330 likes | 1.06k Views
ÜSYE-REÇETE. Reçete yazmak için öncelikle tanı doğru konulmalıdır. İlaç yazmak gerektiğinde; etkili, güvenli uygun ve ucuz olan tedavi seçilmelidir.
E N D
Reçete yazmak için öncelikle tanı doğru konulmalıdır. • İlaç yazmak gerektiğinde; • etkili, güvenli uygun ve ucuz olan tedavi seçilmelidir
Yeni ilaçlarla ilgili bilgileri öğrenmek idealdir. Ancak sık kullandığınız ve etki ve yan etkilerini iyi bildiğiniz bir ilacı endikasyonunda kullanmak, yine aynı endikasyonda kullanılabilecek ancak yan etkilerini iyi bilmediğiniz yeni bir ilacı kullanmaktan daha doğrudur. • En yeni ve pahalı ilacın her zaman en iyi, en güvenli ve en etkili olmadığı unutulmamalıdır
En iyi seçilmiş ilaçla tedaviyi planlamak • Mümkün olduğu kadar az ilaç kapsayan, • süratle etki gösteren, yan etkileri mümkün olduğunca az olan, • uygun ve basit doz önerileriyle, • Mümkün olan en kısa sürede tedavi sağlayan ilaç seçilmelidir.
İlacın etkisi: • Bu ilaca neden ihtiyaç duyulduğu, • Hangi bulguların kaybolup hangi bulguların kalabileceği, • Etkinin ne zaman ortaya çıkacağı kullanılmadığı veya tarif edildiği şekilde alınmadığı takdirde olabilecekler anlatılmalıdır.
Yan etkiler: • Ne gibi yan etkilerin ortaya çıkabileceği, • bunların nasıl belirlenebileceği, • ne kadar süre devam edebileceği, • ne kadar ağırlıkta olabileceği • ne yapmaları gerektiği • söylenmelidir. • •
Kullanım önerileri: • İlaç hangi yolla (oral, im vb), • hangi zamanlarda • ne kadar süre ile alınacak, • ilaç nasıl muhafaza edilecek • aşırı dozda alındığı takdirde yapacakları özetlenmelidir.
Uyarılar: • Alabileceği maksimum doz • önerilen sürenin gerekçeleri anlatılmalıdır. Hangi bulguların çıkması halinde • ilacın kesilmesi gerektiği vurgulanmalıdır.
Herşeyin anlaşıldığından emin olunmalı • Hastaya herşeyi anlayıp anlamadığı, • herhangi bir sorunu olup olmadığı sorulmalı • en önemli noktaları tekrarlaması istenerek anladığından emin olunmalıdır.
Tedaviye beklenen yanıtın ne zaman görüleceği • Cevap alınmadığı veya bulguların daha da şiddetlendiği ve yan etkilerinin çok şiddetli ortaya çıktığı durumda hastanın primer önerilen süreden önce gelmesi gerektiği anlatılmalıdır.
Hekim bu noktaları açıklamak için gerekli zamanı olmadığını düşünebilir. • Ancak herhangi bir hatalı uygulama sonucunda hastanın göreceği zarardan primer sorumlu kişinin kendisi olacağını unutmamalıdır.
Reçete sonrası izlem! • Verilen tedaviye yanıt alınmamışsa; • • Tanı ve verilen tedavi yeniden değerlendirilmelidir. • •
Yan etkiler ortaya çıktığı için ilaç düzgün kullanılmamış veya kesilmiş olabilir. Bu açıdan hasta sorgulanmalıdır.
Tedaviye yanıtsızlık veya şiddetli yan etkileri nedeniyle kesmek zorunda kalındığında bazı ilaçların hemen kesilemiyeceği, yavaş yavaş doz azaltılarak yapılmasının gerekebileceği de unutulmamalıdır.
OLGU 1 • 7 aylık 9 kg Ali, 39 C ateş, huzursuzluk ve ağlama yakınmaları ile getiriliyor. Sağ kulak basmakla ağrılı. • Fizik bakıda sağ kulak hiperemik. • Risk faktörü yok • Ne yapalım?
Laboratuvar incelemeleri • Lokosit 16 000Hb:12 g/dl • Trombosit:365000 • CRP:25 • ESR:32 mm/saat • TİT:Normal • Başka tetkik?
LP:Normal • Hemokültür: S pnömoniae üredi.
OLGU 2 • 5 yaşında Selçuk, 18 kg • Boğaz ve kulağında ağrı ile başvuruyor.Ateşi 38.5 C. • Kulağında pürülan akıntısı var. • Yuvaya gidiyor. • Ne yapalım?
FM: • Tartı:18 kg • ATEŞ 39 C • Sağ kulak hiperemi, zar hareketi azalmış.
OLGU 3 • 9 aylık Serpil,10 kg 7 yaşında abisi var • Bir haftadır burun akıntısı, öksürük, son üç gündür de gözlerde kızarıklık ve sarı renkte akıntı yakınmaları ile getiriliyor. • Akciğer sesleri doğal.Anne sütü almış, ek besin başlanmış. • Evde bakılıyor. • Fizik muayenede sol gözde hiperemi ve pürülan akıntı var. • Yeşil burun akıntısı eşlik ediyor. • Tanınız nedir? • Nasıl bir yol izlersiniz?
OLGU 4 • 9 yaşında Sevinç,35 kg • 10 gündür geceleri artan öksürük, başağrısı,2 gündür 39º C ateş yakınmaları ile acile başvuruyor. • Fizik muayenede alına basmakla ağrı dışında bulgu yok.Son üç ayda ilaç kullanmamış • Tanınız nedir? • Nasıl bir yol izlersiniz?
OLGU 5 • 7 yaşında Mehmet,34 kg • 39ºC • Boğaz ağrısı,yutma güçlüğü ve bugün de kusma yakınmaları ile başvuruyor. • Neler sorarsınız? • Nasıl bir yol izlersiniz?
Antipiretikler • Parasetamol: (Calpol, Tamol,Tylol, Minoset) 40-60 mg/kg/gün. 4-6 saat arayla • ibuprofen : • (Ibufen, Dolven,Pedifen) 20-40 mg/kg/gün 6-8 saat arayla
AKUT TONSİLLOFARENJİT • Mc Isaac skoru • Ateş >38 C 1 puan • Öksürüğün olmaması 1 puan • Anterior servikal lenfadenopati 1 puan • Şiş ve eksudalı tonsiller 1 puan • 3-14 yaş 1 puan • 15-44 yaş 0 puan • >44 yaş -1 puan
AKUT TONSİLLOFARENJİT • Mc Isaac skorunun S.pyogenes izole edilen hastalardaki prediktif değeri • Skor %S.pyogenes • 0 2-3 • 1 4-6 • 2 10-12 • 3 27-28 • 4 38-63
AKUT TONSİLLOFARENJİT • Tanı • Hızlı testler.Kısa sürede sonuç alınması en önemli avantajı • %80 duyarlılık ve %90 özgüllüğe sahip • Klinik bulgularla birlikte pozitif ise anlamlı kabul edilirken negatifliği GAS enf. Dışlayamaz, boğaz kültürü beklenir. • Boğaz kültürü. %95 duyarlılığa sahiptir.Geç sonuç vermesi dezavantajı • CRP WBC ASO Gram boyama tanısal değer taşımaz
AKUT TONSİLLOFARENJİT • Tedavi • ARA gelişimini önlemek için, semptomların düzeltilmesi,Erken komplikasyonları önlemek için • Benzatin penisilin G <27 kg 600.000 IU IM tek doz • >27 kg 1.200.000 IU IM tek doz • Çocuklarda Penisilin V 3*250 mg/gün 10 gün • Adölesanda 3*500 mg/gün 10 gün
TUS SORULARI • Üç gündür 38.5 derece ateşi olan 5 yaşındaki çocuğun boğazında kaldırınca kanayan gri renkli lezyon varsa tanınız nedir? A)Ludwig anjini B)Tonsiller difteri C)E.mononükleoz D)Herpetik tonsillit E)Akut streptokok enfeksiyonu
TUS SORULARI • Aşağıdakilerden hangisi larinks difterisinin ayırıcı tanısında düşünülmememelidir? • A)Spazmodik krup • B)Pnömoni • C)Akut epiglottit • D)Laringotrakeobronşit • E)Yabancı cisim aspirasyonu
TUS SORULARI • Erişkinde sinüzite yol açmayan bakteri hangisidir?(Nisan 2000) • A)H.influenza • B)S.pnömonia • C)M.catharalis • D)B.subtilis • E)S.Aureus
TUS SORULARI • İki yaşındaki bir çocuk iki gündür burun akıntısı hafif ateş ve son 6 saattir devam eden ses kısıklığı şikayeti ile getiriliyor.Yutma güçlüğü olmayan bu çocuk için en olası tanı nedir? • A)Akut epiglottit • B)Larinkste yabancı cisim • C)Retrofaringeal apse • D)Akut tonsillit • E)Akut larenjit