240 likes | 385 Views
Communicatie en draagvlakontwikkeling intern. Dr. L.R. Pol Tabula Rasa / EUR. Intern draagvlak voor milieuzorg. Hoe krijg je dat? Door goed te communiceren? Maar wat is dan goed communiceren?. Interne communicatie: waarom gaat het zo vaak mis?. Aan goede intenties geen gebrek
E N D
Communicatie en draagvlakontwikkeling intern Dr. L.R. Pol Tabula Rasa / EUR
Intern draagvlak voor milieuzorg • Hoe krijg je dat? • Door goed te communiceren? • Maar wat is dan goed communiceren?
Interne communicatie: waarom gaat het zo vaak mis? • Aan goede intenties geen gebrek • ‘Mijn deur staat altijd open’ • Aan rechtvaardigingen ook niet: • ‘Maar dat heb ik toch duidelijk gezegd !? Vorig jaar nog! • ‘Het staat allemaal op de U-schijf: ze zijn te beroerd om het te lezen’
Interne communicatie: waarom gaat het zo vaak mis? (2) • Creatieve ideeën genoeg: • Slogans op koffiemokken: ‘Met Milieuzorg Meer Mans’ • Placemats met een ludieke boodschap: ‘Duurzaamheid kent geen tijd’ • Gadgets • Nieuwsbrieven • Videofilms • Etc.
Interne communicatie: waarom gaat het zo vaak mis? (3) • Maar …. • Het zit niet in de creativiteit van de ideeën • Het zit bijna nooit in de begrijpelijkheid van de boodschap: Jip- en Janneketaal • Het zit bijna nooit in hoe hard we roepen
Waar zit het dan wel in? • De sleutel van draagvlakontwikkeling door interne communicatie is: • kennis van het te beïnvloeden gedrag • kennis van adequate interventies • die kennis is er niet, of ze is verouderd
Cruciaal punt bij beïnvloeding • Om welke soort gedrag gaat het? • Gepland gedrag • Automatisch gedrag
Ontwikkelingen • Laatste decennia 20e eeuw: vooral aandacht voor gepland (bewust) gedrag • Weten we nu behoorlijk veel van (maar blijft gecompliceerd: relatie tussen attitudes en gedrag; primaat bewustzijn / gedrag) • Laatste jaren sterke aandacht voor automatisch gedrag: “hoeveel vrije wil hebben we?”
Gepland gedrag (Ajzen en Fishbein) • Attitude • Sociale norm intentie gedrag • Ervaren controle
Communicatie bij hoge betrokkenheid (1) • Veel empirische gegevens uit sociaal-wetenschappelijk onderzoek beschikbaar • Doelgroep gemotiveerd om kennis te nemen van informatie • Duurzame beïnvloeding houding en gedrag mogelijk
Communicatie bij hoge betrokkenheid (2) • Keiharde argumenten geven: inhoudelijke info • Don’t beat around the bush • Afleiden (creatieve grapjes) is contraproductief • Verliesframing vaak effectief
Automatisch gedrag • Maar: minimaal 95% van ons gedrag is automatisch! • Ook het gedrag van directeuren/bestuurders! • Beïnvloeding attitudes en kennis heeft daar geen zin • Bij beïnvloeding speelt communicatie een andere rol dan bij gepland gedrag
Beïnvloeding automatisch gedrag • Doorbreking routine • Of juist gebruik maken van feit dat het gedrag automatisch is • In beide spelen woorden een belangrijke rol. En andere stimuli: beelden, geluiden of geuren • Die beïnvloeden ons, mits goed gekozen, heel vaak zonder dat we dat in de gaten hebben
Gebruik maken van het feit dat het gedrag automatisch is (1) • Heuristieken (vuistregels) • Subliminale beïnvloeding • Priming • Inspelen op neiging tot consistentie
Gebruik maken van het feit dat het gedrag automatisch is (2) • Inspelen op neiging tot wederkerigheid • Autoriteit • Voorbeeldgedrag: • het juiste voorbeeld • sociale validatie
Gebruik maken van het feit dat het gedrag automatisch is (3) • The liking principle • Gelijksoortigheid • Bekendheid / vertrouwdheid (mere exposure-effect) • Vleien
Alternatief: doorbreken automatisme • Gebruik van negatieve insteek • Maar geen angstaanjagende communicatie! • Sociale netwerkmethode
Conclusie gedragsbeïnvloeding intern: wat te doen? • Bij gedragsbeïnvloeding is afgaan op alleen intuïtie en creativiteit verraderlijk: vaak contraproductief • Gedragsanalyse is noodzakelijk voor succes • Empirisch sociaal-wetenschappelijk onderzoek biedt cruciale handreikingen voor analyse en interventies
Conclusie gedragsbeïnvloeding intern: wat te doen (2) • Met welk gedrag hebt u te maken? • Vrij simpel te achterhalen • Interventies daarop afstemmen
Conclusie gedragsbeïnvloeding intern: wat te doen (3) • Weloverwogen (gepland) gedrag: • harde argumenten • verliesframing • Automatisch gedrag: • automatisme doorbreken: sociale netwerkbenadering, negatieve insteek • of er juist gebruik van maken: o.a. heuristieken, priming, inspelen op neiging tot consistentie en wederkerigheid, autoriteit, voorbeeldgedrag, liking principle
Tot slot: oppassen voor groepsvorming: intergroepsprocessen • Wij/zij-attitude en –gedrag: ingroup/outgroup • Groepsgevoel treedt snel op: minimale groepenonderzoek • Sociale categorisatie: dat is zo’n milieufreak
Intergroepsprocessen (2) • Gevolgen: • argumenten uit de outgroup hebben geen effect • Ingroup-favoritism • Bij aanwezigheid van competitie en concurrentie: steeds sterkere verwijdering en agressie • Vgl. Robbers Cave-experiment
Als er al groepen zijn? • Onderkennen van de eigen neiging: bespreekbaar maken • Gezamenlijke sociale activiteiten: gevaarlijk • Personen uit de in- en outgroup met elkaar laten samenwerken • Niet de leiders van de groep • Niet te veel ruchtbaarheid aan geven