Gatunki filmowe

1. Gatunki filmowe

2. Co to są gatunki filmowe? Gatunki filmowe to nazwy określające rodzaj filmu, używane przez krytyków filmowych i sprzedawców.

3. Film akcji Film, którego głównym zadaniem jest dostarczanie rozrywki widzom poprzez pokazywanie pościgów samochodowych, strzelanin, bijatyk i innych scen kaskaderskich o dużym ładunku napięcia i emocji. Najsłynniejszymi producentami filmów akcji są Amerykanie. Film akcji jest często łączony z innymi gatunkami tj.: fantastyka naukowa (np.: „Terminator”), horror (np.: „Blade: Wieczny łowca”) czy komedia (np.: „Zabójcza broń”). Jako gatunek, film akcji rozwinął się z filmu sensacyjnego i jest z nim często utożsamiany. Rozkwit kina akcji przypada na lata 80. XX wieku.

4. Film animowany To rodzaj filmu, który jest tworzony techniką zdjęć poklatkowych, rejestrujących na pojedynczych klatkach filmu kolejne fazy ruchu. Najczęściej są to fazy rysowane, stąd też film animowany określany jest zazwyczaj mianem filmu rysunkowego lub kreskówki. Wyświetlenie tak otrzymanych obrazów daje na ekranie wrażenie ruchu, gdyż ludzki układ nerwowy interpretuje szybko wyświetlane obrazy jako płynny ruch. Film animowany od strony artystycznej może poruszać zarówno problematykę specyficzną dla filmu aktorskiego, jak również poprzez brak ograniczeń wizualnych otwiera szersze możliwości tematyczne.

5. Film biograficzny Gatunek kina fabularnego, opowieść filmowa, której tematem jest życie i działalność sławnych ludzi: artystów, uczonych, mężów stanu, wybitnych przywódców, bohaterów narodowych itp. Uprawiany z powodzeniem już w okresie kina niemego, zyskał szczególną popularność w kinie dźwiękowym, dzięki serii biografii filmowych wyprodukowanych przez hollywoodzką wytwórnię Warner Bros. Do najbardziej znanych przykładów filmu biograficznego należą: „Capote”, „Karol. Człowiek, który został papieżem”, „Chopin. Pragnienie miłości”, „Frida”.

6. Film dokumentalny Szeroka kategoria opisująca jedną z form ekspresji filmowej. Początkowo, tym co wyróżniało ten rodzaj filmów było dokumentowanie oraz przedstawianie faktów, co odróżniało je od filmów fabularnych, przedstawiających fikcyjne wydarzenia. Filmy dokumentalne były często tworzone w celach informacyjnych lub dydaktycznych. Służyły też propagandzie, czego przykładem jest twórczość Leni Riefenstahl, a ostatnio "Fahrenheit 9/11" Michaela Moore'a. W Polsce filmy dokumentalne powstawały przede wszystkim w założonej w 1950 warszawskiej Wytwórni Filmów Dokumentalnych i łódzkiej Wytwórni Filmów Oświatowych.

7. Film dramatyczny Gatunek filmowy zawierający najczęściej utwory o charakterze fabularnym, rzadziej także dokumentalnym, których struktura ma za zadanie poruszyć emocje widza. Akcja filmu skupia się wokół głównego konfliktu. W zależności od typu konfliktu i problematyki występują różne odmiany gatunku.

8. Film edukacyjny Jeden z rodzajów filmowych obok filmu dokumentalnego, fabularnego i animowanego. Filmy oświatowe realizowane w celach edukacyjnych mogą mieć charakter zarówno dokumentalny jak i inscenizowany. W Polsce tego rodzaju filmy realizowane są w Wytwórni Programów Oświatowych I Programów Edukacyjnych PIF (wydzielonej 1 stycznia 1994 z Wytwórni Filmów Oświatowych) i w Telewizji. Czołowym twórcą oświatowego filmu przyrodniczego w Polsce był Włodzimierz Puchalski.

9. Film erotyczny Gatunek filmowy ukazujący piękno ludzkiego ciała i aktu seksualnego, skupiający uwagę na uczuciu łączącym partnerów. Ściśle związany ze sztuką erotyczną, akcentuje miłość zmysłową, charakteryzującą się głębią uczuć i pasją. W odróżnieniu od pornografii, przedstawiając seksualność człowieka ma aspiracje do wyższej sztuki i jego podstawowym zadaniem nie jest wywołanie podniecenia, ale raczej dostarczenie oglądającemu wrażeń estetycznych.

10. Film fantastyczny Polega on na kreowaniu istot, które są wytworem wyobraźni, części świata lub całej rzeczywistości zupełnie odmiennej od tej, którą znamy z życia. Fantastykę cechuje duża swoboda w zakresie konstrukcji świata przedstawionego i postaci bohaterów. Swoboda niekoniecznie jednak oznacza absolutną dowolność – wiele utworów z tej kategorii zostaje umieszczonych w pseudorzeczywistości (pewne aspekty są zgodne z faktami, np. historią, czy fizyką) lub rzeczywistości wygenerowanej (wtedy reguły takie najczęściej spisane, odnoszą się do wszystkich utworów napisanych w danej serii – przykładem może być książka J. R. R. Tolkiena  „Władca Pierścieni”). Gatunki fantastyki to m.in. fantastyka naukowa zwana też z angielskiego science fiction (dzieje się głównie w przyszłości), fantasy (najczęściej dzieje się w alternatywnej przeszłości, ew. teraźniejszości, wypełnionej istotami z mitologii i folkloru) oraz horror (czas może być różny – cechą spajającą jest obecność istoty, zdarzenia lub jakiejkolwiek innej formy zagrożenia życia bohatera, innych postaci lub nawet całej ludzkości, przy czym zagrożenie to, z punktu widzenia rzeczywistości, musi być nierealne). Najwybitniejsze utwory tego gatunku pod przykrywką nietypowej scenerii uwypuklają odwieczne problemy bytu ludzkiego. Fantastyka szczególnie ważną rolę pełniła w okresie romantyzmu.

11. Horror Odmiana fantastyki polegająca na budowaniu świata przedstawionego na wzór rzeczywistości i praw nią rządzących po to, aby wprowadzić w jego obręb zjawiska kwestionujące te prawa i nie dające się wytłumaczyć bez odwoływania się do zjawisk nadprzyrodzonych. Źródła takiego postrzegania horroru związane są bezpośrednio z samym powstaniem literackiego gatunku horroru i zasadniczo do niego się odnoszą. W horrorze filmowym definicja ta ewoluowała na przestrzeni ostatniego stulecia, głównie przez rozkwit kina eksploatacji, które miało miejsce w latach 70' ubiegłego wieku. Celem filmowego horroru jest wywołanie u widza klimatu grozy, niepokoju lub obrzydzenia i szoku. Głównymi motywami horrorów są zazwyczaj wampiry, demony, duchy, wilkołaki, nawiedzone budynki, kanibale lub zombie. Horror nie musi jednak zawierać elementów nadprzyrodzonych. Fabuła może być oparta na realnym zagrożeniu i strachu, których głównym motywem są zazwyczaj psychopatyczni zabójcy, epidemia wirusa, groźne zwierzę lub koszmarne wspomnienia/wizje głównego bohatera. Elementem, dzięki któremu możemy rozróżnić taki rodzaj horroru od thrillera jest poziom przemocy w nim zawarty i liczna obecność scen gore.

12. Film historyczny Stosowana w Polsce nazwa gatunku filmowego traktującego o wydarzeniach historycznych, prezentuje wydarzenia przeszłości, relacje, dokumenty i wspomnienia. Nazwa stosowana zarówno do filmów o charakterze rekonstrukcji historycznej jak i interpretacji reżyserskiej minionych wydarzeń.

13. Film samurajski W Japonii dla określenia tego gatunku filmowego stosowany jest termin chanbaraeiga co znaczy „filmy z walkami na miecze” i z grubsza odpowiada pojęciu „filmy płaszcza i szpady”, używanemu dla określenia analogicznego gatunku w kinematografii zachodniej. Chanbara jest pod kategorią szerszego gatunku filmowego jidai-geki, którym w kinematografii japońskiej określa się filmy historyczne. Z tym, że w gatunku jidai-geki znajdziemy także wiele filmów nie-samurajskich, których akcja, pomimo jej osadzenia w okresie historycznym, wcale niekoniecznie musi być związana z postaciami samurajów, czy choćby obrazować ich walki.

14. Film katastroficzny Gatunek filmu na temat trwającej lub mającej nastąpić katastrofy (takiej jak pożar, zatonięcie okrętu lub rozbicie się samolotu czy też kolizja z asteroidą) lub klęski żywiołowej. Wątki katastroficzne w filmach są niemal tak stare jak historia samego filmu. Jednym z wcześniejszych filmów tego gatunku jest  „Fire!” (1901) Jamesa Williamsona. Największy rozkwit gatunku przypada na lata 70. XX wieku, gdy powstały takie filmy jak  „Port lotniczy” (1970), „Tragedia Posejdona„ (1972), „Trzęsienie ziemi” (1974) i „Płonący wieżowiec” (1974).

15. Film komediowy Gatunek filmowy przedstawiający śmieszne, humorystyczne sytuacje i postaci, mający najczęściej happy end (oprócz czarnych komedii). Jest to jeden z najstarszych gatunków filmowych; duża część filmów niemych to komedie.

16. Film kryminalny Film, którego tematyka obejmuje różne aspekty przestępczości i wymiaru sprawiedliwości. Stylistycznie, może łączyć się z innymi gatunkami filmowymi, najczęściej z dramatem, thrillerem lub filmem akcji. Projekty, których fabuła koncentruje się na wątkach mafijnych, są najczęstszymi przykładami filmów kryminalnych.

17. Filmy muzyczne Filmowa odmiana musicalu; gatunek typowy dla kina amerykańskiego. Jego początki wiążą się z zastosowaniem dźwięku w kinach. Pierwszy film dźwiękowy to musical – „Śpiewak Jazzbandu”. W musicalu filmowym, podobnie jak w teatralnym, w fabule ważne miejsce zajmują śpiewane przez bohaterów piosenki. Najpopularniejszym podgatunkiem są musicalowe komedie, w których obok piosenek i układów tanecznych ważną rolę pełnią gagi.

18. Science Fiction Gatunek literacki lub filmowy, a także gry komputerowe fabule osnutej na przewidywanych osiągnięciach nauki i techniki oraz ukazującej ich wpływ na życie jednostki lub społeczeństwa. Razem z fantasy i horrorem, fantastyka naukowa zaliczana jest do fantastyki.

19. Filmy obyczajowe Stosowana w Polsce nazwa gatunku filmowego traktującego o sposobach postępowania, charakterystycznych zachowaniach społecznych, zwyczajach, nawykach, przyzwyczajeniach lub codzienności.

20. Filmy przygodowe Film o przygodach głównego bohatera. Toczy się w różnych miejscach, rozgrywa się w nim dużo akcji. Film charakteryzuje się najczęściej podróżami, tajemnicami, odkrywaniem. Jest jedną z najpopularniejszych rodzajów filmowych.

21. Thriller Rodzaj utworu sensacyjnego, powieści, filmu lub serialu telewizyjnego, mającego wywołać u widza dreszcz emocji. Wykorzystuje on głównie napięcie, niepewność i tajemniczość jako główne elementy utworu. Fabuła podąża w kierunku punktu kulminacyjnego. Napięcie zazwyczaj pojawia się, gdy główny bohater znajduje się w niebezpiecznej sytuacji, z której ucieczka wydaje się niemożliwa.

22. Film religijny Gatunek filmowy ze względu na tematykę, która dotyczy szerokiego spektrum religijności człowieka (film o tematyce religijnej). W zależności od religii za filmy religijne uznane będą takie, które przedstawiają historię życia założyciela religii (film biograficzny), ważnych dla historii wyznania przedstawicieli, ukazujące aspekty życia religijnego, duchowość, tradycje, święte księgi, itp. Szczególnym rodzajem filmu religijnego jest film biblijny.

23. Film noir Gatunek w kinie amerykańskim, wywodzący się z kina gangsterskiego, rozwijany głównie w latach 40. XX wieku i pierwszej połowie lat 50. XX wieku. Filmy noir unikają jasnego podziału na dobro i zło, pokazują często niewyjaśnione zbrodnie i perwersję, unikają moralizowania i happy end’ów. Do charakterystycznych elementów stylu noir należą m.in.: silne kontrasty, operowanie cieniami, obrazy nocnego miasta. Typowymi bohaterami tego typu filmów są m.in.:femmefatale, przeciętni ludzie wplątani przypadkowo w świat przestępczy oraz prywatni detektywi.

24. Film sensacyjny Swoista odmiana rodzajowa  filmu fabularnego, typ struktury dzieła filmowego rozwijanej i uzupełnianej przez różne gatunki filmowe, które można traktować jako odmiany filmu sensacyjnego; wyznacznikiem rodzajowym nie jest więc treść filmu. Utwór filmowy należący do tej odmiany ukazuje zawsze pewnego rodzaju intrygę, wątek główny przedstawia rozwój tej intrygi, fabuła najczęściej trzyma widza w napięciu emocjonalnym, jest bogata w niezwykłe wydarzenia i zaskakujące zwroty akcji. Dominuje zmienność sytuacji i relacji wzajemnych między bohaterami.

25. Film poetycki Dzieło o charakterze impresyjnym, w którym wizualne środki przekazu – podbudowane najczęściej warstwą muzyczną – wytwarzają atmosferę i klimat bliski liryce, np.: „Czerwony balonik”, „Brzezina”, „Sny”.

26. Film sportowy Gatunek filmu fabularnego, którego akcja i tematyka związana jest ze sportem.

27. Koniec! Dziękujemy za obejrzenie naszej prezentacji! Prezentację wykonały: Sylwia Bińkowska Emilia Bujak Karolina Hernik