KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR

1. TMMOB PETROL MÜHENDİSLERİ ODASI Chamber of PetroleumEngineers KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR Hasan SEÇGİN Çevre Mühendisi

2. GİRİŞ • Tehlikeli Durum ve Tehlikeli Davranışlar • İş Kazalarından Korunma • Kişisel Koruyucu Donanım (KKD)

3. TEHLİKELİ DURUM VE TEHLİKELİ DAVRANIŞLAR Tehlikeli Durumlar • Uygun olmayan koruyucular • Koruyucusuz çalışma • Kusurlu alet teçhizat kullanma • Emniyetsiz yapılmış alet ve makine • Yetersiz, bakımsız bina, makine, alet • Yetersiz yada fazla aydınlatma • Yetersiz kişisel koruyucu • Yetersiz havalandırma • Emniyetsiz yöntem ve şartlar • .....

4. TEHLİKELİ DURUM VE TEHLİKELİ DAVRANIŞLAR Tehlikeli Davranışlar • Emniyetsiz çalışma • Gereksiz hızlı çalışma • Uygun olmayan emniyet donanımı • Emniyetsiz yükleme, taşıma, istif • Emniyetsiz vaziyet alma • Tehlikeli yerlerde çalışma • Şaşırma, kızgınlık, üzgünlük, ürkme,şakalaşma • Kişisel koruyucu kullanmamak • ...

5. İŞ KAZALARINDAN KORUNMA • Toplu korunma uygulamaları (Genel Kurallar) • Kişiye yönelik korunma uygulamaları (Kişisel korunma)

6. İŞ KAZALARINDAN KORUNMA Toplu korunma uygulamaları • İşyerinin uygun planlanmalıdır. • En uygun ve sağlıklı teknoloji kullanılmalıdır. • Zararlı maddeler zararsız veya daha az zararlı maddelerle değiştirilmelidir. • İş bitiminde çalışma yerinde hiçbir alet, ekipman ve malzeme bırakılmamalıdır. • Çalışma alanlarına yetkisiz kişilerin girmesi engellenmeli, emniyet şeridi çekilmeli, güvenlik ve uyarı işaretlemesi yapılmalıdır.

7. İŞ KAZALARINDAN KORUNMA • Çevrede ve kişisel güvenlik ve emniyet tedbirlerini almadan çalışmaya başlanmamalıdır. • Makine ve ekipmanın dışarıdan yetkisiz kişiler tarafından kullanılmasına izin verilmemelidir. • Tehlikeli olabilecek ekipman tehlikesiz olanla değiştirilmelidir. • Çalışma alanında yeterli havalandırma ve aydınlatmanın olmasına dikkat edilmelidir. • Uyarı levhaları görünür şekilde çalışma ortamında bulundurulmalı ve uygulanmalıdır.

8. İŞ KAZALARINDAN KORUNMA Kişiye yönelik korunma uygulamaları • İşe uygun personel seçimi, eğitim ve denetim yapılmalıdır. • Çalışanın “İşe Giriş Sağlık Muayenesi” olması gerekmektedir. • Periyodik sağlık muayeneleri yapılmalıdır. • Uygun kişisel koruyucu donanımlar kullanılmalıdır.

9. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik11 Şubat 2004 tarih ve 25370 sayılı Resmi Gazete

10. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) Kişisel koruyucu donanım Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve cihazlar’dır. KKD, risklerin, toplu korumayı sağlayacak teknik önlemlerle veya iş organizasyonu ve çalışma yöntemleriyle önlenemediği veya tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılacaktır.

11. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • İşyerinde kullanılan KKD, KKD yönetmeliğine uygun olacaktır. • Kendisi ek risk yaratmadan ilgili riski önlemeye uygun olacaktır • İşyerinde varolan koşullara uygun olacaktır • Kullananın sağlık durumuna ve ergonomik gereksinimlerine uygun olacaktır • Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tam uyacaktır. • Birden fazla riskin bulunduğu ve aynı anda birden fazla KKD’ın kullanılmasının gerektiği durumlarda, bu KKD’lar bir arada kullanmaya uyumlu olacak ve risklere karşı etkin olacaktır. • KKD’ların kullanılma koşulları özellikle kullanılma süreleri, riskin derecesine ve maruziyet sıklığına, çalışılan yerin özelliklerine ve KKD’ın performansına bağlı olarak belirlenecektir.

12. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • Zorunluluk nedeniyle birden fazla kişinin aynı KKD’ı kullanması gerektiğinde herhangi bir sağlık problemine yol açılmaması için hijyen için gerekli tüm önlemler alınacaktır. • KKD’lar işveren tarafından ücretsiz verilecek, bakım/onarım ve parça değişimi sonrası hijyenik şartlarda kullanıma hazır tutulacaktır. • İşveren çalışanı KKD’ların hangi risklere karşı kullanılacağı konusunda bilgilendirecektir. • İşveren KKD kullanımı hususunda uygulamalı eğitim verecektir. • KKD’lar istisnai ve özel durumlar haricinde sadece amacına uygun olarak kullanılacaktır.

13. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • Öncelikle KKD yönetmeliğine uygunluğu ve birden fazla KKD kullanımı esnasında uyumluluk kriterlerini değerlendirecektir. Bu değerlendirmede, • Diğer yollarla önlemeyen risklerin analiz ve değerlendirilmesi, • Ek risk yaratmaması, • İşyerinde varolan koşullara uygunluğu hususları göz önüne alınacaktır. • KKD’ın herhangi bir elemanında değişiklik yapılaması durumunda yukarıdaki değerlendirme yeniden yapılacaktır.

14. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • İşveren, işçilerin KKD’ları uygun şekilde kullanması için her türlü önlemi alacaktır. • İşçiler de kendilerine verilen KKD’ları aldıkları eğitime ve talimata uygun kullanmakla yükümlüdür. • İşçiler KKD’da gördükleri herhangi bir eksikliği veya arızayı işverene bildirecektir. • İşçilere verilen KKD’lar her zaman etkili şekilde çalışır durumda olacak, temizlik ve bakımı yapılacak ve gerektiğinde yenileri ile değiştirilecektir.

15. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) İşçilerin Bilgilendirilmesi : İşveren KKD kullanımında sağlık ve güvenlik yönünden alınması gereken önlemler hakkında işçilere ve/veya temsilcilerine bilgi verecektir. İşçilerin Görüşlerinin Alınması ve Katılımın Sağlanması : İşveren işçilerin veya temsilcilerinin görüşlerini alacak ve katılımlarını sağlayacaktır.

16. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) KKD Kullanımı için riskler belirlenir. • RİSKLER • FİZİKSEL • MEKANİK : Yüksekten Düşmeler, Darbeler vb., Batmalar vb. Titreşim, Kaymalar -Düşmeler • TERMAL : Sıcaklık/Alev, Soğuk • ELEKTRİK • RADYASYON : İyonize Radyasyon, İyonize Olmayan Radyasyon • GÜRÜLTÜ • KİMYASAL • AEROSOLLER : Tozlar/Lifler, Duman, Buhar • SIVILAR : Sıvıya Batma, Sıçrama • GAZLAR/BUHARLAR • BİYOLOJİK • ZARARLI BAKTERİLER • ZARARLI VİRÜSLER • MANTARLAR • MİKROBİYOLOJİK OLMAYAN ANTİJENLER

17. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • VÜCUDUN KISIMLARI • BAŞ • KAFATASI • KULAK • GÖZ • SOLUNUM YOLU • YÜZ • ÜST BEDEN • EL • KOL • ALT BEDEN • AYAK • BACAK • DİĞER • DERİ • GÖVDE/KARIN • PARENTERAL YOLLAR • TÜM VÜCUT

18. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) KKD Listesi • BAŞ KORUYUCULARI • Koruyucu Baretler, Koruyucu Başlık vb. • KULAK KORUYUCULARI • Kulak Tıkaçları, Tam Akustik Baretler, İç Haberleşme Donanımlı Kulak Koruyucuları vb. • GÖZ ve YÜZ KORUYUCULARI • Gözlükler, X-Işını Gözlüğü, Yüz Siperleri, Ark Kaynağı Maskeleri vb. • SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI • Gaz- Toz Filtreli Maskeler, Hava Beslemeli Solunum Cihazları vb. • EL ve KOL KORUYUCULARI • Özel Koruyucu Eldivenler, Tek Parmak eldivenler, Parmaksız Eldivenler vb.

19. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • AYAK ve BACAK KORUYUCULARI • Normal Ayakkabılar, Parmak Koruyuculu Ayakkabılar, Dizlikler vb. • CİLT KORUYUCULARI • Koruyucu Kremler/ Merhemler • GÖVDE ve KARIN BÖLGESİ KORUYUCULARI • Makinelere – Kimyasallara Karşı Koruyucu Yelek, Ceket ve Önlükler vb. • VÜCUT KORUYUCULAR • Düşmeyi Önleyici Ekipman, Paraşütçü Kemeri, Koruyucu İş Elbisesi vb.

20. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) KKD KULLANILMASININ GEREKLİ OLABİLECEĞİ İŞLER ve SEKTÖRLER • BAŞ KORUYUCULARI • KORUYUCU BARETLER • İnşaat İşleri • Tüneller-Maden Ocakları • Patlatma İşleri • Yüksek Fırınlar,Ergitme Ocakları,Çelik İşleri, Haddehaneler • Gemi Yapım İşleri • Demiryollarında Yapılan İşler • Endüstriyel Fırınlar, Makineler ve Boru Hatlarında Yapılan İşler

21. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • AYAK KORUYUCULARI • DELİNMEZ TABANLI EMNİYET AYAKKABILARI • Karkas ve Temel İşleri, Yol Çalışmaları • İskelelerde Yapılan İşler • Bina Yıkım İşleri • DELİNMEZ TABAN GEREKTİRMEYEN EMNİYET AYAKKABILARI • Çelik Köprüler, Çelik Bina İnşaatları • Tadilat ve Bakım İşleri • Yüksek Fırınlar, Ergitme Ocakları • Yeraltında ve Taşocaklarında Yapılan İşler vb. • KAYMAYI ÖNLEYİCİ ve DELİNMEYE DAYANIKLI AYAKKABILAR • Çatı İşleri • YALITKAN TABANLI KORUYUCU AYAKKABILAR • Çok Sıcak veya Soğuk Malzemelerle Yapılan Çalışmalar • KOLAYCA ÇIKARILABİLEN EMNİYET AYAKKABILARI • Ergimiş Maddelerin Ayakkabıdan İçeri Girme Riski Bulunan İşler

22. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • YÜZ ve GÖZ KORUYUCULARI • KORUYUCU GÖZLÜKLER, YÜZ SİPERLİKLERİ/ YÜZ KORUYUCULARI • Kaynak Yapma, Öğütme ve Ayırma İşleri • Taş Yontma ve Şekillendirme İşleri • Talaş Çıkaran Makinelerle Yapılan Çalışmalar vb. • SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI • RESPİRATÖRLER/SOLUNUM Cihazları • Yetersiz Oksijen ve Zararlı Gazların Bulunabileceği Ortamlar • Yüksek Fırınlara Yükleme Alanları, Ağır Metal Dumanlarının Bulanacağı Yerler • Toz Oluşumunu Önlemenin Yetersiz olduğu Yerler • İKLİME DAYANIKLI GİYSİ • YANSITICI GİYSİ

23. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) EL, KOL ve VÜCUT KORUMASI • KORUYUCU GİYSİ • Asit-Baz Çözeltileri, Dezenfektan –Aşındırıcı Temizlik Ürünleriyle Çalışma • Sıcak Maddelerle ve Isı etkisinin Hissedildiği Yerlerde Çalışma , Kumlama İşleri • ATEŞE DAYANIKLI KORUYUCU GİYSİ • DELİNMEYE DAYANIKLI ÖNLÜKLER • Kesme ve Kemiklerden Ayırma – El Bıçakları ile Yapılan Çalışmalar • DERİ ÖNLÜKLER • Kaynak İşleri, Sıcak Demircilik İşleri, Döküm İşleri • ELDİVENLER • Kaynak İşleri • Asit- Baz Çözeltileriyle Yapılan Çalışmalar • METAL ÖRGÜLÜ ELDİVENLER • Kesme ve Kemiklerden Ayırma İşleri • Kesim Makinelerinin Bıçaklarının Değiştirilmesi

24. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • İŞİTME DUYUSUNUN KORUNMASI • KULAK KORUYUCULARI • Metal Şekillendirme Presleriyle Çalışma • Pnömatik Matkaplarla Çalışma • Kazık Çakma İşleri • Ağaç ve Tekstil İşleri • Havalimanlarında Yapılan Çalışmalar • EMNİYET KEMERİ • İskelelerde Çalışma • Prefabrik Parçaların Montajı • Direk veya Sütunlarda Çalışma • GÜVENLİK HALATLARI • Vinçlerin Yüksekte Bulunan Kabinlerinde Çalışma • Sondaj Kulelerinin Yüksek Bölümlerinde Çalışma • Kuyu ve Kanalizasyonlarda Yapılan Çalışmalar • DERİNİN KORUNMASI • Malzemenin Kaplanması İşleri • Tabaklama ( Dericilik ) İşleri

25. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • CE Uygunluk İşareti (Conformite’ Eureope’ene)’ne sahip olmalıdır. Bu işaret kişisel koruyucu donanımın KKD' nin ilgili tüm uygunluk değerlendirme işlemlerine tabi tutulduğunu gösteren işarettir. • Kişiye özel olmalıdır.

26. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) GÖZLÜKLER • Hızlı uçan parçacıklara karşı gözlük: Bu gözlükler yeterli sağlamlıkta olmalıdır. • Tozlara, rüzgara ve kıvılcıma karşı gözlük:Gözleri bütünüyle kaplayan, kenarlıkları şakak kemiklerine oturan tipte olmalıdır. • Zararlı ışınlara karşı gözlük: Işının şiddetine uygun koyulukta olmalıdır. • Zararlı gazlara karşı gözlük:Havalandırma delikleri olmayan gözlükler kullanılır.

27. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • Tehlikeli sıvılara karşı gözlük:Havalandırma delikleri sıçrayacak sıvının girmesini engelleyecek şekilde olmalıdır. • Erimiş metal sıçramalarına karşı gözlük: Darbelere ve yüksek ısıya dayanıklı malzemeden yapılmış olmalıdır. • Buğulanmaya karşı tedbir alınmalıdır: Buğulanmayan gözlük veya buğu önleyici solüsyon kullanılmalıdır. • Terlemeye karşı tedbir alınmalıdır: Ter bantları kullanılmalıdır. • Numaralı gözlük kullanan kişiler; Numaralı gözlük üzerine koruyucu gözlük takabilmelidir.

28. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) KULAK KORUYUCULAR • Gürültü seviyesi 80 desibelin altına düşürülmeye çalışılmalıdır. • Ortamdaki gürültü 80 desibelin altına düşürülemez ise kulak koruyucuları kullanılmalıdır. • Çeşitli Kulak tıkaçları, Manşonlu kulak koruyucuları ve kulak koruyucu baretler mevcuttur. • Kulak tıkaçları 15-25 desibele kadar, • Manşonlu kulaklıklar 30-35 desibele kadar, • Çok fazla gürültü olan yerlerde tıkaç ve manşon birlikte kullanılır.

29. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) MASKELER İşyeri ortamında yok edilemeyen insan sağlığına zararlı olan GAZ VE TOZ halindeki maddelerin insan vücuduna girmesini önlemek için MASKELER kullanılır. Maskelerin; • Hava temizleyici • Temiz hava beslemeli • Temiz havası kendinden türleri vardır.

30. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • Filtreli toz maskesi: Tozlu ortamda kullanılır. • Süzgeçli gaz maskesi: Zararlı gazların bulunduğu yerlerde kullanılır. Gazın cinsine göre filtre takılmalıdır, • Basınçlı temiz hava maskesi: Basınçlı bir hava tüpünden bir hortum vasıtasıyla temiz hava ile besler. Oksijenin yeterli olmadığı ortamda kullanılır, • Hortumlu temiz hava maskesi: Maskenin ucuna takılı olan hortum vasıtasıyla temiz havanın solunmasını sağlar. Oksijensiz ortamlarda veya ortamda ne tür zararlı gazın olduğu bilinmediği durumlarda kullanılabilir.

31. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • Basınçlı oksijen solunum cihazı: Basınçlı oksijen tüpü ile beslenen maskedir. • Basınçlı hava solunum cihazı: Basınçlı hava tüpünden beslenen maskedir. • Oksijen üretimli solunun cihazı: Kimyasal bir yolla üretilen oksijenin solunumunu sağlayan maskedir.

32. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) YÜZ KORUYUCULARI • YÜZ SİPERLERİ: Bütün yüzü örten, koruyan, koruyuculardır. Uçan parçacıkların yüze zarar vermesini önler • KAYNAKÇI MASKELERİ: Isı ve aleve dayanıklı, kaynak ışınlarına (Parlak ışınlara, mor ötesi ve kızıl ötesi ışınlara) karşı koruyucu özellikte olmalıdır.

33. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) AYAK KORUYUCULAR İletken ayakkabılar, patlayıcı maddelerle çalışılan yerlerde, insan vücudunda oluşan statik elektriğin, tehlikesiz bir şekilde, toprağa iletilmesi için kullanılır. • Çelik maskaratlı ayakkabılar • Asit ve kostiğe dayanıklı ayakkabılar • Çivi batmasına karşı özel tabanlı ayakkabılar • Elektrikçiler için yalıtkan ayakkabı • Statik elektriğe karşı antistatik ayakkabı • Muhtelif çizmeler

34. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD)

35. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) GÖVDE KORUYUCULAR • Ceket ve pantolonlar • Tulumlar • İş önlükleri • Emniyet kemeri • İş elbiselerinin sarkık kısımları olmamalı, cepler küçük ve az olmalıdır. • Statik elektriğin engellenmesi için %100 pamuklu kıyafetler kullanılmalıdır.

36. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD)

37. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD)

38. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) EMNİYET KEMERİ Yerden en az 1.5 metre yükseklikte çalışırken “Emniyet kemeri” kullanmak gerekmektedir.

39. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) KAFA KORUYUCULAR • Darbe tesirlerinden korunmak için kullanılır. • Düşme mesafesine bağlı olarak 10 –15 Kg ağırlığındaki cisimlerin etkilerinden korur. • Plastik baretler, asgari 300 gr. ağırlığında olup, iyi kullanıldığı takdirde 5 yıl süreyle kullanılabilir. • Bileşiminde polietilen oranı fazla olan plastik baretler, sıcak ortamlarda yumuşadığından, bu yerlerde kullanılmamalıdır.

40. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) • Kullanılmış baretler dezenfekte edilmeden başka kişilere verilmemelidir. • Baretler, kolon ve bantları çıkarılarak kullanılmamalıdır. • Baretler sık sık kontrol ve testten geçirilerek, kullanma ve eskime sonucunda, koruyucu özelliklerini yitirip yitirmedikleri belirlenmelidir. • Baretler, sık sık temizlenmeli ve dezenfekte edilmeli, kullanılmadığı zamanlarda havadar bir yerde ambalajı içinde saklanmalıdır.

41. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD)

42. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) EL KORUYUCULAR: Makinelerden, kimyasallardan, elektrik ve ısıdan korunma sağlanır.

43. KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (KKD) ÖNEMİ

44. İLGİNİZ VE SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER