270 likes | 556 Views
TAMAMLAYICI BESİNLERLE İLGİLİ ÖNERİLER. DOĞUMDAN 6.AYA KADAR. Annelere, bebeklerini her istediğinde, gece ve gündüz toplam ilk günlerde 10-12 kez daha sonra 8-10 kez emzirmeleri söylenmeli. Bebeğe sadece anne sütü verilmesi gerektiği vurgulanmalı.
E N D
DOĞUMDAN 6.AYA KADAR • Annelere, bebeklerini her istediğinde, gece ve gündüz toplam ilk günlerde 10-12 kez daha sonra 8-10 kez emzirmeleri söylenmeli. • Bebeğe sadece anne sütü verilmesi gerektiği vurgulanmalı. • Ailelere, bebeklerinin yeterli kilo almadığı ya da anne sütünün yetmediğini düşündüklerinde bir sağlık kuruluşuna başvurmaları gerektiği belirtilmeli.
6. AYDAN 12. AYA KADAR 1 • * Bebek her istediğinde emzirmeye devam edilmesi, • *Yemeklerin tüm besin gruplarını içeren çeşitlilikte hazırlanması, • *Besin değeri yüksek ve sade yemekler hazırlamalı, • *Mide kapasitesine uygun olarak bebeğin • günlük besin gereksinimlerinin karşılanması için • püre kıvamında besinlerin verilmesi, • * Mevsimsiz meyve ve sebzeler, sosis, salam • gibi şarküteri ürünleri, sakatat, gazlı içecekler, cips, • suni tatlandırıcılar, boyalı, katkılı malzemeler, mayonez • gibi besinlerin kullanılmaması,
6. AYDAN 12. AYA KADAR 2 * Bebeğe, bir gün içinde birden fazla yeni besin başlanılmaması, (bebeğin besinleri kendi tadıyla bilmesi açısından ve ileri dönemlerde sağlıklı bir beslenme alışkanlığı kazanması açısından önemlidir) * Yiyeceklerin ufak miktarlarda,azar azar başlanması, yavaş yavaş artırarak besine devam edilmesi, * Yeni başlanacak besinin, bebek aç iken, az miktarlarda denenmesi, alışık olduğu besinlerden önce verilmesi, * Yeni verilecek besinlerin, bebekte alerji yapıp yapmadığının takip edilmesi,
6. AYDAN 12. AYA KADAR 3 • Bebeğin yatar pozisyonda değil, kenarları desteklenerek hafif oturur pozisyonda veya bebek sandalyesinde beslenmesi, (Bebek bu pozisyondayken çiğneyip yutma işlemini daha rahat gerçekleştirebilir) • Bebeğe biberon ve emzik verilmemesi, • Su ve besinlerin kap veya kaşık yardımıyla verilmesi, • Yeterli ve güvenli su desteği sağlanması,
6. AYDAN 12. AYA KADAR 4 • * Şeker, reçel,bal gibi tatlı besinleri, bebeğin tatlıya alışmaması için kullanılmaması, • * Muhallebi, pirinç unu mamaları ve bebek bisküvileri bebeği sadece tok tutar • ve tatlıya alıştırır. • Bu besinlerin bebeğe verilmesinden kaçınılması veya mümkün olduğunca az • kullanılması, (Çocukların gelişimini olumlu etkisi olmayan şeyleri mutfakta • kullanmamak lazım) • * Çocuk yemeklerinde mutlaka doğal malzemeler kullanılmalı, • Hazır gıdaların (hazır meyve suları, hazır çorbalar, meyveli yoğurtlar vs.) bebek • beslenmesinde yerinin olmaması ve bu besinlerin bebek iki yaşına gelmeden • önce kullanılmaması,
6. AYDAN 12. AYA KADAR 5 *Tek başına et-tavuk suyunun öğün olarak kullanılmaması, yemeklerin içinde et ve tavukla birlikte kullanılması, * Hazır bulyon tabletlerinin kullanılmaması, * Çilek ve kivi gibi besinler, bazı bebekler için alerjik olabilmektedir. 1 yaşından önce verilmemesi veya aile öyküsü alınarak iyi takip edilmeli, *Bebeğin besinlerini hazırlarken salça, tuz, baharat kullanılmaması (Anne sütü almıyorsa iyotlu tuz kulanılmalı) (İlk aylarda salça, tuz, baharat kullanılmamalı 12. aya doğru azar azar artırılır)
6. AYDAN 12. AYA KADAR 6 * Bebeğe sevmediği besinleri vermekte ısrarcı olunmaması, birkaç gün geçtikten sonra yeniden denenmesi, * Piyasada satılan, hazır kaşık ve kavanoz mamalarının, bebeği besinlere alıştırma döneminde kullanılmaması, * Blender ve robot gibi aletler besinleri bulamaç haline getirir, bebeğin çiğneyip yutma işlemini yapmasını engeller.Bu da ileri dönemlerde yeme problemleri yaratır.Bu tip aletlerin kullanılmaması gerekliliği,
6. AYDAN 12. AYA KADAR 7 * Her bebeğin sevdiği, sevmediği besinler, mide kapasiteleri, diş çıkarma dönemleri farklılıklar gösterir. Bu yüzden kendi bebeklerinin yediği besin miktarlarıyla, başka bebeklerin yediği miktarların karşılaştırılmaması, * Bebeğin diş çıkarması bebeğin beslenmesini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu dönem annenin sabırlı olması ve bebeği aşırı zorlamaktan kaçınılması, * Hareketliliğin arttığı bu dönem, bebeğin kilo alımında azalmaya, hatta duraklamaya neden olabilmektedir. Bu çok normaldir, panik olunmaması , ÖNEMLE VURGULANMALIDIR.
12. AYDAN 2 YAŞINA KADAR 1 • Çocuk emzirmeye devam edilmeli, • Öğün sayısı üç ana + iki ara öğün şeklinde olmalı, • Çocukların büyümesine katkı sağlayacak kadar besleyici ve onların yeme isteğini tetikleyecek kadar lezzetli yemekler yapılması, • Çocuğun göz ve damak zevkine uygun yiyecekler hazırlanmalı Yemeklerinin çeşitliliği arttıkça, çocuğun hazır gıda veya fast- foodlara ilgisi o kadar azalacaktır
12. AYDAN 2 YAŞINA KADAR 2 • Çocuk aile besinleri yiyebilir, kendi kendine yemesine destek olunmalı • Yemeklerin porsiyonlarını küçük tutulması ve çocuğun tabağına gereksiniminden fazla konulmaması, • Çocuk yemeği durdurunca beklemeli, sonra yeniden teklif etmeli • Öğün süresince çocukla birlikte kalmalı ve miktar kontrolü yapmalı • Çocuğun kendisinin yiyebileceği muz, havuç, salatalık gibi besinleri eline vermeli
12. AYDAN 2 YAŞINA KADAR 3 • Bu dönemde, çocuğun büyümesinin yavaşlaması anne-baba tarafından iştahsızlık olarak değerlendirilmemeli, • Ara öğün olarak taze sebze ve meyve, peynir-ekmek, sandviç, evde yapılmış kek yada ayran, süt, taze sıkılmış meyve suyu gibi besinler tercih edilmeli Ben ne istediğimi biliyor muyum ?
12. AYDAN 2 YAŞINA KADAR 4 *Öğünlerde sebze tüketim alışkanlığı geliştirmek, besin çeşitliliği sağlamak için günde farklı renk sebze tüketimi sağlanmalı *Meyve dilimleri hazırlanmalı
TAMAMLAYICI BESİNLER • Bebeğe vereceğimiz besinin enerji ve besin içeriğinin yoğun kıvamda olmasına dikkat edilmelidir. BESİN ZENGİNLEŞTİRME YOLLARI: * Çorba ve yemeklere ekmek, bulgur, erişte, şehriye, pirinç , patates, nohut, mercimek, bezelye, havuç vs. katılması, *Yemeklere et , tavuk, balık, yumurta ve ceviz eklenmesi *Makarnalara sebze eklenmesi,
TAMAMLAYICI BESİNLER BESİN ZENGİNLEŞTİRME YOLLARI: *Yemek ve çorbalara süt veya yoğurt eklenmesi * Yemek ve çorbalara zeytinyağı, tereyağı ve ayçiçek yağı eklenmesi *Dolmalar, et yemeklerine sebze eklenmesi, *Tavuğun kereviz, havuç, pırasa, patates gibi mevsim sebzeleriyle birlikte pişirilmesi,
TAMAMLAYICI BESLENME Beslenme yeterliliğinin en önemli göstergesi haftalık tartı alımıdır. 6-8 ay arası 100 g/hafta, 9-12 ay arası 50-75 g/hafta, > 1 yaş 50 g/hafta tartı alımı yeterlidir. Persentil eğrilerinde yaşa göre tartı, yaşa göre boy ve boya göre tartı değerlendirmesi akut ve/veya kronik malnütrisyonun belirlenmesi için vazgeçilmez olmalıdır.
TAMAMALAYICI BESİNLERİN KIVAMI NASIL OLMALIDIR? 6 -7 aylık püre 7 aylık pütürlü (çatalla ezilmiş) 8 aylık “parmak besinleri” ile kendini besleyebilir 9 aylık küçük parçalara bölünmüş aile besinleri 12 aylık aile besinleri “Besin öğesi yoğunluğu fazla olanlar TERCİH EDİLMELİ”
SIVI İHTİYACININ KARŞILANMASI • İlk tercih sağlıklı su olmalıdır. • Mevsimine uygun taze meyvelerden hazırlanmış ve şeker ilave edilmemiş meyve suları • Ayran ve süt Sıvı Miktarı; Yemek arasında susayan çocuğa verilen sıvı susama duygusunu giderir. Öğün sırasında çocuğa sıvı verilecekse öğünün sonuna doğru az miktarda verilmeli.
TAMAMLAYICI BESİNLERİN HAZIRLANMASINDA VE SAKLANMASINDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR • Besin hazırlamadan önce eller mutlaka sabunlu su ile yıkanmalı, • Mevsimine uygun, taze sebze ve meyveler kullanılmalı, • Çocuğu beslerken temiz kaşık ve bardak kullanılmalı , asla biberon kullanılmamalı, • Çocuğun altı temizlendikten sonra ya da tuvalete gittikten sonra mutlaka ellerin sabunlu su ile yıkanması, • Hazırlanan besin buzdolabına konulmayacaksa, 2 saat içinde tüketilmeli, • Mikrodalga kullanılmamalı,
AİLELER ÜÇ DEĞİŞİK YOLDAN BİRİSİ İLE ÇOCUKLARINI BESLEMEYE YÖNELİRLER 1- Yüksek Kontrollü Yemek Yedirme;Genelde çocuğun ne yiyeceğine, ne miktarda ve ne zaman yiyeceğine bakan kişi karar verir bu zorla beslemeyi içerebilir. 2- Yemek Yemenin Tamamen Çocuğa Bırakılması; Genelde çocuğa bakan kişi eğer çocuk açsa yemeğini yiyeceğini düşünür. Ayrıca yeteri kadar yedikten sonra çocuğun yemek yemeyi bırakacağını düşünür. 3- Çocuğun İsteği ve Eğilimlerine Bakarak Beslemek;Çocuğa bakan kişi genelde çocuğu destekler, över ve güzel sözler söyler.
BESLENMEDE UYULMASI GEREKEN PSİKOSOSYAL BAKIM KURALLARI • Uygun tamamlayıcı beslenme, bebeğin yalnızca ne yediği ile değil aynı zamanda nasıl, ne zaman, nerede ve kiminle yediği ile belirlenir. • Bebek anne ya da bakıcısı tarafından doğrudan beslenmeli, daha büyük çocukların beslenmesine ise yardımcı olunmalıdır • Çocukların açlık ve tokluk belirtilerine duyarlı davranılmalı, yavaş ve sabırla beslenmelidir
BESLENMEDE UYULMASI GEREKEN PSİKOSOSYAL BAKIM KURALLARI • Çoğu besini reddeden çocuklar için değişik tat ve yapıda yeni birleşimler denenmeli ve teşvik yöntemleri artırılmalıdır. • Bebekle göz teması kurulmalı ve konuşulmalıdır, • Yemek esnasında çocuğun dikkatini dağıtacak oyunlar en aza indirilmeli, yemek zamanlarının öğrenme ve aile içi iletişim için olduğu bilinmelidir.Televizyon karşısında beslenmemelidir.
PSİKOSOSYAL BAKIM KURALLARI • Çocukla birlikte geçirilen yemek süresince çocuğa yeni kelimeler öğretilebilir. Böylelikle çocuğun mental gelişimine katkı sağlanmış olur. • Aile bireylerinin yemek zamanlarında malzemelerin, besinlerin ve renklerin isimlerinin kullanılması, bazı şeylerin küçük, bazı şeylerin büyük olduğunun söylenmesi mental gelişime katkı sağlar. • Besinlerin tatlarından bahsedilmesi önerilebilir ( tatlı,tuzlu, ekşi vs. ) • Eğer çocuk yemeğe ilgisini çabuk kaybediyorsa, bu süreci minimuma indirmeyi sağlamak önemlidir.
PSİKOSOSYAL BAKIM KURALLARI • Çocuk uykuluyken yemek yedirilmemelidir, • Yemek zamanları mutluluk ve huzur zamanlarıdır, • Çocuğa zorla yemek yedirilmemesi gerektiği, çocuğun stresle iştahının azalabileceği bilinmelidir, • Çocuğun besinlerinin ayrı bir kaba konulmasının yeterli miktarda besin alıp almadığının kontrolünde kolaylık sağlar,
BEBEĞİN BESLENMESİNİ ÖZEL ZAMAN OLARAK ALGILAYIN VE BEBEĞİNİZİ MUTLU EDİN.