”Zasady realizacji pomocy publicznej w OLiP” Rafał Malujda Łódź, 2 3 .0 5 .2013r.

1. ”Zasady realizacji pomocy publicznej w OLiP”Rafał MalujdaŁódź, 23.05.2013r.

2. AGENDA 1. Podstawowe zasady systemu pomocy publicznej 2. Formy prawne i podstawy działalności OLiP w Polsce 3. Oferta parków technologicznych i inkubatorów w kontekście pomocy publicznej - rodzaje pomocy i formy wsparcia (z uwzględnieniem usług proinnowacyjnych) 4. Poziomy udzielania pomocy publicznej 5. Pomoc publiczna w projektach finansowanych ze środków unijnych 6. Weryfikacja lokatorów parków i inkubatorów pod kątem możliwości wchłaniania pomocy publicznej i zasady udzielania pomocy przez parki technologiczne i inkubatory 7. Regulaminy parków technologicznych a wymogi formalno-prawne 8. Umowy o dofinansowanie i efektywność parków (w oparciu o interpelacje i wyniki kontroli NIK 2013) 9. Przyszłe zasady udzielania pomocy publicznej w nowej perspektywie finansowej Horyzont 2020 oraz planowane zmiany w zasadach udzielania pomocy publicznej (w tym nowy projekt regulacji de minimis)

3. 1. Podstawowe zasady pomocy publicznej Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej wersja skonsolidowana (Dz. Urz. UE nr 115 , 09/05/2008 P. 0091 – 0092)  CZĘŚĆ TRZECIA: POLITYKI I DZIAŁANIA WEWNĘTRZNE UNII TYTUŁ VII: WSPÓLNE REGUŁY W DZIEDZINIE KONKURENCJI, PODATKÓW I ZBLIŻENIA USTAWODAWSTW Rozdział 1: Reguły konkurencji Sekcja 2: Pomoc przyznawana przez państwa Artykuł 107 (dawny artykuł 87 TWE)  Artykuł 108 (dawny artykuł 88 TWE) Artykuł 109 (dawny artykuł 89 TWE)

4. 2. Formy prawne i podstawy działalności parków technologicznych i inkubatorów w Polsce Park technologiczny (definicja z Ustawy z dnia 20 marca 2002 r. o finansowym wspieraniu inwestycji) – to zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą techniczną, utworzony w celu dokonywania przepływu wiedzy i technologii pomiędzy jednostkami naukowymi w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki, a przedsiębiorcami, na którym oferowane są przedsiębiorcom, wykorzystującym nowoczesne technologie, usługi w zakresie doradztwa w tworzeniu i rozwoju przedsiębiorstw, transferu technologii oraz przekształcania wyników badań naukowych i prac rozwojowych w innowacje technologiczne, a także stwarzający tym przedsiębiorcom możliwość prowadzenia działalności gospodarczej przez korzystanie z nieruchomości i infrastruktury technicznej na zasadach umownych. [UWAGA: wersja nieobowiązująca !]

5. 2. Formy prawne i podstawy działalności parków technologicznych i inkubatorów w Polsce Międzynarodowe Stowarzyszenie Parków Naukowych (IASP): park naukowy – instytucja zarządzana przez specjalistów, których głównym celem jest promowanie kultury innowacyjnej oraz konkurencyjności instytutów naukowo-badawczych i firm zrzeszonych w parku; park zarządza procesem przepływu wiedzy i technologii między uczelniami, instytucjami naukowo-badawczymi i przedsiębiorstwami; sprzyja również powstawaniu i rozwojowi firm innowacyjnych, oferując możliwość inkubacji i wsparcie procesów tworzenia firm typu spin-off; park naukowy pełni funkcje zbliżone do parku technologicznego, jednak produkcja w nim prowadzona ogranicza się do produkcji prototypowej. [UWAGA: wersja nieobowiązująca !]

6. 2. Formy prawne i podstawy działalności parków technologicznych i inkubatorów w Polsce Co to jest więc ”park technologiczny” i ”inkubator przedsiębiorczości”...?

7. 2. Formy prawne i podstawy działalności parków technologicznych i inkubatorów w Polsce FORMY PRAWNE, STRUKTURA, KAPITAŁ Forma (zwykle): • Spółka z o o • Spółka akcyjna • Fundacja Struktura (zwykle): • Park • Inkubator • Centrum Transferu Technologii Kapitał (zwykle): • Samorząd • Szkoły wyższe

8. 3. Oferta parków technologicznych I. Usługi administracyjne i sekretarskie 1. Wynajem lokali [de minimis] 2. Wynajem sal konferencyjnych [de minimis] 3. Usługi biurowe [de minimis] 4. Obsługa sekretarska [de minimis] 5. Dostęp do Internetu [de minimis] 6. Usługi informatyczne [de minimis] 7. Promocja usług świadczonychprzezprzedsiębiorstwafunkcjonujące w ramach parku[de minimis] 8. Prowadzenie portalu internetowego (w tym typu CRM i do pracy nad projektami, z którego korzystają lokatorzy) [de minimis]

9. 3. Oferta parków technologicznych II. Doradztwo specjalistyczne 1. Doradztwo prawne, księgowe, w zakresie marketingu i promocju [de minimis] 2. Doradztwo wzakresie źródełfinansowaniaprojektów w tymw zakresiepozyskiwaniaśrodków finansowych zfunduszy UE[de minimis] lub [GBER] 3. Doradztwo w zakresie transferu technologii i współpracy z nauką [de minimis] 4. Doradztwo branżowe (w ramach branży danego parku) [de minimis] 5. Audyt technologiczny [de minimis] lub [GBER]

10. 3. Oferta parków technologicznych III. Szkolenia 1. Usługi szkoleniowo – konferencyjne [de minimis] lub [GBER] 2. Targi oraz wizyty studyjne [de minimis] lub [GBER] 3. Staże magisterskie i naukowe [de minimis] lub [GBER] 4. Nauka języków [de minimis] lub [GBER] IV. Usługi proinnowacyjne 1. Badania zlecone 2. Wspólne projekty • …

11. 3. Oferta parków technologicznych Podsumowując... [de minimis] kontra [GBER] to jedyne ”alternatywy”?

12. 4. Poziomy udzielania pomocy publicznej Poziom 1 - WŁASNOŚĆ – pomoc na poziomie właściciela (the providers) : TRANSFER ZASOBÓW PUBLICZNYCH MIEDZY INSTYTUCJA POŚRDNICZACA A BENEFICJENTNEM Inwestorzy nie powinni być traktowani jako beneficjenci pomocy o ile: - nie odnoszą żadnej korzyści ekonomicznej ze względu na przyjęty sposób rozliczenia końcowego (nie otrzymują wynagrodzenia za kapitał zainwestowany w projekt ; nie wypłacanie dywidendy) Poziom 2 - ZARZĄDZANIE– pomoc na poziomie zarządcy (the centres and their managers): DYSPONOWANIE PRZEZ BENEFICJENTA (PODMIOT PUBLICZNY) PRODUKTAMI NABYTYMI Z PROJEKTU – KORZYŚCI UZYSKUJE ZARZĄDZJĄCY Nie wystąpi pomoc publiczna o ile: - zarządzający centrami są wybierani zgodnie z przepisami dotyczącymi zamówień publicznych - zarządzający otrzymują wynagrodzenie rynkowe ustalone w ogłoszeniu (wynagrodzenie odpowiada niezbędnemu minimum umożliwiającemu wykonywanie zadań zarządcy centrum) - zarządzanie i promowanie i prowadzanie działalności centrum w imieniu inwestora/właściciela; - centrum nie będzie uzyskiwało korzyści tzn. dochód np. z wynajmu będzie reinwestowany w centrum Poziom 3 – w tym WYNAJEM – pomoc na poziomie beneficjenta końcowego (the users): WYKORZYSTANE MAJATKU NABYTEGO Z PROJEKTU - KORZYŚCI UZYSKUJE OSTATECZNY ODBIORCA - w odniesieniu do wynajmu powierzchni – obowiązują ceny rynkowe (kalkulacja na podstawie porównywalnych opłat za podobny wynajem w szczególności przy uwzględnieniu oficjalnych zestawień stawek komercyjnych czynszu) - w odniesieniu do użytkowania laboratoriów – ich użytkowanie nie jest wliczone w czynsz

13. 5. Pomoc publiczna w projektach finansowanych ze środków UE Zróżnicowane źródła finansowania • Finansowanie (zwykle): - Na wybudowanie, wyposażenie, świadczenie usług - Źródła: POIG, PO RPW, PO, • Zgodnie z umowa o dofinansowanie: - WI: na równych zasadach, - INF: bez preferencji.

14. 6. Weryfikacja lokatorów parków Listy sprawdzające (monitoring): - jak często? - jakie pytania? - kto ponosi odpowiedzialność?

15. 7. Regulaminy parków a wymogi formalno-prawne • ROZPORZĄDZENIEMINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO z dnia 20 maja 2009 r. w sprawie udzielania pomocy na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z dnia 5 czerwca 2009 r.) • ROZPORZĄDZENIEMINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO z dnia 30 stycznia 2009 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej na wspieranie ośrodków innowacyjności w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013 (Dz. U. z dnia 10 lutego 2009 r.) • ROZPORZĄDZENIEMINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO z dnia 18 lutego 2009 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej na wyposażenie, tworzenie zaplecza B+R oraz przygotowanie terenów inwestycyjnych w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 (Dz. U. z dnia 4 marca 2009 r.) • Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 27.04.2009 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej na rozwój ośrodków innowacyjności w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007 – 2013 ( Dz. U. Nr 70, poz. 604). • ROZPORZĄDZENIEMINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie warunków i trybu przyznawania pomocy de minimis na działalność upowszechniającą naukę (Dz. U. z dnia 18 kwietnia 2011 r.) • ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 360/2012 z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis przyznawanej przedsiębiorstwom wykonującym usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym(Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz.U.UE L z dnia 26 kwietnia 2012 r.)

16. 7. Regulaminy parków a wymogi formalno-prawne Umowa o dofinansowanie / studium wykonalności – wskaźniki, np.: I. Cele: - Wybudowanie budynku / wyposażenie (preferencje = de minimis) - Stworzenie i udostępnienie IOB = inkubatora technologicznego - Współpraca: instytut naukowy + uczelnie + przedsiębiorcy II. Wskaźniki: - ilość lokatorów / ilość wdrożeń / ilość przedsiębiorców i jednostek naukowych w laboratoriach / ilość projektów badawczych III. Pozostałe kwestie: - Pomoc publiczna – de minimis; jasność i przejrzytość zasad – równa konkurencja; trwałość projektu.

17. 7. Regulaminy parków a wymogi formalno-prawne STATUT: - tworzenie i zapewnienie dogodnych warunków infrastruktury technicznej oraz doradztwa dla realizacji przedsięwzięć opartych na wysokozaawansowane technologie, - współpraca (OFERTY, REGULAMINY,WZORY UMÓW) z uczelniami wyższymi oraz innymi ośrodkami badawczo-rozwojowymi w Polsce i zagranicą, innymi parkami technologicznymi oraz inkubatorami przedsiębiorczości, z podmiotami z sektora prywatnego oraz instytucjami naukowymi w celu promowania rozwoju lokalnych technologii oraz pobudzenie działalności innowacyjnej, z przedsiębiorcami w celu zgłoszenia patentów, wynalazków i wzorów użytkowych, z instytucjami finansowymi (banki, fundusze typu venture capital, seed capital), z przedsiębiorstwami oraz instytucjami świadczącymi usługi na rzecz rozwoju biznesu (doradztwo podatkowe i księgowe, doradztwo w zakresie pozyskanie zewnętrznych źródeł finansowych, rozwoju eksportu, zgłoszeń wynalazków), - kreowanie i stymulowanie współpracy klastrowej, - transfer technologii do sektora prywatnego - pomoc w komercjalizacji badań rozwojowych, - działania na rzecz zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorców działających “w budynku” - pozyskiwanie środków zewnętrznych na prowadzenie działalności statutowej oraz rozwój, inicjowanie i koordynowanie tworzenia wniosków o dofinansowanie przedsięwzięć związanych ze wsparciem rozwoju przedsiębiorczości, a w szczególności z wdrażaniem nowych technologii ze środków zewnętrznych, w tym funduszy unijnych, - koordynacja inwestycji i projektów prowadzonych przez przedsiębiorców w Parku, - wynajem powierzchni oraz zawieranie umów z podmiotami działającymi “w budynku”.

18. 7. Regulaminy parków a wymogi formalno-prawne Statut (zobowiązania) np.: “Miękkie”: Współpraca = oferta, wzór umowy, regulamin korzystania “Twarde”: Dzierżawa = oferta, regulamin (cennik), wzór umowy Najem = oferta, regulamin (cennik), wzór umowy Narzędzia miękkie = listy intencyjne Powiązanie z założeniami umowy o dofinansowanie: - jasne zasady = regulaminy - de minimis - prawo kontroli - informacje techniczne

19. 7. Regulaminy parków a wymogi formalno-prawne NAJEM: - na normalnych zasadach rynkowych - udostępnianie na niedyskryminujących zasadach; - całość otrzymanych środków publicznych na świadczenie określonych usług została przekazana odbiorcy końcowemu, a pośrednik nie uzyskał żadnej korzyści;

20. 8. Wyniki kontroli NIK WYNIKI KONTROLI 2010/2011 (BIAŁYSTOK): • brak dochodów z tytułu komercjalizacji nowoczesnych technologii. • w 2013 roku w inkubatorze technologicznym powinno funkcjonować co najmniej 20 nowych przedsiębiorstw, podczas gdy do zakończenia kontroli, chęć wynajęcia pomieszczeń Parku zgłosiło 7 podmiotów • wątpliwość NIK w kontekście realizacji wskaźników – budowa nowych obiektów Parku z uwagi na generowane w latach 2007-2009 straty

21. 9. Wyniki kontroli NIK WYNIKI KONTROLI 2012/2013: Wdrażanie innowacji przez szkoły wyższe i parki technologiczne • Nr ewidencyjny: P/12/128Data publikacji: 2013-03-07 10:00Dział tematyczny: rozwój regionalny Lista jednostek uczestniczących w kontroli (lista skontrolowanych, wystąpienia pokontrolne): • Delegatura NIK w Lublinie • Delegatura NIK w Olsztynie • Delegatura NIK w Poznaniu

22. 8. Wyniki kontroli NIK WYNIKI KONTROLI 2012/2013 - OBSZARY: • Dobór firm funkcjonujących w Parku i udzielona im pomoc; • Kryteria doboru podmiotów / firm • Zasady funkcjonowania (ceny/usługi/oferta) • Wdrażanie nowych technologii (warunki dla firm /kontrola/konsekwencje); • Poziom innowacyjności • Efektywność wdrażania innowacyjności • Współpraca z uczelniami i instytutami badawczymi (umowy o współpracy, wspólne projekty, prace badawcze, komercjalizacja); • Współpraca z instytucjami wspierającymi biznes (umowy); • Efektywność wykorzystani środków publicznych: • Koszty utworzenia • Realizacja projektów finansowanych ze środków UE (w tym umowy o dofinansowanie)

23. 8. Wyniki kontroli NIK WYNIKI KONTROLI 2012/2013 (LUBLIN): WDRAŻANIE = nie realizowała skutecznie zadań z zakresu wspierania innowacji i wdrażania nowych technologii. WSPOŁPRACA = nie nawiązała efektywnej współpracy z uczelniami i instytutami badawczymi na rzecz transferu technologii z tych jednostek do gospodarki PRZEKAZANIW WYNIKÓW = Nie wykonywała statutowych celów w zakresie sprzedaży lub nieodpłatnego przekazywania wyników badań naukowych do gospodarki DOBÓR PODMIOTÓW -= Spółka dokonywała doboru firm funkcjonujących w Lubelskim Parku Naukowo –Technologicznym zgodnie z przyjętymi zasadami WDROŻENIA = jednak nie podjęła skutecznych działań w celu pozyskania firm technologicznych. W rezultacie, mimo upływu trzech lat od rozpoczęcia działalności Parku, żaden z lokatorów nie wdrożył nowych technologii WSPARCIE = Spółka nie udzielała też wsparcia lokatorom, w formie obniżek czynszu, w początkowym okresie ich działalności w Lubelskim Parku Naukowo–Technologicznym

24. Dziękuję za Uwagę