MÖVZU :

1. AZƏRBAYCAN DÖVLƏT AQRAR UNIVERSITETIINFORMASIYA TEXNOLOGIYALARIL, AQRAR MÜHƏNDİSLİK VƏ ENERGETİKA AKULTƏSİKƏND TƏSƏRRÜFATI TEXNİKASI VƏ MAŞIN HİSSƏLƏLRİ KAFEDRASIMÜHAZİRƏCİ: DOSENT İSMAYILOV SƏDİ BİNNƏT MÖVZU : VALLARIN DƏQİQLƏŞDİRİLMİŞ HESABLANMASI.VALLARIN SƏRTLİYƏ HESABLANMASI.VALLARIN KRİTİK DÖVRLƏR SAYINA HESABLANMASI. GƏNCƏ 2009

2. PLAN: • VALLARIN DƏQIQLƏŞIRILMIŞ HESABLANMASI. • VALLARIN SƏRTLIYƏ HESABLANMASI • VALLARIN KRITIK DÖVRLƏR SAYINA HESABLANMASI

3. ƏDƏBIYYAT:. • Z.H.Kərimov və başq.Maşın hissələrindən kurs layihəsi. • “Maarif nəşriyyatı”, Bakı – 1983 • Kərimov Z.H. Maşın hissələri və yükqaldırıcı – nəqledici maşınla. • “Maarif” nəşriyyatı.Bakı, 1985. • Abdullayev A.H. və başq.Maşın detalları və konstruksiyaetmənin əsasları,. • Bakı, 2003.

4. (şək.1. Valların dəqiqləşdirilmiş hesablanması.1)Valın sadələşdirilmiş sxemi çəkillir 2)Fəza qüvvələr sistemi üçün statikanın müva-zinət tənlikləri qurulur və dayaq reaksiya qüvvə ləri təyin edilir. ∑Fx=XA+XB-Ft3-Ft2=0 ∑Fy=Fa2–YB=0 ∑Fz=-ZA + Fr3-Fr2–ZB 0 3) Şaquli ZOY və üfuqi XOY müstəvilərin də təsir edən qüvvələr valın oxuna gətiril - məklə ayrıca göstərilir. 4)Şaquli və üfuqi müstəvilərdə təsir edən qüvvələrdən əyici moment epürları qurur. 5)Burucu moment üpürü T qurulur.C və D nöqtələri arasında təsir edir və onun qiyməti Ft2 · d2 Ft3 · d3 T = –––––– = –––––– , 2 2 6)Valların kəsikləri üçün möhkəmliyə ehti-yat əmsalı n təyin edilir. nσ · nτ n = ––––––– √n2σ + n2τ

5. 2. Valların sərtliyə hesablanması a).Val üçün buraxılabilən maksimal əyinti. [t] ≤ 0,003l.burada l – dayaqlar arası məsafədir. b). dəzgahqayırmada işlədilən valların əyintisi [t] ≤ (0,0002...0,0003)l. Valların burulma sərtliyi burulma bucağı ilə müəyyən edilir.Valın burulma bucağı isə belə tapılır. Tb φrad = –––– ≤ [φ] GYp 3. Valların kritik dövrlər sayına hesablanması. Valda rezonans hadisə baş verdikdə malik olduğu sürətə kritik sürət, ona müvafiq olan dövrlər sayına isə kritik dövrlər sayı deyilir. Kritik bucaq sürəti aşağıdakı kimi tapılır. F0 ωkr = √ ––– m