Folklor

1. Folklor TWÓRCZOŚĆ LUDOWA Beata Szczepaniak

2. Pojęcia i terminy • Etnograf – zbieracz i badacz folkloru • Folklor – twórczość ludowa • Region – obszar kraju różniący się ukształtowaniem terenu i folklorem • Region Kozła – region, który swoją nazwę wziął od instrumentu ludowego – kozła • Skansen– muzeum sztuki ludowej na wolnym powietrzu • Kapela ludowa – zespół muzykantów • Gwara – mowa ludu • Polskie tańce narodowe: polonez, mazur, krakowiak, kujawiak, oberek

3. Etnograf • Najwybitniejszym polskim etnografem był Oskar Kolberg (1814 – 1890).Zbierał i spisywał melodie, tańce, opowieści i zwyczaje ludowe z różnych regionów. Efektem jego pracy jest wielotomowe dzieło: „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce”. • Dzieło to jest do dziś głównym źródłem wiedzy o polskiej tradycji ludowej. Na pomniku Oskara Kolberga umieszczono napis: „ Oskarowi Kolbergowi, zasłużonemu Ojczyźnie – rodacy. Polskę całą przeszedł, lud poznał i ukochał. Zwyczaje jego i pieśni w księgi złożył”.

4. Folklor • Folklor – twórczość ludowa obejmująca: pieśni, tańce, obrzędy, zwyczaje, legendy, rzemiosło ….. • Folklor tworzą również regionalne stroje i potrawy. • Towarzyszył uroczystościom rodzinnym i religijnym. Pieśni ludowe opowiadają o codziennych zajęciach i obyczajach.

5. Region • Obszar kraju różniący się ukształtowaniem terenu i folklorem. • Kultura ludowa jest związana z codziennym życiem ludzi. Jej różne rodzaje powstały pod wpływem warunków życia oraz zajęć mieszkańców danego regionu, na przykład górali, Kaszubów i Kurpiów. Nawet kolory strojów związane były z barwami ziemi, a charakterystyczne elementy tych strojów świadczą o więzi z przyrodą.

6. Regiony – stroje ludowe Wielkopolska Warmia Śląsk Rzeszowszczyzna Łowickie Kurpie Kujawy Krakowskie Kaszuby Podhale

7. Region Kozła Region Kozła – leży na pograniczu województwa lubuskiego i Wielkopolski.Swoją nazwę przyjął od instrumentu ludowego kozła.

8. Skansen • Skansen – muzeum sztuki ludowej na wolnym powietrzu. Najbliższy skansen w naszym regionie znajduje się w Ochli koło Zielonej Góry.

9. Kapela ludowa • Kapela ludowa – zespół muzykantów ludowych. • W skład kapel ludowych wchodzą różne instrumenty np. : skrzypce, akordeon, bębenek, basy, kozioł, dudy, klarnet, trąbka, cymbały. Kapela ludowa z Regionu Kozła składa się z trzech instrumentów: kozła, skrzypiec i klarnetu Es.

10. Instrumenty ludowe Bębenek obręczowy Mazanki Harmonia trzyrzędowa Diabelskie skrzypce

11. Instrumenty ludowe dudy Kozioł ślubny Kozioł weselny sierszenki

12. Gwara • Gwara – mowa ludu. • U matki na zrębie bucały gołębie. • Oj, ja bym męża chciała, choć o jednym zębie. • Kukułeczka kuka, chłopiec panny szuka. • Spozira, przebira i nosa zadzira.

13. Polskie tańce narodowe Oberek Kujawiak Polonez Krakowiak Mazur

14. Oberek – polski taniec narodowy liczony na trzy. Charakteryzuje się bardzo szybkim tempem i skocznym, wesołym charakterem. Jego nazwa pochodzi od częstych obrotów wykonywanych w tańcu. Oberka nazywa się też „obertasem” lub „wyrywasem”. Oberek

15. Kujawiak – polski taniec narodowy liczony na trzy. Tempo wolne, ze względu na spokojny i niekiedy smutny charakter nazywa się go także „kołysanym” lub „kolebanym Kujawiak

16. Polonez –dostojny, uroczysty taniec, wywodzący się z ludowego chodzonego. Umiarkowane tempo, liczony na trzy. W przeszłości tańczono go na polskich dworach szlacheckich. Obecnie taniec ten rozpoczyna najznakomitsze bale. Polonez

17. Krakowiak – polski taniec narodowy liczony na dwa. Jego charakterystyczną cechą jest rytm synkopowany. Krakowiak

18. Mazur – polski taniec narodowy liczony na trzy. Ma żywy i skoczny charakter. Akcentowane są w nim słabe części taktu: na „dwa” lub na „trzy”. Taniec ten był bardzo popularny w pierwszej połowie XIX wieku. Mazur