I-rzędowa – obejmuje grupy niskiego ryzyka (problem jeszcze nie zaistniał)

1. Profilaktyka to wszelkie działania podejmowane w celu zapobiegania jakiemuś zjawisku, ochrona przed niepożądanym skutkiem jakiegoś zjawiska • I-rzędowa – obejmuje grupy niskiego ryzyka (problem jeszcze nie zaistniał) • II-rzędowa – obejmuje grupy podwyższonego ryzyka (osoby, które już zetknęły się z problemem) • III-rzędowa – obejmuje grupy wysokiego ryzyka (problem jest już zaawansowany np. uzależnienie) Wymaga pracy specjalistów, lekarzy, psychologów, terapeutów TYPY PROFILAKTYKI Opracowanie: Edyta Gawżyńska – koordynator ds. bezpieczeństwa

2. Programy profilaktyczne mają między innymi na celu uświadomienie szkodliwości używania substancji psychoaktywnych (alkohol, papierosy, narkotyki) DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE PROWADZONE PRZEZ SZKOŁĘ • I krok – uświadomienie istniejącego zjawiska jakim jest używanie substancji psychotropowych przez młodzież (wyniki ankiet, programy profilaktyczne) • II krok – podjęcie działań mających na celu zmniejszenie lub całkowite wyeliminowanie tego zjawiska (programy profilaktyczne) • III krok – współpraca nauczycieli, uczniów i rodziców w działaniach profilaktycznych

3. Znacząca jest rola rodziców w realizacji szkolnych programów profilaktycznych • To rodzice najwięcej czasu spędzają ze swoim dzieckiem i mają możliwość dostrzec w porę niepokojące symptomy wskazujące na używanie substancji psychoaktywnych przez młodzież • Współpracując ze szkołą i angażując się w jej działania profilaktyczne, odgrywają bardzo ważną rolę w zapobieganiu niepożądanym zjawiskom występującym wśród młodzieży

4. Picie alkoholu i używanie narkotyków przez młodzież szkolną w województwie podkarpackim Raport z badania ESPAD - Europejski Program Badań Ankietowych w Szkołach dotyczący spożywania alkoholu i narkotyków przez młodzież

5. Charakterystyka badania Projekt badawczy: używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną na terenie województwa podkarpackiego Zleceniodawca: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie Wykonawca: przeszkoleni ankieterzy Termin realizacji prac terenowych: 24 maja – 19 czerwca 2007 roku Metodologia: badanie ilościowe w formie ankiety audytoryjnej (z zapewnieniem anonimowości) Długość: 45 minut Próba: uczniowie trzecich klas gimnazjum oraz drugich klas szkół ponadgimnazjalnych Liczba klas: 100 klas (50 klas trzecich gimnazjum, 50 klas drugich szkół ponadgimnazjalnych) Liczba badanych osób: 1929 uczniów ( 878 uczniów klas trzecich gimnazjum, 1051 uczniów klas drugich szkół ponadgimnazjalnych)

6. Główny cel badania – diagnoza rozpowszechnienia zjawiska używania substancji psychoaktywnych przez młodzież w województwie podkarpackim • Fizyczną dostępność papierosów, alkoholu i narkotyków wśród młodzieży (łatwość zakupu tych substancji) • Psychologiczną dostępność, czyli przekonanie o łatwości lub trudności zakupu określonej substancji psychoaktywnej • Wiedzę na temat rozpowszechniania używania alkoholu, papierosów i narkotyków w grupie rówieśniczej • Wielkość populacji młodzieży sięgającej po substancje psychoaktywne Cele szczegółowe miały za zadanie określić:

7. Palenie papierosów przez młodzież Wiek inicjacji tytoniowej (kiedy po raz pierwszy uczeń sięgnął po papierosy) – 13 lat lub wcześniej (okres szkoły podstawowej lub gimnazjum) 28% 59% 13%

8. Rozpowszechnienie palenia papierosów III klasa gimnazjum 47% 31% 19% 11%

9. Rozpowszechnienie palenia papierosów II klasa szkoły ponadgimnazjalnej 64% 57% 36% 32%

10. Dostępność tytoniu w opinii badanych 3% III klasa gimnazjum 11% 10% 75%

11. Dostępność tytoniu w opinii badanych 3% II klasa szkoły ponadgimnazjalnej 8% 4% 85%

12. Picie napojów alkoholowych przez młodzież Wiek inicjacji alkoholowej (kiedy po raz pierwszy uczeń sięgnął po papierosy) – 13 lat lub wcześniej (okres szkoły podstawowej lub gimnazjum) 17% 25% 35% 23%

13. Rozpowszechnienie picia alkoholu III klasa gimnazjum

14. Rozpowszechnienie picia alkoholu II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

15. Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie PIWA, gdybyś tego chciał(a)? III klasa gimnazjum

16. Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie PIWA, gdybyś tego chciał(a)? II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

17. Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie WINA, gdybyś tego chciał(a)? III klasa gimnazjum

18. Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie WINA, gdybyś tego chciał(a)? II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

19. Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie WÓDKI, gdybyś tego chciał(a)? III klasa gimnazjum

20. Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie WÓDKI, gdybyś tego chciał(a)? II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

21. Rozpowszechnienie upijania się III klasa gimnazjum

22. Rozpowszechnienie upijania się II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

23. Używanie narkotyków przez młodzież Odsetek uczniów w wieku 15-16 lat, którzy używali poszczególnych środków chociaż 1 raz w życiu (na terenie województwa podkarpackiego)

24. Używanie narkotyków przez młodzież Odsetek uczniów w wieku 17-18 lat, kiedy używali poszczególnych środków chociaż 1 raz w życiu (na terenie województwa podkarpackiego)

25. Wiek inicjacji marihuany lub haszyszu (konopi)(kiedy uczeń po raz pierwszy sięgnął po marihuanę lub haszysz) III klasa gimnazjum

26. Rozpowszechnienie marihuany/haszyszu III klasa gimnazjum

27. Rozpowszechnienie marihuany/haszyszu II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

28. Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie marihuany lub haszyszu, gdybyś tego chciał(a)? III klasa gimnazjum

29. Jak sądzisz jak trudne byłoby dla Ciebie zdobycie marihuany lub haszyszu, gdybyś tego chciał(a)? II klasa szkoły ponadgimnazjalnej

30. Dostępność narkotyków w grupie wiekowej 15-16 lat

31. Dostępność narkotyków w grupie wiekowej 17-18 lat

32. Miejsca dostępności marihuany/haszyszu