Klinische avond Sport bij kinderen: de ideale prikkel om gezond te groeien

1. Klinische avondSport bij kinderen: de ideale prikkel om gezond te groeien Verantwoord sporten als therapie bij obese kinderen Dr. Mathieu Maroy Fysische Geneeskunde & Revalidatie Sportgeneeskunde Stedelijk Ziekenhuis Roeselare Klinische avond : Sport bij kinderen

2. Obesitas bij kinderen • Energiebalans • Toenemende prevalentie (>10% schoolgaande jeugd) • Slechte voedingsgewoontes • Te weinig beweging • Genetische aanleg? Leptine-insufficiëntie? • Psychologische factoren • 1kg vetweefsel = 7000 kcal inname verbruik Klinische avond : Sport bij kinderen

3. Obesitas bij kinderen • Combinatie dieet – aërobe training meest effectief !! • Uithoudingstraining • vergroot het verlies aan vetmassa niet extra • WEL  op lange termijn beter behoud van lichaamsgewicht  verhoging compliance aan dieet  verlies visceraal vet : cardiovasculair  Betere Quality of Life, voldoening, goed gevoel  Meer zelfvertrouwen • Meer bewegen/ algemeen re-activeren/ minder sedentair/ uithoudingstraining inname verbruik Klinische avond : Sport bij kinderen

4. Bewegingstherapie bij obesitas Obesitas bij kinderen ↙ ↓ ↘ biomechanische veranderin↔ malaluloskeletal↔ ↘ ↓ ↙ ↓ minder lichaamsbewegi↔ ↓ ↗ gewichtstoename Obesitas bij kinderen Qbiomechanische veranderingen malalignment Musculoskeletale pijn Minder lichaamsbeweging Minder QoL gewichtstoename Klinische avond : Sport bij kinderen

5. Oefentherapie bij obese kinderen • Preventie : nog belangrijker • Extrinsieke factoren • Materiaal, omgeving, oefentherapie • Intrinsieke factoren • Statiek, houding, groeistatus • 2 risicogroepen • Groeifase • Overgewicht Klinische avond : Sport bij kinderen

6. Extrinsieke risicofactoren • Trainingstijd : 1u fysieke activiteit / dag, progressief • Type Training • Aërobetraining : hartslag 60-80% • Musculoskeletaal, cardiovasculair, + effect hersenen • Grote spiergroepen, lange duur • Krachttraining • geen effect op vetmassa • Meer spiermassa, meer uithouding, meer kracht • Low load, high repetition; geen maximale load • progressief opdrijven • Preventie diabetes, CV risico daalt, + effect hersenen • Minimum 2d per week • Intensiteit : gematigd zelfde effect op vetverlies als intensief Klinische avond : Sport bij kinderen

7. Intrinsieke risicofactoren • Lengtegroei van bot : thv groeikraakbeenschijf • Peesaanhechtingen (apophyse) : kraakbenige plaat • Kraakbeen apophyse en GKBS: gevoeliger voor stress • Snelle botmaturatie, been sneller langer dan pezen/spieren • Elastischer bot, dikker periost • 2 fragiele zones • Epifyse/fyse • apofyse Klinische avond : Sport bij kinderen

8. Apofyse • pees-bot overgang • geenlengtegroei • tractieletsels • Overbelastingsletsels : • repetitievemicrotraumata ‘apofysitis’ • Osgood-Schlatter • Sinding-Larsen-Johansson • Sever’s disease • Acute letsels : apofysiolyse (SIAS, SIPS, tuber ischiadicum) • R/ (relatieve) rust, evnsaid, stretching, correctierisicofactoren Klinische avond : Sport bij kinderen

9. Epifyse/fyse • Acute letsels • Ligamenten : sterk tov. bot • 15% frakturenbijkinderenthv. GKBS • Bot : plastischer, poreuzer • groenhoutfracturen • Herstel : evdeformaties • Overbelastingsletselstgv. repetitieve traumata • Stressfractuurtjessubchondraal bot • Subchondraleischemie • Voor of nasluiten GKBS? Klinische avond : Sport bij kinderen

10. Risicofactoren bij obese kinderen • Blountdisease • Gestoorde groei aan mediale zijde proximale groeischijf tibia • Gerelateerd aan obesitas, Afro-amerikaanse etniciteit, vroege loper • Oorzaak: onbekend / mechanische stress • Door overgewicht : compressie op mediaal GKBS tibia → sluiten • Progressieve genuavara • Vaak bilateraal • Weinig pijn • Orthopedie: • Observeren • Bracing • Valgiserende osteotomie Klinische avond : Sport bij kinderen

11. Risicofactoren bij obese kinderen • Slippedcapitalfemoralepiphysiolyse(SCFE) • Mechanisch : Epifyse glijdt posterieur van metafyse • Relatieve insufficiëntie groeischijf tov de schuifkracht lichaamsgewicht • Risicofactor : overgewicht, obesitas, sport, trauma, metabole stoornissen, hormoonstoornissen • Jongens 2-3x meisjes • 12-15j, vroeger bij toenemend gewicht • Evolutie : chronisch, acuut (op chronisch) • Vaak bilateraal • Symptomen : vage lies/kniepijn, manken Klinische avond : Sport bij kinderen

12. Risicofactoren bij obese kinderen Slippedcapitalfemoralepiphysiolyse(SCFE) • KO : • verkort been, exorotatie, beperkte endo, abductie • Drehman test : exo bij flexie heup • RX : • Klassieke RX, Lauenstein opname • Behandeling : • DOEL : verder afglijden epiphyse vermijden tot GKBS sluit stabiliseren van de heup SNELLE DIAGNOSE • In situ pinning met/zonder repositie • Complicaties • Onbehendeld : vroege artrose • Behandeld : Avasculaire necrose, Chondrolyse Klinische avond : Sport bij kinderen

13. Intrinsieke risicofactoren bij obese kinderen • Lagerugpijn • Mechanischelagerugpijn : • gebrekaanmusculairestabiliteit • Spondylolysis: • (meestal) bilateraleonderbreking pars interarticularis • Stressfractuur • Meestal L5 • Congenitaalzwakke isthmus?? • Tgv. Repetitievehyperextensiewervelzuil • Voorbeschikkend : • hyperlordose • verkorte hamstrings Klinische avond : Sport bij kinderen

14. Take home messages • Oefentherapie bij obese kinderen • Progressieve opbouw • Combinatie dieetadvies, gedragstherapie • In 2e tijd favoriete sport te kiezen • Amusement = Motivatie • Preventie !! • Regelmatig oefenen (1 u/d) • Matige intensiteit, langere duur Klinische avond : Sport bij kinderen