ZBADANIE ZNACZENIA NERWU WZROKOWEGO W PROCESIE WIDZENIA

3. Niesamowity świat ciała człowieka - robimy eksperymenty lub doświadczenia przyrodnicze.

4. ZBADANIE ZNACZENIA NERWU WZROKOWEGO W PROCESIE WIDZENIA

5. Oko Narząd receptorowy umożliwiający widzenie. W najprostszym przypadku chodzi o zdolność wykrywania pewnego zakresu promieniowania elektromagnetycznego.

6. Doświadczenie: • Narysowaliśmy dwie kropki o średnicy 6mm w odległości od siebie o 10cm • Następnie zakrywając jedną kropkę i jednego oka(najpierw prawego, potem lewego) przysuwaliśmy i odsuwaliśmy kartkę z kropkami. • Szczególną uwagę zwracaliśmy na źrenice oka, która się powiększała i pomniejszała.

7. Zmniejszanie i powiększanie źrenicy oka nazywamy akomodacją oka.

8. Akomodacja oka (Nastawność oka) – zjawisko dostosowania się oka do oglądania przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Dostosowanie to polega na odpowiednim doborze ostrości widzenia.

9. Budowa oka:

10. Części oka: • Gruba, biała warstwa ochronna, nadająca kształt gałce ocznej, otaczająca oko od strony oczodołu, na powierzchni gałki ocznej przechodzi w rogówkę. • Część oka otaczająca tęczówkę. Łączy ją z naczyniówką. W skład ciałka rzęskowego wchodzą mięśnie rzęskowe (uczestniczące w zmianie kształtu soczewki) oraz wyrostki rzęskowe Twardówka Ciało rzęskowe

11. element budowy oka, nieprzezroczysta tarczka stanowiąca przednią część błony naczyniówkowej. W centrum zawiera otwór zwany źrenicą (pupilla). • Jedna z 2 wypełnionych cieczą wodnistą przestrzeni w oku. Tęczówka Komora tylna oka

12. Wypukła zewnętrzna warstwa gałki ocznej w jej przedniej części. Ludzka rogówka ma ok. 11,5 mm średnicy i grubość 0,5-0,6 mm w środkowej części oraz 0,6-0,8 mm w części obwodowej. Za rogówką znajduje się ciecz wodnista a za nią soczewka. • Część oka, przezroczysty, elastyczny narząd ogniskujący promienie świetlne tak, by tworzyły obraz odwrócony na siatkówce. Rogówka Soczewka

13. Tylna, największa część błony naczyniowej gałki ocznej; położona pomiędzy siatkówką a twardówką gęsta trójwarstwowa sieć naczyń krwionośnych odżywiających i dotleniających fotoreceptory i ciało szkliste. • II nerw czaszkowy, część drogi wzrokowej. Przebiega od siatkówki do skrzyżowania wzrokowego. Naczyniówka Nerw wzrokowy

14. Galaretowata substancja wypełniająca tylną część gałki ocznej, nadająca jej kształt i chroniąca siatkówkę. Ciało szkliste się nie regeneruje. • Część oka, która jest elementem odbierającym bodźce wzrokowe. Jest specyficznej budowy błoną znajdującą się wewnątrz gałki ocznej, na jej tylnej powierzchni. Jest jednym z pierwszych elementów drogi wzrokowej. Ciało szkliste Siatkówka

15. Miejsce na siatkówce oka niektórych kręgowców (kameleony, naczelne) o największej rozdzielczości widzenia związanej z największym zagęszczeniem czopków. • Miejsce na siatkówce oka kręgowców, w którym nerw wzrokowy opuszcza gałkę oczną i biegnie w stronę mózgu. Jest ono całkowicie pozbawione fotoreceptorów (czopków i pręcików), jest więc niewrażliwe na światło Plamka żółta Plamka ślepa

16. Światłoczułe receptory siatkówki oka. Czopki umożliwiają widzenie kolorów przy dobrym oświetleniu. Jest to widzenie fotopowe. (Porównaj: widzenie skotopowe) Jakość wzroku pogarsza się przy zbyt intensywnym świetle (czopki ulegają przesyceniu). • umożliwiają czarno-białe widzenie przy słabym oświetleniu. Jest to widzenie skotopowe. Na siatkówce każdego oka znajduje się około 100 milionów pręcików, głównie na jej obrzeżach. Nie umożliwiają one jednak uzyskania tak dokładnych obrazów jak w przypadku czopków. Czopki Pręciki

17. Układ krwionośny

18. Układ krążenia krwi .

19. Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętegosystemunaczyńkrwionośnych, które pod wpływemrytmicznychimpulsówsercatransportują nieustannieprzezorganizmkrew. Krew jest nośnikiemsubstancjiodżywczych, niezbędnych do podtrzymywaniaczynnościżyciowych, orazspełnia funkcjęoczyszczającąorganizmzeszkodliwychproduktów przemianymaterii.Bezprzerwykrążyod narządówodżywiających (układoddechowy, pokarmowy) do tkanekustrojuinarządówwydalniczych (nerki, skóra). Układ krwionośnyzbudowany jest z sercai naczyńkrwionośnych - tętnic, żyłinaczyńwłosowatych.

21. Mały i duży obieg krwi.

23. Naczynia krwionośne

24. * Tętnice. Największą, głównątętnicąorganizmu jest aorta. Zaopatrujeonacałyorganizm w krewbogatą w tlen. Aorta wychodzikugórze z lewejkomoryserca, zaginasięizstępuje w dół. Na poszczególnychpoziomachdzielisięonanatętnice. * Żyły. Naczyniażylnepoczątkowodrobneibardzo licznełącząsię w coraz to większeżyły, któreostatecznietworządwieżyłygłówne - górnąidolną . Uchodzą one do prawegoprzedsionkaserca. Żyłagłównadolna to największażyłaustroju. * Naczyniawłosowate. Naczyniawłosowate, inaczejwłośniczki, to najdrobniejsze (niewidzialnegołymokiem) naczyniakrwionośneustroju. Włośniczkiswymi rozgałęzieniamitworząsieć. W sieciwłośniczekwystępująnaczynia włosowatetętniczeiżylne. Wyróżniasiętypysiecinaczyń włosowatych: zwykłasiećkapilarna w tkankach, siećdziwna, układwrotny.

25. W osoczuznajdująsięróżnegorodzajuciałka, spośródktórychkażdaspełniaokreślonąfunkcję: * krwinkiczerwone - erytrocyty- transportujątlen z płuc do komórekidwutlenek węgla, pochodzący z metabolizmukomórek, w odwrotnymkierunku; * krwinkibiałe - leukocyty- majązdolnościżerneiporuszaniasię. Różnerodzajetworzączęśćukładuodpornościowegoichronią organizmprzedinfekcjami; * płytkikrwi - trombocyty- są to kuleczkitłuszczów, lipidów lubcząsteczkibarwnika, poruszającesiębierniewraz z krążącąkrwią. Uczestniczą w procesiekrzepnięciakrwi, zapobiegająckrwotokom.

26. Powstawanie krwi W sposóbnieprzerwanytworząsięnoweelementykrwi. Każdegodniapowstaje milionykrwinekczerwonych, białychipłytekkrwi. Proces ten zwanyhemopoezą, ma miejscegłównie w szpikukostnym, począwszyodkomórekmacierzystych, z którychwywodząsięróżnekomórkikrwi.

27. Krew Krew jest tkankąpłynną o czerwonymkolorze, barwajejzależyodbarwnikakrwi - hemoglobiny. Krewprzepływabezprzerwy we wnętrzuukładukrążenia, dostarczając do wszystkichkomórekciałatlen, składnikiodżywczeiinne elementypotrzebnekomórką do metabolizmu. Jednocześniekrewtransportujedwutlenekwęgla. W organizmieznajdujesięzgromadzonakrew (w wątrobieiśledzionie), któranormalnieniekrąży. Włączana jest ona do krążeniatylko w przypadkachkoniecznościuzupełnienia utraconejprzezorganizmkrążącejkrwi. Odczynkrwinaogółstały, jest lekkozasadowy

28. Choroby ukladukrązenia Do najważniejszychchoróbukładu krążenia , naktóre przypadaponad 40% zgonówzalicza sięmiażdżycęnaczyń , chorobęnadciśnieniową ,chorobę wieńcowąizawałmięśniasercowego. Abyprofilaktyczniezapobiegaćnależy poznaćczynniki powodującewystępowaniechorób układukrążenia. Są to tzw. czynnikizagrożenia/ryzyka ? pierwszegoidrugiegostopnia

29. Do czynników ryzyka stopnia 1-go należą - wysoki poziom cholesterolu we krwi - wysokie ciśnienie krwi - palenie papierosów

30. Do czynnikówryzyka 2-go stopniazaliczasię: - nadwagę (otyłośćspowodowanązłymsposobem odżywianiabądźuwarunkowanągenetycznie) - brakaktywnościruchowej - strespsychiczny - uwarunkowaniadziedziczne/genetyczne naktóreniestetyniemożemy miećwiększegowpływu ? rozwinęprzykład :hipercholesterolemia ? Osobybezmutacji w pewnym genie związanym z metabolizmemcholesterolusązdrowe , osobnicy o mutacji w jednejkopiigenówmają skłonności do zawałówserca w wieku kilkanaście lat młodszymniżprzeciętnatj . około 40 lat. Osoby z dwoma zmutowanymiallelamiczęstomajązawałyserca jużprzeddwudziestymrokiemżycia. Wiele jest choróbzaktóreodpowiedzialna jest podstawowajednostkadziedziczenia ? wadliwy gen/geny , o tymmożeprzynastępnejokazji?

31. Krwinki czerwone

32. ERYTROCYTY

33. - erytrocyty – sąnajliczniejszymiskładnikami spośródelementówmorfotycznychkrwi. Głównym składnikiemkrwinekczerwonych jest hemoglobina, nadającaczerwonezabarwienie . Do prawidłowejprodukcjikrwinekczerwonychniezbędnesą , opróczodpowiednichskładnikówbudulcowych, hormony, witaminy, enzymyiżelazo. Wśródtychczynnikówszczególną role odgrywawitamina B 12. Erytrocytytransportujątlen z płuc do komórekidwutlenekwęgla, pochodzący z metabolizmukomórek,wodwrotnymkierunku. Krwinki czerwonestanowią ok. 40% objętościcałe j krwi. Osobaminajbardziejpotrzebującym krwinekczerwonychsąchorzy,którzyutraciliswoją własnąkrew w wynikuwypadkualbozabieguoperacyjnego.

34. Krwinki białe

35. Krwinkibiałe – dzielisięnagranulocyty, monocytyilimfocyty. Mają zdolnościżerneiporuszaniasię. Sąjednym z elementówsystemuobronnego skierowanegoprzeciwkoczynnikom powodującymchoroby, chroniąorganizm przedinfekcjami

36. Płytki krwi

37. – trombocyty – sązbudowane z lipidówibiałek, poruszają siębierniewraz z krążącąkrwią. Majazdolnościadhezji, czyliprzylegania do ścianuszkodzonego naczyniakrwionośnegoiagregacji, czyliwzajemnego przylegania do siebieitworzeniawięk szychskupisk. Zlepionepłytkikrwiwydzielająwiele związkówchemicznych o różnymsposobiedziałania, m. in. czynnikiuczestniczące w procesiekrzepnięciakrwi. Płytkikrwiprzetaczasięchorym z zaburzeniami krzepnięcia, pacjentom z białaczkąi nowotworami, w trakcieipochemioterapii.

38. Grupy krwi

39. U każdejosobynapowierzchnikrwinekczerwonychistnieją substancjegrupowe, któredecydują o przynależności do określonej grupykrwi. Możnaoznaczyć 4 podstawowegrupykrwi: * grupa O – braksubstancjigrupowejnakrwinkach, * grupa A -istniejesubstancjagrupowa A, * grupa B – istniejesubstancjagrupowa B, * grupa AB – istniejesubstancjagrupowa A i B nakrwinkach

40. Biologioczne znaczenie krwi

41. Krewpłynąca w żyłachitętnicach jest źródłemsiłżyciowych u każdego człowiekajużodmomentupoczęcia. Jest żywątkankązłożoną z komórek – krwinekczerwonych, białychipłytkowych, którezawieszonesą w części płynnejkrwizwanejosoczem. Krew jest całymświatemsamym w sobie. Jej składnikitworząwysoko-rozwinięty system obronnyitransportowy, odistnienia któregozależynaszeżycieizdrowie. Krewspełnia w organizmieróżnorodneiważnezadania. Jest transporterem najróżniejszychzwiązków, międzyinnymitlenuidwutlenkuwęgla, biorą cychudział w wymianiegazowej w procesieoddychania. Krewdostarcza do narządówskładnikiodżywczeiusuwaniepotrzebnebądźszkodliwe produktyubocznespalaniamaterii. Jest takżenośnikiemhormonów , chemicznychsubstancjiprzekaźnikowych, i w ten sposóbwspółdziała w przekazywaniuinformacji w organizmie.

42. I w końcukrewbierzeudział w regulacjitemperaturyciała. . Pełnifunkcjeobronne, chroniącnasprzedczynnikami chorobotwórczymi. Pełnifunkcjenaprawcze w ustroju. Dzięki właściwościkrwijaką jest krzepliwość, możliwe jest uszczelnianieścianynaczyniakrwionośnego w przypadku jegopęknięcia (zranienia) izahamowaniakrwawienia. U człowiekadorosłegoogólnaobjętośćkrwi w organizmiewynosiokoło 6-8% masyciała; zatem objętośćkrwi u osobyważącej 70 kg wynosiokoło 5-6 litrów.

43. Doświadczenie - BADANIE TĘTNA I CIŚNIENIA KRWI W SPOCZYNKU I PO WYSIŁKU

44. Badanietętna

45. Badaniewpływuwysiłkufizycznegonawartośćciśnieniakrwi

46. Zbadanie budowy chemicznej kości

47. Budowa kości

48. Podział kości • kości rurowate-kości mające kształt, zbudowanych z istoty zbitej i gąbczastej, wypełnione są szpikiem kostnym; spełniają funkcję podporową, krwiotwórczą i obronną • kości gąbczaste- zbudowane są z istoty gąbczastej pokrytej istotą zbitą oraz trzeszczki, dzielą się na długie i krótkie, pełnią funkcję krwiotwórczą, stanowią miejsce początku i przyczepu mięśni • kości płaskie- są zbudowane z istoty gąbczastej lub zbitej, pełnią funkcję osłaniającą i krwiotwórczą.

49. Podstawowymi funkcjami kości są: • ochrona narządów głębiej leżących (czaszka chroni mózg, klatka piersiowa chroni serce i płuca, miednica chroni narządy rozrodcze) • bierny narząd ruchu – wsparcie dla mięśni – kości kończyn i obręczy: barkowej i miednicznej, • jako magazyn jonów wapniowych i fosforanowych w ustroju i udział w homeostazie, • pośrednio krwiotwórcza (w kościach znajduje się szpik kostny).

50. Skład chemiczny kości:-ZWIĄZKI ORGANICZNE (osseina) - nadaje sprężystość kościom.-ZWIĄZKI NIEORGANICZNE (sole mineralne)- nadają kości twardość i wytrzymałość.