KAMU İHALE DANIŞMANLIĞI VE EĞİTİM MERKEZİ İYİ SEYİRLER…

1. KAMU İHALE DANIŞMANLIĞI VE EĞİTİM MERKEZİİYİ SEYİRLER…

2. KAMU İHALE KANUNU SEMİNERİ 2010

3. İhale Süreci İhale Hazırlık Süreci Sözleşme Yönetimi Süreci İhale Süreci İdare Teklif Değerlendirme Muayene Kabul Garanti İhtiyaç İhale Dokümanı Teklif Sözleşme Ödeme İlan Teslim Teklif Dokümanı İstekli

4. ANA KONU BAŞLIKLARI (I) Tarihçe Ve Genel Açıklamalar (II) Temel Kavramlar (III) İhalelerde Uygulanacak Yasaklar Ve Yaptırımlar (IV) İhale Usulleri (V) İhaleye Hazırlık (VI) Tekliflerin Hazırlanması Ve Sunulması (VII) Tekliflerin Açılması, Değerlendirilmesi Ve Sözleşmenin Yapılması (VIII) Şikayetlerin İncelenmesi, Anlaşmazlıkların Çözümü (IX) Danışmanlık Hizmet Alımları (X) Çerçeve anlaşma

5. (I) TARİHÇE VE GENEL AÇIKLAMALAR

6. İHALE MEVZUATININ TARİHÇESİ İmparatorluk döneminde; • (1857)Nizamname (1914 ve 1919) Cumhuriyet döneminde; • (1925) 661 sayılı “Müzayede, Münakasa ve İhalat Kanunu”, • (1934) 2490 sayılı “Artırma, Eksiltme ve İhale Kanunu”, • (1984) 2886 sayılı “Devlet İhale Kanunu” • (2003) 4734 sayılı “Kamu İhale Kanunu”

7. Yeni İhale Mevzuatının Hazırlanma Süreci • 1999 Aralık ayında Türkiye’ye AB Adaylık Statüsü tanınması • AB Direktifleri ve UNCITRAL(Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu) Model kanunları. • 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 01.01.2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. • 4761 (2002), 4964 (2003) ve 5812 (2008) sayılı Kanunlarla, 4734 ve 4735 sayılı kanunlarda çok önemli değişiklikler yapılmıştır. • Yeni ihale sistemi farklı bir anlayışla hazırlanmıştır.

8. KANUNUN AMACI (MADDE: 1) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılacak ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektir. Bir idarenin bu kanuna tabi bir kamu kurum ve kuruluşu sayılabilmesi için; • Kamu hukukuna tâbi olması, • Kamunun denetimi altında bulunması, • Kamu kaynağı kullanması, yeterli olacaktır.

9. Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri Özel bütçeli idareler İl Özel İdareleri Belediyeler Bu idarelere bağlı; Döner Sermayeli Kuruluşlar Birlikler (meslekî kuruluş şeklinde faaliyet gösterenler ile bunların üst kuruluşları hariç), Tüzel kişiler KİT’ ler Sosyal Güvenlik Kuruluşları Fonlar Tüzel Kişiliğe Sahip Kuruluşlar Bağımsız Bütçeli Kuruluşlar KANUNUN KAPSAMI (MADDE: 2) a-İdareler Bakımından Kanunun Kapsamı

10. Yukarıda belirtilen idarelerin sermayesinin %50’sinden fazlasına sahip bulundukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler • 4603 sayılı • Kanun • Kapsamındaki • Bankaların • Yapım • İhaleleri

11. Kapsam Dışındaki Kuruluşlar • Enerji, su, ulaştırma ve telekomünikasyon sektörlerinde faaliyet gösteren teşebbüs, işletme ve şirketler Ancak bu kuruluşların özel kanunları yürürlüğe konuluncaya kadar Kanunun 3 üncü maddesinin (g) bendi hükmüne, bu bent kapsamında yer almayan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde ise Kanunun diğer hükümlerine tabidir. (4734 / Geçici 4 üncü maddesi)

12. b- Konu Bakımından Kanunun Kapsamı Gider Yapıcı İhaleler Kurumlar, Gelir Getirici İhalelerini Önceki Mevzuatlarına Göre Yürütecektir.

13. Kanun kapsamında bulunmayan işler • Kat ve/veya arsa karşılığı inşaat yapım işleri • İlköğretim ve ortaöğretim öğrenci taşıma hizmeti alımları, • 4734 sayılı Kanunun uygulanmasını olanaksız hale getirmesi halinde, şartlı olarak yapılacak bağışlarla sınırlı alımlar, • İdarelerin bankalar aracılığı ile yapacakları fatura tahsilat işleri • Tekel niteliğindeki elektrik, su, doğalgaz, telefon hattı, resmi posta, resmi gazete gibi mal ve hizmetler • İdarelerin kendi bünyelerinde kurulmuş bulunan ve kanunla ayrı bir tüzel kişilik kazandırılmayan döner sermaye işletmelerinden yapacakları, bu işletmelerin ürettikleri mal ve hizmetler Kanun kapsamında bulunmamaktadır.

14. İSTİSNALAR (MADDE: 3)

15. İstisnalar c)- -Dış finansmanla yapılacak mal, hizmet ve yapım işleri, -Dış borçlanmalara ilişkin hizmet alımları, -Merkez Bankasının yapacağı bazı alımlar, -Özelleştirme uygulamaları için 24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun çerçevesinde yapılacak her türlü danışmanlık hizmet alımları, -Hava taşımacılığı yapan teşebbüs, işletme ve şirketlerin ticari faaliyetlerine ilişkin mal ve hizmet alımları d)- -Yurtdışındaki kuruluşların mal, hizmet ve yapım ihaleleri, -Yurtdışında bulunan nakil vasıtalarının o yerden sağlanması zorunlu mal veya hizmet alımları.

16. İstisnalar

17. İstisnalar -TCDD Genel Müd.den; Yük, yolcu veya liman hizmetleri -TASİŞ Genel Müdürlüğünden; Akaryakıt ve taşıt -TÜBİTAK’tan; ARGE faaliyetleri kapsamında mal, hizmet ve danışmanlık -EBK’ dan; et ve et ürünleri, -MKE’den; trenlerde kullanılan monoblok tekerlek -DMO’dan; ana statüsünde yer alan mal ve malzemelerin alımları

18. Devlet Malzeme Ofisi Ana Statüsünde Yer Alan Mal ve Hizmetler(4.5.2007 Tarihli R.G.) • Sabit tesisler hariç aydınlatma ve ısıtma-soğutma araçları, • Büro makineleri, bilişim teknolojisi ürünleri, sair makineler ve aletleri ile ofis otomasyonu hariç paket program yazılımı, • Basılı formlar, sağlık karnesi, bildirim ve beyanname çeşitleri, • Çeşitli temizlik malzemeleri ile temizlik araç ve ekipmanları, • Her çeşit kırtasiye ve büro malzemesi ile mefruşatı, • Kâğıt, karton, mukavva ve bunların mamûlü, • Kamu kurum ve kuruluşlarının sair döşeme, demirbaş, makine ve teçhizatlardan ortak kullanım konusu olanları, • Taşıt ve iş makineleri (bisiklet dahil), bunların iç- dış lastikleri ile akaryakıt ve akülerinin alımı, taşıt ve iş makineleri kiralamaları, • Seyahat ve nakliye hizmetleri, • Toplu ilaç ve tıbbi malzeme alımı.

19. f) -Ulusal AR-GE kuruluşları tarafından yürütülen ve desteklenen projeler için gereken mal ve hizmet alımları/ -Finansmanının tamamı birden fazla idare tarafından karşılanarak, elde edilen sonuçların yaygın fayda sağladığı her türlü AR-GE hizmeti alımları, İstisnalar

20. 3/f Kapsamındaki Ulusal ARGE Kurumları • Üniversiteler, • Türk Dil Kurumu, • Türk Tarih Kurumu, • Atatürk Kültür Merkezi, • Yüksek Öğretim Kurumu, • Atatürk Araştırma Merkezi, • Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, • Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, • Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, • Küçük ve Orta Sanayi Geliştirme Başkanlığı, • Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, • Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu.

21. 3/f Kapsamında Olmayan Kurumlar • Devlet İstatistik Enstitüsü • Deprem Araştırma Dairesi Başkanlığı • Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü • Narenciye ve Seracılık Araştırma Enstitüsü Md. • Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü

22. İstisnalar g) KİT, BİT ve benzeri ticari kuruluşların ticari ve sınai faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları, yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli (2009 için; 5.072.080 -TL) aşmayan mal veya hizmet alımları, h) Tedavi giderleri: -İdarelerin kendi özel mevzuatı uyarınca hak sahiplerine (personeline) sağlayacakları teşhis ve tedaviye yönelik hizmet alımları -Tedavisi kurumlarınca üstlenilen kişilerin ayakta tedavisi sırasında reçeteye bağlanan ilaç ve tıbbi malzemelerin kişilerce alımları -Sağlık hizmeti sunan idarelerin teşhis ve tedaviye yönelik olarak birbirlerinden yapacakları mal ve hizmet alımları,

23. İstisnalar i)Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki kültür varlıklarının rölöve, restorasyon, restitüsyon projeleri, sokak sağlıklaştırma, çevre düzenleme projeleri ve bunların uygulamaları ile değerlendirme, muhafaza, nakil işleri ve kazı çalışmalarınailişkin mal ve hizmet alımları (Kültür varlığı: Tarih öncesi ve tarihi devirlere ait bilim, kültür, din ve güzel sanatlarla ilgili bulunan veya tarih öncesi ya da tarihi devirlerde sosyal yaşama konu olmuş bilimsel ve kültürel açıdan özgün değer taşıyan yer üstünde, yer altında veya su altındaki bütün taşınır ve taşınmaz varlıklar) j)Deniz çevresinin petrol ve diğer zararlı maddelerle kirlenmesinde acil durumlarda müdahale plânlarının hazırlanması ve kirliliğe müdahale ve acil müdahale plânlarının icrası için acil olarak ihtiyaç duyulabilecek hizmet alımı ile araç, gereç ve malzeme alımı,

24. İstisnalar k)Vakıf kültür varlıklarının onarımları ve restorasyonları ile çevre düzenlemesine ilişkin mal veya hizmet alımları, (Vakıf Kültür Varlığı: Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği vakıflara ait 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki yurtiçi kültür ve tabiat varlıkları ile yurtdışı kültür ve tabiat varlıklarını, ifade eder. ) l)Tanıkların korunmasına ilişkin mevzuat hükümlerine göre alınacak koruma tedbirlerinin uygulanması için gerekli olan mal ve hizmet alımları, m)BOTAŞ tarafından ithalat yoluyla yapılacak spot sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) alımları, n)Savunma, güvenlik, insani yardım gibi nedenlerle acil ihtiyaçların, süratli ve etkin bir biçimde temini amacıyla, önceden güvenceler alınmasına olanak sağlayan anlaşmalar veya sözleşmeler yapmak suretiyle mal ve hizmet alımları

25. TEMEL İLKELER (MADDE : 5)

26. Temel İlkeler

27. Temel İlkeler

28. İDARELERCE UYULMASI GEREKEN DİĞER KURALLAR (Md.: 62) a- (Ödenek Planlaması Ve Kullanımı) • Yıllara sari yapım işlerinde yıllar itibariyle ödeneğin planlanması gerekir (İstisnası; Toplu Konut Projeleri) • İlk yıl için öngörülen ödenek > proje maliyeti x %10 • Takip eden yıllar için programlanmış olan ödenek dilimleri sonradan azaltılamaz.

29. İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar b- (İhale Süresinin Planlanması) • Öngörülen ödeneğin kullanılmasına imkan verecek süre dikkate alınarak ihalelerin zamanında yapılması, • Yıllara sari yapım işlerinde yılın ilk 9 ayında ihalenin sonuçlandırılması, (İstisnası; -Doğal afetler nedeniyle yapılması gereken ihaleler) -Ertesi yılda gerçekleştirilecek süreklilik arz eden mal ve hizmet alımları için bir önceki mali yıl sona ermeden ihaleye çıkılabilir.

30. İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar c- (Yapım İşlerinde İhale Öncesi Hazırlıklar) • İmar işlemleri tamamlanacak • Arsa temini, mülkiyet, kamulaştırma işlemleri tamamlanacak (istisnaları: baraj, büyük sulama, içmesuyu isale hattı, enerji nakil hattı, trafo, trafo merkezleri, şalt tesisleri, kaptajlar, su depoları, karayolu, liman ve havaalanı, demiryolu, petrol ve doğalgaz boru hattı işleri) • Uygulama projeleri yapılacak anahtar teslimi götürü bedel (istisnaları: Özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özellikleri yeterince belirlenemeyen işler ; Doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan işler ; işin yapımı sırasında belli aşamalarda arazi ve zemin etütleri gerekmesi veya uygulamada imar ve güzergâh değişikliklerinin muhtemel olması nedenleriyle ihaleden önce uygulama projesi yapılamayan - bina işleri hariç - yapım işleri ; Her türlü onarım işleri.) • kesin proje  birim fiyat teklif

31. İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar d- (Yaklaşık maliyetin gizliliği) Yaklaşık maliyet isteklilere duyurulmaz. İlan ve ön yeterlik ilanlarında gösterilmez, ifşa edilmez. İlk oturumda açıklanır (madde: 36) e- (Hizmetlerin ihalesi) Danışmanlık hizmet alımları hariç, Kanundaki hizmetlerin ihale yoluyla temin edilebilmesi için istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayıda olmaması gerekir. f- (İlan yapılması) İhale/ön yeterlik dokümanı hazırlanmadan ilan yapılmamalı, ilan metinleri ilgili yerlere zamanında gönderilmeli. g- (İhale saati) İhale saati, çalışma saati dikkate alınarak belirlenmeli. İhale tatil gününe rastlamışsa takip eden il iş günü aynı saatte yapılır.

32. İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar h- (Mühendislerin diplomaları) İş deneyimi bulunmayan (+bulunan) mühendis veya mimarların, aldıkları eğitimine uygun yapım işi ihalelerine başvurularında, mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl, 129.644-TL (2010) olarak hesaplanmak üzere, iş deneyimi olarak dikkate alınır. Toplam süre 15 yılı geçemez. Bu süre sınırı iş deneyimi bulunan mimar ve mühendisler için uygulanmaz. Bu bent kapsamında elde edilen deneyim mühendis ve mimarın 5 yıldır en az %51 hissesine sahip olduğu veya her iki ortağın da mühendis olup %50-%50 ortak olduğu tüzel kişiler tarafından da kullanılabilir.

33. İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar ı- (Parasal limite tabi alımların üst sınırı) Kanunun 21(f) ve 22(d) maddelerindeki parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10'u KİK’in uygun görüşü olmadıkça aşılmamalı. • 21/(f) ve 22/(d) bendine göre ihtiyaçların temininde idareler, yıllık bütçelerinde belirlenen toplam ödenek miktarını dikkate alacaklardır. • İdareler, mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı % 10 oranı hesaplayacaklardır. Burada önemli olan husus, ilgili veya bağlı birimlerin değil idarenin toplam ödeneklerinin %10 unun aşılıp aşılmamasıdır. • İdareler, harcama birimlerinin 4734 / 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yaptıkları harcamalarının, toplam ödeneklerinin %10 oranını aşıp aşmadıklarını takip edeceklerdir. • İdareler ilgili veya bağlı birimlerine mal ve hizmet alımı ile yapım işleri ödeneklerinin aktarılması ile ilgili işlemleri yaparken veya bunların harcamalarını belirlerken bu durumu göz önünde bulunduracaklardır.

34. %10 Limit Nasıl Uygulanacak? A Kurumu Y Birimi Mal: 360 Hizmet: 1650 Yapım: 7600 X Birimi Mal: 180 Hizmet: 960 Yapım: 580 A Kurumu Mal: 180+360+760= 1300 *%10 Hizmet: 960+1650+3660= 6270 *%10 Yapım: 580+7600+9250=17430 *%10 Z Birimi Mal: 760 Hizmet: 3660 Yapım: 9250

35. Yaptırım. Bu kurallara aykırı olarak ihaleye çıkılmasına izin verenler ve ihale yapanlar hakkında “Görevlilerin Ceza Sorumluluğu” başlıklı 60. maddede belirtilen yaptırımlar uygulanır.

36. 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununda Temel İlkeler

37. Yüklenmeye girişilmesi (5018 Sayılı Kanun Madde 26) • Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemez. • Yüklenme süresi malî yılla sınırlıdır. • Harcama yetkilileri, tahsis edilen ödenekler dahilinde yüklenmeye girebilirler. • Yüklenmeye girişilen tutara ait ödenekler saklı tutulur; başka iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması için kullanılamaz.   Yüklenme, usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına veya kanun hükmüne dayanılarak iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması karşılığında geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir.

38. Ertesi yıla geçen yüklenme (5018 Sayılı Kanun Md: 27) Niteliğinden dolayı malî yılla sınırlı tutulamayan ve sürekliliği bulunan aşağıdaki iş ve hizmetler için; her iş itibarıyla, bütçelerinde öngörülen ödeneklerin yüzde ellisini veizleyen yılın Haziran ayını geçmemek ve yüklenme süresi on iki ayı aşmamak üzere, ilgili üst yöneticinin onayıyla ertesi yıla geçen yüklenmelere girişilebilir: a) Türk Silahlı Kuvvetlerinin yapım, onarım, etüt ve proje işleri, araştırma-geliştirme projeleri, giyecek ve yiyecek alımları, makine-teçhizat, silah-mühimmat-teçhizat alımlarıyla bunların bakım, onarım ve imalat işleri. b) Yiyecek, yakacak, akaryakıt ve madeni yağ ihtiyaçları. c) Temini ve korunması güç olan ilaç, aşı, serum ve tıbbi sarf malzemeleri.

39. d) Süreli yayın alımı, taşıma, koruma ve güvenlik, temizlik ve yemek hizmetleri. e) Taşıtların malî sorumluluk sigortası ile yurt dışından tedariki yapılan silah, silah-teçhizat ve mühimmat sevkinin her türlü riske karşı sigortalanması amacıyla yaptırılan nakliyat sigortası. f) Makine-teçhizat, yol ve otoyol, bilgisayar ve haberleşme sistemlerinin bakım işleri; her türlü onarım işleri ile elektronik bilgi erişim hizmetleri. g)(Ek bend: 25/04/2007-5628 S.K./1.mad) Emniyet Genel Müdürlüğünün giyecek alımları ile silah, mühimmat ve teçhizat alımları. h)(Ek bent: 24/07/2008-5793 S.K./32.mad) Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının etüt ve proje işleri, araştırma-geliştirme projeleri, makine, silah-mühimmat, teçhizat ve sistem alımlarıyla bunların bakım, onarım ve imalat işleri. Ancak (d) bendinde sayılan işler için bütçelerinde ödeneklerin yüzde ellisinin aşılmayacağı hükmü Millî Eğitim Bakanlığı için aranmaz.

40. Gelecek yıllara yaygın yüklenmeler (5018 Sayılı Kanun Md:28) Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, bir malî yıl içinde tamamlanması mümkün olmayan yatırım projeleri için gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişebilir. Türk Silahlı Kuvvetleri Stratejik Hedef Planında yer alan projeler için 2.7.1992 tarihli ve 3833 sayılı Kanun çerçevesinde gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişmeye, ilgisine göre Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı yetkilidir. Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığının uygun görüşünü almak kaydıyla, yabancı ülkelerde dış temsilcilik binası veya arsa satın alınması, bina yaptırılması veya kiralanması için gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişebilir.

41. Satın alma suretiyle edinilmesi ekonomik olmayan her türlü makine-teçhizat, cihazlar ve taşıtlar ile hava ambulansı ve yangınla mücadele amacıyla hava ve deniz araçlarının kiralanması/finansal kiralama; • Temizlik, yemek, koruma ve güvenlik ile personel taşıma hizmetleri, • 5369 sayılı Kanuna göre sağlanan sabit ve ankesörlü telefon hizmetleri ile acil yardım çağrıları hizmetleri ve okullara sağlanan internet erişim hizmetleri, • Harita, plan, proje, etüt ve müşavirlik hizmetleri, • Ulusal araştırma geliştirme kurumlarının süreli ve süresiz yayın alımları,* • Orman ağaçlandırma ve amenajman işleri, • Kit karşılığı cihaz, aşı ve anti-serum alımı için; süresi üç yılı, (finansal kiralama suretiyle temin edileceklerde dört yılı) geçmemek üzere üst yöneticinin onayıyla gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişilebilir.

42. Kanunun Yazılı Olmayan İlkeleri • PROFESYONELLİK • PLANLAMA • YENİLİKLİK • ÖZENLİLİK

43. (II) TEMEL KAVRAMLAR

44. Temel Kavramlar • Tanımlar • Ortak Girişimler • Alt Yükleniciler • Eşik Değerler • Yerli İstekliler İle İlgili Düzenlemeler • Geçici Teminat • Teminatlarla İlgili Gerekli Bilgiler • Teminat Mektupları • Sürelerin Hesabı • Tebligat • Uygulanmayacak Hükümler

45. TANIMLAR (MADDE: 4)

46. İhale Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri,

47. İhale Yetkilisi • İdarenin, ihale ve harcama yapma yetki ve sorumluluğuna sahip kişi veya kurulları ile usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış görevlileri, (4734 sayılı Kanun)

48. Mal • Satın alınan her türlü ihtiyaç maddeleri ile taşınır ve taşınmaz mal ve haklar

49. Hizmet • Bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma ve geliştirme, muhasebe, piyasa araştırması ve anket, danışmanlık, • tanıtım, basım ve yayım, temizlik, yemek hazırlama ve dağıtım, • toplantı, organizasyon, sergileme, koruma ve güvenlik, meslekî eğitim, fotoğraf, film, fikrî ve güzel sanat, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetlerini, • taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanmasını • benzeri diğer hizmetler

50. Yapım • Bina, spor tesisi, • karayolu, otoyol, köprü, tünel, viyadük, metro, demiryolu, tersane, rıhtım, liman, havalimanı, • alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme hattı, enerji nakil hattı, rafineri tesisi, • baraj, enerji santrali, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj gibi her türlü inşaat işleri • Yukarıdaki işlerle ilgili -tesisat, -imalat, -ihzarat, -nakliye, -tamamlama, -büyük onarım, -restorasyon, -çevre düzenlemesi, -sondaj, -yıkma, -güçlendirme ve -montaj işleri ile benzeri yapım işleri