510 likes | 1.18k Views
HASTANE ENFEKSİYONLARI SÜRVEYANSI. Serpil Erol İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastane Enfeksiyon Kontrol Komitesi. İçerik. Tanım Amaç Yöntemler - Avantajlar - Dezavantajlar Verilerin toplanması Tanımlar ve tanı kriterleri Veri analizi Olgu sunumu. Sürveyans.
E N D
HASTANE ENFEKSİYONLARI SÜRVEYANSI Serpil Erol İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastane Enfeksiyon Kontrol Komitesi HİEP Sivas 2009
İçerik • Tanım • Amaç • Yöntemler - Avantajlar - Dezavantajlar • Verilerin toplanması • Tanımlar ve tanı kriterleri • Veri analizi • Olgu sunumu HİEP Sivas 2009
Sürveyans Fransızca izlemek, seyretmek HİEP Sivas 2009
Sürveyans Belirli bir popülasyonda meydana gelen olaylar ile ilgili verilerin, bir amaca yönelik olarak toplanması, yorumlanması, analiz edilmesi, raporlanması ve sonuçlarının ilgililere geri bildirimi faaliyetlerini kapsayan dinamik bir süreç HİEP Sivas 2009
Sürveyans • Hastane enfeksiyonları sürveyansı enfeksiyon kontrol komitelerinin başlıca görevi • Enfeksiyon kontrol programlarına veri sağlayan en önemli kaynak • 1970 ABD NNIS SENIC projesi HİEP Sivas 2009
Amaçlar • Hastane enfeksiyonlarını azaltmak • Endemik hastane enfeksiyon hızlarını saptamak • Salgınları saptamak • Personeli eğitmek, motive etmek • Enfeksiyon kontrol önlemlerinin etkinliğini artırmak/değerlendirmek • Bilimsel ve yasal gereklilikleri yerine getirmek HİEP Sivas 2009
Sürevayans Programı • Sürveyansı yürütecek kişilerin eğitimi • Uygulanabilir program HİEP Sivas 2009
Programın Başarısı Verilerin toplanması Analiz OLAY Yorum Değerlendirme Geri bildirim Girişim HİEP Sivas 2009
Planlama Standart Tanımlar CDC Tanımları Üriner S CAE Pnömoni Bakteremi KVS SSS Diğer (GİS..) • Hastane gereksinimleri • Hizmet verilen üniteler • Hasta popülasyonu • Önceki sürveyans sonuçları • Karşılaştırılabilir veri HİEP Sivas 2009
Yöntemler • Hastane geneli -Sürekli aktif Güvenilirliği yüksek, karşılaştırma imkanı yok - Prevalans Hızlı ve düşük maliyetli, o anda var olan enfeksiyonu belirler • Hedefe yönelik - Bölgeye yönelik (CAE, Bakteremi) - Birime yönelik (YBÜ, YDYBÜ) - Dönüşümlü (Her klinikte tüm HE) HİEP Sivas 2009
Yöntemler • Önceliğe Yönelik Öncelikli amaçlar değiştirilir (CAE, NÜSE, Bakteremi) • Sınırlı Periyodik Yılın her dört ayından bir ayında hastane geneli, diğer üç ayında bakteremi ve sepsislerin saptanması • Taburcu Sonrası Post op. yatış süresi kısalması CAE saptamada güçlük %12-80 Zaman alıcı, hasta uyumunu gerektirir, maliyet HİEP Sivas 2009
Sürveyans Verilerinin Toplanması Hastanenin olanaklarına göre belirlenmeli • Aktif Pasif yöntem • Hasta temelli Laboratuara dayalı • İleriye Geriye dönük HİEP Sivas 2009
Veri Kaynakları • Hasta dosyası • Hemşire, hekim • Mikrobiyoloji Laboratuarı sonuçları • Radyolojik inceleme sonuçları • Ameliyathane kayıtları HİEP Sivas 2009
Demografik veriler - İsim - Yaş / Cinsiyet - Protokol no - Servis / Birim - Yatış tarihi Enfeksiyon -Tanı tarihi - Enfeksiyonun yeri, türü Laboratuar - Etken mikroorganizma - Antibiyotik duyarlılığı Hastane enfeksiyonu risk faktörleri Temel Veriler Standart formlar Veri giriş programı HİEP Sivas 2009
Ulusal Nozokomiyal Enfeksiyon Sürveyans Sistemi - NNIS • Belli kriterlere göre HE verilerinin sürekli bildirimi • Standart protokoller kullanılıyor, güvenilir • Erişkin, pediatrik YBÜ, yüksek riskli bakım, cerrahi hasta ve antimikrobiyal kullanımı verileri • Katılım zorunlu değil NNIS amaçları - Nozokomiyal enfeksiyonların epidemiyolojisi - Antimikrobiyal direnç eğilimleri - Hastaneler arası karşılaştırmayı olanaklı kılacak HE hızları HİEP Sivas 2009
NNISSürveyans Protokolleri • Hastane geneli sürveyansı • Yoğun bakım ünitesi sürveyansı • Yüksek riskli bebeklere yönelik sürveyans • Cerrahi hastaların sürveyansı Hastane geneli sürveyansı 1986 NNIS protokollerinden çıkarıldı -Yoğun emek, zaman, masraf - NNIS sonuçlarına göre: *Bakteremi %33-45 YBÜ hastane yataklarının %8 *Bebek ve cerrahi hastalar enfeksiyon yönünden yüksek riskli Enfeksiyon riski yüksek hasta/üniteye hedefe yönelik sürveyans HİEP Sivas 2009
NNISSürveyans Protokolleri • YBÜ tüm hastalardaki tüm HE - Hasta sayısı - Hasta günü - Üriner kateter günü - Santral kateter günü - Ventilatör günü sayıları HİEP Sivas 2009
NNISSürveyans Protokolleri Yenidoğan YBÜ yatan tüm bebeklerde bölgeye ait tüm HE • Bölge spesifik enfeksiyon oranları - Hasta sayısı - Toplam hasta günü - Ventilatör günü - Umbilikal veya santral kateter günü - Üriner kateter günü doğum ağırlıklarına göre <1000, 1001-1500,1501-2500, >2500 HİEP Sivas 2009
NNISSürveyans Protokolleri Cerrahi hastalar NNIS kodlanmış ameliyat listesine göre kayıt • Bu ameliyatları geçiren hastalarda CAE • Hastaya ait bilgiler ve risk faktörleri • Cerrahi enfeksiyon hızı; -Uygulanan ameliyat - Risk indeksi - Yara sınıflaması HİEP Sivas 2009
Veri Analizi Hastaneler arası karşılaştırma - Santral venöz kateter ilişkili bakteremi hızı - Ventilatör ilişkili pnömoni hızı - Cerrahi alan enfeksiyon hızı - Doğum ağırlığına göre gruplara ayrılan yeni doğanlar için hesaplanan hastane enfeksiyonu hızları HİEP Sivas 2009
Sürveyans Denetim Hemşire desteği Eğitim Toplum Hastaneleri Önlem Geliştirme Salgın Yönetimi Danışman HİEP Sivas 2009
Zarif Karakuş MÜ SBE Yüksek Lisans Tezi 26.12.2008 HİEP Sivas 2009
HİKAYE • 71 yaşında bayan hasta • Sabah 8.30 da baş ağrısı, sonrasında bilinç kaybı • İdrar ve gaita inkontinansı • Bulantı, kusma • Şikayetleriyle acilservise getirilir
KVS:Ritmik, üfürüm yok Abdomen:Hassasiyet yok rebaund yok, defans yok Genital Bölge: Haricen doğal Glaskow:7-9 • FİZİK MUAYENE • Kan Basıncı:140/107mmHg • Nabız :76/dak • Solunum:20/dak • Toraks:Her iki toraks solunuma eşit katılıyor • Dinlemekle ral yok ronküs yok
LABORATUVAR • BK:13200 • Hemoglobin:13,4 • CRP:1 • RADYOLOJİ • Beyin CT : Subaraknoid kanama • PAC grafisi: Özellik yok
GİRİŞİMLER • Nazogastrik sonda • Üriner kateter • İntravenöz kateter • Entübasyon • Mekanik ventilasyon • NRŞ Yoğun Bakım Ünitesine Yatış
TEDAVİ • - Ca kanal blokeri • - Ranitidine • - Anti epileptik • Sedasyon • Aspirasyon • İlk 3 gün subfebril ateşen fazla 37.5 °C • Yatışının 4. gününde ateşi38°C • Pürülan sekresyon • Bası yarası derecelendirmesi 2
Ne düşünürsünüz? - VİP ? - ÜSİ KAT ? - ?
Yatışının 6. gününde mekanik • ventilasyondan ayrılır • Ateş 38 - 38.3 °C • Tedavi ve diğer girişimler: • Aynen devam Hastada neleri gözden geçirelim?
Tanı • Anamnez • YBÜ de enfeksiyon kontrolü gözlemi • Fizik Muayene (kolaylaştırıcı ve etyolojik nedenler) • Klinik değerlendirme tek başına yeterli olmayabilir • PA ve lateral grafi çekilmeli • Trakeal kolonizasyon sık, gereksiz antibiyotik kullanımı! • Arteriyel oksijen satürasyonu
Üşüme titremeleri yok • Solunum sesleri doğal, ral yok, ronküs yok • S1 S2ritmik, üfürüm yok • Batında hassasiyet yok • Suprapubik hassasiyet yok • CVAH -/- • Dizüri ? • Solunum sekresyonlarında artış var
İdrar direkt mikroskopisi ve kültür • ETA direk mikroskobisi ve kültür • Yeni akciğer grafisi • Tam kan sayımı • Sedim, CRP • Kan kültürleri
İdrar direk mikroskopisi : 40 lökosit, nadir gram(-) basil • İ Kültür : S.aureus (10 000 koloni) • ETA direk mikroskobisi : Yoğun gram (+) ikili ve • küme yapan kok • Kan kültürü : gram (+) kok • Akciğer grafisi: Yeni gelişen infiltrasyon • O2 satürasyonunda azalma • BK: 8500 • Sedim:46 • CRP:107
Ne düşünürsünüz? • KDİ LAB ? • ?? • Bası yarası ?
ETA kültürde Metisilin duyarlı S.aureus • (100000 koloni) ürer • İdrar kültüründe Metisilin duyarlı S. aureus ürer • Kan kültüründe KNS • Hastaya yatışının 10. gününde doktor • Nozokomiyal Sepsis tanısı ile Sefoperazon • sulbaktam (4x1 gr) tedavisi başlandı • Tedavinin 3. gününden itibaren ateşleri düştü, • genel durumu düzeldi
HE tanınız ve etken nedir ? - ÜSİ KAT - S.aureus - VİP - S. aureus - NP - S. aureus - KDİ LAB - KNS - KLİN SEPSİS - KNS
Pnömoni (PNÖM): PNÖ1 Akciğer grafisinde yeni/ilerleyici infiltrasyonve en az biri > 38 ºC ateş Lökositoz ya da lökopeni Açıklanamayan mental durum değişikliği ve en az ikisi Solunum sekresyonlarında artış, yeni başlayan pürülan sekresyon veya nitelik değişikliği veya aspirasyon ihtiyacında artış Yeni başlayan öksürük, dispne, takipne Raller veya bronşiyal ses O2 satürasyonunda azalma Etken: 100000 koloni S. aureus CDC HE TANIMLARI
Teşekkür ederim HİEP Sivas 2009
HİKAYE • Anne: DM + Help Sendromu • Doğum tarihi: 18.02.2009 • Doğum Şekli: C/S • Doğum Ağırlığı:1300gr • Doğum Haftası: 30gh • Apgar 1/5: 3/5 • Tanı: Preterm AGA + RDS Yenidoğan YBÜ 18.02.2009 yatış
YATIŞ BULGULARI • Ateş yok • BK: 6980 • CRP : Negatif • İNVAZİV GİRİŞİMLER • Endotrekal Entübasyon • Mekanik Ventilasyon • NGT • Umbilikal Kateter
TEDAVİ • EN + TPN • Kan transfüzyonu: ES • Fototerapi • Ventilasyon desteği • gün HK • 2. gün ETA gönderilir
Yatışın 5. gününde ateş 37.8 ºC • Mekanik ventilasyon (+) • UVK (+) • HK (-) devam, ETA üreme yok • Yatışın 7. gününde ateş 38.6 ºC(fototerapi) • Mekanik ventilasyon (+) • UVK (+) • HK üreme yok
Nelere bakalım? • Yatışın 9. gününde ateş 37.8 ºC • BK: 7500 • CRP : Negatif • Kranial USG: Normal • Mekanik ventilasyon (+), UVK (+), EN ve TPN (+) • Yatışın 11. gününde ateş 37.8 ºC • BK: 27700 • Kan transfüzyonu sonrası hematüri • TİT: hemolizli eritrosit • İdrar Kültürü gönderilir
Yatışın 13. günü; İdrar K: 100 000 koloni gram (+) diplokok, maya 100 000 koloni • Ampirik tedavi: Ampisilin + Sefotaksim • Yatışın 15. günü ateş 38 ºC • Mekanik Ventilasyon (-), Extübe • Enteral beslenme (+) • UVK(-), PVK(+)
HE TANINIZ VE ETKEN NEDİR ?- Semtomatik ÜSİ - KNS ve Candida spp - Asemptomatik ÜSİ - KNS - Kİ - ÜSİ - Candida spp • İdrar Kültürü: KNS ve Candida spp üredi (Ampicilin, Sefotaxim, Vancomycin, Teicoplanin duyarlı, ciprofloxasin dirençli) • Tedavi: Flukonazol ekledi
HE Tanısı: Semptomatik Üriner Sistem Enfeksiyonu • Yatışın 26. gününde antibiyotik tedavisi tamamlandı • Yatışın 33. gününde YBÜ den servise çıkarıldı, 40. gününde taburcu edildi
CDC HE TANIMLARI Üriner Sistem Enfeksiyonları Semptomatik Üriner Sistem Enfeksiyonu Kriter 3:Ateş (>38 ºC), hipotermi (<37 ºC), apne, bradikardi, dizüri, laterji veya kusmadan en az biri olan bir yaşından küçük bir bebekte pozitif idrar kültürü(idrar kültüründe ≥10 üzeri 5 koloni/ mL üreme olması ve en çok iki tür bakteri üremesi)