme Birimlerinin görevleri arasına dahil edilmiştir.

8. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı OGM Strateji Geliştirme Dairesinin Kuruluşu : 5018 sayılı yasaya istinaden 2006 yılında Genel Müdürlüğümüz APK ve Bütçe Daire Başkanlıkları kapatılarak, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı kurulmuştur. Bu çerçevede Strateji Dairesinin görev ve fonksiyonlara uymayan : • Koordinasyon Değerlendirme Şubesinin yatırım ve cari faaliyetleri izleme görevi hariç diğer görevleri Eğitim Dairesine, • Bilgi İşlem Şubesinin tüm görevleri İdari ve Mali İşler Dairesine, • Dış Kaynaklı Projeler şubesinin tüm görevleri Eğitim Dairesine, • Araştırma ve Planlama Şubesinin araştırma ve planlama görevleri dışında kalan faaliyetleri Orman İdaresi ve Planlama Dairesine devir edilmiştir.

9. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevleri özetle şunlardır : • Genel müdürlüğün orta ve uzun vadede strateji ve politikalarını belirlemek • Performans ve kalite ölçütlerini oluşturmak • Buna ilişkin bilgi ve verileri toplamak, analiz etmek, yorumlamak • Hizmetleri etkileyen dış faktörleri incelemek • Kurum içi kapasite araştırması yapmak • Hizmetlerin etkinliğini ve tatmin düzeyini analiz etmek • Yönetim bilgi sistemini geliştirmek • Stratejik plan ve performans programının hazırlanmasını koordine etmek • Bütçeyi hazırlamak, uygulamayı izlemek ve değerlendirmek • Kesin hesap ve mali istatistikleri tutmak • İdarenin faaliyet raporunu hazırlamak • Yatırım programını hazırlamak, uygulamayı izlemek ve değerlendirmek • Ön mali kontrolü yapmak • İç kontrol sistemini kurmak ve geliştirmek

10. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Strateji Geliştirme Dairesinin Yapısı: Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı sayılan bu görevleri ifa edebilmesi için aşağıdaki 5 şube müdürlüğü kurulmuştur. Daire Başkanı • Stratejik planlama ve araştırma • Bütçe performans • İç kontrol • Kesin hesap ve raporlama • Yönetim bilgi sistemleri, istatistik

11. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı İnsan Kaynakları Başkanlığımızda; 45 memur, 4 işçi olmak üzere toplam 49 personel çalışmaktadır.

12. 5018 Sayılı Kanunun Getirdikleri • 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, kamu yönetiminde • 3 temel anlayışı amaçlamaktadır. • 1) Stratejik Planlama ve Stratejik Yönetim • Bütün Kamu Kurum ve Kuruluşları Stratejik Plan yapacak, • Bütçeler bu plana dayalı olarak hazırlanacaktır. • 2) Performans Esaslı ve Çok Yıllık Bütçeleme • İdareler Amaç-Bütçe-Faaliyet ilişkisine dayalı Performans Programı hazırlayacak, • Bu Programlara dayalı İdare Faaliyet raporları verilecektir. • 3) İç kontrol ve İç Denetim • Ön Mali Kontrol, • İç Denetim

13. 5018 Sayılı Kanun ve OGM 5018 Sayılı Kanununun Genel Müdürlüğümüze yapmış olduğu etkiler: • OGM Özel Bütçeli bir kuruluş olmuştur. • APK Dairesi ve Bütçe Dairesi Başkanlıkları kapatılmıştır. • Strateji Geliştirme Dairesi kurulmuş, Plan-Bütçe işleri yanında mali işler de bu Daire Başkanlığına verilmiştir. • İç Denetim birimi kurulmuş ve iç denetçilik sistemi getirilmiştir. • Mali Hizmetler uzmanlığı ihdas edilmiştir. • Döner sermayelerin 31.12.2010 tarihine kadar yeniden yapılandırılması (değişmeden önce 2007 sonu itibariyle tasfiye idi) gündeme gelmiştir. • Bölge Müdürlüklerimizde Saymanlık Müdürlükleri kapatılmış ve Üst yönetici OLURU ile “27 adet Özel Bütçe Muhasebe Birimi” kurulmuştur.

14. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Döner Sermaye Bütçesinin Geleceği…! Ülkemizdeki hiçbir kamu kuruluşunun Kamu Yönetimi ve Mali Kontrol yasalarından etkilenmemesi söz konusu değildir. Genel Müdürlüğümüzün görev ve sorumluluklarında ve teşkilat yapısında kısa sürede önemli bir değişiklik beklenmemektedir ama Döner Sermaye Bütçesi tasfiye edilecektir. Bu bütçenin işlevinin Genel Bütçe içerisinde nasıl görüleceği konusu şu anda görüşülmekte olan bir konudur. Açık olan bir şey var ki, kullanılacak yöntem ne olursa olsun, döner sermaye ağırlıklı olarak çalışan kurumumuzda bir mevzuat düzenlemesi süreci yaşanacaktır.

15. Anayasa, Kalkınma Planları, Kanunlar, Uluslararası Sözleşmeler, Uluslararası Kararalar, çerçevesinde belirlenmektedir Ulusal Ormancılık Politikamız:

16. Ormancılıkta Planlama Çalışmaları Hedef : Sürdürülebilir Ormancılık…! Ormancılıkta Planlama Çalışmalarının Seyri • Beş Yıllık Kalkınma Planları (1963-2007) • 9. Kalkınma Planı (2007-2013) • 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005) • 7. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000) • 6. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994) • 5. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985-1989) • 4. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983) • 3. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973-1977) • 2. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972) • 1. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967) • Ormancılık Ana Planı (1990-2009) • Ulusal Ormancılık Programı (2004-2023) • 1.Stratejik Plan (2010-2014) • Eylem Planı (5 Yıllık) • Performans Programı (1 Yıllık)

17. Türkiye Ormancılığının Gelişimi Tarihsel süreç içerisinde yapılan yasal ve kurumsal düzenlemelere göre ormancılık uygulamaları da değişiklik göstermiştir. 1839 -1960 Cibali Mubaha : Cibali Mubaha geleneğinden Devlet ormancılığına geçiş dönemi • Ormancılıkta imparatorluk ve ve cumhuriyet döneminin izlerine rastlanır. • Aşırı kullanım ve tahripler • Ormancılıkla ilgili yeterli belgeler yok veya çok az • Ormancılık yasalarının yeni yeni oluşması, • Ormanlar sadece ekonomik bir kaynaktır, • Ormanlar hakkında yeterli istatistikler ve bilgiler yoktur (10 milyon ha.) 1960 -2000 Düzenli Envanter : 1960’lı yıllar, Ormancılığın Gelişim Yılları • 3116 ve 3204 sayılı kanunlar, 1937 • Ormancılık ilk kez Anayasa’da yer almış, (1961) • İlk kez tüm ormanların envanteri yapılmışı ve Amenajman planları tamamlanmış, 1963-1972) • Hızlı teşkilatlanmaya gidilmiş, • Ormancılık çalışmalarına hız verilmiştir. 2000’li yıllar: Modern ormancılığa doğru… • SOY • Sertifikasyon , • Ekosistem yaklaşımı, • Çok amaçlı yararlanma - Fonksiyonel planlama • Ulusal Ormancılık Programı – Uluslararası ormancılık süreci • Stratejik planlama ve stratejik yönetim 21.yy Ormancılığı ‘Uluslararası Ormancılık Sözleşmesi’ne doğru…! 2000’den Sonra…

18. Ormancılıkta Planlama Çalışmaları Hedef : Sürdürülebilir Ormancılık…! Beş Yıllık Kalkınma Planları • Beş yıllık kalkınma planları, ülkemizin planlı döneme geçtiği yıllarda yapılmaya başlanmıştır. İlk 5 yıllık kalkınma planı 1963 yılında yapılmıştır. Bu planlarda “ormancılık sektörü” de yer almıştır. • Kalkınma Planı hazırlıkları başlayınca; DPT’nin genel koordinatörlüğünde, üniversiteler, meslek kuruluşları ve OGM uzmanlarından oluşan komisyonlar kurulmakta ve bu komisyonlar o plan dönemine ilişkin “Özel İhtisas Komisyonu Raporunu” hazırlamaktadır. • En son 2006 yılında 2007-2013 yıllarını kapsayan 9. Kalkınma Planı hazırlanmış ve Genel Müdürlüğüz kendi görev alanıyla ilgili konularda bu çalışmalara katkıda bulunmuştur.

19. Ormancılıkta Planlama Çalışmaları Hedef : Sürdürülebilir Ormancılık…! • Ormancılık Ana Planı • Kalkınma Planlarında gelişmeler makro seviyede yer almaktadır. Sektörel seviyedeki gelişmelerin detayları bu planlarda yer almamaktadır. Dolayısı ile Kalkınma Planlarında benimsenen ilkeler doğrultusunda amaçlanan hedefleri gerçekleştirmek ve sektör içi faaliyetleri düzenlemek için sektörel planlar yapılmaktadır. • III. Beş Yıllık Kalkınma Planı çerçevesinde 1973-1995 yıllarını kapsayan İlk Ormancılık Ana Planıyürürlüğe konulmuştur. • Stratejik Planların sektörel/kurumsal bazda uygulamaya girmesiyle birlikte “Ormancılık Ana Planı”nın revizyon ihtiyacı kalmamıştır.

20. Her ülkenin ulusal ormancılık planını belirlenen prensipler doğrultusunda yapması BM Hükümetler Arası Ormancılık Paneli’nin önerileri arasındadır. Bu öneri Hükümetler Arası Ormancılık Forumunda da yinelenmiştir. Avrupa Ormanlarının Korunması Orman Bakanları toplantısı sürecinde de bu konuya özel önem verilmektedir. Bu maksatla FAO katkısı ile başlatılan ve tamamen yerli uzmanların görev aldığı bir Teknik Yardımlaşma Projesi Çerçevesinde, Ulusal Ormancılık Programı hazırlık çalışmaları başlatılmıştır. Program uygulanarak yürürlüğe konulmuştur. Ormancılıkta Planlama Çalışmaları Ulusal Ormancılık Programı :2004-2023

21. Ormancılıkta Planlama Çalışmaları Hedef : Sürdürülebilir Ormancılık…! Ulusal Ormancılık Programı :2004-2023 • Dünyadaki gelişmelere ülkemiz ormancılığının entegrasyonunu sağlamak üzere ‘Ulusal Ormancılık Programı’ hazırlanmıştır. • UOP hazırlanmasına 2001 yılında başlanmış ve 2004 yılında tamamlanarak uygulamaya konmuştur. 2004-2023 yılları arasındaki 20 yıllık dönemi kapsayan UOP, Orman Bakanlığı koordinatörlüğünde hazırlanmış ve genel olarak 30 politika, 56 strateji ve 146 eylemi içermektedir. Programda yer alan 49 adet eylem OGM ile ilgilidir. • Ulusal Ormancılık Programı; a) Türkiye ormancılığının içinde bulunduğu fiziki ve sosyal şartları, b) ulusal ormancılık ilkeleri, amaçları, politikaları ve izlenecek stratejileri, c) kısa, orta ve uzun vadede yapılacak faaliyetleri ve eylem planını içermektedir

22. Ulusal Ormancılık Prensipleri; Sürdürülebilirlik, Biyolojik çeşitliliğin korunması, Çok fonksiyonlu(işlevsel ) yönetim/faydalanma, Katılımcılık, Toplum yararı ve faydaların hakça paylaşımı, Yerel halkın haklarına saygı, kültür ve geleneklerin korunması ve geliştirilmesi, Şeffaflık, Sektör içerisinde ve diğer sektörler ile eşgüdüm, işbirliği, entegrasyon, Verimlilik/maliyet etkenliği Küresel sorumluluk, Ormancılıkta Planlama Çalışmaları

23. Türkiye Ormancılığının Temel Amacı; Orman kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi ile, toplum refahına ve ülkenin sürdürülebilir kalkınmasına optimum katkıların sağlanmasıdır. Ana amaçlar: Ormanların Korunması, Ormanları geliştirilmesi, Orman Kaynaklarından Faydalanma, Ormancılıkta Planlama Çalışmaları OGM Stratejik Amaçları Ormanların Korunması Ormanları geliştirilmesi Orman Kaynaklarından Faydalanma Kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi

24. Ormancılıkta Planlama Çalışmaları OGM I.Stratejik Planı (2010-2014) 5018 Sayılı yasa gereği bütün kamu kuruluşlarının stratejik planlarını yapması zorunludur. Genel Müdürlüğümüz 2010-2014 yıllarını kapsayan 5 yıllık Stratejik Plan hazırlama çalışmalarını tamamlamış ve 01.01.2010 tarihinden itibaren de uygulamaya koymuştur. 2010 yılından itibaren bütün harcamalarımız belirlenen stratejik hedefler doğrultusunda yapılacaktır. Dolayısı ile hazırlanacak Bütçeler Stratejik Plana dayalı olarak hazırlanacaktır.

25. İZLEME VE DEĞERLENDİRME Hedef : Sürdürülebilir Ormancılık…! Performans Ölçme ve Değerlenme • Performans bütçede yer alan Performans Hedefi ve Göstergeleri 2010 yılından itibaren izlenmeye başlandı. • Merkezde İzleme ve Değerlendirme Komisyonu kuruldu • H & F’ lerin gerçekleşme durumları, Gecikme nedenleri, • Bütçe kullanım oranları, • Yatırım ve Cari nitelikli faaliyetlerin gerçekleşme durumları, • 6 aylık Durum Üst Yönetime Rapor ediliyor (Temmuz 2010) • Yıl Sonunda Yıllık Performans Değerlendirmesi ve Raporlaması yapılacaktır.

26. İzlemede Kullanılan Formlar YATIRIM FAALİYETLERİ İZLEME CETVELİ CARİ FAALİYETLERİ İZLEME CETVELİ

27. Orman Genel Müdürlüğü 4 Kısa Değerlendirme ve Yaşanan Sorunlar

28. Kısa Değerlendirme ve Yaşanan Sorunlar Ormancılık Politika Araçları 3 ULUSLARARASI TEMEL BELGE 1- Ormancılık Sektörü İnceleme Raporu 2- Ulusal Ormancılık Programı 3- Ulusal SOY Kriter ve Göstergeleri • Türkiye’de uluslararası anlamda ormansızlaşma yoktur. • Ormanların degredasyonu henüz ciddi boyutlarda değildir. • Ancak; kadastro problemleri, endüstriyel baskı, otlatma, yangın, böcek ve hastalıklar gibi ormanlara yönelik genel tehditler Türkiye içinde geçerlidir.

29. Kısa Değerlendirme ve Yaşanan Sorunlar Ormancılığın karşı karşıya olduğu sorunlar… Orman kaynaklarından yasa dışı faydalanmanın hala devam ediyor olması, Ormanların muhafazası, orman yangınları, zararlı böcek ve hastalıklar, Genç ormanların bakımı ve gençleştirmedeki başarısızlıklar, Fonksiyonel planlama ve yetişme muhiti haritalarının olmayışı, Erozyon kontrolü ve bozuk orman alanlarının ıslahında yaşanan sorunlar, Gençleştirme ve ağaçlandırma sahalarının korunmasındaki sıkıntılar, Orman amenajman planlamanın istenilen ölçüde olmayışı, Üretim maliyetlerinin yüksek olması, Odun dışı orman ürünlerinden faydalanmanın yetersizliği, Orman kadastrosu, tescili ve mülkiyet ihtilafları, Orman yolları, yangın emniyet yolları bakım ve ikmalinde yaşanan aksaklıklar, Sektörün finansal ve kurumsal yapısı, Personel sorunları, eğitim ve tanıtım hizmetlerindeki yetersizlikler.

30. Kısa Değerlendirme ve Yaşanan Sorunlar Geleceğe Bakış • OGM’nin konumu, temel sorumlulukları ve görev alanı netleştirilmiş, • Kısa ve orta vadeli bir Stratejik Plan hazırlanmış, • Uyulması gereken prensipler ve hedefler belirlenmiş, • Plan ve Bütçe ilişkisine dayalı bir Eylem Planı hazırlanmıştır. • Bu çözüm stratejisi 3 temel hedefe yönelmiştir: • 1-Ekonomik iyileştirme: • (Sıkı bütçe disiplini, maksimum tasarruf, satış sisteminin geliştirilmesi, periyodik denetimler) • 2-İstikrarlı personel politikası: • (Personel eğitimi , Kilit personel yetiştirilmesi, Liyakat, adalet Minimum hareket, huzur motivasyon) • 3-Güçlü işletme modeli: • (İşletme sayısının azaltılması, Yetki ve sorumluluğun arttırılması, Bilişim teknolojisi ile teçhiz)

31. Kısa Değerlendirme ve Yaşanan Sorunlar İdari ve Yapısal Sorunlar: Yetki Örtüşmeleri

32. Kısa Değerlendirme ve Yaşanan Sorunlar • Ulusal düzeyde raporlama eksik yapılmaktadır. • SOY kriter ve göstergeleri sadece OGM tarafından belirlenmiş, Bakanlık/AGM/DKMP/ORKÖY düzeyinde bir çalışma yapılmamıştır. Oysa SOY’un muhatabı ÇOB’dır. • OGM’nin geliştirmeye çalıştığı özelikle göstergeler setinde sorunlar yaşanmaktadır. • Sadece OGM alanları rapor edilmekte, AGM ve DKMP alanları rapor edilmemektedir. • Korunan Alanlarla ilgili bir raporlama yapılmamaktadır. • IUCN’nin geliştirmiş olduğu korunan alan sınıflandırmasının uygun olmadığı, geliştirilmesi gereği vurgulanmıştır. • DKMP, ÖÇK ve OGM, korunan alanlar sınıflandırmasında ulusal mevzuata göre hareket etmektedirler. • Ulusal Ormancılık Programı uygulamalarında sorunlar yaşanmaktadır. • UOP ulusal olduğu halde Bakanlar Kuruluna sunulmamış, Resmi Gazetede yayınlanmamıştır. • Sadece ilgili Bakan tarafından uygulamaya konulmuştur, • İzlenme-değerlendirme mekanizması eksiktir. • UOP’nın revize edilmesi ihtiyaçları ortaya çıkmıştır. • Uluslararası sürecin takibinde sorunlar yaşanmaktadır. • Toplantılara katılım sağlamada, Kurum veya Birimler bazında görev örtüşmeleri, • Sürecin hızlı gelişmesi, çok sayında karar ve belgenin üretilmesi, sayısız yayının ortalığı sarması, • Dil bilen, nitelikli ve uzman personel eksikliği, müzakere eksikliği ve ülke katkısının sınırlı kalması.

33. Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı ilginize teşekkür ederim..! OGM–SGD 2010