400 likes | 543 Views
Trwały Rozwój, MĄDROŚCIĄ sterowany , jako warunek PRZETRWANIA Wisdom B ased Sustainable Development as P recondition of S urvival. Lesław Michnowski Członek Komitetu Prognoz “Polska 2000 Plus” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk http://www.psl.org.pl/kte kte@psl.org.pl.
E N D
Trwały Rozwój, MĄDROŚCIĄ sterowany, jako warunek PRZETRWANIAWisdomBased SustainableDevelopment as Precondition of Survival
Lesław MichnowskiCzłonek Komitetu Prognoz “Polska 2000 Plus” przy Prezydium Polskiej Akademii Naukhttp://www.psl.org.pl/ktekte@psl.org.pl
Aktualna sytuacja światowa: • środowisko przyrodnicze – w wyniku wzrostu gospodarczego i ludnościowego – podlega bezwzględnej degradacji, gdyż utraciło zdolność samoodtwarzania się w postać zgodną z potrzebami życia człowieka; • narastanie zagrożenia deficytem zasobów naturalnych.
Dwa możliwe sposoby usiłowań przywracania światowej społeczności zdolności rozwoju: I – zmniejszanie zaludnienie Ziemi, w tym pomniejszanie poziomu konsumpcji i tempa wzrostu gospodarczego; II – egoaltruistyczna przemiana aksjologiczna (metanoja?), zmiana systemu ekonomicznego na oparty na kompleksowym rachunku korzyści i kosztów gospodarowania i kierujący się dobrem wspólnym, oraz poprzez mądrą współpracę eliminowanie deficytu zasobów życia (naturalnych i przyrodniczych).
“the sustainable development of our people (…) vision for the future of humanity (…) poverty eradication, changing consumption and production patterns (…) pillars of sustainable development – economic development, social development and environmental protection (…)”. WSSD Johannesburg Declaration 2002
(…) trwały rozwój naszych społeczności (…) wizja przyszłości Ludzkości (…) wykorzenienie biedy, zmiana wzorców konsumpcji i produkcji (…) filary trwałego rozwoju: rozwój gospodarczy, rozwój społeczny oraz ochrona środowiska przyrodniczego (…) WSSD Johannesburg Declaration 2002
Trwały rozwój (Sustainable Development) - oxymoron, czy warunek przetrwania?
For survival and Sustainable Development we needWisdom Based Global Information Society
Wnioski z analizy systemowejistoty kryzysu globalnego i uwarunkowań trwałego rozwoju – za pomocą modelu konceptualnegoSystem Życia
Warunkiem przetrwania światowej społeczności jest zwiększanie jej poziomu informacji wraz z rozwojowym przekraczaniem jej granic wzrostu
Podstawowe aksjomaty I Universum jako system systemów życia – systemów otwartych ze zdolnością homeostazy (Bertalanffy, Laszlo, Mazur) II i = B(n,q)1/s gdzie: i – poziominformacji (Wiener) – konceptualna miara poziomu rozwoju (i organizacji, oraz JAKOŚCI) systemu życia; s – poziom entropii, oraz ROZWOJOWYCH REZERW systemu życia; n – ilość elementów systemu życia; q – jakość elementów systemu życia, i B(n,q) – pewna funkcja zależna od ilości i jakości elementów systemu życia. III D = D (i); gdzie: D – długość okresu życia systemu życia (w tym społeczności)
Rozwój jako proces zwiększaniajakości i ilości oraz zróżnicowania elementów społeczności, a także synergicznego integrowania odpowiednio zróżnicowanych jej elementów.
Czym wyższy poziom informacji - tym mniejszym kosztem wewnętrznym i zewnętrznym można osiągać cele społeczności
Konsekwencje rozwoju, m.in.: • Wzrost tempa zmian w środowisku, w tym w zewnętrznych uwarunkowaniach życia społeczności • Wzrost bezwładności społeczności
Sytuacja Zmian i Ryzyka (SZiR):gdy wysokie tempo zmian w uwarunkowaniach życia oraz wzrost inercji społeczności powoduje konieczność antycypatywności.Ryzyko - wynika z niepełnej przewidywalności skutków działań, zwłaszcza, w szybko zmieniającej się rzeczywistości
POWSZECHNA MĄDROŚĆ- w Sytuacji Zmian i Ryzyka –jako warunek PRZETRWANIA
- OBSERWOWANIA zdarzeń zachodzących w układzie: podmiot życia społeczno- gospodarczego – środowisko (społeczno- przyrodnicze); MĄDROŚĆ (w ujęciu tego referatu), jako zdolność: - ROZPOZNAWANIA procesów, których te zdarzenia dotyczą; - PRZEWIDYWANIA przyszłego biegu tych procesów; - ich WARTOŚCIOWANIA; • WSPOMAGANIA procesów pozytywnych i • PRZECIWSTAWIANIA się procesom negatywnym.
Czynniki mądrości (w SZiR): - intelekt, oraz - wiedza, oraz - sztuczna inteligencja (AI), oraz - moc sprawcza.
Intelekt: - rozum; - pamięć; - intuicja; - sumienie (jako zdolność poprawnego, adekwatnego wartościowania).
Wiedza: • systemowo-filozoficzna; • naukowa; - empiryczna; • intuicyjna, a także • WIEDZAo przeszłości i PRZYSZŁOŚCI.
Sztuczna inteligencja, w tym: • metody symulacji komputerowej wielkich systemów ekospołecznych, oraz • elastyczna automatyzacja (także cyborgizacja).
Moc sprawcza: • zdolność twórczego działania (moc swobodna); • wola; - UMIEJĘTNOŚĆ INICJOWANIA (procesów – jaki i kiedy „pierwszy krok”!).
Dla PRZETRWANIA - konieczność kompleksowego kształtowania powyższych czynników mądrości.
Trwały rozwój światowej społeczności – 1 - rozwój nie zakłócany cyklicznie (Capra) regresywnymi zapaściami i budową „na gruzach” jakoby lepszej przyszłości; 2 – rozwój trwały i „trójfilarowy” (ONZ), czyli taki proces przemian społeczno-gospodarczych, który umożliwia zarówno rozwój społeczny, jak i gospodarczy, oraz ochronę (w tym właściwe kształtowanie) środowiska przyrodniczego.
Inclusive Globalization and Sustainable Development (UN),orPernicious Globalization (CIA); „20-80” (20 – „to have a lunch”, 80 – „to be a lunch”. Martin, Schumann); new Orwell totalitarianizm !!! (JPII).
Podstawowe kolejne granice wzrostu: 1 – BEZWŁADNOŚCIOWA – konieczność antycypatywności (feedforward); 2 – ŚRODOWISKOWA – konieczność aksjologii dobra wspólnego; 3 – KATASTROFICZNA – konieczność symbiozy CTŚ, oraz wielkiej rezerwotórczości.
Dla trwałego rozwoju w SZiR niezbędna EWOLUCJA INTELEKTUALNA, czyli: - oparte na MĄDROŚCI projektowanie i selekcja w przestrzeni wirtualnej metodami symulacji k omputerowej, oraz - wartościowanie na podstawie wartości dobra wspólnego.
Aby rozwój był trwały to w Sytuacji Zmian i Ryzyka winien być rozwojem „trójfilarowym”:społecznym, gospodarczym i przyrodniczymTaki „trójfilarowy” rozwój to zarazem warunek niezbędnego powiększania potencjału MĄDROŚCI światowej społeczności
Kryzys globalny jako skutek patologicznegoprzekroczenia granic wzrostu: - bezwładnościowej i - środowiskowej.
Konieczność:- dalekowzroczności;- elastyczności;- rezerwotwórczości, oraz- STWORZENIA MOŻLIWOŚCI łączenia korzyści własnych z dobrem środowiskaspołeczno-przyrodniczego.
Warunkiem przetrwania jest zbudowanie - z pomocą global governance - społeczeństwa globalnego kierującego się mądrością i łączącego korzyści własne z dobrem środowiska. W tym celu działaniem pierwszoplanowym jest utworzenie (najlepiej przy Radzie Bezpieczeństwa ONZ) Światowego Centrum Strategii Trwałego Rozwoju (ŚCSTR, Memoriał Komitetu Prognoz PAN).
Główne zadania ŚCSTR:- doprowadzenie do zbudowania informacyjnych podstaw polityki i gospodarki trwałego rozwoju, a następnie - rozpoznawanie różnorodnych globalnych zagrożeń i powodowanie wyprzedzającego eliminowania (o ile to możliwe) ich przyczyn.
Dla trwałego rozwoju trzeba zatem pilnie zbudować – sukcesywnie doskonalony - powszechnie dostępny światowy (zintegrowany, terytorialnie rozproszony) informacyjny system: - kompleksowego monitorowania, • dalekosiężnego przewidywania, oraz • wymiernego wartościowaniaskutków polityki, pracy i innych zmian w uwarunkowaniach życia ludzi i przyrody,
w tym: - światowy system prognozowania ostrzegawczego; • światowy system symulacji komputerowej – dla projektowania i wartościowania techniki i zmian orga-nizacyjnych; • światowy system informacyjnych podstaw gospodarki trwałego rozwoju.
Kompleksowy monitoring: monitoring uzupełniony o wyznaczanie poziomu jakości monitorowanego układu: społeczeństwo - środowisko, oraz zmian w tempie jego rozwoju albo regresu.
Powszechna mądrość i aksjologia dobra wspólnego to współcześnie niezbędne warunki przeżycia i trwałego rozwoju światowej społeczności.
Warunkiem przetrwania światowej społeczności jest zwiększanie jej poziomu informacji wraz z rozwojowym przekraczaniem jej granic wzrostu