WONINGVENTILATIE ONTWERPEN

1. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN door de heer Bernard Wallyn, ir. Technische studiedienst

2. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN • NBN D50-001 NBN D50-001Ventilatievoorzieningeninwoongebouwen (1991)

3. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN • NBN D50-001 • Basisprincipes • Ventilatiedebieten • Systemen • RTO, DO, RAO • Bijzondere lokalen • Open verbrandingstoestellen • Dampkappen • Droogkasten • Besluiten • Nuttige info INHOUD

4. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN • NBN D50-001 LUCHTDICHTHEID BASISPRINCIPES BASISVENTILATIE INTENSIEVE VENTILATIE

5. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN • NBN D50-001 AANBEVELINGEN - bij mechanische aan- of afvoer < 3 vol / u bij 50 Pa - bijwarmteterugwinning < 1 vol / u bij 50 Pa LUCHTDICHTHEID Zeer strenge eisen : noodzaakt afkleven van alle naden, voegen, leidingdoorvoeren, raamaansluitingen,…

6. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 Permanent Woonkamer, Slaapkamer,… TOEVOER Gangen, Trappenhal,… DOORSTROMING BASISVENTILATIE Keuken, Badkamer Toilet AFVOER Regelbaar

7. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 DEBIETEN

8. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 Vloeroppervlakte A Lokaal over 1 bouwlaag oppervlakte tussen de muren DEBIETEN Lokaal over meerdere bouwlagen beloopbaar oppervlakte Schuine wanden oppervlakte onder vrije hoogte van 1.5m

9. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 STUDIO Woonkamer + slaapkamer = 1 ruimte Eisen voor woonkamers DEBIETEN

10. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 • WOONVERTREKKEN • Minimum vrije opening raam • openingen in 1 buitenwand • A x 0.064 • openingen in 2 buitenwanden • A x 0.032 • en minimaal 40% per wand INTENSIEVE VENTILATIE

11. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 • KEUKENS • -geen afvoer van andere lokalen op afvoer keukens (collectieve systemen) • - ‘ingesloten’ en ‘open’ keukens • systeem voor intensieve ventilatie met debiet > 200 m³/u • ‘open’ keukens • minimale permanente afvoer = 75 m³h INTENSIEVE VENTILATIE

12. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 VENTILATIE- SYSTEMEN Tot 5 bouwlagen Weinig toegepast

13. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 • RTO= Regelbare ToevoerOpening • regelbaar • open + dicht + minimaal 3 tussenstanden of continu • - regendicht • - inbraakveilig • - insectenwerend • Gemakkelijk te onderhouden • Zelfregelend : beperking van het debiet bij grote winddrukken RTO – DO – RAO

14. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 • DO = doorstroomopening • Niet afsluitbaar of regelbaar • spleet onder (of rond) deur : • 70 cm² • 140 cm² voor keukens • rooster in deur of wand : 25 m³/h • 50 m³/h voor keukens RTO – DO – RAO

15. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 • RAO = regelbare afvoeropening • regelbaar • open + dicht + minimaal 3 tussenstanden of continu • hoofdzakelijk vertikaal en recht kanaal • uitmondend boven dak • nabij de nok • doorsnede > 140 cm² • > 70 cm² voor toiletten • kleinste afmeting > 5 cm RTO – DO – RAO

16. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 RTO – DO – RAO >7

17. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 Omliggende hindernissen(A en B) Functie van a/h2 en h2/h1 en hoek RTO – DO – RAO Moeilijk te beoordelen

18. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 • GEMEENSCHAPPELIJK RUIMTES • Trappenhuizen en gangen • luchtdichtheid woning-gemeenschappelijke delen o.a. lekdebiet inkomdeur < 50 m³/u bij 50 Pa • 1 toevoeropening + 1 afvoeropening per afsluitbaar deel • lichte overdruk tov individuele woningen (geen systeem C) • ventilatiedebiet = ½ volume/u BIJZONDERE LOKALEN

19. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 • GARAGES verluchtingsmonden : • in buitenwand • bovenzijde < 40 cm boven vloer • vrij oppervlak monden > 0.2 % van Agarage • binnendeuren naar garage voldoende luchtdicht • Agarage > 40 m² : permanente mechanische afzuiging volgens bijzonder studie BIJZONDERE LOKALEN

20. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 • KELDERS en ZOLDERS • Moeten verlucht worden • Systemen : • natuurlijke ventilatie via ramen > 140 cm² of roosters 50 m³/u bij 2 Pa • mechanische afvoer > 25 m³/u • mechnische toe- en afvoer > 25 m³/h • bij zeer luchtopen ruimtes : geen eisen • (bv pannendak zonder onderdak) BIJZONDERE LOKALEN

21. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 LIFTKOKERS en –KOOIEN Zie normen o.a. NBN E52 reeks STOOKPLAATSEN Zie normen o.a. NBN D51-003 (2004) NBN B61-001 HUISVUILKOKERS en –RUIMTES In onderdruk t.o.v. woningen Technisch studiebureau BIJZONDERE LOKALEN Te vermijden

22. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 • Verbrandingstoestellen die hun lucht uit het lokaal zelf nemen • - VRIJE TOEVOER (systemen A en C) : • niet afsluitbare opening voor buitenlucht (sectie volgens normen) • MECH TOEVOER (systemen B en D) : toegevoerde lucht > verbrandingslucht • MECH AFVOER (systemen C en D) : • nooit onderdruk VHM-EIS OPEN VERBRANDINGSTOESTELLEN > 10 kW VERBODEN IN BEWOONBARE LOKALEN OPEN VERBRANDINGS- TOESTELLEN

23. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 • DAMPKAP = intensieve ventilatie • ≠ basisventilatie • Verplicht bij • ‘open’ keukens (niet afsluitbaar tov living) • ‘ingesloten’ keukens • (zonder openingen naar buiten) • Minimum debiet : 200 m³/u • Steeds permanente afvoer in keukens DAMPKAPPEN

24. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 Aanbevelingen VHM Systeem A Dampkap met directe afvoer naar buiten + RAO Aanzuiging lucht via RAO mogelijk Systemen C en D Dampkap te integregen in mechanische afvoer Minimum stand = basis ventilatiedebiet DAMPKAPPEN

25. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 Aanbevelingen VHM Systemen C en D – collectief Dampkappen op afzonderlijke collectieve afvoer met onderdruk/debietgestuurde ventilator Systeem D – collectief Toevoer aanpassen aan afvoer dampkamp DAMPKAPPEN Technisch studiebureau

26. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 Aanvullingen VHM op NBN D50-001 Los van ventilatiesysteem Directe afvoer naar buiten of Afzonderlijk collectief kanaal Condenskasten niet aan te raden (onzeker) DROOGKASTEN

27. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 • Regelgeving / normen op zich zijn geen waarborg voor goede kwaliteit • De kwaliteit wordt reeds van bij het voorontwerp bepaald door toepassing van de basisprincipes en rekening te houdend met de praktische uitvoerbaarheid – samenspraak met ontwerper technieken is sterk aan te bevelen • Er is behoefte aan een “kwaliteitscharter” die zowel door ontwerpers als uitvoerders kan onderschreven worden BESLUITEN

28. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 • - TV 192 en 203 (WTCB) • Ventilatie van woningen Deel 1 en 2 • TV 187 (WTCB) • Dampkappen en keukenventilatie • WTCB-DIGEST : Ventilatie van gebouwen • Web : energiesparen.be • bbri.be/antenne_norm/energie/nl/index.html • wtcb.be/webcontrole • bbri.be/webcontrole/index.htm NUTTIGE INFO

29. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN NBN D50-001 ² Vraagstelling

30. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN door mevrouw Katrijn Maes, Ir-architect

31. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen PROBLEMEN BIJ VOORONTWERPEN

32. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A

33. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Half – open 3 slpk

34. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Half – open 3 slpk gelijkvloers muurdoorvoer keuken berging extractor wc leefruimte trap garage inkomhal

35. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Half – open 3 slpk gelijkvloers keuken berging Verticale RAO extractor wc leefruimte trap garage inkomhal

36. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Half – open 3 slpk gelijkvloers keuken berging Verticale RAO Verticale RAO wc leefruimte trap garage inkomhal

37. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Half – open 3 slpk verdieping muurdoorvoer badkamer slpk3 trap slpk1 slpk3

38. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Half – open 3 slpk verdieping badkamer slpk3 Verticale RAO trap slpk1 slpk3

39. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Half – open 3 slpk Lessenaars - dak Ruimtes voor afvoer

40. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Half – open 3 slpk Lessenaars - dak Ruimtes voor afvoer

41. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Half – open 3 slpk • Muurdoorvoer in keuken is niet conform  kan zowel aan – als afvoer zijn • Ventilator / extractor in een wc en / of badkamer zonder permanente ventilatie is geen systeem C • Dakvorm is van belang bij het schikken van de onderliggende ruimtes

42. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Open 3 slpk

43. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Open 3 slpk gelijkvloers afvoer dampkap keuken leefruimte trap via verluchtingspan wc garage

44. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Open 3 slpk gelijkvloers afvoer dampkap keuken leefruimte trap wc Verticale RAO Uitmonden boven nok garage

45. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Open 3 slpk gelijkvloers afvoer dampkap + Verticale RAO keuken leefruimte trap Verticale RAO Uitmonden boven nok wc garage

46. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Open 3 slpk verdieping badkamer slpk1 ventilatierooster trap slpk3 slpk2

47. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Open 3 slpk verdieping Verticale RAO badkamer slpk1 ventilatierooster trap ventilatierooster slpk3 ventilatierooster slpk2

48. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Open 3 slpk doorsnede badkamer wc keuken

49. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Open 3 slpk doorsnede badkamer wc keuken

50. WONINGVENTILATIE ONTWERPEN Problemen bij voorontwerpen Systeem A Open 3 slpk • Enkel een dampkap in de keuken is niet voldoende • Een verticale RAO tot onder een verluchtingspan voldoet niet • In de badkamer mag er geen ventilatierooster in het venster voorzien worden  kan zowel toevoer als afvoer zijn • Ook in de slaapkamers moeten ventilatieroosters voorzien worden